Ενα «αθόρυβο επενδυτικό θαύμα», και μάλιστα με πράσινη ταυτότητα, συντελείται στον τομέα των μικρών υδροηλεκτρικών έργων. Το τελευταίο οκτάμηνο ξεμπλόκαραν στη χώρα μας αδειοδοτήσεις για μικρά υδροηλεκτρικά έργα δυναμικότητας 335 ΜW, τα οποία κινητοποιούν, σε εποχή κρίσης, επενδύσεις μισού δισ. ευρώ. Με τον Νόμο 3851 που ψήφισε πέρυσι η υπουργός ΠΕΚΑ κυρία Τίνα Μπιρμπίλη διευκολύνθηκε σημαντικά η πρώτη φάση αδειοδότησης στα μικρά υδροηλεκτρικά και προχώρησαν γρήγορα οι προεγκρίσεις χωροθέτησης για δεκάδες μικρά υδροηλεκτρικά έργα δυναμικότητας από 2 ως 15 ΜW το καθένα. Οι επενδύσεις αυτές λίμναζαν από την περίοδο 2005-2009 και πολλές από αυτές περίμεναν ακόμη και πέντε χρόνια για μια απλή προέγκριση χωροθέτησης.

Βεβαίως, ακόμη ο δρόμος δεν είναι στρωμένος με ροδοπέταλα για τις πράσινες επενδύσεις στα μικρά υδροηλεκτρικά έργα, αλλά είναι ενθαρρυντικό το ότι υπάρχει αυτό το κύμα υλοποίησης πράσινων επενδύσεων σε εποχή επενδυτικής ανομβρίας. Την ανάπτυξη των υδροηλεκτρικών ενισχύουν φυσικά και οι υψηλές βροχοπτώσεις που έχουν παρατηρηθεί στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια, κυρίως στη Δυτική και στη Βόρεια Ελλάδα.

Οι μεγαλύτεροι επενδυτές στα μικρά υδροηλεκτρικά έργα (ΜΥΗΕ) είναι σήμερα οι εταιρείες ΔΕΗ- Ανανεώσιμες, ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή, Ρόκας- Ιberdrola, ΕΝΕL, Μυτιληναίος (που εξαγόρασε και απορρόφησε την εξειδικευμένη Δέλτα Ρroject), ΝΑΝΚΟ (πρώην ΔΙΕΚΑΤ) και Τεχνική Ενεργειακή.

Ωστόσο στον κλάδο δραστηριοποιούνται άλλες περίπου 100 μικρότερες εταιρείες και μελετητικά γραφεία, επειδή η ολοκλήρωση ενός τέτοιου έργου προϋποθέτει άρτια και ολοκληρωμένη τεχνική και περιβαλλοντική μελέτη.

«Τα μικρά υδροηλεκτρικά, εκτός από τη σημαντική περιβαλλοντική συμβολή τους, προσφέρουν και μεγάλα αντισταθμιστικά οφέλη στις τοπικές κοινωνίες» λέει στο «Βήμα» η κυρία Γιούλα Τσικνάκου, γενική διευθύντρια Υδροηλεκτρικών Εργων της ΤΕΡΝΑ Ενεργειακής, και συνεχίζει:

«Ωστόσο οι ακραίες οικολογικές αντιλήψεις δημιουργούν λανθασμένες εντυπώσεις στις τοπικές κοινωνίες. Για παράδειγμα,σας αναφέρω την περίπτωση του κατοίκου μιας περιοχής όπου φτιάχναμε ένα μικρό φράγμα, ο οποίος πανικόβαλε τους συμπολίτες του λέγοντας ότι τα φυτά μέσα στο φράγμα σιγά-σιγά θα σαπίσουν και όλη η περιοχή θα μυρίζει μεθάνιο! ». Αδειες στο τελικό στάδιο για μικρά υδροηλεκτρικά δυναμικότητας 80 ΜW διαθέτει και η εταιρεία Ρόκας, θυγατρική της ισπανικής Ιberdrola. Από αυτά, δύο έργα στον Αλιάκμονα και ένα στον Αξιό, συνολικής δυναμικότητας 30 ΜW, βρίσκονται σε προχωρημένο στάδιο. «Να φανταστείτε ότι εμείς το 2006 ξεκινήσαμε με ένα πολύ φιλόδοξο σχέδιο για 180 ΜW από μικρά υδροηλεκτρικά αλλά σύντομα προσαρμοστήκαμε στη σκληρή ελληνική πραγματικότητα και περιοριστήκαμε περίπου στα μισά. Είναι κρίμα να θέλουν οι Ισπανοί να επενδύσουν 300 εκατ. ευρώ στην Ελλάδα στα ΜΥΗΕ και να μην μπορούν», λέει χαρακτηριστικά ο κ. Κ. Μπέκας, γενικός διευθυντής Υδροηλεκτρικών Εργων της Ρόκας.

Παρ΄ όλα αυτά όλοι παραδέχονται ότι ο περυσινός νόμος της κυρίας Μπιρμπίλη για τις ΑΠΕ είναι αυτός που δημιούργησε το μικρό επενδυτικό θαύμα στον κλάδο. Ας μην ξεχνάμε ότι τα έργα αυτά έχουν υψηλή εγχώρια προστιθέμενη αξία και είναι απόλυτα συμβατά με το περιβάλλον», λέει προς «Το Βήμα» ο κ. Κ. Βασιλικός της μελετητικής εταιρείας Μπεναίρ, ο οποίος παράλληλα είναι και αντιπρόεδρος του Συνδέσμου Μικρών Υδροηλεκτρικών Εργων (ΕΣΜΥΕ).

Σήμερα λειτουργούν μονάδες ισχύος 183 ΜW από μικρά υδροηλεκτρικά, έχουν εκδοθεί άδειες εγκατάστασης (είναι το τελικό στάδιο αδειοδότησης) για άλλα 85 ΜW, έχουν λάβει όρους σύνδεσης με το δίκτυο έργα ισχύος ακόμη 150 ΜW και άλλα 100 ΜW προχωρούν σε φάση ώριμης αδειοδότησης.

Τι γίνεται στον πλανήτη

Σύμφωνα με τα στοιχεία του Word Εnergy Council για το 2010, βρίσκονται σε λειτουργία ανά την υφήλιο μικρά υδροηλεκτρικά συνολικής εγκατεστημένης ισχύος της τάξεως των 45.000 ΜW, ενώ βρίσκονται στη φάση κατασκευής ή του τελικού προγραμματισμού μικρά υδροηλεκτρικά συνολικής εγκατεστημένης ισχύος της τάξεως των 25.000 ΜW. Στην Ευρώπη των 27 μελών, σύμφωνα με στοιχεία του 2009, λειτουργούσαν περί τις 21.000 μικρά υδροηλεκτρικά, με συνολική εγκατεστημένη ισχύ ίση με 13.000 ΜW.

Μικρές μονάδες, καθαρό περιβάλλον

Η έντονη ανάπτυξη των μικρών υδροηλεκτρικών έργων (ΜΥΗΕ) είναι λογική, δεδομένου ότι είναι μια μορφή ενέργειας προσιτή στον άνθρωπο, περιέχει τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της αξιοπιστίας, της ασφάλειας και της αφθονίας με βάση τη μορφολογία της χώρας μας, προσφέρει «περιβαλλοντική αποτελεσματικότητα», τη στιγμή μάλιστα που μόνο ένα πολύ μικρό ποσοστό εκμεταλλεύσιμων υδροενεργειακών πηγών έχει αξιοποιηθεί.

Ολες οι αναπτυγμένες και αναπτυσσόμενες χώρες στην Ευρώπη αλλά και στον κόσμο στήριξαν την ανάπτυξή τους στα ΜΥΗΕ, αξιοποιώντας τα πριν από οποιαδήποτε άλλη πηγή ενέργειας. Σήμερα λειτουργούν περισσότερα από 21.000 μικρά υδροηλεκτρικά έργα στην Ευρώπη και περισσότερα από 100.000 στην Κίνα.

«Στην Ελλάδα, στο πλαίσιο της επίτευξης του στόχου 20-20-20, η θεσμοθέτηση από το ΥΠΕΚΑ στόχου για ΜΥΗΕ ισχύος της τάξεως των 1.200 ΜW ως το 2020 εκτιμάται από όλους ως εφικτή» λέει ο κ. Η.Κακιόπουλος, οικονομολόγος με ενασχόληση στα μικρά υδροηλεκτρικά, κάτι το οποίο υποστήριξε σε πρόσφατη αρθρογραφία του. Σύμφωνα με τον Σύνδεσμο των Μικρών Υδροηλεκτρικών, η Ελλάδα πρέπει να ζητήσει από την ΕΕ επιπλέον μεταβατική περίοδο για την ολοκλήρωση των μελετών διαχείρισης των υδατικών διαμερισμάτων, καθ΄ όσον η μεταβατική περίοδος έληξε στο τέλος του 2009. Το πρόβλημα αυτό ισχύει για κάθε είδους διαχείριση υδατικών πόρων και όχι μόνο για την ενεργειακή αξιοποίησή τους, ενώ πλέον απαιτείται επιτάχυνση και ολοκλήρωση των σχεδίων – μελετών διαχείρισης των υδατικών λεκανών, στο πλαίσιο των δεσμεύσεων που έχει αναλάβει η χώρα μας απέναντι στην ΕΕ.

«Η ευαισθητοποίηση της ελληνικής κοινωνίας υπέρ των μικρών υδροηλεκτρικών, τα οποία είναι έργα μηδενικής περιβαλλοντικής ρύπανσης και ελάχιστης περιβαλλοντικής όχλησης και συνεισφέρουν στο δίκτυο με πολύτιμη ενέργεια βάσεως,έχει δημιουργήσει πολύ θετικό κλίμα για τις πράσινες επενδύσεις» λέει ο κ. Βασιλικός, αντιπρόεδρος του ΕΣΜΥΕ.

Εξάλλου η ευρωπαϊκή και η παγκόσμια κατασκευαστική βιομηχανία υδροστροβίλων έχουν ενσωματώσει στην παραγωγή τους σειρές τυποποιημένων στροβίλων, κάνοντας έτσι ελκυστικότερες τις μικροϋδροηλεκτρικές επενδύσεις.

«Τα μικρά υδροηλεκτρικάσυνεισφέρουν στο δίκτυο ενέργεια βάσεως,δηλαδή συνεχόμενη,ανάλογα με τη διερχόμενη παροχή,χωρίς τις διακυμάνσεις της αιολικής ενέργειας.Συγκεκριμένα,εμφανίζουν τον μεγαλύτερο συντελεστή φορτίου (απόδοση ενέργειας στη μονάδα του χρόνου για δεδομένη ισχύ) σε σχέση με όλες τις άλλες ΑΠΕ με στοιχεία του ΔΕΣΜΗΕ» λέει ο κ. Τσιπουρίδης.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ