Την ώρα που η ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας βρίσκεται στο ναδίρ, ο κλάδος της προμήθειας ηλεκτρικού ρεύματος επιστρέφει σε μονοπωλιακό καθεστώς. Ο ΔΕΣΜΗΕ διέγραψε τις εταιρείες Energa και Hellas Power από το μητρώο της χονδρεμπορικής αγοράς, λόγω αδυναμίας καταβολής ληξιπρόθεσμων οφειλών 27 εκατ. ευρώ που προέκυψαν από αγορές ρεύματος.

Οι 210.000 πελάτες τους «περνούν» στη ΔΕΗ που ήδη κατέχει το 92% της αγοράς και η Ελλάδα βάζει σοβαρή υποψηφιότητα για τα ρεκόρ Γκίνες, αφού παρά τις δεσμεύσεις του μνημονίου που επιτάσσει απελευθέρωση αγορών και επαγγελμάτων ένας από τους πιο υποσχόμενους κλάδους, αυτός της Ενέργειας, «κλείνει», αφήνοντας πολλά ερωτηματικά τόσο για το θεσμικό πλαίσιο όσο και για τον ρόλο των ανεξάρτητων αρχών και του αρμόδιου υπουργείου που έχει περιοριστεί σε ρόλο θεατή.

Λογαριασμοί στην Ελβετία
Σε πρώτη ανάγνωση οι λόγοι για τους οποίους οι δύο ιδιωτικές εταιρείες οδηγούνται σε «λουκέτο» (αύριο η ΡΑΕ έχει καλέσει τους εκπροσώπους τους σε ακρόαση με θέμα την άρση των αδειών) δεν χωρούν παρερμηνείες. Χρωστούν 67 εκατ. ευρώ στη ΔΕΗ για χρήση δικτύου και περίπου 60 εκατ. ευρώ στον ΔΕΣΜΗΕ που είναι ο διαχειριστής του συστήματος για αγορές ρεύματος. Εξαγοράστηκαν τον περασμένο Νοέμβριο από το ρωσοαραβικό fund Worldwide Energy για το οποίο η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας ψάχνει να βρει στοιχεία και δεν βρίσκει, αφού «πέφτει» συνέχεια πάνω σε offshore εταιρείες. «Kερασάκι στην τούρτα» ήταν το πόρισμα του επικεφαλής εισαγγελέα της Αρχής Νομιμοποίησης Εσόδων από Εγκληματική Δραστηριότητα κ. Παναγιώτη Νικολούδη στο οποίο αναφέρεται ότι οι δύο εταιρείες εισέπρατταν το τίμημα για την παροχή ηλεκτρικού ρεύματος και αντί να το αποδίδουν στη ΔΕΗ και στον ΔΕΣΜΗΕ, τα χρήματα αυτά κατέληγαν σε τραπεζικούς λογαριασμούς στην Ελβετία. Η Αρχή προχώρησε στο «πάγωμα» των λογαριασμών των δύο εταιρειών, ενώ η προϊσταμένη της Εισαγγελίας Πρωτοδικών διέταξε τη διενέργεια προκαταρκτικής εξέτασης. Υπό αυτές τις συνθήκες, εύλογα μπορεί να ισχυριστεί κάποιος ότι οι δύο εταιρείες λειτουργούσαν παρασιτικά και καλώς έκλεισαν, αλλά υπάρχει και ο αντίλογος.
Πώς είναι δυνατόν εταιρείες με μηδενικό τραπεζικό δανεισμό, καμία οφειλή σε ΦΠΑ, ΙΚΑ κ.λπ., με τζίρο 500 εκατ. ευρώ και με καθαρά διαθέσιμα περί τα 40 εκατ. ευρώ, να μην μπορούν να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους τόσο στον ΔΕΣΜΗΕ όσο και στη ΔΕΗ;
Από τις δύο εταιρείες επισημαίνουν ότι η αναστολή πληρωμής των υποχρεώσεων του ομίλου έγινε κατόπιν άρνησης του ΔΕΣΜΗΕ να εγγράψει την εξαγορασθείσα Energa Retail από το Worldwide fund στο Μητρώο Συμμετεχόντων στην αγορά ενέργειας, γεγονός που εμπόδισε την ομαλή δραστηριοποίησή της και την εξυπηρέτηση των πελατών της, και προσθέτουν ότι όταν επήλθε συμφωνία για την καταβολή της δόσης οι τραπεζικοί λογαριασμοί των εταιρειών βρέθηκαν δεσμευμένοι.
Τονίζουν με έμφαση ότι τα διαθέσιμα των εταιρειών φθάνουν και περισσεύουν για να εξοφληθούν οι οφειλές σε ΔΕΣΜΗΕ και ΔΕΗ, αρκεί να υπάρξει και ο ανάλογος συμψηφισμός από οφειλές εκείνων προς αυτές. Για την κατηγορία περί ξεπλύματος μαύρου χρήματος υποστηρίζουν ότι όντως, όπως πολλές εταιρείες έχουν μέρος των διαθεσίμων τους στο εξωτερικό, έτσι και αυτές είχαν λογαριασμούς σε Αυστρία και Ελβετία, αλλά επισημαίνουν ότι ξέπλυμα είναι όταν φέρνεις χρήματα απ’ εξω στην Ελλάδα και όχι όταν νομότυπα τα βγάζεις έξω.

Στρεβλώσεις της αγοράς
Για την άρνηση του fund να δώσει στη ΡΑΕ στοιχεία μέχρι τελευταίου φυσικού προσώπου δηλώνουν ότι ο νόμος δεν το επιβάλλει.
Τα στελέχη των δύο εταιρειών στέκονται όμως στις στρεβλώσεις της αγοράς και στο θεσμικό πλαίσιο. Στην Ελλάδα οι τιμές της χονδρικής δεν συνδέονται με αυτές της λιανικής, αφού οι πρώτες καθορίζονται από το κόστος και οι δεύτερες από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Ετσι, όταν τον περασμένο Σεπτέμβριο θεσπίστηκε ο Ειδικός Φόρος Κατανάλωσης, απογείωσε την οριακή τιμή συστήματος που αγοράζουν οι προμηθευτές από τον ΔΕΣΜΗΕ από 55 ευρώ τη μεγαβατώρα σε 85 ευρώ, με αποτέλεσμα οι δύο εταιρείες να γράφουν κάθε μήνα ζημιά 6 εκατ. ευρώ, αφού απαγορεύεται να μετακυλίσουν το κόστος στον τελικό καταναλωτή. Παράλληλα, σε συνδυασμό με την αρνητική οικονομική συγκυρία, την επιβολή του χαρατσιού και τις μεγάλες καθυστερήσεις στην εξόφληση λογαριασμών, οι δύο εταιρείες έχουν ανεξόφλητα τιμολόγια από πελάτες τους ύψους 80 εκατ. ευρώ!
Αυτό όμως που σύμφωνα με τις εταιρείες απομυζά τη ρευστότητά τους είναι η πρακτική να εξοφλούν τον ΔΕΣΜΗΕ εντός 28 ημερών από την ημερομηνία αγοράς ρεύματος. «Ολη η Ελλάδα δουλεύει με πίστωση ως και 6 μήνες. Μόνο στην Ενέργεια παρατηρείται αυτό το φαινόμενο. Οταν είχαμε λίγους πελάτες ανταποκρινόμασταν. Τώρα με 200.000 πελάτες θέλαμε πάνω από 40 εκατ. ευρώ τον μήνα. Πήγαμε στις τράπεζες αλλά καμία δεν προεξοφλεί τιμολόγια. Δεν είναι δυνατόν οι ιδιωτικές εταιρείες να συνεχίσουν να χρηματοδοτούν τη λειτουργία του ΔΕΣΜΗΕ, καθώς και τους παραγωγούς και εισαγωγείς».

«Μας κλείνουν γιατί τους στερούμε έσοδα»
«Ενόχλησε η γεωμετρική άνοδος των πελατών μας» απαντούν στελέχη των δύο εταιρειών προμήθειας ηλεκτρικού ρεύματος
Η Energa και η Hellas Power είδαν από το 2008 τις εργασίες τους να απογειώνονται. Εκμεταλλεύθηκαν τα ακριβά τιμολόγια της ΔΕΗ προς τις επιχειρήσεις, προσέφεραν εκπτώσεις ως και 20% και σταδιακά επεκτάθηκαν και στα νοικοκυριά. Από τους 210.000 συνολικά πελάτες, οι 80.000 είναι πλέον οικιακοί καταναλωτές. Αθροιστικά και οι δύο εταιρείες έχουν τζίρο 500 εκατ. ευρώ και δουλεύουν με περιθώριο EBITDA της τάξεως του 1%. Η Energa συστάθηκε από την οικογένεια Φλώρου και τη Verbund (είναι η αυστριακή ΔΕΗ), η οποία αποχώρησε το 2010. Η Ηellas Power ιδρύθηκε από τον κ. Δημήτρη Μελισσανίδη (γι’ αυτό και η πρώτη της ονομασία ήταν Aegean Power) και από τον επιχειρηματία κ. Βασίλη Μηλιώνη. Το περασμένο καλοκαίρι ο κ. Μελισσανίδης αποχώρησε και ο έλεγχος πέρασε στον κ. Μηλιώνη, ο οποίος μετονόμασε την εταιρεία σε Hellas Power. Toν Noέμβριο του 2011 οι δύο εταιρείες μεταβιβάστηκαν στο fund Worldwide Εnergy Limited, το οποίο εδρεύει στο Ντουμπάι. Οι κακές γλώσσες αναφέρουν ότι οι δύο εταιρείες δεν θα λείψουν από την αγορά, αφού εκμεταλλεύθηκαν τα υψηλά λειτουργικά κόστη της ΔΕΗ και έδιναν εκπτώσεις-«ψίχουλα» στα νοικοκυριά πλουτίζοντας χωρίς ρίσκο.
«Στις δύο εταιρείες απασχολούνται περισσότερα από 250 άτομα, χωρίς να υπολογίζονται οι συνέργειες με δίκτυα και call centers. Tα τελευταία χρόνια έχουμε δώσει εκπτώσεις της τάξεως των 60 εκατ. ευρώ. Αυτά τα λεφτά αντί να εισρεύσουν στα ταμεία της ΔΕΗ έμειναν μέσα στην αγορά. Η γεωμετρική άνοδος των πελατών μας ενόχλησε, γι’ αυτό μας κλείνουν» απαντούν στελέχη των δύο εταιρειών.

Μια επένδυση με ρίσκα
* Πώς όμως τον Νοέμβριο του 2011 το Worldwide Energy Fund αποφάσισε να επενδύσει σε μια χώρα που κινδυνεύει να καταρρεύσει και σε δύο εταιρείες που έχουν «φέσια» 80 εκατ. ευρώ από τους πελάτες τους, ενώ η αύξηση των φόρων έχει εξανεμίσει τα περιθώρια κέρδους τους;

* Σύμφωνα με πληροφορίες, εκτός από το γεγονός ότι το τίμημα που κατέβαλε το fund και για τις δύο εταιρείες δεν ξεπέρασε τα 6 εκατ. ευρώ συνολικά, τα στελέχη του έχουν δελεαστεί με τις διεκδικήσεις των δύο εταιρειών από τον ΔΕΣΜΗΕ και τη ΔΕΗ. Οι δύο εταιρείες με επίσημη ανακοίνωσή τους αναφέρουν ότι οι οφειλές ανέρχονται σε 207 εκατ. ευρώ και έχουν καταθέσει καταγγελίες στη ΡΑΕ και στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, για τις οποίες έχουν γίνει αγωγές και μηνύσεις, η εκδίκαση των οποίων εκκρεμεί. Ανεπίσημα αναφέρουν ότι για κάποιες περιπτώσεις θεωρούν πως έχουν σοβαρές πιθανότητες να δικαιωθούν και ενδεικτικά επισημαίνουν τα 40 εκατ. ευρώ για το 2011 από την υπερχρέωση της κατανάλωσης ενέργειας των πελατών των δύο εταιρειών, τα 30 εκατ. ευρώ από τον μη υπολογισμό της παραγωγής ενέργειας από ΑΠΕ που ανέβαζε την Οριακή Τιμή Συστήματος κατά 10% και τα 70 εκατ. ευρώ για τις χρεώσεις Υπηρεσιών Κοινής Ωφέλειας για τα έτη 2009 – 2010 – 2011. H τελευταία υπόθεση έχει φθάσει στο ΣτΕ και εκκρεμεί η απόφαση.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ