Τον πρώην υπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών επί ΝΔ κ. Ι. Παπαθανασίου, καθώς και τον πρώην επικεφαλής της (τότε) Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας κ. Εμ. Κοντοπυράκη, «δείχνουν» με τα υπομνήματα που απέστειλαν στην Εξεταστική της Βουλής που διερευνά την υπόθεση του ελλείμματος του 2009, ο πρώην επίτροπος οικονομικών υποθέσεων της Ε.Ε. κ. Χοακίν Αλμούνια και ο πρόεδρος της Eurostat κ. Βάλτερ Ραντερμάχερ. Συγκεκριμένα, υποστηρίζουν ότι ήταν η Κομισιόν είχε προειδοποιήσει εγκαίρως (από το καλοκαίρι του 2009) ότι το έλλειμμα του ΑΕΠ θα υπερέβαινε το 10% και ότι ενώ η τότε κυβέρνηση της ΝΔ είχε εξαγγείλει επανειλημμένα ότι σκόπευε να λάβει μέτρα για την αντιμετώπιση των διαρθρωτικών αδυναμιών της οικονομίας, σε πολλές περιπτώσεις τα μέτρα είχαν «περιορισμένο πεδίο εφαρμογής και μικρό βαθμό εκτέλεσης». Παράλληλα, αποδίδουν την «αποκλειστική ευθύνη» για την διαδικασία παραγωγής στατιστικών στοιχείων στους επικεφαλής των εθνικών στατιστικών υπηρεσιών, αναγνωρίζοντας ωστόσο ότι οι προβλέψεις για το έλλειμμα γίνονται από το υπουργείο Οικονομικών.

Όπως τονίζει ο κ. Αλμούνια στο υπόμνημά του, από το καλοκαίρι του 2009 «η Επιτροπή επεσήμανε ότι η εκτέλεση του προϋπολογισμού για την περίοδο Ιανουαρίου-Μαρτίου 2009 απέκλινε σημαντικά από τους ετήσιους δημοσιονομικούς στόχους και ότι ΄΄εάν συνεχισθούν οι τάσεις αυτές καθ’ όλο το έτος, το έλλειμμα της κεντρικής κυβέρνησης θα υπερβεί το 10% του ΑΕΠ, πράγμα που έρχεται σε αντίθεση με τον επίσημο ετήσιο στόχο για έλλειμμα της κεντρικής κυβέρνησης 5% του ΑΕΠ».

Μάλιστα υπογραμμίζει ότι «είναι εξαιρετικά δύσκολο (έως αδύνατο) να προβλεφθεί ανά πάσα στιγμή πόσο γρήγορα θα εκδηλωθεί μια κρίση σε κάθε χώρα», όμως τονίζει ότι «γενικά οι υπουργοί Οικονομικών της Ελλάδας είχαν επίγνωση των κινδύνων». Και σημειώνει: «Η πλήρης εικόνα της δημοσιονομικής κατάστασης εξαρτάται όχι μόνον από την ποιότητα (ορθότητα) των δεδομένων, αλλά και από τη συχνότητά τους. Μολονότι δεσμεύεται από το νόμο, η Ελλάδα διέκοψε τη δημοσίευση των μηνιαίων δεδομένων για την εκτέλεση του προϋπολογισμού το θέρος του 2009»!

Αναφερθείς στον πρώην υπουργό Οικονομικών του ΠαΣοΚ κ. Γ. Παπακωνσταντίνου, ο κ. Αλμούνια αναφέρει ότι «υπάρχουν αποδείξεις ότι ο υπουργός Οικονομικών αντελήφθη γρήγορα τουλάχιστον το μεγάλο ενδεχόμενο να μην επιτευχθούν οι δημοσιονομικοί στόχοι έως τα τέλη του έτους (2009)». Πάντως, προσθέτει ότι στην εκτίμηση της Κομισιόν για το επικαιροποιημένο πρόγραμμα σταθερότητας του Ιανουαρίου 2010 σημειωνόταν ότι ο δημοσιονομικός στόχος για το 2010 «φαίνεται εφικτός, υπό τον προϋπόθεση ότι θα υπάρξει έγκαιρη και επιτυχής υλοποίηση όλων των εξαγγελθέντων μέτρων» και τονιζόταν ότι «υπήρχαν σημαντικοί κίνδυνοι δημοσιονομικών αποκλίσεων, οφειλόμενοι κυρίως στις ευνοϊκές μακροοικονομικές παραδοχές στις οποίες βασιζόταν το πρόγραμμα». «Πέραν αυτού, η Επιτροπή σημείωνε ότι οι επίσημες εκτιμήσεις για τα αποτελέσματα της καταπολέμησης της φοροδιαφυγής ήταν αισιόδοξες», υπογραμμίζει ο κ. Αλμούνια.

Ο Ραντερμάχερ για τα στατιστικά στοιχεία

Από την πλευρά του ο κ. Ραντερμάχερ, τονίζει ότι «την αποκλειστική ευθύνη για τη διαδικασία παραγωγής στατιστικών στοιχείων θα πρέπει να την έχει, και όντως την έχει, ο επικεφαλής του εθνικού στατιστικού ινστιτούτου», ωστόσο, διευκρινίζει ότι «οι στατιστικολόγοι δεν είναι υπεύθυνοι για τις προβλέψεις», αλλά «την ευθύνη για τα στοιχεία του έτους πρόβλεψης έχουν οι εθνικές υπηρεσίες προβλέψεων, συνήθως το υπουργείο Οικονομικών».

Πάντως, διαψεύδει τον κ. Κοντοπυράκη, ο οποίος είχε καταθέσει στην Εξεταστική Επιτροπή ότι βάσει ενημέρωσής του από στελέχη της Eurostat υπήρχε προσπάθεια σε συνεργασία με τον κ. Αλμούνια να παραμείνει ο ίδιος (ο κ. Κοντοπυράκης) επικεφαλής της ΕΣΥΕ και μετά την αλλαγή της κυβέρνησης τον Οκτώβριο του 2009. «Η Eurostat δεν γνωρίζει κανένα τέτοιο συγκεκριμένο σχέδιο», τονίζει ο κ. Ραντερμάχερ, ο οποίος αναφέρει ότι ο πρώην επικεφαλής της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας είχε επικοινωνήσει με το στέλεχος της Eurostat κ. Άσκολι «για τους φόβους του σχετικά με τη θέση του, και την εκτίμησή του ότι θα γίνει ο ίδιος εξιλαστήριο θύμα».

Μάλιστα διατυπώνει και άλλη μια αιχμή, λέγοντας πως «είναι σαφές ότι η ΕΣΥΕ δεν ήταν ανεξάρτητη πριν τις μεταρρυθμίσεις στην στατιστική διακυβέρνηση που εφαρμόσθηκαν στην Ελλάδα το 2010», σημειώνοντας παράλληλα ότι η Eurostat δημοσίευσε τα ελληνικά στατιστικά στοιχεία για τρεις συνεχόμενες φορές από το Νοέμβριο του 2010 «χωρίς επιφυλάξεις και αυτό αντανακλά το βαθμό της σημαντικής βελτίωσης που σημειώθηκε στα ελληνικά δημοσιονομικά στοιχεία».