Η επιτυχής διαχείριση των επισφαλειών θα κρίνει την ερχόμενη χρήση για τις ελληνικές τράπεζες, οι οποίες έχουν καλύψει το μεγαλύτερο μέρος της διαδρομής νοικοκυρέματος που ξεκίνησε μετά το ξέσπασμα της κρίσης. Την τελευταία διετία η ενίσχυση της προ προβλέψεων οργανικής κερδοφορίας είναι συνέπεια της αύξησης των καθαρών εσόδων από τόκους, λόγω μείωσης του κόστους χρηματοδότησης, αλλά και της γενικότερης περιστολής του κόστους λειτουργίας τους.
Ως εκ τούτου τα περιθώρια βελτίωσης των αποτελεσμάτων μέσα από αυτές τις… πηγές έχουν σχεδόν εξαντληθεί. Η Τράπεζα της Ελλάδος στην έκθεσή της για τη Νομισματική Πολιτική εκτιμά πως η δυνατότητα περαιτέρω υποχώρησης των εξόδων για τόκους είναι περιορισμένη και η εκτιμώμενη αύξηση των εσόδων από τόκους είναι μικρή, τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα. Η πρόβλεψη αυτή διατυπώνεται δεδομένης της απομόχλευσης που επηρεάζει επί του παρόντος το ενεργητικό των τραπεζών και της πιθανής εξέλιξης της προσφοράς και της ζήτησης δανείων στο εγγύς μέλλον.
Κατά συνέπεια, σημειώνει η κεντρική τράπεζα, «κομβική σημασία για την επιστροφή των τραπεζών στην κερδοφορία και για τη δυνατότητά τους να διοχετεύσουν πόρους στην πραγματική οικονομία αποκτά η αποτελεσματικότητα στη διαχείριση του αποθέματος των δανείων σε καθυστέρηση, αλλά και η αποφυγή της δημιουργίας νέων.
Το συμπέρασμα αυτό ενισχύεται αν συνυπολογιστεί το γεγονός ότι οι ρυθμοί οικονομικής ανόδου που αναμένονται κατά τα επόμενα έτη εκτιμάται ότι θα έχουν σχετικά μικρή επίδραση στην αποκλιμάκωση του λόγου των δανείων σε καθυστέρηση.
Το 2015 οι διοικήσεις των τεσσάρων εγχώριων συστημικών τραπεζών θα κληθούν να εφαρμόσουν τα σχέδια αναδιάρθρωσης για τα οποία έχουν δεσμευθεί στην ΕΚΤ, μετά την αξιολόγηση της κεφαλαιακής τους επάρκειας στα πανευρωπαϊκά stress tests που πραγματοποιήθηκαν νωρίτερα μέσα στη χρονιά. Από την επιτυχή εκτέλεσή τους θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό η επανασύνδεσή τους με το διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα, που αποτελεί αναγκαία συνθήκη για την επιστροφή στην κανονικότητα. Στόχο αυτών των πλάνων αποτελεί η δημιουργία μικρότερων, αλλά πιο αποδοτικών σχημάτων, επικεντρωμένων σε αμιγώς τραπεζικές δραστηριότητες.
Η εκτέλεση αυτών των πλάνων μετασχηματισμού κατά τη διάρκεια του 2014 ήταν επιτυχής, βάσει των αποτελεσμάτων. Στους ισολογισμούς των τραπεζών του α’ εξαμήνου του 2014 καταγράφηκε σημαντική βελτίωση της οργανικής κερδοφορίας, ως αποτέλεσμα κυρίως της μείωσης του κόστους άντλησης ρευστότητας. Συγκεκριμένα, επιτεύχθηκε σημαντική μείωση των εξόδων για τόκους μέσω των περικοπών στα επιτόκια καταθέσεων και της αντικατάστασης της έκτακτης χρηματοδότησης από την Τράπεζα της Ελλάδος (ELA) με τον φθηνότερο απευθείας δανεισμό από τους μηχανισμούς της ΕΚΤ. Επιπλέον, καταγράφηκε αξιοσημείωτη υποχώρηση των λειτουργικών εξόδων με την εφαρμογή προγραμμάτων εθελούσιας εξόδου και τον εξορθολογισμό του δικτύου των καταστημάτων.
Παρά τη βελτίωση αυτή ωστόσο, μετά τις προβλέψεις έναντι του πιστωτικού κινδύνου οι ελληνικές τράπεζες εμφανίζουν ζημιές τόσο σε ατομική όσο και σε ενοποιημένη βάση. Λόγω του εύθραυστου μακροοικονομικού περιβάλλοντος και της συνεχιζόμενης ανόδου του ποσοστού των δανείων σε καθυστέρηση, παρά την επιβράδυνση του ρυθμού ενίσχυσής τους, οι τράπεζες είναι αναγκασμένες να συνεχίσουν να σχηματίζουν πολύ υψηλές προβλέψεις. Με βάση τις εξαμηνιαίες καταστάσεις του 2014 πέτυχαν την αύξηση του ποσοστού κάλυψης των επισφαλειών πάνω από το 50%, λόγω της πολιτικής αυξημένων προβλέψεων που εφαρμόζουν μετά το ξέσπασμα της κρίσης.
HeliosPlus
