Οταν ακόμη και η Ανγκελα Μέρκελ προειδοποιεί τους σώφρονες και εγκρατείς Γερμανούς, που αγανάκτησαν όταν διαπίστωσαν τις σπατάλες των Νοτίων εταίρων τους, ότι «το 2012 θα είναι αναμφίβολα δυσκολότερο από το 2011», αντιλαμβάνεται κανείς προς τα πού θα κινηθούν τα πράγματα για την Ευρώπη τη νέα χρονιά.

Και οι άλλοι Ευρωπαίοι ηγέτες, άλλωστε, στα πρωτοχρονιάτικα μηνύματά τους φάνηκαν να προτάσσουν τη δημοσιονομική ευταξία έναντι της οικονομικής ανάπτυξης, για να δώσουν χρόνο στην Ιταλία και την Ισπανία προκειμένου να θέσουν υπό έλεγχο τα ελλείμματά τους.

Πρόκειται βεβαίως για συνταγή που προσώρας δεν έχει αποδώσει. Τελευταίο παράδειγμα αποτυχίας η Ισπανία, όπου δύο ημέρες προτού εκπνεύσει το μίζερο 2011 η νέα κυβέρνηση του Μαριάνο Ραχόι ανακοίνωσε ότι το δημοσιονομικό έλλειμμα θα διαμορφωθεί στο 8% αντί του προϋπολογισθέντος 6% και εξήγγειλε νέα μέτρα λιτότητας (μειώσεις δαπανών και αυξήσεις φόρων) για να εξοικονομήσει περί τα 8,9 δισ. ευρώ.

Τη σοσιαλιστική λιτότητα Θαπατέρο διαδέχεται λοιπόν η κεντροδεξιά λιτότητα Ραχόι φιλοδοξώντας να πετύχει εκεί που απέτυχε η πρώτη. Ομως, ο ηγέτης του Λαϊκού Κόμματος έχει δεσμευθεί ότι στα τέλη του 2012 θα έχει ρίξει το έλλειμμα στο 4,4% του ισπανικού ΑΕΠ, κάτι που μαθηματικώς είναι ανέφικτο με τα μέτρα των 8,9 δισ. ευρώ που εξήγγειλε. Αρα έπεται και νέα λιτότητα.

Η ευρωπαϊκή στρατηγική αντιμετώπισης της κρίσης παραμένει, λοιπόν, η ίδια και τη νέα χρονιά. Τα μέσα για την επίτευξη του στόχου για την ευρωζώνη και το ευρώ, που είναι η ανάκτηση της εμπιστοσύνης των αγορών, παραμένουν τα ίδια. Το ερώτημα που πρέπει να απαντηθεί, όμως, δεν έχει να κάνει μόνο με την προσώρας ανύπαρκτη αποτελεσματικότητα των μέσων. Εχει να κάνει και με τον χρόνο που απομένει στα μέσα και στην στρατηγική αυτή για να αποδώσουν.

Εως τα τέλη Μαρτίου οι ευρωπαίοι ηγέτες έχουν δεσμευθεί να συμφωνήσουν στην κωδικοποίηση των κανόνων ελέγχου των κυβερνητικών δαπανών στα κράτη-μέλη. Η γερμανίδα καγκελάριος Μέρκελ και ο γάλλος πρόεδρος Νικολά Σαρκοζί συμφώνησαν να συναντηθούν στις 9 Ιανουαρίου στο Βερολίνο ακριβώς γι’ αυτόν τον σκοπό: για να προετοιμάσουν τον νέο πανευρωπαϊκό δημοσιονομικό μπούσουλα.

Ομως, οι αγορές δεν φημίζονται για την υπομονή τους, αλλά για το αντίθετο. Το πρώτο τρίμηνο του 2012 στις 17 χώρες-μέλη της ευρωζώνης ωριμάζουν ομόλογα αξίας περίπου 157 δισ. ευρώ, σύμφωνα με εκτίμηση της UBS. Το κόστος αναχρηματοδότησης των χρεών των ευρωπαϊκών κρατών έχει πάρει την ανιούσα και ήδη σε ορισμένες περιπτώσεις (Ιταλία και Ισπανία) έχει φθάσει σε ύψη απαγορευτικά. Την ίδια ώρα οι περίφημοι οίκοι αξιολογούν αρνητικά τη μέχρι στιγμής πορεία των οικονομιών της ευρωζώνης δυσχεραίνοντας ακόμη περισσότερο την υφιστάμενη ευρωπαϊκή στρατηγική και τα χρησιμοποιούμενα μέσα εξόδου από την κρίση. Και η ευρωζώνη βρίσκεται ήδη με το ένα πόδι στην ύφεση…

«Η Ευρώπη βιώνει το κρισιμότερο τεστ των τελευταίων δεκαετιών», διεμήνυσε στους Γερμανούς η Μέρκελ, ενώ ο Σαρκοζί στο πρωτοχρονιάτικο μήνυμά του είπε ότι «η κρίση δεν έχει ακόμη τελειώσει». Ο ιταλός πρωθυπουργός Μάριο Μόντι προανήγγειλε νέες θυσίες, σαν κι αυτές που ήδη ανακοίνωσε ο ισπανός ομόλογός του Ραχόι. Αλλά και ο έλληνας πρωθυπουργός Λουκάς Παπαδήμος, απηύθυνε έκκληση «να μην πάνε χαμένες οι θυσίες που υποβάλλεται ο ελληνικός λαός» – παρεμπιπτόντως, τις πρωτοχρονιάτικες δηλώσεις του προβάλλουν σε «πρώτη γραμμή» όλα τα διεθνή μέσα ενημέρωσης.

Το όπλο με το οποίο επιχειρεί να αντιμετωπίσει την κρίση η ευρωζώνη είναι αποκλειστικά η δημοσιονομική σύγκλιση. Η συμβολή της Ευρωτράπεζας είναι ακόμη συγκρατημένη, άρα περιορισμένη. Αν θα αρκέσει ο κυοφορούμενος δημοσιονομικός μπούσουλας να φέρει το ποθητό αποτέλεσμα θα φανεί εντός του προσεχούς εξαμήνου. Διότι οι ειδικοί θεωρούν ότι οι αγορές δίνουν διορία έξι μήνες στην ευρωζώνη και στο ευρώ για να «πείσουν» ότι μπορεί να επιβιώσει.