Κέρδη και ζημιές από τις αλλαγές στον ΕΝΦΙΑ

Κερδισμένους και χαμένους θα έχουν οι αλλαγές που θα έρθουν σε δόσεις το επόμενο διάστημα προς ψήφιση στη Βουλή από το υπουργείο Οικονομικών μετά τον σάλο που ξέσπασε από την υπερφορολόγηση περίπου 600.000 ιδιοκτητών ακινήτων λόγω των λαθών που έγιναν στην επιβολή και στον υπολογισμό του Ενιαίου Φόρου Ιδιοκτησίας Ακινήτων.

Στους ωφελημένους σε σύγκριση με τα αρχικά εκκαθαριστικά «σοκ» αναμφισβήτητα περιλαμβάνονται οι ιδιοκτήτες οικοπέδων εντός 4.000 οικισμών εκτός αντικειμενικού συστήματος, καθώς και το σύνολο των ιδιοκτητών ακινήτων στην Κεφαλλονιά.

Στους μεγάλους χαμένους παραμένουν όσοι έχουν κενά, μη ηλεκτροδοτούμενα ακίνητα, τα οποία, ακόμη και αν ισχύσει η έκπτωση φόρου 20%-30%, και πάλι θα φορολογηθούν αυστηρά καθώς τα τελευταία χρόνια με το «χαράτσι» ακινήτων μέσω των λογαριασμών της ΔΕΗ η συγκεκριμένη κατηγορία ακινήτων δεν πλήρωνε ούτε ένα ευρώ φόρο.

Επίσης στις αλλαγές που θα έρθουν προς ψήφιση στη Βουλή δεν θα υπάρχει καμία πρόβλεψη για τα οικιστικά ακίνητα που ναι μεν επιβαρύνονται λιγότερο σε σύγκριση με το «χαράτσι» της ΔΕΗ αλλά οι ιδιοκτήτες τους εξακολουθούν να φορολογούνται βάσει πλασματικών αντικειμενικών αξιών που παραμένουν οι ίδιες από τον Μάρτιο του 2007! Καμία έκπτωση δεν θα παρέχεται και σε όποιον αποφασίσει να πληρώσει εφάπαξ το σύνολο του φόρου. Ενώ στον φόρο εισοδήματος προβλέπεται έκπτωση 1,5% επί του συνολικού πρόσθετου φόρου, στην περίπτωση του ΕΝΦΙΑ, είτε πάει κάποιος να πληρώσει ολόκληρο το ποσό είτε σε δόσεις, δεν θα υπάρχει καμία διαφορά.

Το ηλεκτρονικό σύστημα

Την ίδια στιγμή το υπουργείο Οικονομικών στοχεύει ώστε στα μέσα Σεπτεμβρίου να έχει γίνει συνολικά νέα εκκαθάριση του φόρου για όλους ώστε η πρώτη δόση να πληρωθεί έως τις 30 Σεπτεμβρίου και η έκτη έως τις 28 Φεβρουαρίου.

Εως τις 15 Σεπτεμβρίου αναμένεται να έχει ανοίξει και το ηλεκτρονικό σύστημα για την υποβολή τροποποιητικών δηλώσεων Ε9. Οι φορολογούμενοι θα μπορούν να διορθώσουν λάθη και παραλείψεις όπως για τα ημιτελή ακίνητα προκειμένου να τύχουν της έκπτωσης φόρου 60% και για τον επιμερισμό της επιβάρυνσης μεταξύ ψιλής κυριότητας και επικαρπίας.

Παραδείγματα μειωμένου ΕΝΦΙΑ για οικόπεδα σε οικισμούς εκτός αντικειμενικού συστήματος

–Οικόπεδο ενός στρέμματος σε ορεινό οικισμό της Ηπείρου. Φόρος πριν από τη διόρθωση του ΕΝΦΙΑ: 150 ευρώ. Φόρος με βάση τις αλλαγές που δρομολογούνται: 6 ευρώ.

–Οικόπεδο ενός στρέμματος σε οικισμό του Νομού Αχαΐας. Φόρος πριν από τη διόρθωση του ΕΝΦΙΑ: 200 ευρώ. Φόρος με βάση τις αλλαγές που έρχονται: 23ευρώ.

–Οικόπεδο 25 στρεμμάτων στην περιοχή Γαϊτάνι στη Ζάκυνθο. Με την αρχική εκκαθάριση ο συνολικός φόρος (βασικός και συμπληρωματικός): 33.500 ευρώ! Με τις νέες τιμές ο φόρος θα πέσει στις 2.100 ευρώ (μείωση 94%).

–Οικόπεδο 15 στρεμμάτων στον Πύργο. Αρχικός φόρος (κύριος και συμπληρωματικός): 13.500 ευρώ. Φόρος με τις νέες τιμές: 345 ευρώ (μείωση 97%).

Οσοι έχουν στην κατοχή τους μόνο ένα διαμέρισμα και με βάση το αρχικό εκκαθαριστικό ΕΝΦΙΑ τους ήρθε να πληρώσουν π.χ. 500 ευρώ, δηλαδή πέντε δόσεις των 104 ευρώ, με τη νέα εκκαθάριση που θα γίνει το ποσό του φόρου δεν θα αλλάξει. Ο ιδιοκτήτης όμως του ακινήτου θα χρειαστεί να τυπώσει το νέο εκκαθαριστικό σημείωμα που θα εκδοθεί στα μέσα Σεπτεμβρίου και θα αναρτηθεί στον λογαριασμό Taxisnet του φορολογουμένου. Οι μηνιαίες δόσεις εξόφλησης του φόρου αντί για πέντε θα γίνουν έξι (86,66 ευρώ τον μήνα). Στην κατηγορία αυτή υπολογίζεται ότι ανήκουν περισσότεροι από οκτώ στους δέκα ιδιοκτήτες ακινήτων.

Συμψηφισμός

Πάντως οΕΝΦΙΑ που έχει ήδη καταβληθεί από τους φορολογουμένους θα συμψηφιστεί με τον συνολικά οφειλόμενο φόρο, ξεκαθάρισε το υπουργείο Οικονομικών.

Οσοι φορολογούμενοι έχουν διαπιστώσει λάθη στην εκκαθάριση του ΕΝΦΙΑ γιατί έχουν αναγράψει λανθασμένα κάποια στοιχεία των ακινήτων τους στο Ε9 και καλούνται τώρα να πληρώσουν υψηλότερο φόρο θα πρέπει να περιμένουν να ανοίξει το σύστημα υποβολής τροποποιητικών δηλώσεων. Το χρονικό περιθώριο που έχουν οι φορολογούμενοι να διορθώσουν τα Ε9 τους είναι έως το τέλος Νοεμβρίου.

Ενα από τα ερωτήματα που θέτουν φορολογούμενοι στις εφορίες είναι και το εξής: «Στο Ε9 των προηγούμενων ετών είχα δηλώσει μια μονοκατοικία ότι είναι ημιτελής και σύμφωνα με τον νόμο θα έπρεπε να είχα έκπτωση φόρου 60%. Γιατί καλούμαι να πληρώσω το 100% του ΕΝΦΙΑ για το συγκεκριμένο ακίνητο;».

Από το υπουργείο Οικονομικών επισημαίνουν ότι το πιο πιθανό είναι να μην έχουν επικαιροποιήσει οι ιδιοκτήτες τα στοιχεία του συγκεκριμένου ακινήτου στην εφετινή δήλωση Ε9. Δηλαδή, θα έπρεπε να είχε υποβληθεί Ε9 για το έτος 2014 και να δηλώνονταν από την αρχή στον Πίνακα 1 του Ε9 όλα τα στοιχεία για το ημιτελές κτίσμα προσθέτοντας στη νέα στήλη 32 που προστέθηκε στο εφετινό έντυπο (ειδικά για τις ανάγκες του ΕΝΦΙΑ) τον κωδικό 8 που δηλώνει ότι το κτίσμα αυτό είναι «κενό».

Η παράλειψη αυτή μπορεί να διορθωθεί εκ νέου με διορθωτική δήλωση Ε9 μόλις ανοίξει το σύστημα, δηλαδή από τα μέσα Σεπτεμβρίου και μετά.

Το ίδιο θα κάνουν και όσοι έχουν ξεχάσει να δηλώσουν τον όροφο καθώς το υπουργείο Οικονομικών σε αυτή την περίπτωση υπολόγισε τον φόρο σαν να βρίσκεται το διαμέρισμα στον έκτο όροφο.

Τέλος, αλλαγές θα πρέπει να γίνουν από πλευράς φορολογουμένων αν διαπιστώσουν ότι υπάρχουν λάθη στα ποσοστά συνιδιοκτησίας ή στο αν το ακίνητο τους ανήκει κατά πλήρη κυριότητα, ψιλή κυριότητα ή επικαρπία.

Ποιοι δικαιούνται τις φοροαπαλλαγές

Τα κριτήρια και οι βασικές προϋποθέσεις

Με μια απλή ηλεκτρονική διαδικασία θα αναγνωρίζει το υπουργείο Οικονομικών την πλήρη απαλλαγή από τον ΕΝΦΙΑ για ορισμένες κατηγορίες φορολογουμένων ή έκπτωση στον φόρο κατά 50%. Η γενική γραμματέας Δημοσίων Εσόδων κυρία Κατερίνα Σαββαΐδου έχει καταλήξει στο σύστημα εκείνο που πρόκειται να εφαρμοστεί ώστε χιλιάδες ιδιοκτήτες ακινήτων-δικαιούχοι των σχετικών φοροαπαλλαγών να μη χρειαστεί να προσέλθουν στην Εφορία αλλά ό,τι χρειαστεί να γίνει ηλεκτρονικά. Το τελικό σχέδιο θα προβλέπεται στη νομοθετική ρύθμιση που ετοιμάζει το υπουργείο Οικονομικών, ενώ οι διευκρινίσεις για την εφαρμογή του θα γίνουν με υπουργική απόφαση ή εγκύκλιο διαταγή.

Τα εισοδήματα

Σύμφωνα με τις αλλαγές που προωθούνται και αυτά που είναι ήδη ψηφισμένα, ο νέος φόρος ακινήτων (ΕΝΦΙΑ) μειώνεται κατά 50% για όσους έχουν συνολικό εισόδημα (πραγματικό ή τεκμαρτό) έως 9.000 ευρώ στην περίπτωση των άγαμων, έως 10.000 ευρώ στην περίπτωση των έγγαμων χωρίς παιδιά, στις 11.000 ευρώ για έγγαμο ζευγάρι με ένα παιδί, στις 12.000 ευρώ για έγγαμο ζευγάρι με δύο παιδιά, ενώ για κάθε επιπλέον παιδί το όριο αυξάνεται κατά 1.000 ευρώ.

Δεν είναι όμως αυτό το μοναδικό κριτήριο. Ο νόμος προβλέπει ότι η συνολική επιφάνεια κτισμάτων δεν θα πρέπει να ξεπερνά τα 150 τ.μ. Αξίζει να τονιστεί ότι με τη νομοθετική πρωτοβουλία του υπουργείου Οικονομικών θα δικαιούνται τελικά την έκπτωση φόρου και οι φορολογούμενοι που χρωστούν στην Εφορία ή σε ασφαλιστικά ταμεία. Αυτό διότι ο υφιστάμενος νόμος προβλέπει ότι για να μπορέσει κάποιος να τύχει της απαλλαγής θα πρέπει είτε να μη χρωστά ούτε ένα ευρώ είτε να έχει μπει σε ρύθμιση. Κατά συνέπεια, δεν θα εξετάζει το υπουργείο Οικονομικών αν ο φορολογούμενος μπορεί να λάβει φορολογική ή ασφαλιστική ενημερότητα ή όχι.

Ανάπηροι – πολύτεκνοι

Την πλήρη απαλλαγή από τον φόρο δικαιούνται τρίτεκνοι, πολύτεκνοι και άτομα με αναπηρία με ποσοστό αναπηρίας άνω του 80%.

Στις βασικές προϋποθέσεις περιλαμβάνοντα τα εξής:

Το συνολικό εισόδημα (πραγματικό ή τεκμαρτό) να είναι έως 12.000 ευρώ για άγαμο με ποσοστό αναπηρίας άνω του 80%, ενώ για τον έγγαμο το ποσό αυξάνεται στις 13.000 ευρώ, για τον έγγαμο με ένα παιδί στις 14.000 ευρώ και για τον έγγαμο με δύο παιδιά στις 15.000 ευρώ.

Για τρίτεκνους το εισοδηματικό όριο πλήρους απαλλαγής έχει καθοριστεί στο ποσό των 16.000 ευρώ (ετήσιο οικογενειακό εισόδημα), ενώ για έγγαμο με τέσσερα παιδιά το εισοδηματικό όριο είναι έως 17.000 ευρώ. Και στην περίπτωση της πλήρους απαλλαγής η συνολική επιφάνεια κτισμάτων (ατομική ή οικογενειακή) δεν πρέπει να ξεπερνά τα 150 τ.μ., ενώ οι ιδιοκτήτες δικαιούνται την έκπτωση ανεξάρτητα αν χρωστούν ή όχι σε Εφορία ή ασφαλιστικά ταμεία.

Παραδείγματα

Α. Μείωση επιβάρυνσης νέου φόρου ακινήτων κατά 50%

Παράδειγμα 1ο

Εγγαμος με 1 παιδί και ετήσιο εισόδημα 10.500 ευρώ

– Διαμέρισμα 100 τ.μ. στο Χαλάνδρι

– Τιμή ζώνης: 1.450 ευρώ ανά τ.μ.

– 8ετίας, 1ου ορόφου, με μία πρόσοψη

Αρχικός φόρος ακινήτου: 448 ευρώ

Τελικός φόρος με μείωση κατά 50%: 224 ευρώ

Παράδειγμα 2ο

– Εγγαμος με 2 παιδιά και ετήσιο εισόδημα 11.000 ευρώ

– Διαμέρισμα 80 τ.μ. στο Καματερό