Δύο κατ’ αρχήν συμφωνίες «έκλεισαν» οι ηγέτες της Γερμανίας και της Γαλλίας χθες στο Βερολίνο. Η μία αφορά τη διάσωση του ευρώ και της ευρωζώνης και η δεύτερη αφορά τη διάσωση της Ελλάδας. Η πρώτη είναι αδιαπραγμάτευτη και δεσμευτική. Η δεύτερη τελεί υπό αίρεσιν: «εφ’ όσον η Ελλάδα εφαρμόσει τα υπεσχημένα», τόνισε η γερμανίδα καγκελάριος Ανγκελα Μέρκελ. Ο διεθνής τύπος προτάσσει, όπως είναι φυσικό, την πρώτη σαφή, ρητή και αδιαπραγμάτευτη συμφωνία, προϋπόθεση της οποίας είναι η ανακεφαλαιοποίηση των ευρωπαϊκών τραπεζών. Αυτήν «κρατούν» από τη γαλλογερμανική συνάντηση κορυφής και οι αγορές. Γι’ αυτό άλλωστε ενισχύονται από το πρωί το ευρώ, οι μετοχές και οι τιμές των εμπορευμάτων.
Από την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, όμως, εξαρτάται εν πολλοίς και η δεύτερη συμφωνία, που αφορά την Ελλάδα. Διότι με οιονεί ειλημμένη την απόφαση για «κούρεμα» του ελληνικού χρέους βαθύτερο του 21% που είχε συμφωνηθεί στη σύνοδο κορυφής της 21ης Ιουλίου – το ερώτημα πλέον φαίνεται πως έχει να κάνει με το αν θα ξεπεράσει ή όχι το 50% – η απόφαση της Μέρκελ και του γάλλου προέδρου Νικολά Σαρκοζί για στήριξη των τραπεζών έχει ως ουσιαστικό στόχο να εξασφαλίσει τον ευρωπαϊκό τραπεζικό τομέα ενόψει των μεγάλων διαγραφών ελληνικού χρέους που έρχονται.
Εξυπακούεται ότι αν οι ευρωπαϊκές τράπεζες – και δη οι γαλλικές που είναι περισσότερο «εκτεθειμένες» από τις γερμανικές – εξασφαλίσουν ότι δεν θα μπουν στο στόχαστρο των οίκων αξιολόγησης μόλις αρχίσουν να ξεχνούν τα μισά από όσα έχουν λαμβάνειν από την ελληνική κυβέρνηση λόγω του «κουρέματος», τότε με βάση τον αρχικό σχεδιασμό που έγινε χθες στις Βρυξέλλες η τύχη της Ελλάδας λιγότερο θα «τρομάζει» το Βερολίνο και το Παρίσι. Η πρόθεση των δύο ηγετών είναι βεβαίως ρητή: να παραμείνει η Ελλάδα εντός ευρωζώνης. Αλλά με βεβαιωμένη την αβελτηρία της Ελλάδας το τελευταίο 18μηνο, το πρωτεύον είναι πλέον για το γαλλογερμανικό άξονα είναι να διασφαλίσει την επιβίωση του ευρωπαϊκού τραπεζικού συστήματος και του ευρώ. Το τι θα βγάλει το κουτί της Πανδώρας που θα ανοίξει η Ελλάδα με μια ενδεχόμενη αυτοχειρία της, είναι κάτι που ασφαλώς θα απασχολήσει το γαλλογερμανικό άξονα και τις Βρυξέλλες στις επόμενες εβδομάδες.
Επιτέλους χρονοδιάγραμμα

Οχι πως η Γερμανία και η Γαλλία – και οι Βρυξέλλες εξάλλου – διακρίνονται για την ταχύτητα των αντιδράσεών τους. Οι Μέρκελ και Σαρκοζί, όμως, έθεσαν χθες για πρώτη φορά ένα αρκετά σαφές χρονοδιάγραμμα για την προώθηση της λύσης στην ευρωπαϊκή κρίση χρέους. Τα χρονικά σημεία-κλειδιά είναι δύο: η σύνοδος κορυφής του Eurogroup στις 17 και 18 Οκτωβρίου και η σύνοδος κορυφής του G20 που θα διοργανώσει στις 3 και 4 Νοεμβρίου η γαλλική προεδρία στη Νίκαια. Στη γαλλική λουτρόπολη οι ηγέτες της ευρωζώνης θα πρέπει να έχουν να διατυπώσουν μιαν αξιόπιστη πρόταση εξόδου από την ευρωπαϊκή κρίση χρέους. Και για να είναι αξιόπιστη η πρόταση οι όποιες αβεβαιότητες θα ήταν δυνατόν να προκύψουν από τη μεταβλητή «Ελλάδα» θα πρέπει να έχουν απαντηθεί.
Είναι αμφίβολο αν η πολυαναμενόμενη από τη διεθνή κοινότητα ευρωπαϊκή απάντηση θα είναι προς την κατεύθυνση της ολοκλήρωσης του ευρωπαϊκού εγχειρήματος – και προκαλεί όντως αίσθηση η έκκληση που απευθύνει προς τους ηγέτες της ευρωζώνης με συνέντευξή του στους σημερινούς Financial Times ο πρωθυπουργός της Βρετανίας. «Η ευρωζώνη χρειάζεται να προχωρήσει σε πολιτική ολοκλήρωση… χρειάζεται μια βελτιωμένη διακυβέρνηση» και εν πάση περιπτώσει «πρέπει να αυξηθεί η δύναμη πυρός του EFSF, να προχωρήσει με ταχύ ρυθμό η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών και να απαλειφθεί κάθε αβεβαιότητα σε ό,τι αφορά την Ελλάδα», είπε χαρακτηριστικά ο Ντέιβιντ Κάμερον.
Να δίνει ο ηγέτης του ευρωσκεπτικιστικότερου κόμματος της Βρετανίας μαθήματα κοινοτικού φρονήματος στους ηγέτες της ευρωζώνης σίγουρα δεν περιποιεί τιμή γι’ αυτούς. Παρά ταύτα, οι πρωινές αντιδράσεις των αγορών δείχνουν ότι, αν μη τι άλλο, ο λόγος της γαλλογερμανικής ευρωπαϊκής ηγεσίας ακόμη «μετρά». Οχι τόσο στον ευρωπαϊκό και αμερικανικό τύπο – διότι όλες ανεξαιρέτως οι εφημερίδες δίνουν έμφαση στο χρονοδιάγραμμα επίλυσης της κρίσης – όσο και στις αγορές. Η εκτίναξη του ευρώ από τα 1,3380 στις παρυφές των 1,35 δολαρίων και βεβαίως το αισιόδοξο άνοιγμα όλων των ευρωπαϊκών αγορών εκεί οφείλεται: στο ότι η δέσμευση ότι από σήμερα έως τα τέλη Οκτωβρίου η λύση θα έχει δρομολογηθεί, είναι πειστική. Ευτυχής συγκυρία είναι και η δρομολογηθείσα ήδη εντός του Σαββατοκύριακου λύση στην κρίση της γαλλοβελγικής τράπεζας Dexia. Με τις αποφασιστικές παρεμβάσεις βεβαίως των κυβερνήσεων του Παρισιού και των Βρυξελλών.