Κολύμπι στα βαθιά για τον πρόεδρο του ΧΑ
Ο σημερινός πρόεδρος του Χρηματιστηρίου κ. Σπ. Καπράλος προέρχεται από τον χώρο των τραπεζών και ανέλαβε τα καθήκοντά του τον Οκτώβριο του 2004, όταν το ΔΣ της Οργανωτικής Επιτροπής των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας στο οποίο μετείχε διαλύθηκε αφού είχε τελειώσει η αποστολή του. Είχε αρχίσει τότε δειλά δειλά η άνοδος της αγοράς, η οποία όμως κατά τη διάρκεια της θητείας του κορυφώθηκε. Οι τιμές των μετοχών ανέκαμψαν, οι ξένοι ενίσχυαν διαρκώς τις θέσεις τους, έγιναν σημαντικά deals που άλλαξαν τον επιχειρηματικό χάρτη, η μετοχή της «μαμάς» ΕΧΑΕ απογειώθηκε και ο δρόμος για να καταστεί η Σοφοκλέους χρηματοοικονομικό κέντρο της ΝΑ Ευρώπης είχε ανοίξει. Εύστοχα κάποιος τον χαρακτήρισε ως τον Γκαστόνε της αγοράς αφού όλα τα παραπάνω ήθελαν και μια δόση τύχης. Ο ίδιος μειδιά με τον χαρακτηρισμό αυτό, αλλά τον αποδέχεται. Κυνηγά όμως και αυτός την εύνοια της τύχης αφού πρωτοστατεί στις παρουσιάσεις εισηγμένων εταιρειών στο εξωτερικό, κυρίως σε Λονδίνο και Νέα Υόρκη. Βεβαίως τον τελευταίο χρόνο λόγω της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής και χρηματιστηριακής κρίσης το ελληνικό χρηματιστήριο έχει υποστεί βουτιά της τάξεως του 35%, οι ιδιώτες απέχουν, οι θεσμικοί απλώς παρακολουθούν και μόνο οι ξένοι κινούνται ενεργά. Το πιο σημαντικό πρόβλημα όμως για τον 53χρονο κ. Καπράλο είναι η έλλειψη ανταγωνιστικότητας του ελληνικού χρηματιστηρίου. Οι εξωχρηματιστηριακές συναλλαγές κερδίζουν συνεχώς έδαφος, το ΧΑ χάνει σε πελάτες και τζίρο και προς αυτή την κατεύθυνση θα πρέπει να ληφθούν σημαντικές αποφάσεις. Ο παλαιός κολυμβητής και πολίστας, μέλος της εθνικής ομάδας, έχει κληθεί να κολυμπήσει στα βαθιά. Δεν θα ήθελε επί των ημερών του να σηματοδοτηθεί η απαξίωση του ελληνικού Χρηματιστηρίου, αν και ο ίδιος πηγαίνει από το καλό στο καλύτερο αφού τον Ιούνιο του 2008 εξελέγη πρόεδρος της Ενωσης Ευρωπαϊκών Χρηματιστηρίων (FESE). Στη συνέντευξή του στο «Βήμα» μοιράζεται τις αγωνίες του για την ανταγωνιστικότητα του ελληνικού xρηματιστηρίου, προαναγγέλλει μειώσεις στις χρεώσεις των συναλλαγών, δηλώνει ότι φοβάται επιθετική εξαγορά της ΕΧΑΕ, αναφέρεται στις μελλοντικές συνεργασίας του ΧΑ, δίνει μια γεύση για τα αποτελέσματα εξαμήνου της ΕΧΑΕ και επισημαίνει ότι βασική προτεραιότητα είναι ο εμπλουτισμός του «ραφιού» του ελληνικού xρηματιστηρίου με νέα προϊόντα.
– Σε μια δύσκολη καμπή για την αγορά, δεν είναι μειονέκτημα το να μην υπάρχει ένας βασικός μέτοχος στην ΕΧΑΕ, αφού οι τράπεζες έχουν πωλήσει τα ποσοστά τους και μόνο μία διατηρεί ένα ποσοστό περίπου 5%; Πολλοί χαρακτηρίζουν την ΕΧΑΕ ως ακυβέρνητο καράβι.
«Διαφωνώ. Μπορεί να έχουν πουλήσει τα ποσοστά τους αλλά οι τράπεζες μετέχουν στο ΔΣ και τις ενδιαφέρει η ανάπτυξη της αγοράς αφού τα χρηματοοικονομικά κέρδη είναι σημαντικό μέρος των εσόδων τους. Είναι άνθρωποι που γνωρίζουν καλά τις αγορές και αποφασίζουμε από κοινού τις ενέργειες αναβάθμισης του ελληνικού xρηματιστηρίου. Η ΕΧΑΕ δεν είναι μια απλή εταιρεία αλλά μοχλός ανάπτυξης της οικονομίας. Δεν υπάρχει κενό εξουσίας».
– Ετσι όμως δεν υπάρχει ο κίνδυνος μιας επιθετικής εξαγοράς;
«Βεβαίως και υπάρχει αυτός ο κίνδυνος και μας απασχολεί. Η εμπειρία όμως δείχνει ότι αν ένα χρηματιστήριο ενδιαφέρεται για το ΧΑ, σίγουρα θα έρθει πρώτα σε επαφή μαζί μας αλλά και με το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας».
– Υπάρχει πίεση της Ευρωπαϊκής Ενωσης για φθηνές συναλλαγές μέσω της Mifid. Οι ηλεκτρονικές πλατφόρμες συναλλαγών αυξάνονται και απειλούν τις παραδοσιακές αγορές. Η ΕΧΑΕ πώς αντιμετωπίζει τις προκλήσεις αυτές;
«Προσπαθούμε με επενδύσεις σε μηχανολογικό εξοπλισμό να βελτιώσουμε τον χρόνο απόκρισης στις εντολές που είναι κυρίαρχο στοιχείο για τους πελάτες μας και συγχρόνως δημιουργούμε νέα προϊόντα. Πρόσκομμα στη μεγαλύτερη ροή εσόδων στο ΧΑ αποτελεί ο φόρος επί των συναλλαγών 0,15% που αποτρέπει κινήσεις day trading. Θα πρέπει να καταργηθεί γιατί όλοι θα προτιμήσουν να κάνουν τις συναλλαγές τους με τις ηλεκτρονικές πλατφόρμες. Από την αρχή του έτους πάντως οι συναλλαγές που έχουν γίνει εξωχρηματιστηριακά αντιπροσωπεύουν κάτω από το 5% των συνολικών συναλλαγών του ΧΑ».
– Και πάλι όμως, η ΕΧΑΕ θεωρείται ότι έχει ακριβά τιμολόγια.
«Πράγματι, είναι ακριβή αγορά. Προχωρούμε σε διαχωρισμό του διακανονισμού και της εκκαθάρισης των συναλλαγών, γεγονός που θα μας επιτρέψει εντός του έτους να μειώσουμε την αθροιστική σημερινή χρέωση που είναι 0,25%. Παράλληλα προχωρούμε και στον περιορισμό της γραφειοκρατίας που θα αποδεσμεύσει χρόνο και χρήμα από τις χρηματιστηριακές εταιρείες».
– Η προσπάθεια εξαγοράς του χρηματιστηρίου της Σλοβενίας δεν είχε ευτυχή κατάληξη. Υπάρχουν σκέψεις για συνεργασίες με άλλες αγορές;
«Στη Σλοβενία το τίμημα που δόθηκε από τους Αυστριακούς ήταν εξωπραγματικό. Οι συνεργασίες που δρομολογούμε έχουν στόχο να αυξηθούν οι δουλειές των μελών μας. Μόνο έτσι θα είναι επιτυχημένη μια συνεργασία. Ολα τα άλλα είναι δημόσιες σχέσεις και υπογραφές συμφωνιών χωρίς αποτέλεσμα. Προς αυτή την κατεύθυνση κινούμαστε με το χρηματιστήριο της Κωνσταντινούπολης και σχεδιάζουμε την ενοποίηση των αποθετηρίων αλλά και τη δημιουργία κοινού δείκτη ώστε να βάλουμε και ATF επ’ αυτού. Επίσης, με την ενεργοποίηση στο τέλος του 2009 της Link Up Markets (ενοποίηση επτά ευρωπαϊκών αποθετηρίων) θα μπορεί π.χ. ο ισπανός επενδυτής να βλέπει στο ΣΑΤ τις μετοχές που έχει σε Ισπανία, Ελλάδα ή και σε άλλη αγορά. Ετσι βελτιώνουμε τις υπηρεσίες μας και ενισχύουμε τη ρευστότητά μας».
– Θα εισαχθούν στο ΧΑ ναυτιλιακές εταιρείες;
«Αναμένουμε τη νομοθετική ρύθμιση που θα επιτρέπει την είσοδο στο ΧΑ εταιρειών και από χώρες εκτός Ευρωπαϊκής Ενωσης. Πολλές ελληνικές ναυτιλιακές εταιρείες έχουν ως βάση χώρες-φορολογικούς παραδείσους και δεν μπορούσαν να εισαγάγουν τις μετοχές τους στο ΧΑ. Με το νέο πλαίσιο που έχουμε ορίσει, οι όροι εισαγωγής έχουν γίνει πιο ελαστικοί και μπορούν να εισαχθούν και οι μικρές εταιρείες του κλάδου. Οι μεγάλοι έχουν προλάβει να εισαχθούν σε μεγάλες αγορές, ενώ βγάζουν τόσα λεφτά που και η δευτερογενής εισαγωγή τους δεν αποτελεί προτεραιότητα. Σήμερα 28 ναυτιλιακές εταιρείες ελληνικών συμφερόντων είναι εισηγμένες σε χρηματιστήρια της Νέας Υόρκης και του Λονδίνου, με την κεφαλαιοποίησή τους να ανέρχεται στα 24 δισ. δολάρια, ενώ οι ναυτιλιακές εταιρείες που έχουν έδρα την Ελλάδα ανέρχονται στις 1.200 και κυρίως γι’ αυτές ενδιαφερόμαστε».
– Από τις 4 Αυγούστου αλλάζει ο τρόπος κλεισίματος των μετοχών, ενώ από τις 29 Σεπτεμβρίου θα επιμηκυνθεί το ωράριο του ΧΑ για να «προλαβαίνουμε» το άνοιγμα της Wall Street. Υπάρχουν ενστάσεις ως προς το νέο ωράριο, ότι θα «κρεμάει» η αγορά και θα έχουμε νεκρά διαστήματα συναλλαγών.
«Και σήμερα έχουμε νεκρά διαστήματα και με το νέο ωράριο, σύμφωνα με το οποίο το ΧΑ θα κλείνει στις 17.20, ίσως αυξηθούν. Δεν γίνεται όμως αλλιώς. Κατ’ αρχάς οι ξένοι, αν εμείς είμαστε κλειστά, θα κάνουν συναλλαγές ελληνικών μετοχών σε ηλεκτρονικές πλατφόρμες. Δεν σας κρύβω ότι στο μέλλον σκεφτόμαστε να επιμηκύνουμε και άλλο το ωράριο συναλλαγών, αλλά βεβαίως η έναρξη θα γίνεται αργότερα από τις 10.30 το πρωί. Σε ό,τι αφορά τον νέο τρόπο κλεισίματος, δεν αλλάξαμε το σύστημα των δημοπρασιών αφού τότε διενεργείται περίπου το 10% των συνολικών ημερήσιων συναλλαγών, αλλά αυξήσαμε τις απαιτήσεις ως προς τη ρευστότητα μιας μετοχής, ώστε να περιορίσουμε τα κερδοσκοπικά παιχνίδια».
– Αύριο ανακοινώνει αποτελέσματα εξαμήνου η ΕΧΑΕ. Τι πρέπει να περιμένουμε;
«Θα έχουμε μια σημαντική μείωση εσόδων, καθώς η μέση ημερήσια αξία συναλλαγών έχει υποχωρήσει. Παράλληλα, πέρυσι διενεργήθηκαν μεγάλες αυξήσεις κεφαλαίου (MIG, Eurobank, Πειραιώς, Alapis) και έγιναν αρκετές συγχωνεύσεις, έσοδα που δεν επαναλήφθηκαν εφέτος. Εχουμε όμως συγκρατήσει τα κόστη μας, ενώ δεν υπάρχουν και τα έξοδα μετεγκατάστασης του περυσινού εξαμήνου».
– Πότε εκτιμάτε ότι θα μπορέσουμε να μιλήσουμε για το τέλος της κρίσης;
«Πολύ δύσκολη πρόβλεψη. Παρά τις τελευταίες αναλαμπές, το πρόβλημα είναι υπαρκτό, ενώ ακόμη και σήμερα δεν γνωρίζουμε το μέγεθος των ζημιών που έχουν υποστεί μεγάλα επενδυτικά σπίτια. Αυτό που με φοβίζει είναι η έξαρση του πληθωρισμού, ο οποίος οδηγεί σε αύξηση επιτοκίων, γεγονός που δημιουργεί συνθήκες ύφεσης των οικονομιών».
Δομημένα προϊόντα και νέοι δείκτες
Στο πλαίσιο ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας του ΧΑ ο κ. Καπράλος σχεδιάζει την εισαγωγή προς διαπραγμάτευση και σύνθετων χρηματοοικονομικών προϊόντων (Structured Products). Η διαβούλευση για τα εν λόγω προϊόντα έχει προγραμματιστεί να πραγματοποιηθεί τον Σεπτέμβριο του 2008, ενώ η εισαγωγή και διαπραγμάτευσή τους στο ΧΑ υπολογίζεται στα τέλη του 2008.
Επίσης η ΕΧΑΕ προωθεί ETFs (διαπραγματεύσιμα αμοιβαία κεφάλαια) σε νέους δείκτες της αγοράς του ΧΑ όσον αφορά την πρωτογενή εισαγωγή, ενώ σχετικά με τη δευτερογενή εισαγωγή διαμορφώνονται οι τεχνολογικές υποδομές και το κανονιστικό πλαίσιο. Στόχος είναι η εισαγωγή και διαπραγμάτευση στο ΧΑ ETFs που είναι ήδη εισηγμένα σε ευρωπαϊκές αγορές (δείκτες ευρωπαϊκών αγορών, δείκτες παγκοσμίων αγορών, δείκτες μετοχών, ομολόγων αλλά και εμπορευμάτων), ώστε να διευρυνθεί η γκάμα των επενδυτικών επιλογών.
Παράλληλα επιχειρείται ένα lifting στους χρηματιστηριακούς δείκτες. Θα τροποποιηθούν οι FTSE/ΧΑ 20 και FTSE/ΧΑ 40 με στόχο την αύξηση της αντιπροσωπευτικότητας, την ευελιξία αλλά και τη σταθερότητα (η αναθεώρησή τους τοποθετείται τον Οκτώβριο του 2008). Δημιουργείται ο δείκτης FTSE/ΧΑ Liquid Mid Index, ο οποίος θα περιλαμβάνει τις 20 πρώτες σε ρευστότητα μετοχές του 40άρη. Επίσης θα συσταθεί Γενικός Δείκτης Μικρής και Μεσαίας Κεφαλαιοποίησης με στόχο, μεταξύ άλλων, την ανάδειξη των 20 πρώτων (σε κεφαλαιοποίηση και ρευστότητα) μετοχών της κατηγορίας, ενώ ετοιμάζεται και Δείκτης για την Εναλλακτική Αγορά.
