«Η αβεβαιότητα σκοτώνει τις επιχειρήσεις» έλεγε την περασμένη εβδομάδα σε συνομιλητές του επιχειρηματίας από τον κλάδο της φαρμακοβιομηχανίας, θέλοντας να περιγράψει το κλίμα που επικρατεί στην αγορά. Και συνέχισε σκιαγραφώντας με μελανά χρώματα τα προβλήματα των επιχειρήσεων και την παντελή απουσία επενδυτικών σχεδίων τουλάχιστον για το 2015. Πράγματι, φαίνεται πως ο συνομιλητής μας έχει δίκιο, αφού οι εταιρείες ασφάλισης πιστώσεων στο πρώτο τετράμηνο του χρόνου έχουν κάνει και συνεχίζουν να κάνουν «χρυσές δουλειές». Πρόκειται για έναν συγκεκριμένο ασφαλιστικό κλάδο που δουλεύει και κερδίζει –κυρίως –σε κλίμα αβεβαιότητας. Περί το 20% αυξήθηκε η παραγωγή ασφαλίστρων των δύο βασικών εταιρειών του κλάδου στην ελληνική αγορά στο διάστημα Ιανουαρίου – Απριλίου και από ό,τι φαίνεται το 2015 θα είναι η χρονιά τους! Τι ασφαλίζουν; Αυτές οι εταιρείες ασφαλίζουν τις πωλήσεις μιας εταιρείας σε κάποια άλλη.
Τούτο κατά κύριο λόγο συμβαίνει όταν –σε κλίμα ανασφάλειας και αβεβαιότητας –οι επιχειρηματίες φοβούνται μήπως χάσουν τα λεφτά τους. Και σε ένα τέτοιο περιβάλλον όπως έχει διαμορφωθεί στην ελληνική οικονομία, στη διάρκεια των τελευταίων μηνών και ιδιαίτερα από τον περασμένο Νοέμβριο οι συγκεκριμένες εταιρείες –Huler Hermes, θυγατρική του ομίλου της Allianz και η Αtradius –ασφαλίζουν και κερδίζουν. Οχι όλους και όχι όλες τις πωλήσεις. Οπως έλεγε επιχειρηματίας, επικεφαλής ενός από τους μεγαλύτερους βιομηχανικούς ομίλους της χώρας στον κλάδο των τροφίμων, «ζητήσαμε να ασφαλίσουμε τις πωλήσεις μας σε μεγάλη εταιρεία, που είναι περί τα 17 εκατ. ευρώ, αλλά δυστυχώς δεν μας έδιναν κάλυψη πάνω από 1 εκατ. ευρώ» και συμπλήρωσε ότι «θα ήταν αστεία πράγματα, αν δεν ήταν τραγικά».
Χωρίς… τράπεζες

Ολα αυτά βέβαια δεν είναι παρά στιγμιότυπα μιας δύσκολης επιχειρηματικής καθημερινότητας, επί της ουσίας «έκτακτων συνθηκών».
Πρόκειται για μικρές ιστορίες «καθημερινής επιχειρηματικής τρέλας» που δεν περιγράφουν μόνο την οικονομική εξάντληση των ήδη ταλαιπωρημένων καταναλωτών, αλλά την αδυναμία πλέον των επιχειρήσεων να λειτουργούν σε ένα περιβάλλον χωρίς… τράπεζες! Οι περισσότεροι επιχειρηματίες με τους οποίους συνομίλησε «Το Βήμα» είχαν να διηγηθούν και μια ιστορία στην οποία κεντρικό ρόλο έχει το τραπεζικό σύστημα και πρόκειται για εταιρείες κερδοφόρες, με ισχυρή παραγωγική δραστηριότητα, ανήκουν στον κλάδο των τροφίμων –τον πιο δυναμικό κλάδο της ελληνικής αγοράς σήμερα -, οι διοικήσεις των οποίων καθημερινά βρίσκονται αντιμέτωπες με νέα προβλήματα, απότοκα ενός περιβάλλοντος γενικευμένης ανασφάλειας και όπως αναρωτιόταν επιχειρηματίας της Βορείου Ελλάδος με πελάτες μόνο τις διεθνείς αγορές, «πόσο θα αντέξουμε αυτή την αβεβαιότητα;».
«ΚΡΥΦΤΟΥΛΙ»
«Πάγωσε» ξαφνικά η πιστωτική γραμμή

Για τις επιχειρήσεις που έχουν δημιουργηθεί στην περίοδο της κρίσης, τα πράγματα είναι πιο δύσκολα. Οι σχέσεις τους με το τραπεζικό σύστημα δεν έχουν δοκιμαστεί. Ως εκ τούτου, πολλές φορές αυτή η σχέση είναι δύσκολη. Οπως στην περίπτωση της νεαρής –μετρά τριών χρόνων ζωή –εισαγωγικής και παραγωγικής εταιρείας με έδρα τη Βόρεια Ελλάδα. Η πιστωτική της γραμμή είναι 500.000 ευρώ και οι πωλήσεις της 9 εκατ. ευρώ. Προ εβδομάδων λοιπόν η εταιρεία είχε παραγγελίες από ξενοδοχεία της Κρήτης. Και φυσικά έπρεπε να τις εξυπηρετήσει. Εχει συνεννοηθεί με τον προμηθευτή της, περιμένει τα προϊόντα και αίφνης η τράπεζα ανακοινώνει στους εμβρόντητους μετόχους ότι η πιστωτική γραμμή προς το παρόν «παγώνει». Πανικόβλητοι αυτοί αναζητούν τους λόγους, απαντήσεις δεν παίρνουν και είναι υποχρεωμένοι είτε να χάσουν τους πελάτες τους είτε να «ρίξουν» τον προμηθευτή τους. Επιλέγουν το δεύτερο και προς το παρόν «παίζουν κρυφτούλι» μαζί του με τον προφανή κίνδυνο να αποδειχθούν αναξιόπιστοι απέναντί του, με ό,τι συνέπειες μπορεί να έχει αυτό στο μέλλον.
Ο ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ
«Τελικώς το brand name Ελλάδα δεν πουλάει»
Εταιρεία παραγωγής λογισμικού «είδε κι απόειδε» και «μετανάστευσε» στο Παρίσι, αναζητώντας καλύτερη τύχη. Συμμετείχε λοιπόν σε διαγωνισμό μαζί με άλλες μεγάλες ευρωπαϊκές εταιρείες. Κατόρθωσε να συγκεντρώσει την υψηλότερη βαθμολογία και μάλιστα με μεγάλη διαφορά από τον δεύτερο, παρείχε όλα τα εχέγγυα για την υλοποίηση του έργου. Αλλά είχε ένα «μειονέκτημα». Ηταν ελληνικής εθνικότητας. Οσο και αν φαίνεται απίθανο, συνέβη. Εχασε τον διαγωνισμό και απελπισμένος ο διευθύνων σύμβουλος έλεγε πως «τελικώς το brand name Ελλάδα δεν πουλάει».
ΠΙΣΤΩΤΙΚΗ ΓΡΑΜΜΗ
Χαμένες ευκαιρίες για αγορά εμπορευμάτων
Πόσο εφικτή είναι η επέκταση της πιστωτικής γραμμής που διαθέτει σήμερα μια ελληνική επιχείρηση σε μια τράπεζα; Κατ’ αρχήν είναι τυχερός που διαθέτει… πιστωτική γραμμή και δεύτερον είναι πιο εφικτό να κερδίσει το… τζόκερ! Η διεθνής αγορά των εμπορευμάτων κατά περιόδους προσφέρει ευκαιρίες. Γι’ αυτό και οι επιχειρήσεις που συνδέονται μαζί της χρειάζονται ρευστότητα για να μπορέσουν να τις εκμεταλλευτούν.
Ο διευθύνων σύμβουλος μεγάλης ελληνικής βιομηχανίας που δραστηριοποιείται στην αγορά των πρώτων υλών ήταν σκασμένος. Η βιομηχανία συνεχίζει να αναπτύσσεται σε αυτές τις αντίξοες συνθήκες, είναι κερδοφόρα και φυσικά συνεπής στις χρηματοοικονομικές της υποχρεώσεις. Κάθε εξάμηνο καταβάλλει στις τράπεζες 2,5 εκατ. ευρώ εξυπηρετώντας τον δανεισμό της. Η πιστωτική της γραμμή είναι 35 εκατ. ευρώ.
Η διεθνής αγορά των εμπορευμάτων έχει μια ιδιαιτερότητα: αν καταβληθεί εφάπαξ η αξία της συναλλαγής –τοις μετρητοίς –τότε ο αγοραστής έχει ως όφελος έκπτωση 4,5%. Εξαιρετικά σημαντικό ποσοστό. Η ανάγκη της βιομηχανίας είναι η αύξηση της πιστωτικής της γραμμής μόνο κατά 2 εκατ. ευρώ. Αίτημα που φαίνεται όμως ότι είναι αδύνατον να ικανοποιηθεί –η συνήθης απάντηση είναι «θα δούμε».
ΑΠΟΚΛΕΙΣΜΟΣ
Απατηλό όνειρο η εγγυητική επιστολή
Είναι γνωστό ότι ο κατασκευαστικός τομέας στην Ελλάδα ήταν από τους πρώτους που κατέρρευσαν. Ορισμένες εταιρείες αναζήτησαν την τύχη τους στο εξωτερικό. Οπως αυτή που βρέθηκε στην Αλγερία. Εκεί η κυβέρνηση υλοποιεί ένα εκτεταμένο πρόγραμμα κατασκευής κατοικιών για τη στέγαση του πληθυσμού. Για να συμμετάσχει η συγκεκριμένη εταιρεία στον διαγωνισμό έπρεπε να καταθέσει εγγυητική επιστολή. Ποια ελληνική τράπεζα θα μπορούσε να της τη δώσει χωρίς ισόποσες καταθέσεις, όπως είναι η συνήθης τραπεζική πρακτική στις τρέχουσες συνθήκες; Καμία. Και φυσικά η συμμετοχή ήταν αδύνατη.
Η ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΑ
Ανέβαλαν την εξαγορά για «όταν φτιάξουν τα πράγματα»
Το φθινόπωρο του 2014 η διοίκηση της ελληνικής θυγατρικής ενός ευρωπαϊκού ομίλου με ισχυρή παρουσία στον κλάδο των τροφίμων κατόρθωσε έπειτα από πολλές προσπάθειες να πείσει τα στελέχη των «κεντρικών» ότι είναι δυνατή η εξαγορά μιας μάλλον μεγάλου μεγέθους ελληνικής βιομηχανίας που δραστηριοποιείται σε συμπληρωματική κατηγορία.
Τον Οκτώβριο το συζήτησε με ελληνική τράπεζα, η οποία ανέλαβε να κάνει τον ενδιάμεσο. Οι πρώτες συζητήσεις έγιναν τον Νοέμβριο. Το κλίμα φαινόταν καλό. Και η κατάληξη αναμενόταν ευτυχής.
Ωστόσο η συγκυρία κινούνταν σε «αντίστροφη κατεύθυνση». Οι συζητήσεις περί πρόωρων εκλογών με αφορμή την εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας, η ενδεχόμενη πολιτική ανατροπή και ο κίνδυνος της οικονομικής αστάθειας έκριναν τελικά και την τύχη του εγχειρήματος. Τα αφεντικά του ευρωπαϊκού ομίλου κάθε άλλο παρά φημίζονται για τη ριψοκίνδυνη συμπεριφορά τους. Συντηρητικοί εκ πεποιθήσεως, ανέβαλαν την εξαγορά για το μέλλον – «όταν φτιάξουν τα πράγματα» –με αποτέλεσμα η προηγούμενη επένδυση που είχαν κάνει να μην εξαντλεί το μάξιμουμ των δυνατοτήτων της.
Παράλληλα, η ίδια βιομηχανία επιβαρύνθηκε με κατά 50% αύξηση των τιμών της πρώτης ύλης. Η αδυναμία μετακύλισης του επιπλέον κόστους στην κατανάλωση είναι προφανής. Ετσι –όπως και άλλες εταιρείες του κλάδου –αποφάσισε να σταματήσει τις προσφορές και να απορροφήσει 30% του υπερβάλλοντος κόστους. Ομως οι αλυσίδες των σουπερμάρκετ πιέζουν για προσφορές –είναι ο «κράχτης» στην περίοδο της ύφεσης. Προς το παρόν αντιστέκεται, αλλά για πόσο;
ΕΤΕΡΟΒΑΡΗΣ
Δύσκολες οι συναλλαγές με ξένους επιχειρηματίες
Αν όμως στην προαναφερόμενη περίπτωση μετατέθηκε η εξαγορά «σε καλύτερους καιρούς», ο βορειοελλαδίτης επιχειρηματίας, κατά τεκμήριο εξαγωγέας, δοκίμασε μια εξαιρετικά δυσάρεστη έκπληξη όταν αποφάσισε να ενισχύσει τον μηχανολογικό εξοπλισμό του εργοστασίου του. Τα μηχανήματα ήταν απολύτως αναγκαία για την παραγωγικότητα της μονάδας. Χώρα προέλευσης ήταν η Ελβετία. Το ελβετικό εργοστάσιο αρνήθηκε να δεχθεί την εγγυητική επιστολή που προσκόμισε ο έλληνας επιχειρηματίας και είχε εκδοθεί από ελληνική τράπεζα. Τα χρήματα της συναλλαγής έπρεπε να καταβληθούν προκαταβολικά. Παράλληλα ο επιχειρηματίας ζήτησε από την ελβετική επιχείρηση να του παράσχει εγγυητική επιστολή «καλής εκτέλεσης» της παραγγελίας. Η εγγυητική επιστολή των Ελβετών εκδόθηκε, αλλά αφορούσε μόνο το 20% της αξίας των μηχανημάτων. Η ανάγνωση του συγκεκριμένου περιστατικού μπορεί να γίνει και με συμβολικούς όρους και είναι ενδεικτική της ετεροβαρούς σχέσης που αναπτύσσεται στις συναλλαγές μεταξύ αρκετών ελλήνων και ξένων επιχειρηματιών σε αυτή τη συγκυρία.
ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ
Πολυεθνικός όμιλος λειτουργεί ως τράπεζα
Μπορεί ένας πολυεθνικός όμιλος να λειτουργεί ως τράπεζα; Σε αυτές τις έκτακτες συνθήκες όλα μπορούν να συμβούν. Οπως στην περίπτωση του πολυεθνικού ομίλου παραγωγής μηχανολογικού εξοπλισμού, ο οποίος αναγκάζεται να χρηματοδοτεί τις ελληνικές εταιρείες που χρησιμοποιεί ως υπεργολάβους για να αγοράσουν την πρώτη ύλη για την κατασκευή των εξαρτημάτων που τον προμηθεύουν.

Η Ελλάδα κινείται σε λάθος κατεύθυνση και χάνει επενδύσεις
Μεταρρυθμίσεις ζητεί ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν κ. Γίρκι Κατάινεν

Yπάρχουν πολύ σημαντικές προοπτικές επενδύσεων στην Ελλάδα και δυνατότητες χρηματοδότησης μέσω του πακέτου Γιούνκερ στους τομείς της ενέργειας των μικρομεσαίων, στις υποδομές και στον τουρισμό, αλλά η Ελλάδα κινείται σε λάθος κατεύθυνση και δημιουργεί αβεβαιότητα, με αποτέλεσμα η εμπιστοσύνη στη χώρα να έχει μειωθεί, επεσήμανε μεταξύ των άλλων ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν, αρμόδιος για την απασχόληση, την ανάπτυξη, τις επενδύσεις και την ανταγωνιστικότητα κ. Γίρκι Κατάινεν στη διάρκεια της επίσκεψής του στην Αθήνα με αφορμή ημερίδα που διοργάνωσε ο Σύνδεσμος Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών (ΣΕΒ).
Ο ευρωπαίος αξιωματούχος είπε ακόμη ότι «κανείς δεν θα επενδύσει πουθενά αν οι συνθήκες δεν είναι καλές και αν υπάρχει φόβος» για αλλαγές όπως οι νόμοι και η φορολόγηση, υπογραμμίζοντας ότι ουδείς μπορεί «να υποκαταστήσει την εθνική ευθύνη» και κάλεσε την ελληνική κυβέρνηση να προχωρήσει σε μεταρρυθμίσεις στον τομέα της Δικαιοσύνης με μέτρα επιτάχυνσης της εκδίκασης και απλοποίησης της νομοθεσίας, στην αντιμετώπιση της διαφθοράς και στη βελτίωση του φορολογικού συστήματος και του εισπρακτικού μηχανισμού.
Παράλληλα ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αναλύοντας το νέο επενδυτικό πρόγραμμα, το Ευρωπαϊκό Ταμείο για τις Στρατηγικές Επενδύσεις (EFSI), που όμως δεν έχει ακόμη συσταθεί, εξήγησε ότι θα υπάρχουν τρεις πυλώνες.
Πρόκειται για την εμβάθυνση και επέκταση της εσωτερικής αγοράς με εναρμονισμό σε κλάδους όπως η ψηφιακή οικονομία, η ενέργεια και οι κεφαλαιαγορές, τη διαφανή διαδικασία επιλογής επενδυτικών σχεδίων με έμφαση στις ιδιωτικές επενδύσεις και με στόχο την προσέλκυση πόρων από ασφαλιστικές εταιρίες ή συνταξιοδοτικά ταμεία και τις στρατηγικές επενδύσεις, με επικέντρωση στις Συμπράξεις Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) και σε ιδιωτικά σχέδια και όχι σε παραδοσιακά δημόσια επενδυτικά σχέδια.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ