Είναι από τις εξαιρέσεις της ελληνικής επιχειρηματικής δραστηριότητας. Το 2006 οι πωλήσεις της ήταν μόλις 30 εκατ. ευρώ, το EBITDA 26 εκατ. ευρώ και ο καθαρός τραπεζικός δανεισμός της περί τα 105 εκατ. ευρώ. Επτά χρόνια αργότερα, το 2013, οι πωλήσεις της ανήλθαν στα 178 εκατ. ευρώ, το EBITDA στα 46 εκατ. ευρώ και ο καθαρός τραπεζικός δανεισμός της περί τα 50 εκατ. ευρώ.
Πρόκειται για τη Pharmathen των αδελφών Βασίλη και Νέλλης Κάτσου, η οποία κατόρθωσε στην περίοδο της κρίσης ουσιαστικά να εξαπλασιάσει τις πωλήσεις της, να διπλασιάσει το EBITDA και να μειώσει στο περίπου 50% τον δανεισμό της. Δεν υπάρχουν πολλές τέτοιες περιπτώσεις στην ελληνική αγορά. Και το σημαντικότερο στοιχείο στην προκειμένη περίπτωση είναι ότι η ανάπτυξή της προήλθε κυρίως από τις ξένες αγορές, αφού μόνο περίπου το 20% των πωλήσεών της πραγματοποιείται στην εσωτερική αγορά, δηλαδή περί τα 43 εκατ. ευρώ. Τα υπόλοιπα 145 εκατ. ευρώ προέρχονται από την ευρωπαϊκή αγορά –αντιστοιχούν περίπου στο 1% των συνολικών εξαγωγών της χώρας. Εξάγει τα προϊόντα της σε περισσότερες από 85 χώρες και συνεργάζεται με περισσότερες από 200 ξένες φαρμακευτικές εταιρείες. Ετησίως η εταιρεία εξάγει 2.000.000.000 δισκία φαρμάκων.
Χαρτοφυλάκιο με 80 πατέντες


Ισως για αυτούς τους λόγους αλλά και για το γεγονός ότι η εταιρεία στο χαρτοφυλάκιό της διαθέτει περί τις 80 πατέντες και εγκεκριμένα νέα φάρμακα βρέθηκε στο στόχαστρο ξένων ομίλων, κυρίως επενδυτικών funds και στρατηγικών επενδυτών, οι οποίοι ζήτησαν να συμμετάσχουν στο μετοχικό κεφάλαιό της, όπως λέει μιλώντας προς «Το Βήμα» ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας κ. Βασίλης Κάτσος, και συμπληρώνει: «Αλλά εμείς είμαστε εδώ και το 100% των μετοχών ανήκει σε μας». «Αν χρειαστούμε κεφάλαια για την ανάπτυξή μας, υπάρχουν πλέον δυνατότητες στη διεθνή αγορά για να τη χρηματοδοτήσουμε» λέει ο ίδιος.
«Ακόμη και στις πιο δύσκολες στιγμές της κρίσης» σημειώνει ο ίδιος, «όταν οι τράπεζες ήταν επί της ουσίας τελείως κλειστές στην οποιαδήποτε χρηματοδότηση, δεν αντιμετωπίσαμε κανένα πρόβλημα ρευστότητας. Και δεν έχουμε πρόβλημα να συνεχίσουμε να χρηματοδοτούμε τις επενδύσεις μας».
Αλλά και το 2015 θα είναι μάλλον μία ακόμη ενδιαφέρουσα χρονιά για την ελληνική φαρμακευτική εταιρεία αφού οι δύο μέτοχοι σχεδιάζουν να διευρύνουν την παραγωγική βάση τους και την εμπορική δραστηριότητά τους στην εσωτερική αγορά προχωρώντας σε εξαγορές ελληνικών επιχειρήσεων.
Σήμερα «υπάρχουν ευκαιρίες»


Ετσι κι αλλιώς η ελληνική αγορά φαρμάκων στη διάρκεια των τελευταίων χρόνων έχει αλλάξει δραματικά. Πολλές επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν προβλήματα και σε κάθε περίπτωση οι περισσότερες προσπαθούν να επανασχεδιάσουν τη στρατηγική τους με βάση τα νέα δεδομένα. Ως εκ τούτου «υπάρχουν ευκαιρίες», λέει ο κ. Κάτσος. Επίσης πρόκειται να συνεργαστεί με ξένους πολυεθνικούς φαρμακευτικούς ομίλους για την εισαγωγή και τη διακίνηση στην εσωτερική αγορά φαρμακευτικών σκευασμάτων για καινοτόμες θεραπείες.
Εξηγώντας την επιτυχή σταδιοδρομία της εταιρείας στη διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας και ιδιαίτερα την περίοδο της κρίσης ο πρόεδρος της εταιρείας αναφέρει: «Η στρατηγική μας συνίσταται κυρίως στην παραγωγή σύνθετων γενοσήμων φαρμάκων, τα οποία έχουν υψηλές τεχνολογικές απαιτήσεις και όπου είμαστε ανταγωνιστικοί, και στη συνεχή επανεπένδυση των κερδών μας, ιδιαίτερα στον τομέα της έρευνας και της καινοτομίας» και προσθέτει χαρακτηριστικά: «Την περίοδο της κρίσης πολλές επιχειρήσεις περικόπτουν κονδύλια και φυσικά και αυτά που αφορούν τις επενδύσεις, αλλά εμείς κινηθήκαμε εντελώς αντίστροφα, ενισχύσαμε την επενδυτική δραστηριότητά μας».

Πράγματι το 2015 η εταιρεία πρόκειται να επενδύσει στο εργοστάσιό της, στις Σάπες του Νομού Ροδόπης, περί τα 10 εκατ. ευρώ και ο αριθμός των εργαζομένων θα πλησιάσει τα 1.000 άτομα –θα προστεθούν 100 νέοι εργαζόμενοι. Ενώ για την περίοδο 2013 ως και το 2018 το σύνολο των επενδύσεων της εταιρείας στον τομέα της έρευνας και της ανάπτυξης θα ξεπεράσει τα 100 εκατ. ευρώ. Το τμήμα έρευνας και ανάπτυξης της εταιρείας απασχολεί 177 επιστήμονες πολλών εθνικοτήτων και η εταιρεία κατατάσσεται μεταξύ των 50 μεγαλύτερων φαρμακευτικών επιχειρήσεων της Ευρώπης με βάση τις επενδύσεις στην έρευνα.
Τρία ερευνητικά εργαστήρια


Ως τώρα η προνομιακή αγορά των φαρμακευτικών σκευασμάτων της Pharmathen ήταν η Ευρώπη. Μόλις τον Αύγουστο του 2013 η εταιρεία κατόρθωσε να εξαγάγει το πρώτο της φάρμακο στην αγορά των Ηνωμένων Πολιτειών. Αλλά, όπως αναφέρει ο κ. Κάτσος, «η αμερικανική αγορά είναι το 50% της παγκόσμιας φαρμακευτικής αγοράς και ως εκ τούτου μας ενδιαφέρει και σκοπεύουμε να αναπτύξουμε εξαγωγική δραστηριότητα τα επόμενα χρόνια».
Εφέτος οι πωλήσεις της εταιρείας αναμένεται να υπερβούν τα 190 εκατ. ευρώ –ο ετήσιος ρυθμός ανάπτυξης των τελευταίων χρόνων κυμαίνεται από 10% ως 12%.
Οπως επισημαίνει ο ίδιος, «η εταιρεία έχει πολύ μεγάλη δυναμική και μπορεί να δημιουργήσει μεγάλη προστιθέμενη αξία για την ελληνική αγορά».
Σήμερα διαθέτει τρία ερευνητικά εργαστήρια –στην Αθήνα, στη Θεσσαλονίκη και στην Ινδία –και είναι σε θέση να ελέγχει τα προϊόντα της από την πρώτη ύλη ως και το τελικό προϊόν στο φαρμακείο. Εχει παρουσία στη Μ. Βρετανία, στις ΗΠΑ, στον Καναδά, στη Βραζιλία, στην Ιορδανία και στην Κίνα.

ΣΥΜΦΩΝΙΕΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ ΜΕ ΜΕΓΑΛΕΣ ΠΟΛΥΕΘΝΙΚΕΣ
Νέα προϊόντα και μέθοδοι θεραπείας
Αποτέλεσμα της ερευνητικής προσπάθειας της Pharmathen είναι το γεγονός ότι μια ομάδα άριστων ερευνητών ανέπτυξε τεχνολογία Long Acting Injectable (LΑΙ). Πρόκειται για μια νέα θεραπευτική μέθοδο, σύμφωνα με την οποία η φαρμακολογικά ενεργή ουσία αποδεσμεύεται σταδιακά στον οργανισμό για έναν ως και έξι μήνες και ως εκ τούτου δεν είναι πλέον στους ασθενείς απαραίτητη η καθημερινή ενέσιμη χορήγησή της. Μάλιστα με τη νέα μέθοδο παρήγαγε δύο φάρμακα: το ένα αφορά μια ορμονική διαταραχή και το άλλο τη σχιζοφρένεια. Επειτα από πολύμηνες διαπραγματεύσεις υπέγραψε συμφωνία με την αμερικανική πολυεθνική Actavis για την παραγωγή τους.

Πρόκειται για φάρμακα made in Greece, όπως λέει ο κ. Κάτσος, τόσο στην έρευνα όσο και στην παραγωγή τους, η οποία θα γίνεται στο εργοστάσιο των Σαπών, το οποίο έχει ήδη αρχίσει να επεκτείνεται.

Γι’ αυτόν τον λόγο πραγματοποιήθηκαν επενδύσεις 10 εκατ. ευρώ και η παραγωγή τους θα αρχίσει από τον Σεπτέμβριο. Αυτή την περίοδο ερευνάται η ανάπτυξη ακόμη πέντε ενέσιμων φαρμάκων με την ίδια μέθοδο και η φαρμακοβιομηχανία βρίσκεται σε συζήτηση με μεγάλες πολυεθνικές φαρμακευτικές από την Αμερική και την Ελβετία για να προχωρήσει σε αντίστοιχες συμφωνίες.

Στόχος μάλιστα είναι η εταιρεία να παράγει με τη νέα μέθοδο ετησίως πέντε νέα φάρμακα. Αξίζει να σημειωθεί ότι σήμερα η αγορά της κατηγορίας LAI ανέρχεται στα 4 δισ. δολάρια και αυξάνεται ταχύτατα. Οπως εκτιμάται, την επόμενη πενταετία η συγκεκριμένη αγορά θα έχει διαμορφωθεί στα 20 δισ. δολάρια. «Εμείς διεκδικούμε ένα μικρό μερίδιο σε αυτή την τεράστια αγορά». Επίσης με τις συνεχείς επενδύσεις η εταιρεία έχει τη δυνατότητα να αναπτύσσει 10-12 νέα γενόσημα μόρια κάθε χρόνο.


Η ΑΝΟΔΙΚΗ ΠΟΡΕΙΑ
Δύο αδέλφια κρατούν το τιμόνι

Η φαρμακευτική εταιρεία Pharmathen του Νίκου Κάτσου ήταν μικρή και άσημη και εξαντλούσε τη δραστηριότητά της σε ένα πολύ μικρό μέρος της ελληνικής αγοράς παράγοντας αντίγραφα φάρμακα. Το 1993 αιφνιδίως τα δύο αδέλφια σε μικρή ηλικία αναγκάστηκαν να αναλάβουν τη διαχείρισή της. Για επτά χρόνια προσπάθησαν να σταθούν στην εσωτερική αγορά. Τα προβλήματα όμως ήταν πολλά. Στράφηκαν τότε στο εξωτερικό και το 2000 κατόρθωσαν να τοποθετήσουν το πρώτο τους φάρμακο στη βρετανική αγορά. Από τότε αρχίζει η ανοδική πορεία της Pharmathen.
Από το 2005 ως και το 2010 η Pharmathen επένδυσε συνολικά 60 εκατ. ευρώ. Για τη δημιουργία του εργοστασίου στις Σάπες Ροδόπης δαπάνησε 41 εκατ. ευρώ, απασχολεί 160 εργαζομένους και το 90% της παραγωγής του εξάγεται.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ