Τις τελευταίες εξελίξεις στον τομέα της ηλεκτρονικής τραπεζικής και τις προοπτικές που διανοίγονται για την ανάπτυξη των online υπηρεσιών στην ελληνική αγορά, παρουσίασαν κορυφαία στελέχη του τραπεζικού και τεχνολογικού κλάδου στο συνέδριο Digital Banking Conference 2014.
Το συνέδριο παρακολούθησαν τόσο εκπρόσωποι της Κυβέρνησης όσο και περισσότερα από 250 ανώτερα και ανώτατα στελέχη τραπεζών, θεσμικοί επενδυτές, εκπρόσωποι θεσμικών οργανισμών και ιδρυμάτων, σύμβουλοι και στελέχη εταιρειών τεχνολογίας και προμηθευτών του κλάδου.
Το συνέδριο επίσης παρακολούθησαν σε ζωντανή μετάδοση (Live casting & streaming) συνολικά πάνω από 800 άτομα, με 400 άτομα να παρακολουθούν ταυτόχρονα μέσω της ιστοσελίδας digitalbanking.ethosevents.eu.
Στόχος του Digital Banking Conference 2014 ήταν η ανάδειξη της τεχνολογίας ως ένα καίριο και σύγχρονο μέσο που μπορεί να μετασχηματίσει το χρηματοπιστωτικό κλάδο σ’ έναν από τους πιο καινοτόμους, συνεργατικούς και κερδοφόρους οικονομικούς κλάδους και να οδηγήσει τις τράπεζες στη μεγάλη ανατροπή, χάρη στη δυναμική ηλεκτρονική της παρουσία.
Το άυλο χρήμα, το ηλεκτρονικό εμπόριο, η διεθνοποιημένη οικονομική και επιχειρηματική δραστηριότητα, η ταχύτητα αλλά και η διαφάνεια των χρηματοοικονομικών διαδικασιών είναι μερικοί από τους παράγοντες που καθιστούν την ηλεκτρονική τραπεζική μια νέα πραγματικότητα. Η ενθάρρυνση των πελατών των τραπεζών για ευρύτερη χρήση του ψηφιακού καναλιού και η επίτευξη προσωποποιημένων και φιλικότερων χρηματοοικονομικών υπηρεσιών είναι μεταξύ των προκλήσεων για τις τράπεζες τον 21ο αιώνα.
Στο χαιρετισμό του ο κ. Χαράλαμπος Τσαβδάρης, Γενικός Γραμματέας Πληροφοριακών Συστημάτων, Υπουργείο Οικονομικών, μίλησε για το ηλεκτρονικό χρήμα, την ηλεκτρονική τραπεζική και την επίδραση που έχουν στη ζωή μας οι δράσεις της πληροφορικής, τονίζοντας τη φοροδιαφυγή, τη διαφθορά και την εγκληματικότητα.
«Το ηλεκτρονικό χρήμα έχει πλεονεκτήματα τα οποία αποθαρρύνουν ή δυσκολεύουν τα ανωτέρω. Έχει πολύ μεγαλύτερο ρίσκο η φοροδιαφυγή, όταν οι συναλλαγές γίνονται με ηλεκτρονικό τρόπο. Είναι αδύνατη η μικροδιαφθορά χωρίς την ύπαρξη μετρητών ενώ και διαφθορά μεγάλης κλίμακας έχει εντοπισθεί και ελεγχθεί ακριβώς επειδή έγινε με ηλεκτρονικό τρόπο. Και ένα τμήμα της εγκληματικότητας υπάρχει γιατί υπάρχουν πορτοφόλια με μετρητά ή αποθηκευμένα μετρητά στο σπίτι.
Για το λόγο αυτό και είναι υψηλή προτεραιότητα για το Υπουργείο Οικονομικών η διάδοση της χρήσης του ηλεκτρονικού χρήματος. Το φαινόμενο της 30ης Σεπτεμβρίου με τις ουρές στις Τράπεζες για την πληρωμή του Φόρου Εισοδήματος, του ΕΝΦΙΑ και του ΦΠΑ, δυστυχώς κόστισε ακριβά. Το Υπουργείο Οικονομικών και η Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων έχει κάνει πολλές προσπάθειες προς αυτή την κατεύθυνση.
Έχουμε δημιουργήσει μια βασική υποδομή πληρωμών προς το Δημόσιο με το e-Παράβολο. Αυτό με τη βοήθεια της ΔΙΑΣ το εκσυγχρονίζουμε και το αυτοματοποιούμε συνεχώς. Αρχικά η έκδοση γινόταν μόνο μέσα από το TAXIS, τώρα γίνεται και μέσω webservice. Αρχικά η πληρωμή φαινόταν την επόμενη ή μεθεπόμενη μέρα, τώρα αυτό θέλουμε να το βελτιώσουμε. Θέλουμε να το κάνουμε online.»
Ο κ. Παναγιώτης Γκεζερλής, Γενικός Διευθυντής, Ελληνικός Σύνδεσμος Ηλεκτρονικού Εμπορίου, αναφέρθηκε στην άνοδο του ηλεκτρονικού εμπορίου στην Ευρώπη και Αμερική καθώς και τη δυναμική που καταγράφεται από την αύξηση των e-shops.
«Το ηλεκτρονικό εμπόριο εν μέσω κρίσης αντί να παρουσιάζει ύφεση, ανεβαίνει συνεχώς. Σε όποια χώρα και να κοιτάξουμε από την Ευρώπη μέχρι το Ουζμπεκιστάν βλέπουμε να μεγαλώνει συνεχώς. Στην Ελλάδα είναι πολύ σημαντικό το γεγονός ότι ο τζίρος βρίσκεται στα 3,5 δις ευρώ ενώ η κατανάλωση στο 5%. Το πρόβλημα όπως φαίνεται είναι το γεγονός ότι το 70% των πληρωμών γίνεται μετρητοίς, δηλαδή με αντικαταβολή, σε αντίθεση με ότι συμβαίνει στην υπόλοιπη Ευρώπη. Το ηλεκτρονικό εμπόριο απαιτεί εγρήγορση, δε μπορεί να υπάρχουν γραφειοκρατικές κωλυσιεργίες. Πρέπει να υπάρξει βελτίωση στον τρόπο επικοινωνίας στον B2B πελάτη ώστε να καθοδηγηθεί σωστά η διαδικασία του ηλεκτρονικού εμπορίου».
Τέλος αναφέρθηκε στην επιτυχημένη ελληνική εφαρμογή Taxibeat όπου o ενδιαφερόμενος έχει τη δυνατότητα πληρωμής μέσω της κάρτας του και στο τέλος του μήνα το Taxibeat αποδίδει τα λεφτά στον ταξιτζή από τη χρήση της παρεχόμενης υπηρεσίας.
Στο χαιρετισμό του ο κ. Γιώργος Στεφανόπουλος, Γενικός Διευθυντής, Ένωση Εταιρειών Κινητής Τηλεφωνίας (ΕΕΚΤ), τόνισε την εμπειρία του στο χώρο του ψηφιακού επιχειρείν, την ανάγκη συνεργασίας και της ευκαιρίας που διαμορφώνεται εξαιτίας της εξέλιξης της τεχνολογίας, αναφερόμενος στην προ 15ετίας προσπάθεια δημιουργίας ηλεκτρονικών μαγαζιών –ως αντικείμενο συνεργασίας των εταιρειών –που όμως δεν καρποφόρησε εξαιτίας της απουσίας οριζόντιων βιομηχανικών πρωτοβουλιών.
«Τεχνοκρατικά είμαστε στην πιο κρίσιμη εποχή και οφείλουμε να ξεπεράσουμε τον εαυτό μας στην επιχείρηση. Τα εμπόδια που συναντάμε είναι ευρύτερα όπως όμως και οι ευκαιρίες. Μετά από 5 χρόνια δραματικής ύφεσης, διεξάγεται μια σημαντική συζήτηση μετασχηματισμού της κοινωνίας και χρειάζεται να καταλάβουμε το μέγεθος των προβλημάτων αλλά και της ευκαιρίας που έχουμε. Μπορούμε πλέον να ανεβάσουμε στο cloud το δίκτυο των επιχειρήσεων, κάνοντας χρήση έξυπνων ασύρματων τερματικών, συνεργαζόμενοι σ ένα άλλο περιβάλλον. Η αλλαγή προϋποθέτει τη συνεργασία. Χρειαζόμαστε όραμα και σχέδιο που θα έχει συνέχεια και μέλλον. Από το 2001 κάθε χρόνο γίνονται επενδύσεις στα δίκτυα έως και 200 εκ. ευρώ χωρίς το 40% των παρόχων να έχει αδειοδοτηθεί από τη δημόσια διοίκηση. Η χώρα όταν υποδέχεται τους επενδυτές πρέπει να έχει λύσει τα θέματα θεσμικών ρυθμίσεων. Όλοι οι δείκτες ψηφιακής οικονομίας της χώρας είναι πίσω. Το ηλεκτρονικό στην Ελλάδα αυτή τη στιγμή βρίσκεται στο 50% των δεικτών της Ευρώπης».
Ο κ. Espen Tranoy, Managing Director, First Data Hellas, μίλησε για την ανάγκη εκσυγχρονισμού των ελληνικών τραπεζών, την εμμονή των Ελλήνων να χρησιμοποιούν μετρητά για τις συναλλαγές τους, γεγονός που βρίσκεται σε αντιδιαστολή με ό,τι συμβαίνει στην υπόλοιπη Ευρώπη, αναφερόμενος στα παραδείγματα της Νορβηγίας, Σουηδίας και Δανίας και τη δυναμική που μπορούν να προσφέρουν οι νέοι άνθρωποι της χώρας προς την κατεύθυνση υιοθέτησης διαδικτυακής συμπεριφοράς στην καθημερινότητά τους.
«Πρέπει να αναβαθμίσουμε τον τρόπο με τον οποίο βλέπουμε τα πράγματα. Είναι απίστευτο να κάνουν ουρές στις τράπεζες οι πολίτες για να πληρώσουν τις φορολογικές τους υποχρεώσεις. Πρέπει να χρησιμοποιούν το διαδίκτυο. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπολόγισε ότι τα μετρητά κοστίζουν το 7% του ΑΕΠ. Η μεταφορά του χρήματος συνεπώς δεν αποτελεί φθηνή διαχείριση. Τα μετρητά αποτελούν πρόβλημα της ελληνικής κοινωνίας.
«Όταν ήρθα στην Ελλάδα είχατε 27 τράπεζες και μέσα σ ένα χρόνο καταλήξατε σε 7 τράπεζες. Το μέλλον της Ελλάδας αποτελούν οι νέοι άνθρωποι, οι οποίοι δεν θέλουν να περιμένουν στις ουρές για να εκπληρώσουν τις υποχρεώσεις τους. Πρέπει ν’ αλλάξουμε τη νοοτροπία του Έλληνα. Το 40% των Ελλήνων είναι ψηφιακά αναλφάβητοι. Στην Ελλάδα κατά μέσο όρο το χρόνο κάθε πολίτης πραγματοποιεί λιγότερες από 50 συναλλαγές μέσω κάρτας ενώ στη Δανία, Σουηδία και Νορβηγία θα δυσκολευτείτε να βρείτε μετρητά. Στο Όσλο για παράδειγμα αν κάποιος χρειαστεί πάνω από 500 ευρώ μετρητά πρέπει να τα παραγγείλει. Από την Ελλάδα λείπει ένα αντίστοιχο Αlibaba. com όπου κάποιος μπορεί να παραγγείλει τα προϊόντα που θέλει».
Ο κ. Thorsten Weinrich, Director Business Development Banking EMEA, SAP Hellas, Cyprus, Malta, μίλησε για την ύφεση που αναμένεται να υποστούν οι παραδοσιακές τράπεζες από την άνοδο των ηλεκτρονικών συναλλαγών, το μεγάλο εύρος πληροφοριών που οι εταιρείες είναι σε θέση να συλλέγουν για τους πελάτες τους παρουσιάζοντας το λειτουργικό μοντέλο της SAP για τη νέα γενιά στο τομέα του digital banking.
«Οι παραδοσιακές τράπεζες θα χάσουν το 1/3 των εσόδων τους από τις μη τράπεζες σύμφωνα με εκτίμηση της Accenture. Ο μεγάλος όγκος δεδομένων που έχουμε για τους πελάτες πρέπει να αξιοποιείται στο μέγιστο έτσι ώστε στο μέλλον να γνωρίζουμε από πού προέρχονται αυτές οι πληροφορίες, να ξέρουμε τα assets, τις σχέσεις με άλλους λιανέμπορους και τελικά να έχουμε το all in one experience».
Τέλος, αναφέρθηκε στο νέο μοντέλο digital banking της SAP που περιλαμβάνει 5 επίπεδα (level 1: digital starter, level 2: basic aggregator, level 3 omni aggregator, level 4: omni achiever και level 5 υπάρχει η εξατομικευμένη εξυπηρέτηση) βασιζόμενο στις αρχές του cross channel.
Οι προκλήσεις
Στο Panel I με τίτλο: «Oι προκλήσεις της τεχνολογίας και η ελληνική ηλεκτρονική τραπεζική στο διεθνή χρηματοπιστωτικό χάρτη: από το φυσικό στο ηλεκτρονικό κανάλι» με Συντονίστρια τη Λέττα Καλαμαρά, Δημοσιογράφο μίλησαν οι ομιλητές: Παναγιώτης Γκεζερλής, CEO & Head of Consulting, Convert Group, Έφη Πρεσβεία, Επικεφαλής του Τομέα Ηλεκτρονικού Επιχειρείν, όμιλος Eurobank, Σωτήριος Συρμακέζης, Γενικός Διευθυντής Λιανικής Τραπεζικής, όμιλος Τράπεζα Πειραιώς, κ. Γιώργος Στεφανόπουλος, Γενικός Διευθυντής, Ένωση Εταιρειών Κινητής Τηλεφωνίας (ΕΕΚΤ).
Για την ισορροπία που πρέπει να υπάρχει μεταξύ της ανάπτυξης του φυσικού και του ηλεκτρονικού καναλιού, τόσο σε επίπεδο του καταστήματος όσο του τραπεζικού οργανισμού συνολικά μίλησαν οι συμμετέχοντες του πάνελ.
Ο κ. Συρμακέζης τόνισε μεταξύ άλλων ότι οι ουρές στα καταστήματα στην Ελλάδα υπάρχουν και θα υπάρχουν για πολλά χρόνια ακόμα αλλά η διείσδυση των ηλεκτρονικών συναλλαγών συνεχώς αυξάνεται.
Η ηλεκτρονική διείσδυση είναι ακόμα χαμηλή σε σχέση με το εξωτερικό, αλλά οι όγκοι συναλλαγών που πραγματοποιούνται ηλεκτρονικά είναι κατά πολύ μεγαλύτεροι από το ποσοστό διείσδυσης.
Η κα. Πρεσβεία επικέντρωσε την ομιλία της στην υπερβολική χρήση μετρητών στις συναλλαγές που πραγματοποιούνται στην Ελλάδα. Αν και η ψηφιοποίηση των τελευταίων χρόνων έχει βοηθήσει σε αυτή την κατεύθυνση χρειάζονται περαιτέρω προσπάθειες ώστε να μειωθεί ο όγκος συναλλαγών που γίνονται με μετρητά.
Για παράδειγμα ένα σημαντικό βήμα θα ήταν να μην γίνονται συναλλαγές σε ρευστό από τους μικροεπαγγελματίες. Το φυσικό κατάστημα θα συνεχίσει να είναι πολύ σημαντικό σύμφωνα με την κα. Πρεσβεία αλλά για άλλους λόγους αλλάζοντας τη σημερινή δομή του.
\
Το πρόβλημα δεν είναι η τεχνολογία αλλά η εκπαίδευση των ανθρώπων στο να μπορούν να τη χρησιμοποιούν σύμφωνα με τον κ. Γκεζερλή. Οι τράπεζες πρέπει να επενδύσουν στην εκπαίδευση του προσωπικού τους ώστε να μπορούν να πείσουν τους πελάτες για τα οφέλη που προκύπτουν από τη χρήση των ηλεκτρονικών υπηρεσιών.
Στη δημιουργία των κατάλληλων συνθηκών για να αυξηθεί ο όγκος επενδύσεων στη χώρα αναφέρθηκε ο κ. Στεφανόπουλος. Στάθηκε στην ανάγκη άρσης των εμποδίων που υπάρχουν στην ελληνική επιχειρηματικότητα και τόνισε ότι οι κινητές πληρωμές, οι ηλεκτρονικές συναλλαγές με το κράτος αλλά και των επιχειρήσεων μεταξύ τους μπορούν να προσφέρουν τα μέγιστα για την επίτευξη των στόχων αυτών.
Στο Panel II με τίτλο: «Οι δυνατότητες της ηλεκτρονικής τραπεζικής: στο πλευρό των καταναλωτών για την ηλεκτρονική διαχείριση των χρημάτων τους» με Συντονίστρια τη Λέττα Καλαμαρά, Δημοσιογράφο, μίλησαν οι ομιλητές: Γεώργιος Λεκάκος, Επίκουρος Καθηγητής, Τμήμα Διοικητικής Επιστήμης & Τεχνολογίας, Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Κωστής Πάικος, Δ/ντης Υποδιεύθυνσης Υπηρεσιών e-Business, Τομέας e-Business, όμιλος Eurobank, Μέλος Δ.Σ., IAB Hellas, Γιώργος Στεργίου, Γενικός Γραμματέας Καταναλωτή & Βιομηχανίας, Υπουργείο Ανάπτυξης &Ανταγωνιστικότητας, Espen Tranoy, Managing Director, First Data Hellas.
Ο κ. Λεκάκος είπε ότι το επάγγελμα του μέλλοντος είναι ο data scientist ενώ σχολιάζοντας το δείκτη ικανοποίησης των πελατών που είναι πολύ υψηλός στην Ελλάδα, ανέφερε πως «το πιο popular service στο e-banking αποτελεί το υπόλοιπο των καταθέσεων και των κινήσεων του λογαριασμού, γεγονός που δεν ενέχει ιδιαίτερο ζήτημα ρίσκου και κινδύνου ασφάλειας».
Στην ανάγκη δημιουργίας ισχυρότερων κινήτρων από αυτών που υπάρχουν σήμερα για τους καταναλωτές ώστε να πειστούν να χρησιμοποιούν περισσότερο το ηλεκτρονικό τραπεζικό κανάλι, συμφώνησαν οι ομιλητές του δεύτερου πάνελ του συνεδρίου.
Ο κ. Στεργίου τόνισε ότι έχουν υπάρξει αλλαγές στις συνήθειες των Ελλήνων πολιτών που μας φέρνουν στην πρωτοπορία ακόμα και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι η παρουσία στα social media τα οποία πρέπει να αξιοποιηθούν για τη διάδοση ηλεκτρονικών συναλλαγών στη χώρα μας.
Ο κ. Πάικος από την πλευρά του ανέφερε ότι οι αισιόδοξοι δείκτες είναι περισσότεροι από τους απαισιόδοξους στην Ελλάδα. Παρόλα αυτά έχουμε χαμηλότερη διείσδυση στις ηλεκτρονικές τραπεζικές υπηρεσίες σε σχέση με τη διείσδυση των social media. Για το λόγο αυτό σύμφωνα με τον κ. Πάικο πρέπει να δοθούν κίνητρα, όπως υπηρεσίες που θα βοηθούν άμεσα στην καθημερινότητα του πολίτη.
Το ηλεκτρονικό κατάστημα θα πρέπει να είναι φθηνότερο από το φυσικό αλλά και πιο προσωποποιημένο για να γίνει πιο ελκυστικό στους καταναλωτές σύμφωνα με τον κ. Tranoy. Γενικότερα θα πρέπει να προσφέρουν όσο το δυνατόν περισσότερα οφέλη στον χρήστη για να αναπτυχθεί.
Πάντως ο κ. Tranoy εξέφρασε την αισιοδοξία ότι οι ηλεκτρονικές συναλλαγές θα αναπτυχθούν σίγουρα στο άμεσο μέλλον, αρκεί να δούμε τις τεχνολογικές δυνατότητες και να τις υπενθυμίζουμε στους καταναλωτές.