Συντρίμμια από το «κανόνι» της BHS

Στην Επιτροπή Απασχόλησης και Συντάξεων της Βουλής των Κοινοτήτων του Ηνωμένου Βασιλείου αναμένεται να καταθέσει ο πρώην ιδιοκτήτης της BHS (British Home Stores) σερ Φίλιπ Γκριν για να εξηγήσει πώς η δημοφιλής αλυσίδα πολυκαταστημάτων λιανικών πωλήσεων οδηγήθηκε στη χρεοκοπία.

Πέρυσι ο σερ Φίλιπ, ιδιοκτήτης επίσης του ομίλου επιχειρήσεων Arcadia, είχε πουλήσει την BHS αντί μιας στερλίνας στο επενδυτικό fund Retail Aquisitions, που επίσης θεωρείται ότι λεηλάτησε τα περιουσιακά στοιχεία της επιχείρησης, για να την οδηγήσει εν τέλει, την περασμένη Δευτέρα, στη στάση πληρωμών και την υπαγωγή της σε αναγκαστική διαχείριση.

Η Επιτροπή θα εξετάσει, επίσης, κατά πόσον η κατάρρευση της εταιρείας επιβαρύνει το βρετανικό Ταμείο Προστασίας Συντάξεων. Θα εξετάσει, τέλος, αν η Retail Aquisitions αθέτησε τις υποχρεώσεις της.

Προστασία συντάξεων

Το συνταξιοδοτικό σχήμα των εργαζομένων στα BHS έχει έλλειμμα 571 εκατ. στερλίνες (737 εκατ. ευρώ) και ο σερ Φίλιπ έχει προσφερθεί εθελοντικά να καλύψει τα 80 εκατ. στερλίνες (πάνω από 103 εκατ. ευρώ). Η βρετανική εταιρεία, η οποία απασχολεί περί τους 11.000 εργαζομένους και λειτουργεί 164 καταστήματα σε ολόκληρο τον κόσμο, θα συνεχίσει να λειτουργεί ενώ οι διαχειριστές της θα προσπαθήσουν να βρουν νέο αγοραστή. Πρόκειται για κάτι διόλου προφανές και εύκολο, καθώς τα χρέη του ομίλου ξεπερνούν το 1 δισ. στερλίνες (1,29 δισ. ευρώ).

Το μείζον ζήτημα που απασχολεί τους εργαζομένους στην επιχείρηση (νυν και πρώην) έχει να κάνει με την τύχη του συνταξιοδοτικού Ταμείου τους. Οπως αναφέρει ο βρετανικός Τύπος, το Ταμείο συντάξεων της BHS, που ειρήσθω εν παρόδω αριθμεί περί τα 20.000 μέλη, αναμένεται να διασωθεί από το Ταμείο Προστασίας Συντάξεων (PPF) –αυτός είναι άλλωστε ο σκοπός για τον οποίο ιδρύθηκε και λειτουργεί το PPF, να εξασφαλίζει την πληρωμή συντάξεων σε δικαιούχους που εργάζονταν σε επιχειρήσεις που πτωχεύουν. Τα καταστήματα BHS σπάνια πήγαιναν εντυπωσιακά καλά σε ό,τι αφορά τις πωλήσεις τους. Ομως το συνταξιοδοτικό σχήμα των εργαζομένων σε αυτά ήταν πλεονασματικό. Πώς δημιουργήθηκε η τεράστια «μαύρη τρύπα» των 571 εκατ. στερλινών;

Ο σερ Φίλιπ Γκριν εξαγόρασε τα BHS το έτος 2000 αντί 200 εκατ. στερλινών (258 εκατ. ευρώ). Οπως μεταδίδει το BBC, κάποιοι κατηγόρησαν τον σερ Φίλιπ ότι απέσυρε πολύ ρευστό χρήμα από τα BHS, «χρήμα που θα μπορούσε να είχε επενδυθεί για τον εκσυγχρονισμό της εταιρείας και για την ενίσχυση των συνταξιοδοτικών funds». Ο ίδιος ο βρετανός επιχειρηματίας ισχυρίζεται ότι πούλησε πέρυσι την επιχείρηση σε καλή οικονομική κατάσταση και με ελπίδες ότι έχει μπροστά της ένα βιώσιμο μέλλον. Ο σερ Φίλιπ ρίχνει όλο το φταίξιμο για τη σημερινή κατάσταση της εταιρείας στους νέους ιδιοκτήτες, τους οποίους κατηγορεί για κακοδιαχείριση.

Πού πήγε το χρήμα;

Εναν χρόνο μετά την εξαγορά της BHS από τον σερ Φίλιπ τα προ φόρων κέρδη της εταιρείας εκτινάχθηκαν από τα 18,5 στα 94,8 εκατ. στερλίνες (122,1 εκατ. ευρώ). Την εποχή εκείνη (το 2001 δηλαδή) το συνταξιοδοτικό σχήμα της εταιρείας είχε πλεόνασμα 17,4 εκατ. στερλίνες (22,4 εκατ. ευρώ). Ως και το 2004 τα ετήσια κέρδη της εταιρείας κυμαίνονταν γύρω από τα 100 εκατ. στερλίνες. Ταυτόχρονα την περίοδο αυτή η BHS πλήρωσε μερίσματα 414 εκατ. στερλίνες (533 εκατ. ευρώ) στους μετόχους της εταιρείας. «Η μερίδα του λέοντος από τα μερίσματα αυτά κατέληξαν στον σερ Φίλιπ Γκριν και τα στενά μέλη της οικογένειάς του» σημειώνει το BBC.

Το 2005 η σύζυγος του σερ Φίλιπ, λαίδη Κριστίνα Γκριν, έγινε η τελευταία βασική μέτοχος της εταιρείας. Εκτοτε η BHS δεν διένειμε μέρισμα. Εν τω μεταξύ, το συνταξιοδοτικό σχήμα το 2008 εμφάνιζε πλεόνασμα 3,4 εκατ. στερλινών (4,4 εκατ. ευρώ). Στη συνέχεια ενέσκηψε η παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση, που άρχισε να ροκανίζει τα διαθέσιμα του Ταμείου καθώς οι επενδύσεις «δεν του έβγαιναν».

Ταυτόχρονα μειώνονταν οι πωλήσεις των καταστημάτων λόγω του οξυμένου ανταγωνισμού. Το αποτέλεσμα ήταν τον περασμένο Δεκέμβριο το έλλειμμα να έχει φθάσει στα 225,6 εκατ. στερλίνες (290,6 εκατ. ευρώ). Τους πρώτους τέσσερις μήνες του 2016 είναι προφανές ότι το έλλειμμα του Ταμείου αυξανόταν. Από τα 225 στα 571 εκατομμύρια ωστόσο η διαφορά είναι τεράστια. Ο υπερδιπλασιασμός της «μαύρης τρύπας» υποδηλώνει λεηλασία της εταιρείας από τους νέους ιδιοκτήτες, συμπεραίνει ο βρετανικός Τύπος.

Μια επωνυμία με ιστορία 88 χρόνων
Ολετήρες ή σωτήρες οι πρώην και οι νυν μέτοχοι;
Η χρεοκοπία της BHS είναι το μεγαλύτερο «κανόνι» που σκάει στον χώρο των λιανικών πωλήσεων της Βρετανίας μετά τη χρεοκοπία της Woolworth το 2008. Και δεν είναι λίγοι οι αναλυτές που εκφράζουν φόβους ότι η επωνυμία BHS κινδυνεύει να έχει την τύχη της Woolworth. Να χαθεί δηλαδή. Η BHS, μια επωνυμία με ιστορία 88 χρόνων, εντάχθηκε στον όμιλο Arcadia το 2009. Ο σερ Φίλιπ Γκριν είχε εξαγοράσει το 2002 την Arcadia, η οποία ελέγχει γνωστές επωνυμίες λιανικών πωλήσεων, όπως η Topman, η Topshop, η Burton Menswear και η Dorothy Perkins.

Από το 2000 η BHS κατέβαλε ενοίκια συνολικού ύψους 141 εκατ. στερλινών στις εταιρείες που κατείχαν ο Σερ Φίλιπ και η οικογένειά του. Κατέβαλε επίσης δαπάνες διαχείρισης ύψους 252 εκατ. στερλινών για την περίοδο 2010-2014. Μαζί με τα μερίσματα, τα έξοδα διαχείρισης και τα ενοίκια, την περίοδο αυτή η οικονομική αιμορραγία της BHS έφθασε τα 807 εκατ. στερλίνες (1,04 δισ. ευρώ), σύμφωνα με τους υπολογισμούς του συμβούλου κινδύνου της Opus Restructuring Νικ Χουντ.

Ο σερ Φίλιπ πάντως θεωρεί ότι όχι μόνο δεν «σήκωσε» χρήματα από την BHS, αλλά και ότι επιβαρύνθηκε για να τη σώσει. Υποστηρίζει ότι για να καταφέρει να την πουλήσει φόρτωσε πέρυσι με ζημιές 430 εκατ. στερλινών (554 εκατ. ευρώ) τη μητρική Arcadia. Η Arcadia, προσθέτει επίσης ο βρετανός δισεκατομμυριούχος, συμφώνησε να διαγράψει οικονομικά βάρη ύψους 200 εκατ. στερλινών (257 εκατ. ευρώ) που συνδέονται με την BHS. Προσθέτει, τέλος, ότι άφησε στους νέους ιδιοκτήτες της BHS, τη Retail Aquisitions, 65 εκατ. στερλίνες (83,7 εκατ. ευρώ) σε μετρητά και επίσης μερίσματα ύψους 100 εκατ. στερλινών (128,7 εκατ. ευρώ). Πέραν αυτών, ο σερ Φίλιπ προσφέρθηκε να καταβάλει ως «προίκα» 40 εκατ. στερλίνες (51,5 εκατ. ευρώ) σε μετρητά στην εταιρεία και να διαγράψει υποχρεώσεις επίσης 40 εκατ. στερλινών προς αυτόν, ώστε να τη βοηθήσει να βρει νέους αγοραστές.

Εν τω μεταξύ την περασμένη Τετάρτη ο μεγαλομέτοχος της Retail Aquisitions Ντόμινικ Τσάπελ ανακοίνωσε ότι «τώρα που το PPF ανέλαβε τα χρέη του συνταξιοδοτικού ταμείου της BHS» ετοιμάζεται να διεκδικήσει την εξαγορά της αλυσίδας εξαιρουμένων 40 ζημιογόνων καταστημάτων. Την Τρίτη 19 Απριλίου πάντως ο Τσάπελ μετέφερε 1,5 εκατ. στερλίνες (1,93 εκατ. ευρώ) από την εταιρεία στην BHS Sweden, η οποία δεν συνδέεται με τον όμιλο και ανήκει σε έναν προσωπικό του φίλο και μέλος του διοικητικού συμβουλίου της Retail Acquisitions.