Την ανάγκη εφαρμογής ενός ρυθμιστικού πλαισίου και ενός συστήματος κανόνων για να περιοριστεί η λειτουργία των παράνομων καταλυμάτων φιλοξενίας που πλήττει σοβαρά όχι μόνο την τουριστική βιομηχανία της χώρας μας αλλά ολόκληρη την εθνική οικονομία τόνισε η ηγεσία του αρμόδιου Υπουργείου που παραβρέθηκε την Πέμπτη σε εκδήλωση του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδος (ΞΕΕ) με αφορμή την παρουσίαση μελέτης για την «Λειτουργία και επίδραση της οικονομίας διαμοιρασμού στον ξενοδοχειακό κλάδο στην Ελλάδα».

Ο υπουργός Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού, Γιώργος Σταθάκης, επισήμανε ότι η ύπαρξη της ονομαζόμενης οικονομία διαμοιρασμού (sharing economy) στον τουρισμό δημιουργεί αδιαμφισβήτητα προβλήματα, όπως είναι «η φοροδιαφυγή, η μαύρη εργασία και ο αθέμιτος ανταγωνισμός για τις νόμιμα λειτουργούσες επιχειρήσεις φιλοξενίας». Κατά κοινή ομολογία «αποτελεί μια πολύ κερδοφόρα δραστηριότητα ειδικά για τις πλατφόρμες ηλεκτρονικού εμπορίου» ανέφερε ο αρμόδιος υπουργός και προανήγγειλε την εφαρμογή «ρυθμιστικών παρεμβάσεων του δημοσίου», επισημαίνοντας ταυτόχρονα την «ανάγκη διαβούλευσης με τους επαγγελματίες του κλάδου». Ο κύριος Σταθάκης σημείωσε, επίσης, πως πρόκειται για μια δραστηριότητα με διεθνή έκταση, ενώ το υπουργείο βρίσκεται σε διαδικασία παρακολούθησης των κανόνων που ισχύουν σε άλλες χώρες οι οποίες έχουν προχωρήσει σε νομοθετικές ρυθμίσεις της αγοράς.
Στον ίδιο τόνο κινήθηκε και η Έλενα Κουντουρά. Η αναπληρώτρια υπουργός τουρισμού επεσήμανε ότι στόχος του υπουργείου είναι η περαιτέρω ανάπτυξη της τουριστικής βιομηχανίας της χώρας μας, τα έσοδα της οποίας εφέτος ήταν περί τα 15,5 δισ. ευρώ συνολικά, με τις αφίξεις να φτάνουν τα 26 εκατομμύρια τουρίστες. Ωστόσο, τόνισε η κυρία Κουντουρά, σκοπός είναι «η πρόοδος, η εξέλιξη αλλά όχι η άναρχη ανάπτυξη» και υπογράμμισε την «ανάγκη για κανόνες που θα ρυθμίσουν το πλαίσιο, χωρίς ταυτόχρονα να χαθούν τα οφέλη που προκύπτουν για την τουριστική βιομηχανία και την εθνική οικονομία από τη λειτουργία της οικονομίας διαμοιρασμού».
Σε κάθε περίπτωση τα αποτελέσματα της μελέτης που εκπόνησε για λογαριασμό του ΞΕΕ η Grant Thornton είναι εντυπωσιακά. Ειδικότερα, η φιλοξενία τουριστών σε παράνομα τουριστικά καταλύματα προκαλεί την απώλεια 12 εκατ. διανυκτερεύσεων από νόμιμες λειτουργούσες επιχειρήσεις φιλοξενίας, γεγονός που σημαίνει ότι τα ξενοδοχεία καταγράφουν 554 εκατ. ευρώ λιγότερα έσοδα από τη διαμονή, ενώ επιπλέον χάνονται 15.000 θέσεις εργασίας. Η απουσία δυνατότητας φορολόγησης των εισοδημάτων των ιδιοκτητών που διαθέτουν τα ακίνητά τους σε πλατφόρμες οικονομίας διαμοιρασμού προκαλεί απώλεια στο ελληνικό δημόσιο της τάξεως των 260 εκατ. ευρώ έως 276 εκατ. ευρώ σε ετήσια βάση. Πρόκειται ουσιαστικά για το ύψος των εσόδων που θα είχε το κράτος αν φορολογούσε τα έσοδα των ιδιοκτητών των ακινήτων της οικονομίας διαμοιρασμού, όπως αντίστοιχα πράττει γενικά στα εισοδήματα από ενοίκια. Από την άλλη πλευρά η συνεισφορά της οικονομίας διαμοιρασμού στον ΦΠΑ των τουριστικών υπηρεσιών υπολογίζεται στα 27 εκατ. ευρώ έως 28 εκατ. ευρώ ετησίως, ως αποτέλεσμα της συμπληρωματικότητας που εκτιμάται ότι δημιουργεί η οικονομία του διαμοιρασμού. Αν τώρα εφαρμοστεί στα ακίνητα της οικονομίας διαμοιρασμού μια αντίστοιχη φορολόγηση με εκείνη που υπάρχει στα τυπικά ξενοδοχειακά καταλύματα, τα δημόσια έσοδα είναι δυνατό να ενισχυθούν περαιτέρω κατά 322 εκατ. ευρώ έως 353 εκατ. ευρώ σε ετήσια βάση. Όπως επισημαίνει η Grant Thornton στην έρευνα της, το μέγεθος της οικονομίας διαμοιρασμού στον τουριστικό κλάδο της Ελλάδας εκτιμάται από 1,38 δισ. ευρώ έως 1,46 δισ. ευρώ.
Ο πρόεδρος του ΞΕΕ, Γιώργος Τσακίρης, στην ομιλία του τόνισε ότι το φαινόμενο της οικονομίας διαμοιρασμού «τείνει να εξελιχθεί, στο υπ’ αριθμό ένα πρόβλημα για τον κόσμο του τουρισμού» καθώς «ουσιαστικά πρόκειται για παραοικονομία, πριμοδοτούμενη δυστυχώς από την ανυπαρξία θεσμικών, ασφαλιστικών και άλλων προδιαγραφών και κυρίως από την αδυναμία της πολιτείας μέχρι σήμερα να αναγνωρίσει και να αντιμετωπίσει το φαινόμενο». Σε προηγούμενη μελέτη που είχε εκπονήσει το Επιμελητήριο τον περασμένο Φεβρουάριο, είπε ο κύριος Τσακίρης, «είχε υπολογισθεί ότι ο ρυθμός ετήσιας αύξησης του τζίρου της sharing economy ξεπερνάει το 30%, με πρόβλεψη το 2025 να έχει τζίρο ίσο με τον νόμιμο τομέα, δηλαδή 335 εκατ. ευρώ». Μάλιστα, ο πρόεδρος του ΞΕΕ έκανε λόγο για «σκόπιμη παραπλάνηση που προκαλεί ο όρος sharing economy δεδομένου ότι οι ίδιοι οι εκπρόσωποι των εταιριών που πραγματοποιούν τις ηλεκτρονικές κρατήσεις παράνομων τουριστικών καταλυμάτων, παραδέχονται ότι το 75% της εν λόγω δραστηριότητας τους είναι επαγγελματική και το 25% διαμοιρασμός. Το ΞΕΕ υπολογίζει ότι το αντίστοιχο ποσοστό στην χώρα μας κυμαίνεται στο 90% – 10%».