Το 2015 αποτέλεσε μια χρονιά με ρεκόρ στον ελληνικό τουρισμό, καθώς οι αφίξεις ξεπερνούν τα 26 εκατ. και τα έσοδα αγγίζουν τα 14,5 δισ. ευρώ. Ομως οι επιχειρήσεις της φιλοξενίας αντιμετωπίζουν προβλήματα που δεν αμβλύνονται από τις θετικές επιδόσεις. Η πολιτική προσέλκυσης ταξιδιωτών μέσω προσφορών, η έντονη εποχικότητα, ο μεγάλος δανεισμός και οι αλλεπάλληλες φορολογικές επιβαρύνσεις φαίνεται να δημιουργούν ένα «τοξικό μείγμα», που εμποδίζει την ανάκαμψη στο ταμείο.

«Είναι πλασματική η εικόνα των 14,5 δισ. ευρώ εσόδων και 26 εκατ. διεθνών αφίξεων. Τα 14,5 δισ. ευρώ πάνε σε όλη την οικονομία»
τονίζει ο πρόεδρος του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδος (ΞΕΕ) κ. Γιώργος Τσακίρης. «Πάρα πολλές επιχειρήσεις είναι στα όρια της βιωσιμότητας, καθώς είναι υπερφορτωμένες με δάνεια». Το 2015 «κάποιες περιοχές πήγαν πολύ καλά, άλλες μέτρια», όμως οι θετικές επιδόσεις του τομέα «δεν μπορούν να αντιστρέψουν την οικονομική πορεία μιας επιχείρησης σε δύο χρονιές. Είναι ένας φαύλος κύκλος».
Παράλληλα, αναφέρει ότι ποσοστό 75% των τουριστικών εσόδων παράγεται από πελάτες που διαμένουν στα ελληνικά ξενοδοχεία. Με βάση τα στοιχεία του ΞΕΕ το 2014 η χώρα διέθετε 9.701 ξενοδοχειακές μονάδες, δυναμικότητας 777.906 κλινών. Για τον ίδιο όμως μείζον θέμα που απειλεί τη βιωσιμότητα των ξενοδοχειακών επιχειρήσεων, παρά την ανοδική πορεία των αφίξεων και των εσόδων, είναι τα παράνομα καταλύματα.
Η «σκιώδης οικονομία» θα είναι και η αιχμή της 5ης Γενικής Συνέλευσης του ΞΕΕ στο πλαίσιο της έκθεσης HORECA. «Διαφεύγει τζίρος που το 2015 ξεπέρασε τα 2 δισ. ευρώ» εκτιμά ο κ. Τσακίρης και εξηγεί ότι ο παράνομος τζίρος το 2014 υπολογίστηκε στα 1,5 δισ. ευρώ, ο οποίος όμως αυξάνεται ετησίως κατά 30% – 50% και κάθε χρονιά εκφεύγει της οικονομίας. Αυτό φάνηκε από το 2014, με την αύξηση 23% στις αφίξεις και 14% στα έσοδα. «Είναι δυσανάλογη η αύξηση των αφίξεων σε σχέση με τα έσοδα» υπογραμμίζει.
Την ίδια ώρα, παραμένει το πρόβλημα της εποχικότητας. Τα μικρά ξενοδοχεία «έχουν χαμηλή ανταγωνιστικότητα, αλλά μεγαλύτερη ανθεκτικότητα, γιατί έχουν χαμηλότερα έξοδα. Τα μεγάλα έχουν το μεγάλο βάρος των δανείων». Εν όψει δε των ανακατατάξεων στα «κόκκινα χαρτοφυλάκια» των τραπεζών, ο πρόεδρος του ΞΕΕ υποστηρίζει ότι όλα θα εξαρτηθούν από τη διαδικασία της ρύθμισης στα «κόκκινα» δάνεια. «Ολοι θέλουν να αγοράσουν φθηνά» τονίζει και επικαλείται ότι «είναι μετρημένες στα δάχτυλα οι αγοραπωλησίες μονάδων». Η αγορά «είναι δύσκολη, οι ξένοι επενδυτές έπειτα από τέσσερα χρόνια στην Ελλάδα έχουν χαρτογραφήσει τα πάντα. Περιμένουν να ανάψει το πράσινο φως, όποιο είναι αυτό» καταλήγει.
«Αιμοδότης» της κρίσης


«Οπωσδήποτε δεν συμβαδίζουν τα νούμερα του τουρισμού με τις επιχειρήσεις» δηλώνει ο αντιπρόεδρος του ΞΕΕ και πρώην πρόεδρος της Ενωσης Ξενοδόχων Μαγνησίας κ. Κωνσταντίνος Λεβέντης, αναφερόμενος στη δυσαναλογία των εσόδων στα καταλύματα σε σχέση με τα τουριστικά έσοδα της χώρας. «Το αν ο τουρισμός πήγε καλά κατά τη διάρκεια της κρίσης είναι γιατί το πρόβλημα το απορρόφησαν οι επιχειρήσεις και οι ξενοδόχοι έδιναν άμεσες λύσεις» λέει. Αυτό σημαίνει ότι «οι τιμολογιακές πολιτικές κατά τη διάρκεια της κρίσης διευκόλυναν και μόνο τον δυνητικό επισκέπτη ή επιβάλλονταν από τους tour operators. «Αιμοδότης» της κρίσης και πρόκληση για να έρθει ο επισκέπτης ήταν ο ξενοδόχος» υπογραμμίζει.
Ο ίδιος τονίζει ότι η τουριστική Ελλάδα εξαρτάται κατά 60% από την ελληνική αγορά και κατά 40% από την ξένη. «Είναι φοβερά δύσκολο να αλλάξεις τα ποσοστά» υπογραμμίζει. Αντίστοιχα, η ηπειρωτική Ελλάδα εξαρτάται κατά μεγαλύτερο ποσοστό από την ελληνική αγορά (70%) και κατά 30% από τους ξένους. Οπότε οι απώλειες ήταν μεγάλες και αναπόφευκτες κατά τη διάρκεια της ύφεσης στην εγχώρια οικονομία, με τη δυσχέρεια των ελλήνων ταξιδιωτών. Εξάλλου, στις αργίες των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς, χάρη στις χαμηλότερες τιμές που έδωσαν οι ξενοδόχοι στο Πήλιο «είχαμε πολλές και επαναλαμβανόμενες διανυκτερεύσεις, γι’ αυτό και φθάσαμε σε επίπεδα πληρότητας 100%». Ομως, από τις 3.500 κλίνες που διαθέτει η περιοχή, οι 2.500 ήταν σε λειτουργία και οι υπόλοιπες στις παραθαλάσσιες περιοχές παρέμειναν κλειστές.

«Το πρόβλημα εστιάζεται κυρίως στη διαμονή. Αν χαθεί μια μέρα διαμονής δεν στοκάρουμε, αλλά χάνεται. Δεν είναι όπως στις επιχειρήσεις εστίασης, που το εμπόρευμα αποθηκεύεται. Με τον ΦΠΑ να αυξάνεται σε 23% οι επιχειρήσεις διαμονής αναγκάζονται να το απορροφήσουν και αυτό. Αυτό δεν έχει τέλος»
υποστηρίζει ο κ. Λεβέντης. Από την άλλη, πέρα από τη συγκρατημένη αισιοδοξία για το 2016, σημειώνει την αγωνία του κλάδου για τη γεωπολιτική κατάσταση που διαμορφώνεται στην ευρύτερη περιοχή. «Δεν μπορείς να στηρίζεσαι στο ότι θα πας καλά επειδή δεν πάει καλά ο διπλανός σου» λέει. Και προσθέτει την ανάγκη να βοηθηθούν οι ξενοδοχειακές επιχειρήσεις, «όχι για να τις «χαϊδέψουμε», αλλά για να μπορέσουν να κάνουν τζίρους». Μάλιστα, επισημαίνει το πρόβλημα των δανείων, ζητώντας «να βοηθηθούν τα ξενοδοχεία από τις τράπεζες και να μειωθεί ο δανεισμός».

ΣΗΜΑ ΚΙΝΔΥΝΟΥ
«Θα φύγουν από τη νομιμότητα χιλιάδες επιχειρήσεις»

«Τα ενοικιαζόμενα καταλύματα πήγαν καλά το 2015, έχοντας μικρή αύξηση περίπου 5% σε πληρότητες και έσοδα σε σχέση με το 2014»
λέει ο πρόεδρος της Συνομοσπονδίας Επιχειρηματιών Τουριστικών Καταλυμάτων Ελλάδος (ΣΕΤΚΕ) κ. Κωνσταντίνος Μπρεντάνος. Τονίζει ωστόσο ότι «μας έχει επηρεάσει πολύ η σκιώδης οικονομία. Μέχρι τον Μάιο του 2015 υπήρχαν 200.000 κλίνες» που λειτουργούσαν παράνομα, με τον τζίρο να υπολογίζεται στα 2,2 δισ. ευρώ. Μετά δε την απελευθέρωση των μισθώσεων στα καταλύματα «μέσα σε έναν χρόνο οι κλίνες θα διπλασιαστούν στις 400.000» υποστηρίζει, «με διπλάσιο αντίστοιχα τζίρο σε πάνω από 4 δισ. ευρώ».
Ο ίδιος επισημαίνει ότι «ακόμη δεν έχει εκδοθεί η Υπουργική Απόφαση από τον υπουργό Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού κ. Γιώργο Σταθάκη, η οποία θα διευκρινίσει τις υποχρεώσεις τους», σε συνέχεια της εγκυκλίου που αναφέρει ότι από 1ης Νοεμβρίου 2015 απελευθερώνονται οι μισθώσεις. Ο πρόεδρος της ΣΕΤΚΕ ρώτησε σχετικά τον υπουργό στις 6 Νοεμβρίου, παρουσία και της αναπληρώτριας υπουργού Τουρισμού κυρίας Ελενας Κουντουρά, στο πλαίσιο της συνάντησης των τουριστικών φορέων που οργάνωσε ο Σύνδεσμος Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ). «Εκτοτε έχουν περάσει πάνω από δύο μήνες» προσθέτει.
«Δεν αντέχουν»

Αν δεν διευκρινιστούν υποχρεώσεις «θα φύγουν από τη νομιμότητα χιλιάδες επιχειρήσεις και θα περάσουν στην απέναντι όχθη» σημειώνει αφού «το 2016 ο τζίρος του παράνομου χώρου θα υπερβεί τα 4 δισ. ευρώ. Αυτό είναι το 30% του νόμιμου τουριστικού προϊόντος». Ενώ, με βάση την Εγκύκλιο της απελευθέρωσης των συμβάσεων, δεν εφαρμόζονται πλέον ούτε οι ποινές που επιβάλλονταν σε όσους δεν είχαν ειδικό σήμα λειτουργίας.

«Η πλειοψηφία των καταλυμάτων δεν θα μπορέσει να αντέξει ειδικά με το νέο Ασφαλιστικό»
υποστηρίζει «και θα εγκαταλείψουν άμεσα τα ειδικά σήματα λειτουργίας». Ηδη οι επιχειρήσεις στον κλάδο έχουν μειωθεί στις 37.000 από 50.000 που ήταν πριν από οκτώ χρόνια. «Εχουν εγκαταλείψει τα ειδικά σήματα λειτουργίας οι περισσότερες» αναφέρει ο κ. Μπρεντάνος, υπογραμμίζοντας ότι «στη χώρα δεν υπάρχουν ελεγκτικοί μηχανισμοί». Ενώ αναφέρει ως παράδειγμα την περίπτωση διαμερίσματος το οποίο «εκμισθωνόταν για μία ολόκληρη σεζόν με τιμή 200 ευρώ την ημέρα και μετά από σωρεία καταγγελιών τού επιβλήθηκε πρόστιμο μόλις 250 ευρώ».


ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ