Συλλέγοντας τρούφες στα Μετέωρα

Μια δραστηριότητα που συνδέει άμεσα τον τουριστικό τομέα με την αγροτική και πολιτιστική κληρονομιά αναπτύσσεται στη σκιά των βράχων των Μετεώρων. Στη λογική μιας στρατηγικής ανάπτυξης μειονεκτικών αγροτικών περιφερειών, το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Μετεώρων και το Μουσείο Μανιταριών, σε συνεργασία με την Ενωση Ξενοδόχων νομού Τρικάλων, αποφάσισαν να διοργανώνουν σε μόνιμη βάση κυνήγι τρούφας στην ευρύτερη περιοχή των Μετεώρων. Στόχος τους είναι η διεύρυνση του προσφερόμενου αγροτουριστικού προϊόντος, εκμεταλλευόμενοι τους τοπικούς πόρους και την παραδοσιακή γαστρονομία, αυξάνοντας παράλληλα τα εισοδήματα τουριστικών – αγροτουριστικών μονάδων.

Προσεγγίζοντας από άλλη οπτική το μέλλον της «τοπικής» ανάπτυξης, αναζητήθηκε μια εναλλακτική δραστηριότητα, σε σύνδεση με τη φύση και τον αγροτικό πολιτισμό, η οποία θα μπορούσε να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις εκείνες που θα οδηγούσαν σε αύξηση του χρόνου παραμονής των τουριστών στην περιοχή.

Στη βάση αυτή, όσοι επισκέπτονται την περιοχή θα μπορούν κάθε Κυριακή να συμμετέχουν σε μια διοργάνωση, η οποία συνδυάζει κυνήγι τρούφας, μάθημα μαγειρικής στο δάσος (για την παρασκευή τρουφομακαρονάδας) και γευστική δοκιμή μανιταριών και κρασιών της περιοχής, με την επίσκεψη και ξενάγηση στο Μουσείο Μανιταριών.

Στους άμεσους στόχους των διοργανωτών είναι η σταδιακή επέκταση της συγκεκριμένης δραστηριότητας σε καθημερινή βάση, καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου.

Ετσι, η ευρύτερη περιοχή των Μετεώρων θα μπορεί να κατοχυρωθεί ως ένας τόπος ταυτισμένος με μια δράση, που απευθύνεται μεν σε ένα εξειδικευμένο κοινό, αλλά έχει μεγάλες δυνατότητες ανάπτυξης.

Το ενδιαφέρον είναι ήδη μεγάλο. Μάλιστα, το θέμα απασχόλησε και τους συντελεστές της δημοφιλέστερης εκπομπής μαγειρικών και ταξιδιωτικών εμπειριών της Κίνας, «The XFun Foodie Club», οι οποίοι βρέθηκαν στα Μετέωρα στις 16 Μαΐου και θα επιστρέψουν και πάλι στις 27 με 29 Αυγούστου, για να συμμετάσχουν στη 2η Γιορτή Μανιταριού.

Το Μουσείο και η Ενωση Ξενοδόχων πιστεύουν ότι πρωτοβουλίες σαν αυτή συμβάλλουν στην αύξηση της επισκεψιμότητας στην περιοχή, παρέχουν νέες δυνατότητες ψυχαγωγίας, ενώ ταυτόχρονα αναδεικνύουν και μια άλλη πλευρά του φυσικού πλούτου της περιοχής, που ως σήμερα παρέμενε ανεκμετάλλευτος.

«Η δράση εντάσσεται στην προσπάθειά μας να προσφέρουμε εναλλακτικές λύσεις, σχετικά με την αξιοποίηση του χρόνου παραμονής των επισκεπτών. Πέρα φυσικά από την επίσκεψη στα μοναστήρια, που είναι ο κύριος λόγος της άφιξής τους. Προσπαθούμε να τους δώσουμε νέες δυνατότητες ψυχαγωγίας, αξιοποιώντας τον φυσικό μας πλούτο, με απώτερο στόχο την αύξηση παραμονής στην περιοχή» επισημαίνει ο πρόεδρος της Ενωσης Ξενοδόχων Νομού Τρικάλων κ. Σωτήρης Φαμίσης.

Το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Μετεώρων και Μανιταριών, στο πλαίσιο των προσπαθειών του για την ανάδειξη των μανιταριών ως ένα υψηλής διατροφικής αξίας προϊόν, διοργανώνει σειρά δραστηριοτήτων –συλλογή μανιταριών, φωτογράφηση, ταυτοποίηση, μανιτογνωσία, μαγειρική κ.ά. –με κορυφαία το κυνήγι τρούφας.

«Η περιοχή είναι πλούσια σε ορισμένα είδη τρούφας, άριστα ποιοτικά, γεγονός που μας επιτρέπει να προσφέρουμε στους επισκέπτες μια μοναδική δραστηριότητα που συνδυάζει τα πάντα –αναδεικνύει τον φυσικό της πλούτο, τις τρούφες, τα μανιτάρια, το μουσείο και τα ντόπια κρασιά. Ενας μοναδικός συνδυασμός σε ολόκληρη την Ευρώπη και μάλιστα σε πολύ χαμηλή τιμή, συγκριτικά με ανάλογα ευρωπαϊκά τουρ. Η τιμή είναι συνειδητά χαμηλή και λόγω οικονομικής κρίσης, αλλά και επειδή θέλουμε να δώσουμε κίνητρο για την κατοχύρωση της περιοχής ως τόπου μόνιμου κυνηγιού τρούφας καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους» αναφέρει ο διευθυντής του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Μετεώρων και Μουσείου Μανιταριών κ. Νίκος Πάλλας.

Πρόκειται για μια ιδιαίτερη δράση, η οποία δεν εξαντλείται στη γνωστή διαδικασία εύρεσης άγριας τρούφας στο δάσος με τη βοήθεια εκπαιδευμένων σκυλιών.

Οι τρούφες που βρίσκουν τα σκυλιά μετατρέπονται μέσα σε ειδικά κατασκευασμένο μαγειρικό σκεύος σε τρουφομακαρονάδα για 50 άτομα. «Η εκπαίδευση ενός τρουφόσκυλου είναι μια επίπονη διαδικασία που απαιτεί χρόνο και προσπάθεια.

Το σκυλί πρέπει να διαθέτει αντοχή, καλή όσφρηση, να υπακούει στις εντολές και επί της ουσίας να είναι ένα με το αφεντικό του. Πρέπει να είναι προσεκτικό όταν σκάβει για την τρούφα, γεγονός που προϋποθέτει άριστη εκπαίδευση, ώστε να μην την καταστρέφει και να είναι επικεντρωμένο αποκλειστικά στο να τη βρει» σημειώνει ο τρουφοκυνηγός και βασικός συντελεστής του προγράμματος κ. Χρήστος Πλεσιώτης.

Η πλέον περιζήτητη είναι η άσπρη, της οποίας η τιμή, όπως αναφέρει ο κ. Γιώργος Κωνσταντινίδης στον οδηγό του μανιταροσυλλέκτη, κυμαίνεται από υψηλά ως αστρονομικά μεγέθη, και ακολουθεί η μελανόσπορη μαύρη, που αποκαλείται και «διαμάντι της Μεσογείου». Η μαύρη χειμερινή, η θερινή μαύρη και η λευκή του Μπορς συμπληρώνουν την πεντάδα των ειδών με εμπορική αξία.

Σύμφωνα με τον κ. Κωνσταντινίδη, δέκα είδη υπόγειων μυκήτων φαίνονται καταγεγραμμένα στην ελληνική βιβλιογραφία από το 1854 ως το 1992 από ερευνητές, γεωπόνους ή μυκητολόγους.

Η παλαιότερη καταγραφή στη χώρα μας έγινε το 1854 από τον Βαυαρό Ξαβιέρο Λάνδερερ, ο οποίος ήταν προσωπικός φαρμακοποιός του Οθωνα.

Στο «Fungi hellenici» του γάλλου μυκητολόγου Ρενέ Μερ (1878-1949) αναφέρονται οι λαϊκές ονομασίες «Δράβα», «Χαλπούτσα» καθώς και «Υδανο» –Υδνα ονόμαζαν οι αρχαίοι Ελληνες τις τρούφες.

Οπως αναφέρει ο κ. Κωνσταντινίδης, πρόκειται για ονομασίες που χρησιμοποιούσαν οι κάτοικοι της Πελοποννήσου για τα υπόγεια είδη του γένους Terfezia, τα οποία έτρωγαν και συνεχίζουν να τρώνε και σήμερα.

Τα τελευταία χρόνια, με τη δραστηριοποίηση οργανωμένων τρουφοκυνηγών, περί τα 90 είδη προστέθηκαν στον κατάλογο των υπόγειων μυκήτων που έχουν καταγραφεί στην Ελλάδα, ανεβάζοντας τον συνολικό αριθμό τους στους 100. Μάλιστα, καταγράφηκε και λευκή τρούφα, τοποθετώντας την Ελλάδα στον ευρωπαϊκό χάρτη τού… λευκού χρυσού μαζί με την Ιταλία, τη Σλοβενία, την Κροατία, την Αλβανία και την Ισπανία.

Παράλληλα με το κυνήγι τρούφας, έχει δημιουργηθεί και μια σειρά προϊόντων μανιταριών (καλλιέργειας και άγρια από την ευρύτερη περιοχή της Πίνδου) και τρούφας, τα οποία μέχρι πρόσφατα ήταν διαθέσιμα μόνο στο πωλητήριο του Μουσείου.

Ομως λόγω της μεγάλης ζήτησης πλέον πωλούνται και σε επιλεγμένα καταστήματα στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Είναι αξιοσημείωτο ότι η κατανάλωση μανιταριών ανά κάτοικο στην Ελλάδα, συγκριτικά με άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης (Γαλλία, Ιταλία κ.α.), είναι 15 με 20 φορές μικρότερη, γεγονός που υποδεικνύει ότι τα περιθώρια ανάπτυξης είναι μεγάλα.