Φρένο στις πρόωρες συντάξεις

Ισχυρές πιέσεις για νέο «άνοιγμα» του Ασφαλιστικού με επώδυνα μέτρα για όσους συνταξιοδοτούνται προ του 62ου έτους της ηλικίας δέχεται η κυβέρνηση από τους δανειστές. Σημειωτέον ότι από το 2012 τα γενικά όρια συνταξιοδότησης έχουν προσδιοριστεί στο 67ο έτος με τουλάχιστον 15 έτη ασφάλισης ή στο 62ο έτος με 40 έτη ασφάλισης. Ωστόσο ορισμένες κατηγορίες ασφαλισμένων διατηρούν σε ισχύ μεταβατικές διατάξεις πρόωρης συνταξιοδότησης.

Το θέμα της περικοπής των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων ετέθη, μετ’ επιτάσεως, από τη γερμανική πλευρά, κατά την επίσημη συνάντηση του πρωθυπουργού Αλ. Τσίπρα με την καγκελάριο της Γερμανίας Ανγκελα Μέρκελ.

Η ελληνική πλευρά αντικρούει οποιαδήποτε πρόταση για ανατροπή προϋποθέσεων και ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης όσων διαθέτουν ώριμα συνταξιοδοτικά δικαιώματα.

Η κυβέρνηση περιορίζει τις παρεμβάσεις στο Ασφαλιστικό στις ενοποιήσεις Ταμείων –έτσι ώστε να επιτευχθούν εσωτερικές οικονομίες στο σύστημα –τη λήψη μέτρων περιορισμού της εισφοροδιαφυγής και την αναζήτηση νέων πόρων χρηματοδότησης του συστήματος, με τη δημιουργία «κουμπαρά» στον οποίο θα εισρέουν πόροι από διάφορες πηγές. Πρόκειται για το λεγόμενο «Ταμείο Εθνικού Πλούτου» στο οποίο θα κατευθυνθούν έσοδα απότην εκμετάλλευση του ορυκτού πλούτου της χώρας.

Ωστόσο σε δεύτερο χρόνο –πιθανότατα εντός του θέρους –η κυβέρνηση δεν θα αποφύγει νέα συζήτηση για το Ασφαλιστικό, καθώς τα ελλείμματα του συστήματος προβλέπεται να είναι –και εφέτος –ασφυκτικά (προϋπολογίζεται έλλειμμα 1,8 δισ. ευρώ στα τρία μεγαλύτερα Ταμεία) και η λήψη μέτρων φαντάζει μονόδρομος.

Το πρόβλημα αναμένεται να επιτείνουν οι ακυρώσεις –όπως έχει δηλώσει ο αρμόδιος υπουργός Δημήτρης Στρατούλης –παλαιότερων παρεμβάσεων με τις οποίες επέρχονταν μειώσεις στις κύριες συντάξεις (νέος υπολογισμός συντάξεων από το 2015), όπως και στις επικουρικές, με την καθιέρωση της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος.

Τα τελευταία στατιστικά στοιχεία του υπουργείου Εργασίας γύρω από την ηλικία συνταξιοδότησης (έκθεση «Ηλιος») είναι καταλυτικά. Κάτι λιγότερο από τους μισούς συνταξιούχους (43,05%) που εξήλθαν τους πρώτους μήνες του έτους ήταν ηλικίας από 51 ως 61 ετών.

Συνολικά στο πρώτο τρίμηνο (Ιανουάριος – Μάρτιος 2015) συνταξιοδοτήθηκαν 28.754 άτομα. Από αυτούς οι 12.381 (43,05%) βγήκαν σε ηλικίες από 51 ως 61 ετών.

Το ενδεχόμενο αλλαγών στα όρια ηλικίας και στις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης εμπεριέχει τον κίνδυνο αθρόων αποχωρήσεων από ασφαλισμένους που σήμερα διαθέτουν τη δυνατότητα άμεσης εξόδου προς τη σύνταξη. Πρόκειται για 150.000 άτομα με θεμελιωμένα αλλά και ώριμα δικαιώματα.

Ποινή η μείωση

Ο περιορισμός των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων μπορεί να γίνει είτε με την πρόβλεψη αυξημένων ορίων συνταξιοδότησης για όσες κατηγορίες ασφαλισμένων δεν έχουν θεμελιωμένο συνταξιοδοτικό δικαίωμα είτε με την επιβολή μεγαλύτερης ποινής –μείωσης σύνταξης για όσους και όσες συνταξιοδοτούνται σε ηλικίες κάτω των 62 ετών (η μείωση που ισχύει σήμερα είναι 6% για κάθε χρόνο που υπολείπεται σε σχέση με το γενικό, ανά περίπτωση και ανά Ταμείο, όριο ηλικίας).

Ακόμη χαμηλότερα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης εξακολουθούν να έχουν λεγόμενοι «παλαιοί ασφαλισμένοι» (πριν από το 1983), νέοι εργαζόμενοι σε βαρέα και ειδικές κατηγορίες (μουσικοί, ηθοποιοί, τραγουδιστές, χορευτές) μητέρες ανηλίκων που είχαν συμπληρώσει τα προηγούμενα χρόνια τα ελάχιστα έτη ασφάλισης αλλά δεν έχουν την ηλικία (π.χ. μητέρα ανηλίκου που το 2010 είχε συμπληρώσει 5.500 ημέρες ασφάλισης, με όσα ισχύουν σήμερα, μπορεί να συνταξιοδοτηθεί στα 50 με μειωμένη ή στα 55 με πλήρη σύνταξη).

Το υπουργείο Εργασίας έχει αποκλείσει το ενδεχόμενο να θιγούν οι μητέρες ανηλίκων, οι εργαζόμενοι σε βαρέα και ανθυγιεινά και τα άτομα με ειδικές ανάγκες.