Η οικονομική ύφεση επηρέασε τα ιδιωτικά νοσοκομεία

Η οικονομική ύφεση και το κλίμα αβεβαιότητας έχουν πλέον ορατές αρνητικές επιδράσεις και στον κλάδο των ιδιωτικών θεραπευτηρίων, σύμφωνα με σχετική μελέτη της Hellastat, η οποία τονίζει ότι το 2010 η αξία της αγοράς υποχώρησε έπειτα από πολλά χρόνια συνεχούς ανόδου, καθώς παρατηρείται μείωση της νοσηλευτικής κίνησης στις ιδιωτικές μονάδες και μετατόπιση της ζήτησης στα δημόσια νοσοκομεία, όπου οι χρεώσεις είναι χαμηλότερες.

Ενδεικτικά, το 2010 η προσέλευση στις δημόσιες υπηρεσίες υγείας αυξήθηκε κατά 25%. Το πρώτο εξάμηνο του 2011 στις μονάδες του ΕΣΥ νοσηλεύτηκαν 90.000 περισσότεροι ασθενείς σε σχέση με το αντίστοιχο περσυνό διάστημα, ενώ ο μέσος μηνιαίος αριθμός νοσηλευθέντων διαμορφώθηκε στους 193.108 ασθενείς (+8% από πέρυσι). Επίσης, τους πρώτους 6 μήνες του τρέχοντος έτους έγιναν κατά μέσο όρο 39.826 χειρουργεία το μήνα (+6,6% από πέρυσι).

Μέρος της πτώσης στον ιδιωτικό κλάδο οφείλεται και στη μείωση των τιμολογίων από αρκετές εταιρείες λόγω του ανταγωνισμού, αλλά και της απορρόφησης του ΦΠΑ 11% που επιβλήθηκε στα μέσα του 2010. Αρνητικά επέδρασε και η νέα πολιτική στα ειδικά-προσθετικά υλικά και τα φάρμακα (επιβολή πλαφόν). Εκτιμάται ότι η αγορά θα υποχωρήσει περαιτέρω και το τρέχον έτος.

Ωστόσο ο κλάδος θεωρείται ότι έχει μεγαλύτερες αντιστάσεις σε σχέση με άλλους τομείς.

Σύμφωνα με την ίδια μελέτη, το δυσμενές οικονομικό περιβάλλον έχει διαφοροποιήσει το στρατηγικό προσανατολισμό των εταιρειών: οι επιθετικές επενδύσεις του παρελθόντος έχουν παραχωρήσει τη θέση τους στην αμυντική τακτική, όπως μείωση δαπανών, χαμηλότερη τιμολόγηση, παροχή υπηρεσιών υψηλής προστιθέμενης αξίας που απευθύνονται σε εξειδικευμένες αγορές, υλοποίηση απαραίτητων επενδύσεων και διασφάλιση των απαιτήσεων έναντι των ασφαλιστικών ταμείων. Παράλληλα, δεν λείπει το ενδιαφέρον για περαιτέρω συνεργασίες με ασφαλιστικές εταιρείες, αλλά και σχέδια για πιθανές συμπράξεις με το Δημόσιο Τομέα. Στο χώρο των μαιευτηρίων, ο τιμολογιακός ανταγωνισμός κλιμακώθηκε από την είσοδο των «Γαία» και «Ρέα», κάτι που σε συνδυασμό με τη στασιμότητα των γεννήσεων οδήγησε σε μείωση των περιθωρίων κερδοφορίας. Όμως η αναστολή λειτουργίας του «Γαία» θα διαφοροποιήσει εκ νέου τα δεδομένα στην αγορά.

Πολλές μονάδες αντιμετωπίζουν προβλήματα ρευστότητας, καθώς η είσπραξη των πληρωμών από τα δημόσια ταμεία καθυστερεί (ακόμα και έως 2-3 χρόνια). Ακόμα, τα επενδυτικά προγράμματα των προηγούμενων ετών απαίτησαν σημαντικά δανειακά κεφάλαια, γεγονός που αύξησε το χρηματοοικονομικό κόστος και τις ταμειακές ανάγκες εξυπηρέτησης του χρέους. Οι κλινικές μικρότερου μεγέθους, μην έχοντας τη δυνατότητα να εκσυγχρονιστούν, λειτουργούν με απαξιωμένο εξοπλισμό και υστερούν σε ανταγωνιστικότητα, αποτελώντας πιθανούς στόχους εξαγορών.

Ακόμα, τα νοσήλεια και οι χρεώσεις για διαγνωστικές εξετάσεις των ασφαλιστικών ταμείων παραμένουν σε ιδιαίτερα χαμηλά επίπεδα για πολλά χρόνια, ενώ οι προϋπολογισμοί επιβαρύνονται από τις υψηλές τιμές ιατρικού εξοπλισμού και αναλώσιμων.

Στη μελέτη της Hellastat αναφέρεται ότι σημαντικές προοπτικές εξακολουθεί να προσφέρει η ανάπτυξη σε βαλκανικές χώρες, όπου οι δημόσιες υποδομές υγείας βρίσκονται σε χαμηλό επίπεδο, ενώ τα πληθυσμιακά μεγέθη είναι πολύ μεγαλύτερα. Πάντως, οι επιχειρήσεις είναι επιφυλακτικές και τηρούν στάση αναμονής, περιμένοντας να βελτιωθεί το οικονομικό κλίμα. Οι εταιρείες του κλάδου πρέπει να εστιάσουν περισσότερο σε εκσυγχρονισμό και παροχή νέων εξειδικευμένων υπηρεσιών.

Η αγορά αντιμετωπίζει θετικά το ενδεχόμενο ιδιωτικοποίησης μονάδων του ΕΣΥ. Η ανάληψη της διοίκησης του «Ερρίκος Ντυνάν» θα επιτρέψει στην ανάδοχο ή εξαγοράζουσα εταιρεία να ισχυροποιήσει το μερίδιό της στον τομέα των γενικών κλινικών. Μοχλό ανάπτυξης θα αποτελέσει και η περαιτέρω συνεργασία με ασφαλιστικές εταιρείες. Οι επαρχιακές αγορές έχουν έλλειψη σε υποδομές υγείας, γεγονός που προσφέρει έδαφος για γεωγραφική επέκταση. Ωστόσο δημογραφικοί και εισοδηματικοί παράγοντες περιορίζουν την ελκυστικότητα των περιοχών αυτών.

Ακόμη, απαιτείται εκσυγχρονισμός του θεσμικού πλαισίου και αναπροσαρμογή των τιμολογίων των ταμείων (ήδη οι αμοιβές των ιατρικών πράξεων βρίσκονται σε διαδικασία ανακοστολόγησης). Η επικείμενη συνένωση των 4 μεγαλύτερων ταμείων αναμένεται να συνεισφέρει στην αποτελεσματικότερη λειτουργία του ιδιωτικού τομέα μέσω ενιαίων διαδικασιών, τιμολογήσεων, απλοποίησης διαδικασιών κ.λπ. Τέλος, καταβάλλεται προσπάθεια για τη μείωση του χρόνου αποπληρωμής των υποχρεώσεων των ταμείων.

Στη μελέτη της Hellastat αναλύονται οι οικονομικές καταστάσεις 113 εταιρειών για την περίοδο 2008-2010. Τα βασικά συμπεράσματα συνοψίζονται στα εξής:

– Ο συνολικός κύκλος εργασιών του δείγματος των 113 κλινικών το 2010 υποχώρησε κατά 12,8%, στα 1,35 δισ. ευρώ. Περίπου 7 στις 10 εταιρείες το τελευταίο έτος υπέστησαν υποχώρηση εσόδων, οδηγώντας τη μέση μεταβολή του δείγματος στο -6,1%.

-Το τελευταίο έτος τα ΚΠΤΦΑ μειώθηκαν κατά 54%, σε περίπου 96 εκ. ευρώ, ενώ τα προ φόρων αποτελέσματα διαμορφώθηκαν σε ζημιές 120 εκ. ευρώ, έναντι κερδών την προηγούμενη χρήση.

-Το 58% των εταιρειών εμφάνισε θετικά αποτελέσματα. Όμως οι περισσότερες από αυτές (54%) υπέστησαν επιδείνωση των κερδών του προηγούμενου έτους.

-Το περιθώριο μικτών αποτελεσμάτων υποχώρησε κατά 2 μονάδες στο 19,6%, συμπαρασύροντας έτσι τα περιθώρια ΚΠΤΦΑ και ΚΠΦ σε 9,3% και 1% αντίστοιχα.

-Η κεφαλαιακή μόχλευση αυξήθηκε ελαφρώς σε 1,8 προς 1. Τα βραχυπρόθεσμα τραπεζικά Δδάνεια αποτέλεσαν κατά μέσο όρο το 23,3% του Κύκλου Εργασιών.

-Η γενική ρευστότητα διαμορφώθηκε σε επίπεδο οριακά υψηλότερο της μονάδας.

-Η διάρκεια του εμπορικού κύκλου έφθασε σχεδόν τον ένα μήνα, από αρνητικό επίπεδο το 2009, καθώς σημειώθηκε επιβράδυνση στην είσπραξη των Απαιτήσεων και συντόμευση του διαστήματος λήψης πίστωσης.

-Η αποδοτικότητα των Ιδίων Κεφαλαίων σημείωσε κάμψη από 15% σε 8,7%.