Στις παλαιές γουέστερν ταινίες το ιππικό κατέφθανε πάντοτε την τελευταία στιγμή πριν από την καταστροφή για να δώσει τη λύση. Χθες οι έξι μεγαλύτερες Κεντρικές Τράπεζες του πλανήτη παρενέβησαν συντονισμένα στις αγορές για να δείξουν πώς θα μπορούσε να έχει happy end η ευρωπαϊκή κρίση. Και δραστηριοποιήθηκαν επίσης με κεντρική πολιτική πρωτοβουλία της Ουάσιγκτον, όπως ακριβώς το αμερικανικό ιππικό. Αν όμως η πολιτική βούληση για… καουμπόικες παρεμβάσεις είναι δεδομένη στις ΗΠΑ, στην Ευρώπη δεν είναι. Αυτό φάνηκε στο χθεσινό Eurogroup, παρά το ότι η σπαγγέτι έκδοση της κρίσης πόρρω απέχει από την ελαφρότητα των αντίστοιχων ιταλικών γουέστερν.

Αυτό επισήμανε άλλωστε και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στον ιταλό πρωθυπουργό Μάριο Μόντι, με εμπιστευτική έκθεση που του κοινοποίησε για να τον προειδοποιήσει ότι αν συνεχίσει να δανείζεται η χώρα του με επιτόκια που αγγίζουν το 8% – μιλάμε για επίπεδο στο οποίο ουδέποτε έφθασαν τα ελληνικά επιτόκια ενόσω η ελληνική κυβέρνηση δανειζόταν ακόμη από τις αγορές – ο κίνδυνος να μετατραπεί σε αυτοτροφοδοτούμενη η φυγή ξένων κεφαλαίων από τη χώρα είναι ορατός.

Την αγωνία, πάντως, σήμερα δεν την έχει ο Μόντι και η κυβέρνησή του, αλλά ο νέος πρωθυπουργός της Ισπανίας Μαριάνο Ραχόι, ο γάλλος ομόλογός του Φρανσουά Φιγιόν από κοινού με το Νικολά Σαρκοζί φυσικά, καθώς η Γαλλία είναι μια Δημοκρατία Προεδρική και όχι Βασιλευομένη, όπως η Ισπανία, ή Προεδρευομένη όπως η Ελλάδα φερ’ ειπείν. Η Ισπανία εν πάση περιπτώσει και η Γαλλία «βγαίνουν» σήμερα στις αγορές για να δανειστούν συνολικά 8,25 δισ. ευρώ.

Η Ισπανία προσδοκά να αντλήσει 3,75 δισ. ευρώ από τη δημοπρασία 10ετών ομολόγων που διοργανώνει, ξέροντας ότι θα ακριβοπληρώσει το δανεισμό της καθώς το spread της απόδοσης των ομολόγων της συγκριτικά με την απόδοση των αντίστοιχης διάρκειας γερμανικών είχε φθάσει χθες στις 395 μονάδες βάσης. Οπως φάνηκε σήμερα το πρωί, η απόδοση των 10ετών ισπανικών ομολόγων είχε διαμορφωθεί στο 6,26%.
Η Γαλλία θα εκδώσει επίσης 10ετούς διάρκειας ομόλογα και προσδοκά να αντλήσει 4,5 δισ. ευρώ. Χθες το spread των 10ετών ομολόγων της με τα αντίστοιχα γερμανικά είχε διαμορφωθεί στις 111 μονάδες βάσης. Σε επίπεδο, ειρήσθω εν παρόδω, προδήλως άδικο για τη Γερμανία, καθώς δεν συνάδει με το τριπλό Α των οίκων που εξακολουθεί να απολαμβάνει η Γαλλία.

Αρνητικό πάλι το κλίμα στις αγορές

Οι σημερινές δημοπρασίες, ανεξαρτήτως αν θα πετύχουν ή αν θα έχουν την αποτυχημένη κατάληξη που είχε η πρόσφατη γερμανική, επαναφέρουν στο πραγματικό μέγεθός της την κρίση εμπιστοσύνης που πλήττει την ευρωζώνη. Η ευφορία των αγορών που στηρίχθηκε χθες από τη συντονισμένη δράση των έξι Κεντρικών Τραπεζών (Fed, EKT, Τράπεζες της Αγγλίας και της Ελβετίας και Κεντρικές Τράπεζες της Ιαπωνίας και του Καναδά) έχει ήδη εξανεμιστεί άλλωστε. Η τετραήμερη κούρσα των ευρωπαϊκών μετοχών αναμένεται να τερματιστεί σήμερα και για άλλους ανησυχητικούς λόγους, όπως είναι η αναπάντεχη συρρίκνωση της βιομηχανικής παραγωγής της που ανακοίνωσε η Κίνα για το Νοέμβριο, για πρώτη φορά έπειτα από τρία χρόνια, από την κρίση δηλαδή του 2008.

Τα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια άνοιξαν με μικρές απώλειες, ενώ το ευρώ έπειτα από ένα άλμα στα 1,3473 δολάρια, που έκανε τα ξημερώματα, επέστρεψε στα χθεσινοβραδινά επίπεδα των 1,3450 δολαρίων. Το πετρέλαιο εξακολουθεί να ενισχύεται, αν και θα έπρεπε να πέφτει λόγω των ανησυχητικών για πορεία της παγκόσμιας οικονομίας, ειδήσεων που ήρθαν από την Κίνα. Ενισχύονται, όμως, οι τιμές του «μαύρου χρυσού» εξ αιτίας της ολοένα κλιμακούμενης διπλωματικής έντασης της Δύσης με το Ιράν και την ανάκληση δυτικών διπλωματικών αποστολών από την Τεχεράνη.
Ετσι, στη Νέα Υόρκη η τιμή του αργού ενισχυόταν σήμερα το πρωί κατά 42 σεντς στα 100,78 δολάρια το βαρέλι, ενώ στο Λονδίνο η τιμή του πετρελαίου Βόρειας Θάλασσας (Brent) ενισχυόταν κατά 71 σεντς στα 111,23 δολάρια το βαρέλι.

Οι ελπίδες στους τραπεζίτες

Η χθεσινή εικόνα που εμφάνισαν οι υπουργοί Οικονομικών της ευρωζώνης στο Eurogroup δεν ήταν διόλου ενθαρρυντική για τις εξελίξεις έως τη σύνοδο κορυφής της 9ης και 10ης Δεκεμβρίου, που θα είναι, ως φαίνεται, η κρισιμότερη όχι μόνο από κτίσεως ευρωζώνης (1999) αλλά και από κτίσεως Ευρωπαϊκής Ενωσης (1993), αφού θα λάβει αποφάσεις «ζωής και θανάτου» όχι μόνο για το ευρώ αλλά και για την ίδια την ΕΕ – και ο κίνδυνος επιστροφής σε μια Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα (1957) που θα ρυθμίζει ένα πλέγμα τελωνειακών συμφωνιών μεταξύ κάποιων (ολίγων) ευρωπαϊκών κυβερνήσεων είναι περισσότερο από ορατός.

Η αδιαλλαξία Γαλλίας και Γερμανίας επιβεβαιώθηκε γι’ άλλη μία ημέρα – και οι ημέρες έως το μεθεπόμενο Σαββατοκύριακο μετρούνται πλέον στα δάκτυλα των χεριών. Ο γάλλος υπουργός Φρανσουά Μπαρουέν εξέφρασε πάλι τις ενστάσεις της κυβέρνησής του απέναντι στη γερμανική απαίτηση για την καθιέρωση ενός αυτόματου μηχανισμού επιβολής κυρώσεων στις χώρες που με παρεκτροπές στους προϋπολογισμούς τους – προφανώς η Γαλλία φοβάται ότι θα είναι από τις πρώτες που θα υποστεί τις κυρώσεις.

Ο γερμανός υπουργός Βόλφγκανγκ Σόιμπλε ξεκαθάρισε εμμέσως πλην σαφώς ότι αν δεν εξασφαλιστεί η δημοσιονομική γερμανοποίηση της Ευρώπης, τότε η κυβέρνησή του δεν πρόκειται να συναινέσει στην ενίσχυση του ρόλου και της αποστολής της ΕΚΤ για την υπέρβαση της κρίσης. Και η μετατροπή της ΕΚΤ σε μια «κανονική» Κεντρική Τράπεζα αναδείχθηκε και χθες ως όρος εκ των ων ουκ άνευ για την υπέρβαση της ευρωπαϊκής κρίσης χρέους (δηλαδή εμπιστοσύνης). Διότι χθες αποδείχθηκε ότι τα περί «φράγματος πυρός» του EFSF και τα άλλα συναφή που θα έπειθαν τις αγορές ότι η ευρωζώνη και το ευρώ στηρίζονται επαρκώς, δεν ήταν τίποτε άλλο από πομφόλυγες. Αποδείχθηκε, δηλαδή, ότι η αύξηση της «δύναμης κρούσης» του προσωρινού Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας από τα 440 δισ. στο 1 τρισ. ευρώ είναι ανέφικτη.

Παρά ταύτα, αχτίδα αισιοδοξίας αποτελεί η διαφανείσα «στροφή» του Σόιμπλε προς την κατεύθυνση της μεγαλύτερης στήριξης του ΔΝΤ ως «δανειστικού εργαλείου» – διότι εδώ που φθάσαμε οι Ευρωπαίοι, όχι μόνο αναστήσαμε το θαμμένο από τους Νοτιοαμερικανούς «όργανο άσκησης οικονομικού ιμπεριαλισμού των ΗΠΑ», αλλά το αναδεικνύουμε και ως ελπίδα για τη σωτηρία μας…

Είπε λοιπόν ο Σόιμπλε χθες στο Eurogroup ότι «είμαστε προετοιμασμένοι (σ.σ. εννοεί το Βερολίνο) να αυξήσουμε τους πόρους του ΔΝΤ μέσω διμερών δανείων… Βεβαίως οι λεπτομέρειες των διαδικασιών αυτών θα συζητηθούν». Και στη συνέχεια ο γερμανός υπουργός αποκάλυψε ότι το κέντρο των αποφάσεων, σε ό,τι αφορά την ενίσχυση του ΔΝΤ και βεβαίως του ρόλου της Ευρωτράπεζας στην προσπάθεια διάσωσης του ευρώ και της ευρωζώνης, βρίσκεται στη Φραγκφούρτη: «Οι τελικές αποφάσεις που θα λάβουμε προϋποθέτουν την έγκριση της Bundesbank», είπε χαρακτηριστικά ο γερμανός υπουργός.