Κερδίζει έδαφος στους κόλπους της ΕΚΤ η ιδέα της αγοράς, το συντομότερο δυνατόν, ομολόγων με εξασφαλίσεις των ευρωπαϊκών τραπεζών (asset backed securities ή ABS) προκειμένου να «κινηθούν» οι ευρωπαϊκές αγορές. Διότι είναι κοινή η διαπίστωση τόσο στη Φρανκφούρτη όσο και στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες ότι οι τραπεζικές πιστώσεις δεν έχουν ξεπαγώσει από τις… πολικές θερμοκρασίες της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης. Και ότι η έλλειψη ρευστότητας αποτελεί το μεγαλύτερο ίσως βαρίδι της ευρωοικονομίας, στο μέτρο που εμποδίζει τις επιχειρήσεις να επενδύσουν σε εξοπλισμό, να προχωρήσουν σε προσλήψεις, να μειωθεί η υψηλή ανεργία, να τονωθεί η καταναλωτική ζήτηση, να αντιμετωπιστεί η απειλή του αποπληθωρισμού και να αναθερμανθεί η αναπτυξιακή διαδικασία.
Δεν είναι άλλωστε πολλές οι ημέρες που κύλησαν από την Παρασκευή 22 Αυγούστου, ημέρα κατά την οποία ο πρόεδρος της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι διακήρυττε στους συναδέλφους του κεντρικούς τραπεζίτες που είχαν συγκεντρωθεί στο Τζάκσον Χόουλ των ΗΠΑ ότι «οι πολιτικές που πρέπει να εφαρμόσουμε και σε επίπεδο ευρωζώνης και σε εθνικό επίπεδο είναι οι πολιτικές ενθάρρυνσης της ζήτησης». Ετσι, «με δεδομένη τη δραματική κάμψη των τραπεζικών πιστώσεων προς τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις, η εξαγορά τραπεζικών τίτλων αποτελεί ένα στοίχημα τολμηρό μεν για την Ευρωτράπεζα, αλλά αναγκαίο», όπως γράφει η γαλλική οικονομική εφημερίδα «Les Echos».
Απειλητική διάγνωση
Η διάγνωση είναι εξαιρετικά απειλητική. Η κάμψη των δανείων των τραπεζών προς τις επιχειρήσεις της ζώνης του ευρώ συνεχίζεται αδιαλείπτως από το 2009. Οι συνολικές πιστώσεις έχουν πέσει από τα 4,9 τρισ. ευρώ το 2009 στα 4,6 τρισ. ευρώ το 2013. Εκ πρώτης όψεως η πτώση μοιάζει διαχειρίσιμη. Αλλά σε ορισμένες χώρες-μέλη η κατάσταση είναι δραματική. «Αν στη Γερμανία, στη Γαλλία, ακόμη και στην Ιταλία, τα τραπεζικά δάνεια έχουν σταθεροποιηθεί ή έχουν μειωθεί ελαφρώς τα τελευταία χρόνια, η πτώση είναι κάθετη στην Ισπανία, στην Πορτογαλία, στην Ελλάδα ή στην Ιρλανδία» γράφουν στη «Les Echos» η τραπεζίτισσα (μέλος του ΔΣ της Κεντρικής Τράπεζας της Γαλλίας) Μισέλ Σεν-Μαρκ και ο πρόεδρος της εταιρείας διαχείρισης κεφαλαίων Diamant Bleu Gestion Κριστιάν Χιμένες. Και αναφέρουν ότι στην Ισπανία μόλις μία στις δύο εταιρικές αιτήσεις για πιστώσεις ικανοποιείται από τις τράπεζες, ενώ στη Γερμανία ικανοποιείται το 80% των αιτήσεων.
Οι αρθρογράφοι σημειώνουν ότι η οιονεί πλήρης άρση των τραπεζικών πιστώσεων στις χώρες της ευρωπαϊκής περιφέρειας έχει «στεγνώσει» τη ρευστότητα στις επιχειρήσεις. Και χωρίς επιχειρηματική ρευστότητα «δεν μπορεί να ξεκλειδώσει η πραγματική οικονομία», όπως αναφέρουν χαρακτηριστικά. Οι Σεν-Μαρκ και Χιμένες θεωρούν ότι το επείγον της κατάστασης που πρέπει να αντιμετωπιστεί διαπιστώνεται από τη διάρθρωση που έχει σήμερα η αγορά των εταιρικών ομολόγων στην Ευρώπη.
«Σε πανευρωπαϊκή κλίμακα (της Βρετανίας συμπεριλαμβανομένης), οι εκδόσεις εταιρικών ομολόγων είχαν περιοριστεί στο επίπεδο των 150 δισ. ευρώ τη χρονιά που πέρασε, από 700 δισ. ευρώ που ήταν το 2008. Σε πανευρωπαϊκό επίπεδο επίσης, η αξία των τιτλοποιημένων χρεογράφων των επιχειρήσεων είχε περιοριστεί στα 1,6 τρισ. ευρώ στα τέλη του 2013. Η ανισορροπία στην κατανομή των χρεογράφων καταδεικνύεται από το γεγονός ότι η Ολλανδία και η Βρετανία διακατείχαν περισσότερο από το 50% του συνόλου. Και αυτό επειδή τα τελευταία έξι χρόνια η σχετική δραστηριότητα στις νότιες χώρες της Ευρώπης έχει καταποντιστεί» υπογραμμίζουν οι αρθρογράφοι.
Οι Σεν-Μαρκ και Χιμένες αναφέρουν επίσης ότι από τα 1,6 τρισ. ευρώ, που αντιπροσωπεύουν σήμερα τα εταιρικά ομόλογα στην Ευρώπη, η αξία εκείνων που αντιστοιχούν σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις περιορίζεται κάτω από το 9% του συνόλου. Και καταλήγουν:
«Τα στοιχεία αυτά δεν πρέπει να απογοητεύσουν την ΕΚΤ. Αντίθετα, πρέπει να την ενθαρρύνουν και να την οπλίσουν με τόλμη ώστε, μέσω των εμπορικών τραπεζών, να ανταποκριθεί στην πρόκληση και να απελευθερώσει συμπληρωματικές πηγές χρηματοδότησης για τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις. Και με μια ελάχιστη μεθοδολογία στις πρωτοβουλίες της θα μπορέσει να δώσει προτεραιότητα στη χρηματοδότηση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, εκείνων που αποτελούν τον μοχλό της ευρωπαϊκής ανάπτυξης».
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
