Η κρίση στις ΗΠΑ ξυπνά τον εφιάλτη της Lehman Brothers

Το πρώτο «λουκέτο» της ομοσπονδιακής κυβέρνησης των ΗΠΑ έπειτα από 17 χρόνια (shutdown) –το κόστος του οποίου εκτιμάται σε 8-10 δισ. δολ. την εβδομάδα, καθώς Δημοκρατικοί και Ρεπουμπλικανοί δεν κατάφεραν να συμφωνήσουν στο σχέδιο προϋπολογισμού –δεν αναμένεται να επηρεάσει δραματικά την οικονομία και τις αγορές αν είναι βραχύβιας διάρκειας.

Το λουκέτο της κυβέρνησης όμως θεωρείται πρελούδιο σε ένα πολύ μεγαλύτερο θέμα: τη μάχη για το όριο χρέους. Η πολιτική αντιπαράθεση έχει εγείρει αμφιβολίες για το κατά πόσο θα μπορέσει το Κογκρέσο να καταλήξει σε συμφωνία για την αύξηση του ανώτατου ορίου του δημοσίου χρέους στις ΗΠΑ («δημοσιονομικός γκρεμός») στα 16,7 τρισ. δολάρια. Ετσι, ενώ οι αγορές αναμένουν να επιλυθεί το θέμα των δαπανών του προϋπολογισμού –στο παρελθόν η αναστολή λειτουργιών στο Δημόσιο διήρκεσε από μία ημέρα ως έναν μήνα –υπάρχουν φόβοι για τις επιπτώσεις που θα μπορούσε να έχει το ζήτημα στις διαπραγματεύσεις για την ανώτατη οροφή στο χρέος ως τα μέσα περίπου του Οκτωβρίου και αν θα υπάρξει κίνδυνος χρεοκοπίας.

Το σενάριο αυτό θεωρείται από τις αγορές απαγορευτικό, καθώς με το δολάριο να παραμένει το ισχυρότερο αποθεματικό νόμισμα του κόσμου, τα αμερικανικά ομόλογα να διατηρούν το προφίλ του ασφαλούς καταφυγίου και τις μετοχές των ΗΠΑ να είναι μάλλον σε αυτή τη φάση υπεραγορασμένες, αν οι πολιτικοί στη μεγαλύτερη οικονομία του πλανήτη δεν τα βρουν, τότε αυτά που ακολούθησαν της κατάρρευσης της Lehman Brothers θα αποτελούν μάλλον αμελητέα ποσότητα.

Χαρακτηριστική είναι η εκτίμηση του επικεφαλής οικονομολόγoυ της Citi στο CNBC που παρομοιάζει τις ΗΠΑ με τη «Χώρα του Οζ» χαρακτηρίζοντας τους πολιτικούς της Ουάσιγκτον «ανεύθυνους», καθώς αν οι ΗΠΑ κηρύξουν στάση πληρωμής ακόμη και σε ένα μικρό κομμάτι του χρέους, αυτό θα μπορούσε να τραβήξει το χαλί κάτω από την παγκόσμια οικονομία.

Οπως προειδοποίησε εξάλλου και ο οίκος αξιολόγησης Standard & Poor’s, αν Ρεπουμπλικανοί και Δημοκρατικοί δεν φθάσουν σε συμφωνία για το ταβάνι του χρέους, η υποβάθμιση της αξιολόγησης της χώρας θα είναι γεγονός. Και αυτό, σε μια περίοδο που σύμφωνα με τον Ντέιβιντ Κέλι η ισχυρότερη οικονομική ανάπτυξη θα επέλθει στις ΗΠΑ ως αποτέλεσμα εν μέρει της ετεροχρονισμένης επίδρασης του αυξημένου πλούτου. Οπως υπολόγισε ο ίδιος, τα τελευταία δύο μόλις χρόνια η ανάκαμψη των τιμών κατοικίας και των μετοχών οδήγησε σε αύξηση της καθαρής θέσης των αμερικανικών νοικοκυριών κατά περίπου 14 τρισεκατομμύρια δολάρια, ποσό που αντιστοιχεί στο 80% του ΑΕΠ της χώρας σήμερα.

Η αμερικανική κυβέρνηση έχει πάντως «κλείσει» 17 φορές από το 1977. Τελευταία φορά συνέβη πριν από 17 χρόνια, το 1996, όπου οι διαφωνίες του Μπιλ Κλίντον και των Ρεπουμπλικανών οδήγησαν σε shutdown την αμερικανική κυβέρνηση για 28 ημέρες. Η Moody’s υπολογίζει ότι ένα «λουκέτο» δύο εβδομάδων αντιστοιχεί σε μείωση του ΑΕΠ κατά 0,3%, ενώ αν διαρκέσει πάνω από έναν μήνα θα «στερήσει» από το ΑΕΠ των ΗΠΑ ως και το 1,4%. Το κλείσιμο θα είναι προσωρινό, λένε οι αναλυτές, θεωρώντας πως καθώς θα ενταθούν οι πιέσεις προς τους πολιτικούς τόσο από ομοσπονδιακούς υπαλλήλους όσο και από τις αγορές θα επέλθει κάποιος συμβιβασμός σε εύλογο χρόνο, ο οποίος για κάποιους είναι ορισμένες ημέρες και για άλλους κάποιες εβδομάδες.

Η σημερινή αναστολή λειτουργίας κρατικών υπηρεσιών που θα οδηγήσει περίπου 800.000 ομοσπονδιακούς υπαλλήλους σε άδεια άνευ αποδοχών είχε ως αποτέλεσμα την πτώση του δολαρίου σε χαμηλό οκτώ μηνών έναντι του ευρώ, ενώ η αντίδραση στα χρηματιστήρια και στις αγορές σταθερού εισοδήματος ήταν υποτονική, καθώς κοινή είναι η πεποίθηση των αναλυτών ότι η κρίση θα είναι προσωρινή.

Ο χρυσός, παρά τη μικρή άνοδο, συνέχιζε επίσης να διαπραγματεύεται στο εύρος μεταξύ 1.300 και 1.350 δολαρίων η ουγκιά, ενώ σταθερά ήταν τα γερμανικά κρατικά ομόλογα.

Δημοσιεύτηκε στο HeliosPlus 1 Οκτωβρίου 2013