Γ. Στουρνάρας: Πολύ σημαντική συμφωνία για την Ελλάδα

Το υπουργείο Οικονομικών έδωσε στη δημοσιότητα το απόγευμα της Τετάρτης ολόκληρη τη συνέντευξη τύπου του Υπουργού Γιάννη Στουρνάρα τα ξημερώματα της Τρίτης στις Βρυξέλλες. Αύριο Τετάρτη αναμένεται συνέντευξη Τύπου του κ. Στουρνάρα στην Αθήνα μετά τη συνεδρίαση του Υπουργικου Συμβουλίου

Η συνέντευξη

Ήταν μια σημαντική απόφαση της Ευρωζώνης και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου. Καταρχήν διότι κρατά την Ελλάδα στο ευρώ και της δίνει μια μεγάλη ευκαιρία να βγει από τον φαύλο κύκλο της υπερχρέωσης και της ύφεσης, μειώνοντας σημαντικά το χρέος. Θα είδατε από το κείμενο ότι το χρέος μειώνεται το 2020 κατά περίπου 20 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ από 144% στο 124% και τα επόμενα χρόνια πολύ περισσότερο.

Δεύτερον, απελευθερώνει πόρους μέσω της μείωσης των επιτοκίων, της μεταφοράς τόκων και χρεολυσίων στο μέλλον κατά 10 και 15 χρόνια αντιστοίχως. Η Ελλάδα είναι πλέον χώρα που δανείζεται με πολύ χαμηλά επιτόκια σε σχέση με αρκετές άλλες χώρες στην Ευρωζώνη.

Τρίτον, αυτή η απόφαση δημιουργεί μια γέφυρα για ένα καλύτερο μέλλον των παιδιών μας. Βεβαίως, αισθάνομαι ότι δεν είναι ώρα για πανηγυρισμούς, αλλά τώρα αρχίζουμε να σκεφτόμαστε και να προχωρούμε περισσότερο δημιουργικά. Είναι ώρα να σκεφτούμε πώς θα αξιοποιήσουμε αυτή τη μεγάλη ευκαιρία, που κυρίως ο ελληνικός λαός με τις θυσίες του εξασφάλισε, αλλά και οι εταίροι μας στην Ευρωζώνη μαζί με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο μας παρείχαν. Οι μεγάλες προκλήσεις, που είναι μπροστά μας τώρα, είναι να εφαρμόσουμε τις αποφάσεις που πήραμε, τις διαρθρωτικές αλλαγές που ψηφίσαμε, οι οποίες βελτιώνουν την ανταγωνιστικότητα και καθιστούν την ελληνική οικονομία πιο εξωστρεφή και πιο σύγχρονη και προωθούν τη δημοσιονομική σταθερότητα.

Η άλλη μεγάλη πρόκληση είναι να προχωρήσουμε στο πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων προσελκύοντας έτσι ξένες επενδύσεις και τέλος να χτίσουμε ένα πιο αποτελεσματικό κοινωνικό κράτος με έμφαση στις ίσες ευκαιρίες για όλους. Κλείνοντας αυτή τη σύντομη παρέμβαση θέλω πρώτα απ’ όλα να ευχαριστήσω τον Πρωθυπουργό, ο οποίος βοήθησε από την αρχή πάρα πολύ. Χωρίς εκείνον δεν θα περνούσαμε αυτά τα 72 prior actions, τις προαπαιτούμενες πράξεις. Συντόνιζε την κυβέρνηση με έναν πολύ αποτελεσματικό τρόπο. Επίσης, θέλω να ευχαριστήσω πολύ τους στενούς μου συνεργάτες που δούλεψαν με αυτοθυσία: τον Πάνο Τσακλόγλου, τη Χριστίνα Παπακωνσταντίνου, την Αλίκη Δουλή, τη Μαρία Ασημακοπούλου, αλλά και πολλούς άλλους στο Υπουργείο, που μόχθησαν συμβάλλοντας με άπειρες ώρες, με αλτρουισμό, αλλά και πολύ χαμηλές αμοιβές.

-Νομίζω ότι το στοιχείο της έκπληξης για τον έξω κόσμο είναι το κομμάτι που αφορά την πολύ μεγάλη μείωση επιτοκίων για το πρώτο ελληνικό δάνειο, για το EFSF,την πολύ μεγάλη μεταφορά τόκων στο μέλλον και των χρεολυσίων. Αυτό ήταν κάτι που δεν είχε προεξοφληθεί, είναι καινούργιο. Είναι αυτό το οποίο μειώνει το χρέος κατά περίπου 15 εκατοστιαίες μονάδες. Και επίσης ελαφραίνει και τις χρηματοδοτικές ανάγκες της Ελλάδας. Αυτό είναι ίσως το σημαντικότερο στοιχείο από τη σημερινή απόφαση που δεν είχε ληφθεί υπόψη.
Ερ: Πόσο θα είναι το μέσο επιτόκιο μετά τη μείωση;

Το μέσο επιτόκιο του GLF θα είναι το επιτόκιο euribor συν 50 μονάδες βάσης, ενώ ήταν euribor συν 150 μονάδες βάσης μέχρι τώρα. Όταν κάνουμε πρωτογενές πλεόνασμα θα ληφθούν και άλλα μέτρα περαιτέρω μείωσης του επιτοκίου κάτω από 50. Αν διαβάσετε τη συμφωνία αυτό λέει, ότι τώρα παίρνουμε ακριβώς αυτά, δηλ. euribor συν 100 μονάδες βάσης και αν πετύχουμε πρωτογενή πλεονάσματα, οι εταίροι μας θα εξετάσουν δυνατότητα περαιτέρω μείωσης επιτοκίου.

Ερ: 15 μονάδες τώρα είναι από;
Συνολικά τώρα είναι 20 μονάδες. Δεν έχω κάνει ακριβώς το άθροισμα τι είναι τι, αλλά περίπου είναι 20 μονάδες το 2020 και πολύ περισσότερες τα επόμενα χρόνια.

Ερ: Και το δεύτερο που λέει είναι ότι οι εθνικές τράπεζες της ευρωζώνης;
Τα SNP, τα κέρδη από το πρόγραμμα SNP γυρνάνε στην Ελλάδα για αποπληρωμή χρέους.

Ερ: Γυρνάνε στον ειδικό λογαριασμό…
Για την αποπληρωμή του χρέους. Άρα και οι κεντρικές τράπεζες, μέσω των εθνικών κεντρικών τραπεζών και των κυβερνήσεων μάς επιστρέφουν όλα τα κέρδη τους. Αυτό είναι μια πολύ σημαντική απόφαση.

Ερ: Τα οποία είναι πόσα;
Είναι σημαντικά. Τώρα δεν έχω το νούμερο πρόχειρο. Αυτό μειώνει το δημόσιο χρέος το ’20 γύρω στις 5 εκατοστιαίες μονάδες, σε άλλες 5 το 2022 και κατά 5,2 το 2030, άρα μιλάμε για σημαντικά ποσά. Και επίσης ελαφραίνουν τις χρηματοδοτικές μας ανάγκες κατά 4 δισ. την περίοδο ‘12 με ‘14 και κατά τρία δις την περίοδο 15-16. Άρα μιλάμε για πολύ σημαντικά ποσά.

Ερ: Όλες οι Τράπεζες θα τα επιστρέψουν;
Όλες οι Τράπεζες.

Ερ: Εκτός νομίζω από τις μνημονιακές χώρες.
Ναι, ακριβώς, από τις χώρες που είναι σε πρόγραμμα.

Ερ: Στο GLF έχουν υπογράψει, έχουν συμφωνήσει και οι non euribor countries; Γιατί πήραμε λεφτά από όλους.
Ναι, όλοι. Μόνο από την Ευρωζώνη (πήραμε).

Ερ: Τι είναι αυτό που λέει για 4,5 % του ΑΕΠ
Αυτό που λέει είναι ότι τώρα το πρόγραμμα έχει πάρει επιμήκυνση. Ενώ δηλαδή μέχρι τώρα έπρεπε να πετύχουμε πρωτογενές πλεόνασμα 4,5% του ΑΕΠ το 2014, τώρα το πρωτογενές πλεόνασμα του 4,5% θα επιτευχθεί το 2016.

Ερ: Μπορείτε να μας πείτε τι αποφασίστηκε ακριβώς για τη μείωση της εθνικής συνεισφοράς;
Εδώ έχουμε ένα πολύ σημαντικό στοιχείο. Το πρώτο στοιχείο έχει να κάνει με το ότι η κοινοτική συγχρηματοδότηση για το ΕΣΠΑ στο 95% θα συνεχιστεί και στο μέλλον, που είναι πολύ σημαντικό αυτό, δεν είχε ληφθεί υπόψη μέχρι τώρα. Το δεύτερο και σημαντικότερο είναι ότι συμβολή στη βιωσιμότητα του χρέους έχει επίσης και η όποια απόφαση ληφθεί για τα διαρθρωτικά ταμεία. Διότι η υπόθεση που είχε γίνει για τη βιωσιμότητα αφορούσε μόνο περίπου 11,5 δισ. ευρώ. Τώρα με την πρόταση Van Rompuy αυτό πηγαίνει στα 14 δισ. και μπορεί να είναι και παραπάνω. Άρα, λοιπόν, έχεις έναν πρόσθετο λόγο που σου βελτιώνει την ανάπτυξη και σου βελτιώνει τελικά τον λόγο χρέος προς ΑΕΠ. Τώρα μίνιμουμ αυτά τα δύο δίνουν περίπου 2,7 εκατοστιαίες μονάδες μείωση του χρέους το 2020, 5,2 μονάδες το ‘22 και δεν έχουμε υπολογίσει πόσο το 2030 γιατί δεν ξέρουμε τότε πώς θα είναι τα διαρθρωτικά ταμεία.

Ερ: Πόσο είπατε ότι είναι το bonus του Van Rompuy;
Μαζί συγχρηματοδότηση και Van Rompuy σε σχέση με το τι είχε υπολογιστεί εδώ πριν στο DSΑ όχι μόνο της Επιτροπής, της τρόικας…Στην ανάλυση της βιωσιμότητας του χρέους είχε γίνει μία υπόθεση πρώτον για τη συγχρηματοδότηση και δεύτερον για τον financial envelope. Τελικά οι υποθέσεις αυτές είναι πολύ πιο απαισιόδοξες από την πραγματικότητα, δηλαδή η συγχρηματοδότηση θα είναι σημαντικά ψηλότερη και απ’ ό,τι φαίνεται. Ακόμα δεν έχουμε επίσημη απόφαση, οι πόροι των διαρθρωτικών ταμείων θα είναι υψηλότεροι από 11,5 δισ. Τα νούμερα έχουν υπολογιστεί για 14 αλλά μπορεί να είναι και παραπάνω ακόμη, δηλ. το 14 το θεωρώ μίνιμουμ.

Ερ: Ναι, θα δίνουμε την πληροφόρηση για τις λήξεις. Δεν θα έχουν δικαίωμα αυτοί να..
Κανένα δικαίωμα, εδώ έγινε μια μεγάλη διαπραγμάτευση, ξέρετε ξεκίνησαν από escro, δεν υπάρχει τίποτα από αυτά στο τραπέζι.

Ερ: Κύριε Υπουργέ, στις 3 Δεκεμβρίου θα έχουμε το Eurogroup, από τα κοινοβούλια πότε θα περάσει στα Εθνικά η απόφαση;
Νομίζω της Γερμανίας από μεθαύριο, Παρασκευή.. Η εκταμίευση θα είναι στις 13.

Ερ: Έχουμε συνεδρίαση Eurogroup στις 13;
Νομίζω ναι, ή μπορεί να γίνει με conference call.

Ερ: Μέχρι τις 13 ή στις 13;
Στις 13 Δεκεμβρίου.

Ερ: Εκτιμάτε ότι είναι ρεαλιστικός ο στόχος;
Ναι, νομίζω πως είναι ρεαλιστικός, με τα μέτρα που έχουμε πάρει, ναι. Και, επίσης, να ξέρετε, ότι κατά τη δική μας άποψη, ενδεχομένως να έχουμε πρωτογενές πλεόνασμα από το 2013. Όπως ξέρετε, η κριτική που είχα κάνει στην Τρόικα είναι ότι τα μέτρα που έχουμε πάρει δεν είναι για μηδενικό πρωτογενές πλεόνασμα το ΄13, αλλά αν δείτε τον Ελληνικό Προϋπολογισμό, εκεί θα δείτε ότι έχουμε ένα μικρό πλεόνασμα της τάξης του 0.5% του ΑΕΠ.
Είναι οι αυτόματοι μηχανισμοί διόρθωσης που κάνουμε..Μόνο αυτό; Μόνο αυτό..

Ερ: Υπάρχει η πληροφορία ότι ο EFSF θα έχει τον έλεγχο..
Κανέναν έλεγχο, δεν υπάρχει τέτοιο πράγμα..

Ερ: Έχοντας φτάσει στο τέλος της ημέρας ουσιαστικά, από ξενύχτια 4 μηνών περίπου, όλα τα γράμματα είναι στο κείμενο που έχετε μπροστά σας. Είναι αυτό που θα ακολουθηθεί κατά γράμμα χωρίς εκπλήξεις, ή, αν θέλετε χωρίς στρεβλώσεις στη πορεία;
Δεν υπάρχει άλλο κείμενο. Αυτή είναι η συμφωνία, τώρα από εμάς εξαρτάται η εφαρμογή του Προγράμματος. Άλλο να τα περάσεις από τη Βουλή και άλλο να τα εφαρμόσεις, θα εξαρτηθεί από εμάς το πόσο γρήγορα και αποτελεσματικά θα εφαρμοστούν αυτά τα μέτρα..

Ερ: Λέτε ..μετά από τόσο βαθιά ύφεση..
Πώς αλλιώς θα εξοφλήσεις χρέος; Από το πρωτογενές πλεόνασμα θα εξοφλήσεις χρέος. Και από ιδιωτικοποιήσεις. Δεν υπάρχει άλλη πηγή εξόφλησης χρέους. Το χρέος, βέβαια, ελαφρύνεται από τα μέτρα που πάρθηκαν σήμερα. Όπως είδατε, με τη δραστικότατη μείωση των τόκων, των επιτοκίων- με τη μεταφορά χρεολυσίων και τόκων στο μέλλον έχουμε, πια, να εξυπηρετήσουμε ένα χρέος πολύ χαμηλότερο, μα πολύ χαμηλότερο. Ήταν ένα χρέος των 144% του ΑΕΠ και τώρα είναι 124% του ΑΕΠ, το 2020 και κατά την άποψη μου θα είναι αρκετά χαμηλότερο. Διότι οι υποθέσεις που έχουν γίνει για την ανάπτυξη είναι οι πιο απαισιόδοξες που μπορείτε να φανταστείτε, άρα νομίζω πως μόνο προς τα πάνω μπορούμε να πάμε, δεν μπορούμε να πάμε προς τα κάτω..

Ερ: Του χρόνου πρέπει να πάρουμε 9.8. Αυτό μπορεί να γίνει;
Μπορεί να γίνει, ήδη είναι στον Προϋπολογισμό. Ο λόγος που γίνεται αυτό είναι ότι η κατάσταση από τότε μέχρι τώρα χειροτέρευσε δραματικά..Η οικονομία έπεσε σε μια βαθιά ύφεση, άρα, λοιπόν το δημοσιονομικό κενό που έπρεπε να πάρεις είναι πολύ μεγαλύτερο, τώρα εάν δεν παίρναμε την επιμήκυνση τα μέτρα δεν θα ήταν 13.5 δισ. που είναι τώρα για πρώτα (2) χρόνια, θα ήταν 20 δισ.
Άρα η επιμήκυνση βοήθησε πάρα πολύ. Είναι ήδη στον προϋπολογισμό. Ο λόγος που γίνεται αυτό είναι γιατί η κατάσταση από τότε μέχρι τώρα χειροτέρευσε δραματικά, η οικονομία έπεσε σε ύφεση, άρα το δημοσιονομικό κενό που έπρεπε να πάρεις είναι πολύ μεγαλύτερο. Τώρα, αν δεν παίρναμε την επιμήκυνση, τα μέτρα δεν θα ήταν 13,5 δισεκατομμύρια για τα επόμενα 2 χρόνια, θα ήταν 20 δισεκατομμύρια. Αν διαβάσετε το MOU τα μέτρα που θα έπρεπε να πάρουμε τα δύο πρώτα χρόνια για να φτάσουμε σε πρωτογενές πλεόνασμα 4,5% του ΑΕΠ το 2014 έπρεπε να ήταν 20 δισεκατομμύρια. Άρα, η επιμήκυνση βοήθησε πάρα πολύ. Αφαίρεσε, δηλαδή, περίπου 7 δισεκατομμύρια.

Ερ: Και δεν σας προβλημάτισε το γεγονός ότι πήραμε 9,8 δισεκατομμύρια άμεσα σε ένα χρόνο, ενώ δεν μπορούσαμε να πάρουμε καν τα μισά;
Προσέξτε, τα 9,8 δισεκατομμύρια δεν είναι όλα μέτρα που αφορούν μισθούς, συντάξεις, φόρους, μόνο τα 6,5 αφορούν, τα υπόλοιπα είναι μέτρα εκσυγχρονισμού, είναι μέτρα περιορισμού της σπατάλης, έχουν να κάνουν με τον περιορισμό της σπατάλης στην τοπική αυτοδιοίκηση, με την μείωση της τιμής των φαρμάκων, με την μείωση των αμυντικών δαπανών. Δεν είναι μέτρα που αφορούν, ας το πω έτσι, την καθημερινότητα του πολίτη. Ίσα – ίσα που πολλά εξ αυτών την κάνουν καλύτερη.

Ερ: Με τόσο υψηλό κόστος για να παρθούν αυτά τα μέτρα, δεν σας ανησυχεί ότι η χώρα θα μπει σε ακόμη μεγαλύτερη ύφεση;
Η ύφεση είναι σημαντικό πρόβλημα, αλλά έχουμε στοιχεία που δείχνουν ότι βελτιώνεται πάρα πολύ η ανταγωνιστικότητα, άρα η εξωστρέφεια, αυξάνουν οι εξαγωγές, επομένως το κομμάτι εκείνο της εσωτερικής ζήτησης, το οποίο όντως εξαρτάται αρνητικά από τα μέτρα θα εξουδετερωθεί από τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας, τη μεγαλύτερη εξωστρέφεια και την αύξηση εξαγωγών και την μείωση εισαγωγών. Αν δείτε, τον τελευταίο καιρό έχουμε μία πολλή μεγάλη βελτίωση στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, ακριβώς αυτή η βελτίωση στο έλλειμμα του ισοζυγίου, αντισταθμίζει τη μείωση της εσωτερικής ζήτησης.

Ερ: Και παρόλα αυτά είστε βέβαιος…
Θεωρώ, ότι τα νούμερα θα είναι καλύτερα.

Ερ: Από το 4,5;
Ναι. Πιστεύω αυτή τη στιγμή έχει συσσωρευτεί μία μεγάλη ύφεση τα προηγούμενα 4 χρόνια που φτάνει το 18,5% περίπου με 20%. Το κενό προϊόντος είναι γύρω στο 16 με 17%, άρα με την εκταμίευση αυτή, κατά την άποψή μου, θα φύγει ο φόβος της δραχμής. Επομένως οι προσδοκίες και κατά την αγαπημένη έκφραση του Κέινς «τα ζωώδη ένστικτα», -μάλλον τα animal spirits- θα βελτιωθούν σε πολύ μεγάλο βαθμό. Εγώ πιστεύω ότι η πραγματικότητα μας έχει διαψεύσει θετικά.

Ερ: Η επόμενη δόση είναι το 34,4 το Δεκέμβρη, έτσι;
Ναι.

Ερ: Και τα 9,3;
Τα 9,3 θα δοθούν μέχρι το Μάρτιο.

Ερ: Σε 3 μηνιαίες;
-Όχι, δεν λέει σε πόσα κομμάτια, ούτε λέει αν θα είναι μηνιαίες. Λέει τρία τρανσις. Δεν λέει ότι θα είναι εξίσου κατανεμημένα.

Ερ: Άρα είναι 34,4 για το Δεκέμβριο…
-Ναι. Τα 34,4 δισ. θα έρθουν με τη μία.

Ερ: Κύριε υπουργέ, ο Γιούνκερ είπε στις 13. Απλά για να το ξεκαθαρίσουμε…
-Όχι, στις 13 Δεκεμβρίου θα γίνει η εκταμίευση … «by 13th»… Τώρα αν έχουν τελειώσει τα εθνικά κοινοβούλια μέχρι τότε και μπορούμε να πάρουμε την απόφαση, τότε θα γίνει νωρίτερα. Αλλά έχει ληφθεί υπόψη αυτό.

Ερ: Και είμαστε 100% σίγουροι ότι θα περάσει από όλα τα κοινοβούλια;
Αυτό κάθε φορά γίνεται έτσι.