Η Σύνοδος Κορυφής της Ρίγα σε λίγες ημέρες προβλέπεται να είναι η «μητέρα των μαχών» για την ελληνική κυβέρνηση διότι όπως αναφέρει σε απόρρητο έγγραφό του το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) η Αθήνα θα είναι αδύνατο να καταβάλει τον Ιούνιο τις δόσεις συνολικού ύψους 1,56 δισεκατομμυρίων ευρώ σε αυτό χωρίς την επίτευξη οριστικής συμφωνίας. Πρόκειται για κάτι που η ίδια η Αθήνα έχει παραδεχθεί προς τους εταίρους.
Το δισέλιδο απόρρητο έγγραφο και το περιεχόμενό του συζητήθηκαν στην πρόσφατη ενημέρωση του Εκτελεστικού Συμβουλίου του Ταμείου από τον επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Τμήματος Πολ Τόμσεν. Η αποκάλυψή του έγινε από τον διάσημο δημοσιογράφο Πολ Μέισον του Channel 4 News.
Το έγγραφο είναι πολύ σαφές. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει και παρά την πρόοδο που έχει σημειωθεί σε ορισμένες πτυχές των διαπραγματεύσεων της Ελλάδος με τους εταίρους της, «δεν θα υπάρξει καμία πιθανότητα για τις ελληνικές αρχές να πληρώσουν το συνολικό ποσό (σσ. εννοεί του μηνός Ιουνίου) εκτός και αν βρεθεί συμφωνία με τους διεθνείς εταίρους». Όπως άλλωστε προκύπτει από τους αριθμούς, η Ελλάδα έχει να αποπληρώσει το τρίμηνο Ιουνίου – Αυγούστου συνολικές υποχρεώσεις 11 δις. ευρώ.
Διαβάζοντας το κείμενο είναι ξεκάθαρο ότι η γραμμή των τριών θεσμών (Κομισιόν, ΕΚΤ και ΔΝΤ) δεν είναι ενιαία. Καταρχήν, η επιθυμία των Ευρωπαίων να εμφανιστούν πιο διαλλακτικοί στους στόχους του πρωτογενούς πλεονάσματος για τα επόμενα δύο έτη δεν είναι τόσο «εύπεπτη» από το Ταμείο. Σε αυτό το σημείο, το ΔΝΤ επισημαίνει ότι υπάρχει μεγάλη αβεβαιότητα τόσο για τη χρηματοδότηση όσο και για τη βιωσιμότητα του χρέους, υπογραμμίζοντας παράλληλα προς τους Ευρωπαίους ότι τα νούμερα δεν βγαίνουν – παρά το γεγονός ότι δεν έχει ευθέως τεθεί θέμα ελάφρυνσης χρέους.
Αυτό που επίσης είναι σαφές είναι ότι το Ταμείο επιθυμεί μία συνολική συμφωνία (comprehensive agreement). Η ίδια η Κριστίν Λαγκάρντ έχει άλλωστε πει ότι «μία γρήγορη και βρώμικη» (quick and dirty) αξιολόγηση δεν είναι αποδεκτή και το προσωπικό του Ταμείου πρέπει να ακολουθήσει τους κανόνες και την εντολή που έχει.
Το ΔΝΤ περιγράφει με μελανά χρώματα διάφορα σημεία της ελληνικής οικονομίας, όπως πχ η φυγή σχεδόν 40 δις. ευρώ από τις ελληνικές καταθέσεις. Αναγνωρίζει ότι ο Πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας εμφανίζεται να έχει εμπλακεί περισσότερο στις διαπραγματεύσεις, αλλά η μη επαφή των τεχνοκρατών του Ταμείου με τους υπουργούς καθυστερεί πολύ τη διαδικασία.
Το αποτέλεσμα είναι να μην μπορούν να συγκεντρωθούν τα απαραίτητα στοιχεία που θα επιτρέψουν να διαμορφωθεί η δημοσιονομική βάση των επόμενων δύο ετών. Το ΔΝΤ σημειώνει επίσης ότι υπάρχουν αυτή τη στιγμή τρία «αγκάθια» για το ίδιο: το συνταξιοδοτικό/ασφαλιστικό, οι εργασιακές σχέσεις και οι επαναπροσλήψεις στο δημόσιο τομέα. Σε αυτά πρέπει να προστεθεί το «βαρίδι» των μη εξυπηρετούμενων δανείων.
Τέλος, το Ταμείο ξεκαθαρίζει ότι «έχει καταστεί σαφές ότι δεν θα γίνει καταβολή μέχρι να υπάρξει πλήρης συμφωνία (full staff-level agreement) σε μία συνολική αξιολόγηση (comprehensive review). Είναι επίσης κατανοητό ότι υπάρχουν συζητήσεις στην Ευρώπη για την πιθανότητα μερικών καταβολών (partial disbursements), βασιζόμενων σε μερικές συμφωνίες («αν υπάρξει φως στο βάθος του τούνελ»), αλλά έχει επίσης υπογραμμιστεί ότι δεν υπάρχει σε αυτή τη φάση κοινή θέση μεταξύ των Ευρωπαίων. Σε ό,τι αφορά, τέλος, την πιθανότητα ενός νέου προγράμματος, το προσωπικό του Ταμείου έχει υπογραμμίσει, όπως ειπώθηκε, ότι έχει ήδη δείξει μεγάλη ευελιξία με όρους πολιτικής, αλλά υπό τους περιορισμούς ότι οι αριθμοί πρέπει να βγαίνουν με όρους χρηματοδότησης και βιωσιμότητας».
