«Είμαστε υπηρεσιακή κυβέρνηση, αλλά δυστυχώς δεν υπάρχουν υπηρεσιακά προβλήματα». Μ΄ αυτή την φράση ο υπηρεσιακός υπουργός Οικονομίας κ. Νίκος Χριστοδουλάκης «νομιμοποίησε» πολιτικά την ατζέντα την πρώτης συνέντευξης τύπου που έδωσε, η οποία εκτείνονταν από την μερική άρση περιορισμών στα capital controls ως και τον αναπτυξιακό νόμο.

Αναλυτικότερα ο κ. Χριστοδουλάκης αφού εκδήλωσε την αισιοδοξία του πως μέχρι το τέλος του χρόνου είναι δυνατόν να αρθούν πλήρως τα capitalcontrols, πρόσθεσε πως από την προσεχή Δευτέρα μπορούν να μεταφέρονται για τις επόμενες ημέρες τα υπόλοιπα του ημερήσιου ορίου ανά τράπεζα, εφόσον αυτό φυσικά δεν εξαντλείται. Μπορούν πλέον να εξυπηρετούνται από τις ίδιες τις τράπεζες τα αιτήματα εισαγωγών ως 5.000 ευρώ, και παρέχεται η δυνατότητα σε φοιτητές να ανοίγουν τραπεζικό λογαριασμό στο εξωτερικό. Και προανήγγειλε το ξεκαθάρισμα των υποθέσεων που λιμνάζουν. Επίσης διευρύνεται η δυνατότητα των διαδικτυακών συναλλαγών με το εξωτερικό, κωδικοποιείται το πλαισίου κεφαλαιακών ελέγχων και παρέχεται για ορισμένο διάστημα η δυνατότητα των υποψηφίων βουλευτών να ανοίξουν ειδικό λογαριασμό που όμως θα κλείσει μετά τις εκλογές – θα αποτελεί «ευκαιρία απόλυτης τεκμηρίωσης των προεκλογικών δαπανών».

Ο κ. Χριστοδουλάκης ανακοίνωσε την διαμόρφωση ενός πλέγματος κινήτρων και παραινέσεων φυσικά για να επιστρέψουν στις τράπεζες – «στρώμα capital» το χαρακτήρισε – τα κεφάλαια που έχουν αποσυρθεί τους τελευταία, καθώς και σχέδιο διευκολύνσεων για τους δανειολήπτες. Από την άλλη πλευρά ζήτησε από τις τράπεζες να προβούν άμεσα σε μείωση των αλλεπάλληλων προμηθειών με τις οποίες επιβαρύνουν πολίτες και επιχειρήσεις λόγω των capital controls.

Εν τω μεταξύ ο υπηρεσιακός (;) υπουργός Οικονομίας περιέγραψε με τα μελανότερα χρώματα την αποεπένδυση που επικρατεί στην ελληνική οικονομία, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στο οξύ πρόβλημα της απασχόλησης, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι ως το 2020 η ελληνική οικονομία χρει8άζεται επενδύσεις ύψους 100 δις. ευρώ, εκ των οποίων μόνο τα 20 δις. ευρώ του ΕΣΠΑ είναι εξασφαλισμένα. Αναζητώνται άλλα 80 δις. ευρώ. Σ΄ αυτό το πλαίσιο εντάσσει και τα κεφάλαια του ΕΣΠΑ και γι΄ αυτό το λόγο ανακοίνωσε πως θα αποστείλει αίτημα προς την Ευρωπαική Επιτροπή για την αναγνώριση προς την Ελλάδα «μερίσματος κρίσης», προκειμένου να αυξηθούν τα κονδύλια του ΕΣΠΑ, αλλά και για το νέο αναπτυξιακό που θα παρέχει επιδοτήσεις μέσω κεφαλαιουχικής εταιρείας που πρόκειται να συγκροτηθεί.

Ο κ. Χριστοδουλάκης αναφερόμενος στο σχέδιο των επόμενων 15 ημερών – ως τις εκλογές – είπε για αίτημα προς τις Βρυξέλλες ώστε να δοθεί παράταση 6 – 12 μηνών στο πρόγραμμα του ΕΣΠΑ που λήγει εφέτος, για να μην κινδυνέψουν να χαθούν κονδύλια 1 δις ευρώ που απομένουν. Εκανε λόγο για την ανάγκη να αυξηθούν τα κονδύλια του ΕΣΠΑ στα πλαίσια της παροχής προς την Ελλάδα «μερίσματος κρίσης», για αλλαγή των όρων χρηματοδότησης των επιχειρήσεων ώστε να στηρίζουν αυτές που έχουν πληγεί από την κρίση και τόνισε ιδιαίτερα την ανάγκη στήριξης του ιδιωτικού τομέα για να επανέλθει η απασχόληση και η ανάπτυξη.

Αναφορικά με τον αναπτυξιακό νόμο ο κ. Χριστοδουλάκης είπε χαρακτηριστικά ότι στο νόμο του 2011 από τις 1.000 ιδιωτικές επενδύσεις ολοκληρώθηκαν μόλις … 9, ενώ από τις 10.000 υπαγωγές στο νόμο του 2004 έχουν ολοκληρωθεί οι 5.100 και 2.000 είναι εντελώς ανενεργές. Αξίζει να σημειωθεί ότι ταυλοποιήσιμαεκκρεμή επενδυτικά έργα του αναπτυξιακού νόμουυπολογίζονται στα 3 δισ. ευρώ.

Πρέπει λοιπόν, κατά τον υπουργό, να αλλάξει η δομή του νέου αναπτυξιακού νόμου. Προτείνει λοιπόν τη δημιουργία κεφαλαιακού οργανισμού ενισχύσεων που θαλειτουργεί σαν fund– χρηματοδοτική πλατφόρμα την αποκάλεσε –αλλά και ένας μηχανισμός πιστοποίησης και αξιολόγησης των ικανοτήτων των επιχειρήσεων (εργαλείο διασύνδεσης του αναπτυξιακού νόμου με το τραπεζικό σύστημα ώστε να διευκολύνεται η πιστοληπτική αξιολόγηση και να προωθείται η αναδιάρθρωση δανείων των επιχειρήσεων).

Ακόμη ανακοίνωσε την οργάνωση ημερίδας την προσεχή εβδομάδα για να οριστικοποιηθεί το σχέδιο Juncker αλλά και την κάθοδο κλιμακίων της Κομισιόνστην Αθήνα για την προώθηση των αλλαγών στο ΕΣΠΑ.
Παράλληλα τα εκτεταμένα κρούσματα αισχροκέρδειας που παρατηρήθηκαν στην αγορά των καυσίμων στη διάρκεια των τελευταίων εβδομάδων, ιδιαίτερα σε νησιωτικές περιοχές, τα παρέπεμψε στο ΣΔΟΕ και στην Επιτροπή Ανταγωνισμού.

Capital Controls

Ο κ. Χριστοδουλάκης εκτίμησε ότι, μέχρι το τέλος του έτους, είναι εφικτό να αρθούν οι περιορισμοί στην κίνηση κεφαλαίων, υπό την προϋπόθεση της οικονομικής σταθερότητας. Μετά από σύσκεψη που είχε την Τετάρτη, ανακοίνωσε ότι τα capital controls χαλαρώνουν στα εξής σημεία:

1. Σε περίπτωση που δεν εξαντλούνται τα ημερήσια όρια ρευστότητας των τραπεζών, τα υπόλοιπα μπορούν να αξιοποιηθούν σε εβδομαδιαία βάση.

2. Όλα τα αιτήματα για εισαγωγές έως και 5.000 ευρώ, τα αναλαμβάνουν οι τράπεζες και δεν ασχολείται η αρμόδια Επιτροπή.

3. Δίνεται η δυνατότητα ανοίγματος λογαριασμού σε φοιτητές.

4. Γίνεται εντατικό ξεκαθάρισμα όλων των υποθέσεων που λιμνάζουν.

5. Γίνεται ουσιαστική χαλάρωση στις διαδικτυακές συναλλαγές εξωτερικού.

6. Συγκέντρωση όλη της νομοθεσίας για τα capital controls σε ένα κείμενο.

7. Δίνεται η δυνατότητα στους υποψηφίους βουλευτές να ανοίξουν ειδικό λογαριασμό λίγων εβδομάδων που θα λήξει, μετά την προεκλογική περίοδο για τις δαπάνες τους.

8. Εξετάζονται κίνητρα, αλλά και συστάσεις, για να επανέλθουν στο τραπεζικό σύστημα το «στρώμα capital», δηλαδή τα κεφάλαια που αποσύρθηκαν το τελευταίο διάστημα.

Αύξηση συμμετοχής στο σχέδιο Γιούνκερ

Την επόμενη εβδομάδα, προγραμματίζεται ημερίδα που θα προσκληθούν όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς (βιομηχανίες, τουριστικές επιχειρήσεις, τράπεζες, επενδυτικές εταιρείες, Περιφέρειες), για να διαμορφωθεί ο ελληνικός φάκελος, προκειμένου να αυξηθεί, όσο γίνεται, το ποσό που θα διατεθεί από το πρόγραμμα Γιούνκερ για την Ελλάδα.

Ποια είναι η στόχευση για το ΕΣΠΑ

1. Εξυγίανση και αναθεώρηση των προγραμμάτων του παλαιού ΕΣΠΑ έως τα τέλη Σεπτεμβρίου.

2. Αίτημα προς την ΕΕ για επιμήκυνση της περιόδου απορρόφησης κατά 6-12 μήνες, ώστε να αντιμετωπιστεί η εισροή των εναπομεινάντων πόρων. Η έγκριση παράτασης θα ξεπαγώσει εγκεκριμένες πληρωμές1 δισ. ευρώ για την ομαλή ολοκλήρωση των έργων.

3. Ομαλή συνέχιση και επέκταση του νέου ΕΣΠΑ. Το πρόγραμμα αυτό είχε εγκριθεί και σχεδιαστεί με βάση τα στοιχεία της περιόδου 2009, δηλαδή πριν την εκδήλωση της κρίσης και της μεγάλης ύφεσης που έπληξε την ελληνική οικονομία. Σύμφωνα με τον υπουργό, το νέο ΕΣΠΑ το οποίο ανέρχεται στα 20 δισ. ευρώ, πρέπει να γίνει ένα ΕΣΠΑ εξόδου από την κρίση, να λάβει δηλαδή υπ’ όψιν του τις συνέπειες της κρίσης στις επιχειρήσεις και στην απασχόληση. Συγκεκριμένα, πρέπει να υπάρξει αναθεώρηση ως προς την κατανομή των κονδυλίων στις Περιφέρειες της χώρας, αλλά και ως προς τα κριτήρια ένταξης των επιχειρήσεων.

4. Η Ελλάδα επιζητά και απαιτεί μεγαλύτερα κονδύλια για επενδύσεις, ζητά δηλαδή, όπως είπε ο υπουργός, ένα μέρισμα της κρίσης.

5. Προσανατολισμός του νέου ΕΣΠΑ σε δράσεις που θα προσδώσουν ένα εξαγωγικό προσανατολισμό, αλλά θα λαμβάνουν υπόψη και τη δυσμενείς συνθήκες, υπό τις οποίες λειτουργούν οι επιχειρήσεις, όπως έγινε με τις τράπεζες.

6. Το κριτήριο της απασχόλησης να περιλαμβάνεται ρητά και κατηγορηματικά στα προγράμματα.

7. Κλιμάκια της ΕΕ θα έρθουν στην Ελλάδα και θα ενημερωθούν από τις αρμόδιες υπηρεσίες του υπουργείου για το νέο ΕΣΠΑ, ενώ στις 11 Σεπτεμβρίου θα συνεδριάσουν και οι Επιτροπές Παρακολούθησης του ΕΣΠΑ.

Νέος Αναπτυξιακός νόμος

Ο υπουργός είπε ότι ετοιμάζεται η εκπόνηση νέου Αναπτυξιακού νόμου ο οποίος, όπως ανέφερε, θα λαμβάνει υπόψη ότι καμία επιχείρηση δεν μπορεί να φτουρήσει, χωρίς διεθνή παρουσία, καινοτομία και απασχόληση. Σε αυτό το πλαίσιο, λοιπόν, αναφέρθηκε στην ανάγκη δημιουργίας ενός κεφαλαιακού οργανισμού (fund), ο οποίος θα εισαχθεί στο Χρηματιστήριο και θα αθροίζονται σε αυτόν ως κεφάλαιο οι ενισχύσεις του αναπτυξιακού νόμου όλων των επιχειρήσεων.

Επίσης, ο αναπτυξιακός νόμος θα προβλέπει ότι οι επιχειρήσεις που ενταχθούν σε αυτόν θα είναι υποχρεωμένες να αξιολογείται η πιστοληπτική τους ικανότητα και για το λόγο αυτό θα δημιουργηθεί ένας ειδικός μηχανισμός πιστοποίησης πιστοληπτικής ικανότητας, ο οποίος θα συνδυαστεί με την προσπάθεια αναδιάρθρωσης των υφιστάμενων δανείων. Στόχος είναι να δημιουργηθεί ένα εργαλείο ενθάρρυνσης της παροχής κεφαλαίων κίνησης προς τις επιχειρήσεις, αλλά και αναδιάρθρωση των δανείων των επιχειρήσεων. Βασική προϋπόθεση του νέου Αναπτυξιακού είναι να δημιουργεί θέσεις απασχόλησης.

Για τον αναπτυξιακό νόμο είπε ότι γίναμε μάρτυρες πολλών αποτυχιών στην εφαρμογή τους, λόγω της κρίσης, αλλά και λόγω της δομής αυτών των νόμων που υποστήριζε παρόμοια πρότυπα επενδυτικών πρωτοβουλιών. Από τον αναπτυξιακό νόμο του 2004, από 10.000 επενδυτικά έργα, έχουν ολοκληρωθεί επιτυχώς 5.100 και ένα σημαντικό μέρος αυτών 2.000 είναι πλέον μη ενεργά και δεν έχουν πραγματοποιήσει καμία απολύτως εκταμίευση.

Από το νεότερο νόμο του 2011 έχουν ενταχθεί 1.200 επενδυτικά έργα και έχουν ολοκληρωθεί εννέα. Τα υπόλοιπα βρίσκονται σε πρώιμο στάδιο. «Για να κλείσουμε με αυτούς τους αναπτυξιακούς νόμους για όσα έργα είναι ή μπορεί να γίνουν βιώσιμα, χρειάζονται 3 δισ. ευρώ και γίνεται προσπάθεια να ξεμπλοκαριστούν» είπε ο υπουργός.

Ο ίδιος σχολίασε ότι χρειάζεται νέα φιλοσοφία που θα λαμβάνει υπ’ όψιν της την κρίση με επιχειρήσεις προσαρμοσμένες στο διεθνές περιβάλλον όπου καμία επιχείρηση δεν μπορεί να επιβιώσει χωρίς διεθνοποιημένα κριτήρια, συνεχούς παρουσίας στις αγορές με έρευνα, καινοτομία και απασχόληση.

Προς την κατεύθυνση αυτή, οι διαβουλεύσεις για το νέο αναπτυξιακό είναι στο τελικό στάδιο.