Κατά 2,5 δισ. ευρώ μειώθηκε το πλαφόν χρηματοδότησης των ελληνικών τραπεζών από τον έκτακτο μηχανισμό στήριξης της Τράπεζας της Ελλάδος (ELA), μετά την επαναφορά του waiver για τα ελληνικά ομόλογα από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) και τη μικρή άνοδο των καταθέσεων το τελευταίο δίμηνο.

Όπως ανακοίνωσε η εθνική νομισματική αρχή, το ανώτατο όριο του ELA διαμορφώνεται πλέον στα 58,6 δισ. ευρώ, που αποτελεί το χαμηλότερο επίπεδο που καταγράφεται από το Δεκέμβριο του 2014, λίγο πριν τη μεγάλη εκροή καταθέσεων που ακολούθησε την εκλογή της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ στις 25/1/2015.

Η τελευταίααπόφαση του διοικητή της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι γιατο waiver,κατέστησε εκ νέου αποδεκτούς ως εγγυήσεις τους εγχώριους κρατικούς τίτλους για την παροχή ρευστότητας με μηδενικό επιτόκιο στον ελληνικό τραπεζικό κλάδο.

Με τον τρόπο αυτό, οι τέσσερις συστημικοί όμιλοι πετυχαίνουν την αύξηση του δανεισμού τους από τις πράξεις κύριας αναχρηματοδότησης που διενεργεί η Ευρωτράπεζα, αντικαθιστώντας την ακριβότερη κατά 150 μονάδες βάσης χρηματοδότηση από τον ELA.

Στα χαρτοφυλάκιά τους διατηρούν τίτλους εκδόσεως του Ελληνικού Δημοσίου, τρέχουσας αξίας 9 δισ. ευρώ. Από τις 29/6 τα ομόλογα αυτά μπορούν να κατατίθενται ως ενέχυρα στην ΕΚΤ για την εξασφάλιση ρευστότητας με επιτόκιο 0%, έναντι του 1,50% που ισχύει στον ELA.

Το όφελος από το waiver

Ανάλογα με τη διαμόρφωση του «κουρέματος» που επιβάλει η ΕΚΤ στους παραπάνω τίτλους, θα εξασφαλιστεί ρευστότητα από το μόνιμο μηχανισμό χρηματοδότησης της Φρανκφούρτης, της τάξης των 5 έως 7 δισ. ευρώ.

Το ετησιοποιημένο όφελος στην προκειμένη περίπτωση, θα κυμανθεί μεταξύ 75 και 100 εκατ. ευρώ.

Από εκεί και πέρα, στον βαθμό που θα μειώνονται οι αποδόσεις των ελληνικών ομολόγων (αύξηση τιμής), οι τράπεζες θα εξασφαλίζουν επιπλέον φθηνή ρευστότητα.

Βέβαια, μετά το Brexit, την αναταραχή που επικρατεί στο ιταλικό τραπεζικό σύστημα λόγω του πολύ μεγάλου όγκου μη εξυπηρετούμενων δανείων, αλλά και την εύθραυστη πολιτική κατάσταση στο εσωτερικό της χώρας, κάτι τέτοιο δεν φαντάζει ορατό τους επόμενους μήνες.

Η αποστροφή στο ρίσκο από τους επενδυτές διεθνώς, μεταφράζεται σε μείωση της ζήτησης για ομόλογα της ευρωπαϊκής περιφέρειας, συμπεριλαμβανομένων και των ελληνικών.

Μακριά ακόμη τα δάνεια

Ως αποτέλεσμα, απομακρύνεται περισσότερο ο στόχος για επαναφορά της πιστωτικής μεταβολής σε θετικό έδαφος.

Για την ουσιαστική επανεκκίνηση της χρηματοδοτικής μηχανής των τραπεζών είναι αναγκαίος ο μηδενισμός του ELA και ο περιορισμός του ανοίγματος της ΕΚΤ στο ελληνικό σύστημα, στα 40 – 45 δισ. ευρώ.

Με τον τρόπο αυτόν, το ποσοστό της χρηματοδότησης από το Ευρωσύστημα επί του συνολικού ενεργητικού των συστημικών ομίλων θα περιοριστεί ξανά σε μονοψήφια επίπεδα, όσο δηλαδή ήταν το γ’ τρίμηνο του 2014.

Δηλαδή, σε σχέση με σήμερα (Μάιος 2016: 96 δισ. ευρώ), είναι απαραίτητο να περιοριστεί η χρηματοδότηση από τις προαναφερθείσες πηγές κατά 50 δισ. ευρώ τουλάχιστον.

Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μόνο με δύο τρόπους: Πρώτον, με την επιστροφή καταθέσεων και δεύτερον με την έκδοση τίτλων χρέους στις διεθνείς αγορές, η οποία λόγω του δυσμενούς επενδυτικού περιβάλλοντος απομακρύνεται.