Das Prinzip Hoffnung – Η αρχή της ελπίδας: Το πρόταγμα αυτό του γερμανού μαρξιστή φιλοσόφου Ερνστ Μπλοχ εφάρμοσε κατά την επίσκεψή του την Τετάρτη στο Βερολίνο ο Γκίκας Χαρδούβελης.

«Βρισκόμαστε στα χαράματα μιας νέας εποχής» είπε με κάμποση δόση «μπλοχικού» λυρισμού ο υπουργός οικονομικών λίγο μετά τη συνάντησή τουμε το γερμανό ομόλογό του Βόλφγκαγκ Σόιμπλε. «Κάποιοι βλέπουν πίσω τους τα χαράματα και όχι τον ήλιο που ανατέλλει μπροστά τους».

H συζήτηση, πρόσθεσε, επικεντρώθηκε στις μελλοντικές εξελίξεις, ήτοι στο τι μέλλει γενέσθαι μετά τη λήξη του τρέχοντος δεύτερου προγράμματος βοήθειας στο τέλος του 2014.

«Συζητάμε για να βρούμε μια κοινά αποδεκτή λύση για την επόμενη μέρα» είπε μιλώντας με έλληνες δημοσιογράφους. Αλλά ήδη τώρα, πρόσθεσε, διαφαίνεται ένα καινούριο πρόγραμμα, που δεν έχει πάρει ακόμα τελική μορφή, έχει όμως δυο βασικά στοιχεία: Την στήριξη των Ευρωπαίων και τη συνέχιση των μεταρρυθμίσεων.

«Ψιλοσυμφωνούμε, αλλά το θέμα πρέπει να λυθεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο» διευκρίνιζε πηγή του ελληνικού υπουργείου οικονομικών.

Η στήριξη των Ευρωπαίων, σύμφωνα με την ίδια πηγή, θα είναι πάντως εντελώς διαφορετική από τη σημερινή, δεδομένου ότι θα έχει στο επίκεντρο όχι, όπως μέχρι στιγμής, την παροχή δανείων, αλλά μια «πιστωτική γραμμή», ήτοι μια εγγύηση του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας ΤΧΣ. «Αν δεν πάρουμε τα υπολειπόμενα χρήματα του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, πρέπει να βγούμε στις αγορές» είπε. «Και αν οι αγορές δουν, ότι υπάρχει η πιστωτική γραμμή, τότε θα πέσουν τα spreads, θα πέσουν τα επιτόκια».

Με τη γραμμή αυτή, καθώς και με την προβλεπόμενη βελτίωση της ελληνικής οικονομίας θα καταστεί έτσι δυνατή η έξοδος της Ελλάδας στις αγορές υπό «κανονικούς» όρους, με επιτόκια για τα ελληνικά ομόλογα δηλαδή, που δεν θα αποκλίνουν σοβαρά από εκείνα των άλλων χωρών της ευρωζώνης.

Αυτό δεν αποκλείει βέβαια την επιτήρηση από τους «εγγυητές». Όμως αυτή, σύμφωνα με την πηγή, θα είναι χαλαρότερη από τη σημερινή – θα είναι δηλαδή ένα είδος παραινέσεων εκ του μακρόθεν, όχι μια πιεστική καθοδήγηση εκ του σύνεγγυς.

Αν η αισιοδοξία του έλληνα υπουργού είναι δικαιολογημένη είναι βέβαια ανοικτό θέμα. Η ίδια πηγή βεβαίωσε μεν, ότι ο κ.Σόιμπλε δεν αναφέρθηκε καθόλου σε ένα τρίτο πρόγραμμα. Αυτό δεν σημαίνει ωστόσο, ότι δεν το έχει κατά νου. Σύμφωνα με πληροφορίες του «Βήματος» όμως, ο ίδιος και οι επιτελείς του τείνουν όλο και περισσότερο προς αυτό – ιδίως μετά το πρόσφατο διπλό κραχ στην Αθήνα, που έδειξε ότι η εύθραυστη ελληνική οικονομία δεν μπορεί να τα βγάλει πέρα με τις ξαφνικές επιθέσεις των αγορών. Η πιστωτική γραμμή, κατά τους ίδιους, ένα μέσο, που ενδέχεται να χρησιμοποιηθεί αργότερα όταν σταθεροποιηθεί εμφανώς όχι μόνο η ελληνική, αλλά και η ευρωπαϊκή οικονομία.

Η ίδια πηγή διέψευσε την πληροφορία, ότι η τρόικα θέτει θέμα μείωσης των συντάξεων. «Ούτε η ελληνική κυβέρνηση θέτει τέτοιο θέμα» είπε. «Ίσως υπάρξουν αργότερα κάποιες διορθωτικές κινήσεις, με την έννοια ότι ορισμένοι παίρνουν πολύ μεγάλες, και άλλοι πολύ μικρές συντάξεις» πρόσθεσε. Αλλά αυτό δεν βρίσκεται προς το παρόν στην ημερήσια διάταξη.

Η πηγή απέρριψε και την πρόσφατη κριτική της Επιτροπής Προϋπολογισμού της Βουλής, σύμφωνα με την οποία, η κυβέρνηση κινείται στα «σκοτεινά» χωρίς στρατηγικό σχέδιο εθνικής ανάπτυξης.

Αυτό, σύμφωνα με δημοσιογραφικές πληροφορίες, δεν είναι αλήθεια. Ο υπουργός έχει εκπονήσει από καιρό, σε συνεργασία με το Μαξίμου, ένα τέτοιο «Working Process» που το παρουσίασε μάλιστα την Τετάρτη στον κ.Σόιμπλε. Μόνο που σχέδιο αυτό, όπως σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, δεν έχει παρουσιαστεί ακόμη στη Βουλή, ούτε καν στο υπουργικό συμβούλιο.

Και αν κρίνει κανείς από το αρχικό μέγεθος του πονήματός του – όλες κι όλες έξη σελίδες – είναι μάλλον αμφίβολο, αν αξίζει το μεγαλόσχημο τίτλο ενός στρατηγικού σχεδίου εθνικής ανάπτυξης. Ένα «πρόπλασμα σχεδίου» ίσως φτάνει.