Το Δημόσιο θα πουλήσει ακίνητα για να μειώσει τα ελλείμματα χρησιμοποιώντας ένα νέο εργαλείο, το «sale and lease back», θεσμός που εφαρμόζεται ήδη από τις ιδιωτικές επιχειρήσεις. Με το σχετικό νομοσχέδιο επέρχονται αλλαγές στο πλαίσιο λειτουργίας των Ανωνύμων Εταιρειών Επενδύσεων Ακίνητης Περιουσίας (ΑΕΕΑΠ) και των Αμοιβαίων Κεφαλαίων Ακίνητης Περιουσίας στις οποίες δίνονται κίνητρα για να συγχωνευθούν.

Επειτα από πολλά χρόνια προετοιμασίας χθες ανακοινώθηκε το νομοσχέδιο για την «Πώληση και Ταυτόχρονη Μίσθωση Ακινήτων του Δημοσίου», στο οποίο περιλήφθηκαν διατάξεις για την περαιτέρω ανάπτυξη των ιδιωτικών εταιρειών του κλάδου κατασκευών και ακίνητης περιουσίας.

Το νομοσχέδιο προβλέπει την πώληση των ακινήτων του Δημοσίου για χρονικό διάστημα ως και 99 χρόνια και την παράλληλη μακροχρόνια εκμίσθωσή τους.

Το Δημόσιο διατηρεί το δικαίωμα να ανακτήσει την κυριότητά τους έπειτα από ορισμένα χρόνια. Καθώς δε τα έσοδα από την πώληση των ακινήτων συνυπολογίζονται στη μείωση του ελλείμματος, το οικονομικό επιτελείο μπορεί να προσβλέπει στις ευεργετικές του συνέπειες και στον προϋπολογισμό. Οπως διευκρίνισε ο υπουργός Οικονομίας κ. Γ. Αλογοσκούφης, με βάση τους κανόνες της Εurostat η πώληση ακινήτων αποτελεί άμεσο έσοδο που συνυπολογίζεται στη μείωση του ελλείμματος, ενώ η πώληση εταιρειών του Δημοσίου μειώνει μόνο το δημόσιο χρέος.

Αμεση ήταν η αντίδραση της υπεύθυνης Οικονομίας και Οικονομικών του ΠαΣοΚ κυρίας Βάσως Παπανδρέου , η οποία κατηγόρησε τον υπουργό για αποτυχία των διαρθρωτικών αλλαγών. Οπως δήλωσε χαρακτηριστικά η κυρία Παπανδρέου, «εμείς δεν θα θυμίσουμε στον κ. Αλογοσκούφη τα “ασημικά του σπιτιού”,ενώ εκείνος καταφεύγει τώρα στη μέθοδο πώλησης της ακίνητης περιουσίας του Δημοσίου για να μειώσει τα ελλείμματα». Οπως εκτίμησε η ίδια, με αυτόν τον τρόπο «παραδέχεται την τεράστια αποτυχία των διαρθρωτικών αλλαγών,που επί τρία χρόνια διατυμπανίζει χωρίς να υλοποιεί», προσθέτοντας ότι «οι μόνες αλλαγές που έκανε ήταν εις βάρος της οικονομίας και των εργαζομένων».

Το νομοσχέδιο δίνει στο Δημόσιο, στις εταιρείες του δημοσίου τομέα και στα Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου τη δυνατότητα να μεταβιβάσουν ακίνητα σε ιδιώτες και στη συνέχεια να τα μισθώσουν από αυτούς. Προβλέπει μάλιστα εξαιρετικά μακροχρόνιες μισθώσεις, επεκτείνοντας τη μέγιστη διάρκειά τους από τα 12 έτη που προβλέπεται σήμερα ως τα 99 έτη. Επιπλέον, δίνει τη δυνατότητα κατασκευής και ανακατασκευής ακινήτων του Δημοσίου με τη σύμπραξη του ιδιωτικού τομέα- ο οποίος μπορεί επίσης να αναλάβει τη συντήρηση και τη λειτουργία του κτιρίου που εκμισθώνει.

Εξαιρούνται οι ΟΤΑ και τα Ταμεία
Η πώληση και η μακροχρόνια μίσθωση δεν θα γίνονται χωρίς έλεγχο αλλά ύστερα από την κατάθεση επιχειρησιακών εκθέσεων και την αξιολόγησή τους από τη Διυπουργική Επιτροπή Αποκρατικοποιήσεων, ενώ τα ακίνητα των εταιρειών που ανήκουν στον δημόσιο τομέα θα εγκρίνονται από τη Διυπουργική Επιτροπή ΔΕΚΟ. Από τις προβλέψεις του νομοσχεδίου εξαιρούνται οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης και τα ασφαλιστικά ταμεία, κάτι που σύμφωνα με τον κ. Αλογοσκούφη έγινε διότι η εποπτεία τους ανήκει στην αρμοδιότητα άλλων υπουργείων.

Η διαδικασία επιλογής του ιδιώτη θα γίνεται με διαγωνισμό, ενώ προβλέπεται η διευκόλυνση της δανειακής του χρηματοδότησης. Οσο για την εκτίμηση της αξίας των ακινήτων που εισφέρονται ή πωλούνται σε φορείς του Δημοσίου, αυτή θα μπορεί να γίνεται και από ορκωτούς εκτιμητές. Προβλέπεται ακόμη η δυνατότητα σύστασης εταιρειών που να ανήκουν στο σύνολό τους ή εν μέρει στο δημόσιο τομέα, από κοινού με Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίού ή και ιδιώτες, και οι οποίες θα μπορούν να αγοράζουν και να εκμισθώνουν ακίνητα του Δημοσίου.

Επιπλέον, προβλέπεται η δυνατότητα σύναψης συμβάσεων χρηματοδοτικής μίσθωσης (leasing) μέσω της Κτηματικής Εταιρείας του Δημοσίου (ΚΕΔ). Η τελευταία υποχρεώνεται για πρώτη φορά να καταγράψει αναλυτικά το σύνολο των ακινήτων και τυχόν εμπραγμάτων και άλλων δικαιωμάτων των οποίων έχει τη διοίκηση και αξιοποίηση.

Η ΚΕΔ καλείται μέσα σε έξι μήνες από την κατάθεση του νομοσχεδίου να παρουσιάσει αναλυτική κατάσταση όλων των ακινήτων του Δημοσίου. Σημειώνεται ότι αντίστοιχες προσπάθειες είχαν γίνει και κατά το παρελθόν, ωστόσο λόγω του όγκου των ακινήτων και των μπερδεμένων ιδιοκτησιών δεν έχει καταστεί δυνατή η καταγραφή τους σε ένα ενιαίο αρχείο.

Φορολογικά κίνητρα στους συμβαλλόμενους
Το νομοσχέδιο απαλλάσσει τις αντισυμβαλλόμενες με το Δημόσιο εταιρείες από την υποχρέωση πληρωμής του ειδικού φόρου επί των ακινήτων. Ο υπουργός απέδωσε την απόφαση στην «ίση αντιμετώπιση» όλων των εταιρειών, κάτι που δεν ισχύει σήμερα, καθώς κάποιοι φορείς έχουν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα έναντι των υπολοίπων. Οταν ρωτήθηκε μάλιστα αν αυτή η πρόβλεψη καλύπτει και τις offshore εταιρείες, ο κ. Αλογοσκούφης απάντησε ότι «όλες οι συναλλαγές θα είναι με νόμιμες εταιρείες που λειτουργούν στην Ελλάδα».

Οπως διευκρίνισαν στελέχη του υπουργείου Οικονομικών, η επέκταση της εξαίρεσης από τον ειδικό φόρο των ακινήτων δεν έγινε για τις offshore εταιρείες αλλά για ορισμένες ελληνικές που σήμερα εμπίπτουν στη διάταξη περί ειδικού φόρου ακινήτων. Σε κάθε περίπτωση, το νομοσχέδιο προβλέπει την απαλλαγή των συμβάσεων και των μεταγραφών απ΄ όλους τους έμμεσους φόρους (εισοδήματος λόγω υπεραξίας, τέλος, τέλος χαρτοσήμου, εισφορά ή επιβάρυνση υπέρ του Δημοσίου ή τρίτου), κάτι που εκτιμάται ότι θα συμβάλει στην αύξηση του επενδυτικού ενδιαφέροντος.

Επενδυτικές εταιρείες – αμοιβαία κεφάλαια
Σύμφωνα με το νομοσχέδιο, οι Ανώνυμες Εταιρείες Επενδύσεων Ακίνητης Περιουσίας (ΑΕΕΑΠ) εκτός από τη διαχείριση μπορούν στο εξής και να αποκτούν ακίνητα. Επιπλέον, καθορίζει κατώτερο όριο για την επένδυση σε ακίνητη περιουσία ποσοστό 80% του ενεργητικού τους, ενώ δεν αποκλείει την επένδυση και του υπόλοιπου 20% σε ακίνητα. Προβλέπει μάλιστα τη δυνατότητα αγοράς μετοχών σε εταιρείες διαχείρισης περιουσίας και απόκτησης ακινήτων μέσω προσυμφώνων – κάτι που ο υπουργός Οικονομίας κ. Γ. Αλογοσκούφης εκτίμησε ότι «δίνει στις ΑΕΕΑΠ τα μέσα για την απόκτηση ακινήτων που αξιολογούνται ως σημαντικές επενδυτικές ευκαιρίες» , αίροντας τους περιορισμούς που τις καθιστούσαν μη ανταγωνιστικές σε σχέση με άλλους έλληνες και ξένους επενδυτές ακινήτων. Παράλληλα, αυξάνει τη δυνατότητα δανεισμού τους από το 25% στο 50% του ενεργητικού τους.

Το νέο νομοσχέδιο προσφέρει τα κίνητρα που προέβλεπε ο νόμος 2166/1993 για τις συγχωνεύσεις και στις ΑΕΕΑΠ. Αυτό ισχύει α) για τις εταιρείες που προέρχονται από συγχώνευση δύο ή περισσότερων εταιρειών οι οποίες διαθέτουν ακίνητη περιουσία, είτε από διάσπαση ή απόσχιση κλάδου εταιρείας και β) για τις εταιρείες που διαθέτουν ακίνητη περιουσία ή που αποκτούν ακίνητη περιουσία είτε λόγω συγχώνευσης με απορρόφηση άλλης εταιρείας που διαθέτει ακίνητη περιουσία είτε λόγω διάσπασης ή απόσχισης κλάδου εταιρείας που διαθέτει ακίνητη περιουσία. Σημειώνεται ότι αντίστοιχες προσαρμογές προβλέπονται και για τα αμοιβαία κεφάλαια ακίνητης περιουσίας, καθώς σύμφωνα με το υπουργείο Οικονομίας αυτά αποτελούν παρόμοιο θεσμό με τις ΑΕΕΑΠ.