Με την αγορά να τιμολογεί σύμφωνα με αναλυτές οικονομική και πολιτική αστάθεια, αυξημένους κινδύνους και πιθανή καθυστέρηση στην αξιολόγηση, η «Μαύρη Δευτέρα» στο Χρηματιστήριο Αθηνών σημείωσε ιστορικό χαμηλό στην εποχή του ευρώ υποχωρώντας στο χαμηλότερο επίπεδο από το 1991.
Οι κλιμακούμενες ανησυχίες εγχώριων και ξένων επενδυτών, οι οποίοι φοβούνται πολιτική και οικονομική αστάθεια για το επόμενο διάστημα, οδήγησαν τις ελληνικές μετοχές σε συνολικές απώλειες 11 δισ. ευρώ από την αρχή του έτους, με τις τράπεζες να χάνουν σχεδόν 7 δισ. ευρώ το ίδιο διάστημα. Ο τραπεζικός κλάδος αποτιμάται πλέον σε 6 δισ. ευρώ όταν τα συνολικά νέα κεφάλαια που αντλήθηκαν τον Δεκέμβριο ήταν υπερδιπλάσια (13,75 δισ. ευρώ). Την ώρα που από τον Νοέμβριο του 2014 έχουν φύγει από τις καταθέσεις 41 δισ. ευρώ, ενώ έχουν επιστρέψει μόλις 2,5 δισ. ευρώ και η εξάρτηση των ελληνικών τραπεζών από την ΕΚΤ φθάνει το 1/3 του ισολογισμού τους έναντι 3%-4% στην ευρωζώνη, ο κλάδος παραμένει στη δίνη του κυκλώνα.
Οι τράπεζες υποχωρούν εφέτος 57%, ενώ απώλειες 33% σημειώνουν συνολικά οι μετοχές μεγάλης κεφαλαιοποίησης και 27% ο γενικός δείκτης.
Οι διαδηλώσεις και οι αντιδράσεις στην Ελλάδα περιορίζουν τις προσδοκίες για την επίτευξη μιας γρήγορης συμφωνίας με τους δανειστές.
«Αν και αναμένουμε ότι η συμφωνία θα μπορούσε πιθανώς τελικά να επιτευχθεί, εν τούτοις ο κίνδυνος «ατυχήματος» παραμένει υψηλός» εκτιμούσε η Citigroup.

Παραμένουν οι διαφορές με τους δανειστές

Οι πρόσφατες δηλώσεις κυβερνητικών αξιωματούχων που διαβεβαίωναν για ταχεία ολοκλήρωση της αξιολόγησης δεν δείχνουν μέχρι στιγμής να επιβεβαιώνονται. Αντιθέτως, από την πορεία των διαπραγματεύσεων με το κουαρτέτο και από όσα έχουν γίνει γνωστά, οι μεγάλες διαφορές παραμένουν, την ώρα μάλιστα που οι μεγάλες προκλήσεις του Μεταναστευτικού και η διαχείριση της προσφυγικής κρίσης εντείνουν τους προβληματισμούς. Την ώρα που τα σενάρια περί Grexit έχουν δώσει τη θέση τους στα σενάρια περί Schexit (έξοδος της Ελλάδας από τη Συνθήκη Σένγκεν), σύμφωνα με τη Eurasia Group, η πίεση από τους πρόσφυγες που φθάνουν στη χώρα έρχεται να προσθέσει ακόμη ένα βάρος στη στάσιμη οικονομία της εντείνοντας τις κοινωνικές εντάσεις και την πολιτική αβεβαιότητα και θα μπορούσε να οδηγήσει την Ελλάδα εκτός του ευρώ.

Αρνητικό κλίμα και στις διεθνείς αγορές

Την ίδια ώρα το κλίμα δεν είναι θετικό και στις διεθνείς αγορές. Τα χρηματιστήρια των ανεπτυγμένων αγορών σημειώνουν απώλειες άνω του 10%, ενώ οι μετοχές των αναδυομένων αγορών χάνουν 30% από την αξία τους. Η επιβράδυνση της κινεζικής οικονομίας ασκεί πιέσεις στις τιμές των εμπορευμάτων και καθιστά την ανάκαμψη των αναδυόμενων αγορών σχεδόν αδύνατη. Επιπλέον από το 2014 αντιμετώπισαν καθαρές εκροές κεφαλαίου, γεγονός που σημαίνει ότι η αναπόφευκτη απομόχλευση (μείωση δανειακής επιβάρυνσης) βρίσκεται σε εξέλιξη. Η πτώση επίσης του πετρελαίου πυροδότησε μια έντονη θετική συσχέτιση μεταξύ της εξέλιξης της τιμής του και των μετοχών. Η ατέλειωτη αναστάτωση στις αγορές μετοχών και πετρελαίου στις αρχές του 2016 στηρίζει εδώ και έναν μήνα την ανάκαμψη του χρυσού και οδήγησε σε πτώση των αποδόσεων των ισχυρών ομολόγων αλλά και των προσδοκιών περί του ρυθμού αύξησης των επιτοκίων στις ΗΠΑ, ενώ στην ευρωζώνη όλοι περιμένουν το «νέο πακέτο Ντράγκι» στις 10 Μαρτίου. Εν τω μεταξύ «βουτιά» σημειώνουν και οι ευρωπαϊκές αγορές που βρέθηκαν σε χαμηλό 15 μηνών, με τις ανησυχίες για την παγκόσμια οικονομία να επιστρέφουν και τις τράπεζες να παραμένουν στο επίκεντρο των ρευστοποιήσεων. Για ορισμένους αναλυτές οι ευρωπαϊκές τράπεζες βρίσκονται ένα βήμα πριν από την καταιγίδα καθώς είναι πιθανόν να μην καταφέρουν να καλύψουν τις κεφαλαιακές τους ανάγκες για το 2016. Το καθεστώς αρνητικών επιτοκίων της ΕΚΤ σημαίνει ότι οι τράπεζες πρέπει ουσιαστικά να πληρώνουν για να έχουν ρευστότητα, ενώ την ίδια στιγμή πιέζονται για τα καθαρά επιτοκιακά περιθώριά τους.
Να σημειωθεί ότι η ψυχολογία στην ευρωζώνη υποχώρησε περισσότερο από ό,τι αναμενόταν τον Φεβρουάριο καθώς οι ανησυχίες για την παγκόσμια οικονομία οδηγούσαν τους επενδυτές να περιορίσουν τις προσδοκίες τους στο χαμηλότερο επίπεδο από τον Νοέμβριο του 2014. Για ορισμένους αναλυτές η παγκόσμια οικονομία έχει παγιδευτεί σε σπιράλ θανάτου που θα μπορούσε να οδηγήσει σε περαιτέρω εξασθένηση των τιμών του πετρελαίου, σε ύφεση και μια σοβαρή bear market (μακροχρόνια πτωτική αγορά), καθώς η ισχυροποίηση του δολαρίου, οι χαμηλότερες τιμές του πετρελαίου και εμπορευμάτων, η εξασθένηση του διεθνούς εμπορίου και η μείωση της παγκόσμιας ανάπτυξης θα μπορούσαν να προκαλέσουν νέα πτώση στα διεθνή χρηματιστήρια.

HeliosPlus