Τα «ξυπόλυτα τάγματα» πνέουν μένεα κατά των μάνατζερ της Volkswagen

«Ανταμείφθηκαν για την αποτυχία τους!». Είναι το λακωνικό σχόλιο που έκανε την περασμένη Τετάρτη ο Χανς-Κριστόφ Χιρτ, συνδιευθύνων σύμβουλος της εταιρείας Hermes EOS, που εκπροσωπεί μια ομάδα θεσμικών επενδυτών της Volkswagen, μετά την έγκριση των χειρισμών της διοίκησης από τους μετόχους της γερμανικής αυτοκινητοβιομηχανίας τη χρονιά που πέρασε. Ηταν ασφαλώς μια annus horribilis εξαιτίας του αδιανόητου για τα άτεγκτα γερμανικά στερεότυπα σκανδάλου της παραποίησης των μετρήσεων ρύπων και της παραπλάνησης των αμερικανικών Αρχών που κατακρήμνισε τη μετοχή της εταιρείας και –το χειρότερο –έσυρε τη VW στην ανυποληψία.

Νωρίτερα, μιλώντας στη συνέλευση των μετόχων της εταιρείας που πραγματοποιήθηκε στο Ανόβερο, ο Χαν-Κριστόφ Χιρτ κάλεσε τους μετόχους να μην επανεκλέξουν τα μέλη του εποπτικού συμβουλίου, καθώς «αυτά έχουν την ύστατη ευθύνη για την επιχειρηματική κουλτούρα που αναπτύχθηκε τα τελευταία χρόνια στη VW και επέτρεψε όχι μόνο να ξεσπάσει το σκάνδαλο αλλά και να παραμείνει κρυφό για πολλά χρόνια». Τα λόγια του καταχειροκροτήθηκαν. Αλλά την ώρα της ψηφοφορίας οι μεγαλομέτοχοι έδωσαν άφεση αμαρτιών στους υπευθύνους για τον εξευτελισμό του πολυδιαφημισμένου γερμανικού διαχειριστικού προτύπου.

Προκλητικό «άσυλο»

Ουδέποτε σε ετήσια συνέλευση της Volkswagen είχε συσσωρευθεί τόση οργή στα πρόσωπα φυσικών μετόχων και εκπροσώπων πολλών θεσμικών επενδυτών, όπως ο Χιρτ, οι οποίοι εμπιστεύθηκαν την αυτοκινητοβιομηχανία που υπήρξε επί δεκαετίες ολόκληρες το σύμβολο του γερμανικού μεταπολεμικού βιομηχανικού θαύματος. Δεν είναι μόνο το τεχνολογικό σκάνδαλο η αιτία της πρόδηλης οργής των μετόχων. Είναι και το σκάνδαλο της ατιμωρησίας. Του προκλητικού «ασύλου» που παρέσχε η μεγαλομέτοχη οικογένεια στη διοίκηση της εταιρείας, στα «δικά της παιδιά». Και ασφαλώς η εξίσου αδιανόητη συμπεριφορά των ίδιων των μεγαλομάνατζερ της εταιρείας, οι οποίοι αντί να αναλάβουν με γερμανική ειλικρίνεια και υπευθυνότητα την ευθύνη των όσων απίστευτων συνέβησαν το τελευταίο εννεάμηνο στον όμιλο –μεταξύ αυτών και τις ζημιές-ρεκόρ των 5,5 δισ. ευρώ που εμφάνισε η εταιρεία για το 2015, τις πρώτες ζημιές έπειτα από μία εικοσαετία –αποφάσισαν να μοιραστούν 63 εκατομμυριάκια ευρώ σε… μπόνους!

Το ιδιαίτερο «μοντέλο»

Μια ντουζίνα νυν και πρώην μάνατζερ θα μοιραστούν τα μπόνους –διότι θα αποζημιωθούν και οι αποδιοπομπαίοι τράγοι. Συμπεριλαμβανομένου του πρώην διευθύνοντος συμβούλου Μάρτιν Βίντερκορν, του μάνατζερ που καρατομήθηκε αμέσως μετά το ξέσπασμα του σκανδάλου παραπλάνησης των αμερικανικών περιβαλλοντικών αρχών τον περασμένο Σεπτέμβριο. Ο Βίντερκορν θα εισπράξει 7,3 εκατ. ευρώ για τις υπηρεσίες που προσέφερε στην εταιρεία το 2015. Εξίσου προκλητική είναι και η αμοιβή των 5,2 εκατ. ευρώ που θα εισπράξει ο οικονομικός διευθυντής της VW την περίοδο της οικονομικής καταστροφής Χανς-Ντίτερ Πετς. Ο Πετς βέβαια δεν απομακρύνθηκε από την εταιρεία. Αντιθέτως προήχθη σε πρόεδρο του εποπτικού συμβουλίου της. Και για τα νέα του καθήκοντα που ανέλαβε στα τέλη της περασμένης χρονιάς θα λάβει… επιπλέον μπόνους 13,4 εκατ. ευρώ!

Ο όμιλος Volkswagen εφαρμόζει ένα ιδιαίτερο επιχειρηματικό μοντέλο που, όπως αποδεικνύεται στην παρούσα κρίση στην εταιρεία, είναι εξόχως προστατευτικό για τους μεγαλομάνατζερ της επιχείρησης. Στο διοικητικό συμβούλιο του Volkswagen Group μετέχουν εκπρόσωποι των εργαζομένων, μετέχει όμως και ο εκάστοτε πρωθυπουργός της Κάτω Σαξονίας, όπου εδρεύει η εταιρεία, καθώς το γερμανικό κρατίδιο είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος μέτοχος στον όμιλο με μερίδιο 20%.

Την πλειοψηφία των μετοχών με δικαίωμα ψήφου κατέχουν οι απόγονοι του Φέρντιναντ Πόρσε, του ιδρυτή της εταιρείας και εμπνευστή του περίφημου «Σκαραβαίου» κατόπιν εντολής που είχε λάβει από τον Αδόλφο Χίτλερ για να κατασκευάσει ένα «αυτοκίνητο του λαού», ένα «volks wagen» δηλαδή. Τρίτος μεγαλομέτοχος με μερίδιο 17% είναι το κρατικό fund του Κατάρ. Η διασπορά των μετοχών της VW στην αγορά αφορά ένα ποσοστό μόλις 11% των μετοχών της εταιρείας με δικαίωμα ψήφου και επίσης προνομιακές μετοχές οι κάτοχοι των οποίων έχουν μεν δικαίωμα να λαμβάνουν μέρισμα, αλλά δεν έχουν δικαίωμα ψήφου στη συνέλευση.

Αυτοί οι ανίσχυροι μέτοχοι της μειοψηφίας, «τάγματα ξυπόλυτα» κατά τον ποιητή, περιέφεραν την περασμένη Τετάρτη την οργή ζωγραφισμένη στο πρόσωπό τους. Δίχως να θορυβήσουν κανέναν μάνατζερ ασφαλώς, εφόσον εξακολουθεί να απολαμβάνει την εμπιστοσύνη της μεγαλομετόχου οικογένειας Πόρσε-Πίεχ πρωτίστως και δευτερευόντως της τοπικής κυβέρνησης. Γι’ αυτό ίσως οι οργισμένοι μικρομέτοχοι δεν δείχνουν καμία κατανόηση για το παραστράτημα της VW και με ομαδικές αγωγές στα γερμανικά δικαστήρια απαιτούν αποζημιώσεις δισεκατομμυρίων ευρώ από αυτήν.

ΤΟ ΣΚΑΝΔΑΛΟ
Στρατηγικό λάθος το κυνήγι της Toyota
Ειδικοί στον κλάδο του αυτοκινήτου αναλυτές θεωρούν ότι το σκάνδαλο που βύθισε τη Volkswagen στη βαθύτερη κρίση της 78χρονης ιστορίας της οφείλεται στην αλλαγή επιχειρηματικής κουλτούρας και στόχων στον γερμανικό όμιλο.

Συγκεκριμένα, στη νέα στόχευση της γερμανικής εταιρείας προς την κορυφή των πωλήσεων αυτοκινήτων στον κόσμο. Στην εκθρόνιση δηλαδή της Toyota, η οποία μετά την κρίση της αμερικανικής αυτοκινητοβιομηχανίας στα τέλη της περασμένης δεκαετίας εκτόπισε την General Motors και έγινε η πρώτη σε πωλήσεις οχημάτων αυτοκινητοβιομηχανία στον κόσμο.

Πριν από ακριβώς ένα έτος, το διάστημα Ιανουαρίου-Ιουνίου 2015, η VW είχε πουλήσει 5,04 εκατ. οχήματα. Είχε ξεπεράσει την ιαπωνική εταιρεία που είχε πουλήσει 5,02 εκατ. οχήματα και είχε πατήσει στην πολυπόθητη κορυφή.

Αμαύρωσε τη φήμη ποιότητας και αξιοπιστίας

Σημειωτέον ότι ο όμιλος Volkswagen περιλαμβάνει, εκτός από τη VW, 11 επωνυμίες (Audi, Seat, Skoda, Bentley, Lamborghini, Ducati, Porsche, Bugatti, MAN, Scania και VW Commercial). Λίγους μήνες αργότερα, στις 18 Σεπτεμβρίου συγκεκριμένα, ξέσπασε το σκάνδαλο παραποίησης των στοιχείων εκπομπών ρύπων και παραπλάνησης των εποπτικών αρχών των ΗΠΑ και όλων των άλλων χωρών που αμαύρωσε τη φήμη ποιότητας και αξιοπιστίας όλων των προϊόντων «made in Germany».

Το σκάνδαλο συνίσταται στον εφοδιασμό των αυτοκινήτων (μιλάμε για περίπου 11 εκατομμύρια αυτοκίνητα VW Beetle, Golf, Jetta και Audi A3 μοντέλα των ετών 2009-2015 και VW Passat κατασκευής 2014 και 2015 με κινητήρες πετρελαίου) που ξεγελά τις μετρήσεις εκπομπής ρύπων. Οπως αποκάλυψε η αμερικανική Υπηρεσία Προστασίας Περιβάλλοντος, το συγκεκριμένο λογισμικό επέτρεπε τον περιορισμό των εκπομπών οξειδίου του αζώτου όταν τα αυτοκίνητα βρίσκονταν για έλεγχο στο εργαστήριο ούτως ώστε να συμβαδίζουν με τις αμερικανικές προδιαγραφές.

Σε πραγματικές συνθήκες όμως, όταν τα αυτοκίνητα κινούνταν στον δρόμο, τα επίπεδα οξειδίου του αζώτου ήταν από 10 ως 40 φορές παραπάνω από τα μέγιστα επιτρεπτά όρια της αμερικανικής νομοθεσίας.