Σκληρός πόλεμος εκπτωτικών καταστημάτων με έπαθλο 200 εκατ. ευρώ

Μαίνεται ο επιχειρηματικός πόλεμος στη χώρα μας με έπαθλο τα περίπου 200 εκατ. ευρώ που είναι ο συνολικός τζίρος των εκπτωτικών καταστημάτων στην Ελλάδα. Ο «πόλεμος» των εκπτωτικών καταστημάτων (outlets) μπαίνει στην πιο σκληρή φάση του στη χώρα μας. Οπως λένε όμως όσοι γνωρίζουν την αγορά, η Ελλάδα και κυρίως η Αττική και η Θεσσαλονίκη, όπου είναι συγκεντρωμένη η μεγαλύτερη καταναλωτική δύναμη της χώρας, δεν αντέχουν πολλές τέτοιες αλυσίδες και η τάση που υπάρχει είναι η συγκέντρωσή τους στα λεγόμενα εκπτωτικά χωριά (outlet villages), το πρώτο από τα οποία θα εγκαταστήσει το 2009 στα Σπάτα η πολυεθνική McArthur Glen, με επικεφαλής στην Ελλάδα τον κ. Γιάννη Δεληκανάκη. Το ερώτημα είναι πόσα τέτοια εκπτωτικά χωριά μπορεί να αντέξει το λεκανοπέδιο Αττικής με τα περίπου 5 εκατομμύρια των κατοίκων του ή το πολεοδομικό συγκρότημα της Θεσσαλονίκης με τους 1.300.000 κατοίκους. Για αυτό και οι ανταγωνιστές δίνουν παράλληλα μάχη με τον χρόνο για το ποιος θα κατορθώσει να ολοκληρώσει τα κέντρα αυτά πρώτος και να «κλειδώσει» έτσι την πελατεία που χρειάζεται ώστε να είναι κερδοφόρος. Οι επαΐοντες τονίζουν ότι ως τρία τέτοια χωριά στην Αττική και μόνο ένα στη Θεσσαλονίκη έχουν τη δυνατότητα να «επιβιώσουν». Αυτό σημαίνει πρακτικά ότι τις εξελίξεις θα «πληρώσουν» και κάποια αξιόλογα αλλά μικρότερα συνοικιακά outlets που βιάζονται τώρα να πουληθούν σε ισχυροτέρους. Ο κ. Δημήτρης Κουτσολιούτσος του ομίλου Folli Follie, ο οποίος είναι και ιδιοκτήτης πλέον των Καταστημάτων Αφορολογήτων Ειδών (ΚΑΕ), εξελίσσεται στον πιο δυναμικό «παίκτη» της αγοράς εκπτωτικών καταστημάτων και επιχειρεί να γίνει ο «βασιλιάς του κλάδου», πρόθεση η οποία θα συναντήσει σκληρές εγχώριες και πολυεθνικές αντιδράσεις. Τα ΚΑΕ ως ιδιοκτήτης της Elmec Sport ελέγχουν πλέον τα δύο Factory Outlets στην οδό Πειραιώς και στο αεροδρόμιο «Ελευθέριος Βενιζέλος» ενώ, σύμφωνα με πληροφορίες, βρίσκονται σε διαπραγματεύσεις για την εξαγορά δύο μικρότερων εκπτωτικών καταστημάτων, των Smart Outlet στη Λάρισα και στη Νέα Σμύρνη, ιδιοκτησίας της Ridenco, βασικός μέτοχος της οποίας είναι ο κ. Ρίτσι Φρανσές. Για όλους αυτούς τους λόγους στο παιχνίδι των εκπτωτικών χωριών φαίνεται ότι ετοιμάζεται να εισέλθει και ο κ. Απόστολος Ταμβακάκης, ο ισχυρός άνδρας της Lamda Development του ομίλου Λάτση, που αναζητεί τους κατάλληλους χώρους για τη δημιουργία δύο μεγάλων «outlet villages» στα Μεσόγεια της Αττικής και στην ευρύτερη περιοχή της Θεσσαλονίκης, κοντά στο αεροδρόμιο της Μίκρας. Αντίστοιχο χώρο πάντως σε Αττική και Θεσσαλονίκη θα αναζητήσει και ο κ. Πέτρος Παπαπετρόπουλος, πρόεδρος και ισχυρός μέτοχος της εταιρείας Προμαχών, που διαθέτει το μεγαλύτερο εκπτωτικό συγκρότημα στη χώρα, το Big Outlet στον Προμαχώνα Σερρών, από όπου περνούν πάνω από 400.000 πελάτες τον χρόνο, κυρίως Βούλγαροι. Η αναζήτηση θα γίνει όμως αφού ολοκληρωθούν οι επενδύσεις στον Προμαχώνα. Το παζλ του σκληρού αυτού επιχειρηματικού πολέμου συμπληρώνουν ο Γιώργος Βασιλόπουλος του Mega Outlet της Θεσσαλονίκης, ιδιοκτήτης των καταστημάτων ένδυσης Diesel, ο Σταύρος Παπαϊωάννου με τα Empoli Outlet και τα παιδικά είδη Lapin και ο Στέλιος Παναγόπουλος με τα Euro Outlet στο Ελληνικό και στο Ιλιον και την αντιπροσωπεία της φίρμας Sergio Tacchini στην Ελλάδα. Ο συνολικός τζίρος των εκπτωτικών καταστημάτων στη χώρα μας φθάνει τα 150 εκατ. ευρώ ετησίως και, σύμφωνα με τραπεζικούς κύκλους, μπορεί να ξεπεράσει ακόμη και τα 200 εκατ. ευρώ επειδή λόγω της κρίσης ρευστότητας στην αγορά ο κόσμος στρέφεται προς τα εκπτωτικά καταστήματα.

Ολόκληρα «εμπορικά χωριά» που απλώνονται, κατά τα αμερικανικά πρότυπα σε εκτάσεις πάνω από 20.000-25.000 τ.μ., γεμάτα με επώνυμα καταστήματα και εκπτωτικά προϊόντα, προσελκύουν χιλιάδες καταναλωτές στην Ευρώπη και στην Αμερική, κάτι που δεν έχει αφήσει ανεπηρέαστη και την Ελλάδα. Στα τέλη της δεκαετίας του ’80 υπήρξε έξαρση στα γνωστά «στοκατζίδικα» στην Ελλάδα, τα οποία βρίσκονταν σε διάφορες περιοχές της Αθήνας, όπως Νέα Ιωνία, Καλλιθέα, Αργυρούπολη, Νέα Φιλαδέλφεια και με τη Νέα Σμύρνη στον άξονα της οδού Ελευθερίου Βενιζέλου. Πριν από οκτώ χρόνια το Factory Outlet άλλαξε τα δεδομένα των εκπτωτικών καταστημάτων στη χώρα μας, ενώ σήμερα λειτουργούν πάνω από 10 μεγάλα και περίπου 25 μικρομεσαία outlets στην Ελλάδα.

Στη Μεγάλη Βρετανία, στη Γερμανία, στην Ιταλία και στη Γαλλία υπάρχουν εκπτωτικά χωριά μόδας όπου οι καταναλωτές μπορούν να βρουν δεκάδες καταστήματα με εκπτωτικά προϊόντα αλλά συγχρόνως να βρουν κινηματογράφους, εστιατόρια και θεματικά πάρκα, δηλαδή συνδυασμό αγοράς και διασκέδασης. Αυτή η τάση επικρατεί και στα σύγχρονα εμπορικά κέντρα τύπου Mall. Ολο αυτό το σύγχρονο σύστημα μάρκετινγκ ξεκίνησε στα τέλη της δεκαετίας του ’50 στις Ηνωμένες Πολιτείες και περίπου 15 χρόνια αργότερα επεκτάθηκε στην ανατολική πλευρά του Ατλαντικού.

Σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, τα νέα εκπτωτικά κέντρα με υψηλές προδιαγραφές θα αποτελέσουν ανταγωνιστές των εμπορικών κέντρων και πρόκειται να οδηγήσουν σε λουκέτο τα μικρά μεμονωμένα στοκατζίδικα αλλά και τα περιφερειακά εμπορικά καταστήματα. Τα «νέα» ελληνικά outlets θα πωλούν επώνυμα είδη ένδυσης και υπόδησης προηγουμένων σεζόν με εκπτώσεις που κυμαίνονται από 30% ως και 70% και επίσης θα προσφέρουν ψυχαγωγία διαθέτοντας εστιατόρια, κινηματογράφους ή καφετέριες.

Ο κ. Χρήστος Χατζηγιακουμής, διευθύνων σύμβουλος της Elmec (που αγοράστηκε από τα ΚΑΕ και τον κ. Κουτσολιούτσο), της εταιρείας που ίδρυσε τα Factory Outlets, πιστεύει ότι τα περιθώρια ανάπτυξης των outlets στη χώρα μας είναι μικρά, ενώ εκτιμά ότι θα κλείσουν κάποια εκπτωτικά καταστήματα τα οποία δεν είναι κερδοφόρα. Σύμφωνα με τον ίδιο, δεν πρέπει να δημιουργηθούν ακόμη πολλά outlets στη χώρα μας διότι θα καταστρέψουν την πρωτογενή αγορά, ενώ ενδεχομένως τα «στοκ» προϊόντα της Ελλάδας να μην είναι αρκετά για να προμηθεύσουν όλα τα outlets.

* Τα outlets της Ελλάδας

Το πρώτο εκπτωτικό κέντρο που δημιουργήθηκε στην Ελλάδα, το 1999, ήταν το Factory Outlet στο Νέο Φάληρο, της Elmec Sport, η οποία πρόσφατα εξαγοράστηκε από τα Καταστήματα Αφορολογήτων Ειδών. Ειδικότερα στο Factory Outlet, το οποίο θεωρείται ο πρωτοπόρος των outlets στη χώρα μας, στην οδό Πειραιώς, σε έκταση 13.000 τ.μ., στεγάζονται περίπου 100 επιχειρήσεις οι οποίες εκπροσωπούν περίπου 140 οίκους. Μετά το ικανοποιητικό ξεκίνημα του εκπτωτικού κέντρου στο Νέο Φάληρο, η Elmec Sport δημιούργησε τον Δεκέμβριο του 2006 ένα δεύτερο Factory Outlet, στο αεροδρόμιο «Ελευθέριος Βενιζέλος» της Αθήνας, το οποίο διαθέτει 88 shops in a shop επώνυμων εταιρειών ένδυσης και ευρεία γκάμα προϊόντων, εστιατόρια, κομμωτήριο και πάρκινγκ 900 θέσεων. Μεταξύ των «ονομάτων» που φιλοξενεί το Factory Outlet περιλαμβάνονται οι Nike, Harley Davidson, Gas, Levis, Calvin Klein, Polo Ralph Lauren, Miss Sixty, ONeil, Gap, Nautica, Timberland, Diesel, Columbia, Puma, Adidas και New Balance.

Ακόμη πάντως το συγκρότημα στο αεροδρόμιο δεν έχει βρει τον δρόμο του, ίσως επειδή δεν έχει διαφημιστεί από τον ίδιο τον κόσμο που πηγαίνει εκεί, κάτι το οποίο θέλει χρόνο για να επιτευχθεί. Πάντως ο εμπορικός διευθυντής των Factory Outlets κ. Μίλτος Γαλάνης επεσήμανε και μια άλλη εμπορική πτυχή της λειτουργίας του συγκροτήματος: η απαγόρευση της διπλής τιμολόγησης των προϊόντων στα εκπτωτικά καταστήματα που ίσχυσε από πέρυσι έχει επηρεάσει αρνητικά την πορεία του κλάδου καθώς οι καταναλωτές δεν γνωρίζουν πλέον το χρηματικό ποσό που κερδίζουν από ένα εκπτωτικό προϊόν.

* Οι άλλοι διεκδικητές

Ο βασικός μέτοχος της εταιρείας παιδικών ενδυμάτων Lapin διείσδυσε και αυτός στον χώρο των εκπτωτικών κέντρων και έθεσε σε λειτουργία δύο outlets στην Αθήνα με την επωνυμία Empoli Outlet στη Νέα Ιωνία και στο Περιστέρι. Το πρώτο έχει 44 shops in a shop και 125 επωνυμίες, το δεύτερο 38 shops in a shop.

Αλλα δύο εκπτωτικά πολυκαταστήματα στην πρωτεύουσα έχουν λειτουργήσει από τον κ. Στέλιο Παναγόπουλο, υπεύθυνο franchising για τη Sergio Tacchini στην Ελλάδα, με τη φίρμα Euro Outlet Store. Το πρώτο βρίσκεται στο Ελληνικό σε έκταση 3.500 τ.μ. και το δεύτερο στο Ιλιον σε έκταση 6.500 τ.μ.

Ακόμη, η εταιρεία Ridenco, όπου βασικός μέτοχος είναι ο κ. Ρίτσι Φρανσές, λειτουργεί δύο outlets με την επωνυμία Smart: ένα στη Λάρισα, το οποίο δέχεται 200.000 επισκέπτες ετησίως και διαθέτει 25 καταστήματα σε 2.500 τ.μ., και ένα στη Νέα Σμύρνη. Σύμφωνα με πληροφορίες, η εταιρεία είναι στόχος εξαγοράς από τα ΚΑΕ και τον κ. Κουτσολιούτσο.

Το μεγαλύτερο εκπτωτικό εμπορικό κέντρο που υπάρχει μέχρι στιγμής στην Ελλάδα ονομάζεται Big Outlet Center και βρίσκεται πολύ κοντά στα σύνορα με τη Βουλγαρία και δη στον Προμαχώνα Σερρών. Εχει έκταση 17.600 τ.μ. και η επισκεψιμότητά του αγγίζει τα 400.000 άτομα ετησίως, εκ των οποίων το 30% είναι Βούλγαροι, λόγω της γειτνίασης με τη χώρα αλλά και των ειδικών προσφορών που πραγματοποιεί το κέντρο για τους γείτονές μας.

Το Big Outlet Center ιδρύθηκε το 2002 από την εταιρεία εκμετάλλευσης ακινήτων Namako, συμφερόντων του κ. Σωκράτη Κόκκαλη, και πουλήθηκε τον Ιανουάριο του 2007 στη Συνοριακή ΑΕ, η οποία ανήκει στον κ. Πέτρο Παπαπετρόπουλο. Το εκπτωτικό κέντρο στον Προμαχώνα έχει ήδη 75 καταστήματα και δύο χώρους με 50 shops in shop, ενώ σκοπεύει να δημιουργήσει ένα θεματικό πάρκο με έξι αίθουσες κινηματογράφου, 12 διαδρόμους bowling, πισίνα και water park, καθώς η συνολική έκταση ανέρχεται στα 70.000 τ.μ.

Οπως δήλωσε στο «Βήμα» ο κ. Παπαπετρόπουλος, αυτή την περίοδο βρίσκονται σε συζητήσεις με τη Village Roadshow για να αποκτήσουν πολυκινηματογράφους μέσα στο κέντρο, ενώ οι συνολικές επενδύσεις ως το 2008 αναμένεται να ανέλθουν στα 4 εκατ. ευρώ προκειμένου το Big Outlet Center να αποκτήσει τις ευρωπαϊκές προδιαγραφές των εκπτωτικών κέντρων. Το 2007 οι πωλήσεις του Big Outlet Center εκτιμάται ότι θα αγγίξουν τα 12 εκατ. ευρώ σημειώνοντας αύξηση περίπου 50% σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά.

* Ο ανταγωνισμός στη συμπρωτεύουσα

Στη Θεσσαλονίκη ο κ. Γιώργος Βασιλόπουλος, ο οποίος ελέγχει την Diesel Hellas, άνοιξε στα τέλη του 2006 το Mega Outlet, στην οδό Γεωργικής Σχολής. Σε μια συνολική επιφάνεια 14.100 τ.μ., μια επένδυση ύψους 15 εκατ. ευρώ φιλοξενεί 100 επώνυμες επιχειρήσεις ένδυσης και υπόδησης, εστιατόρια, καφέ, παιδότοπο και ένα πάρκινγκ άνω των 400 θέσεων.

Μεγάλο ενδιαφέρον για ανάπτυξη εκπτωτικών κέντρων έχει εκδηλώσει η Lamda Development, θυγατρική του ομίλου Λάτση, για εκπτωτικό κέντρο στην Αθήνα και ενδεχομένως στη Θεσσαλονίκη. Αν ο κ. Απ. Ταμβακάκης εισέλθει τελικά στον χώρο, τότε ο ανταγωνισμός θα γίνει εξαιρετικά σκληρός και το τοπίο θα αλλάξει αφού η πρόθεση της Lamda είναι να επενδύσει αρκετά εκατομμύρια ευρώ για να δημιουργήσει τουλάχιστον ένα χωριό αντίστοιχο με αυτό της McArthur Glen.

Επίσης η πορτογαλική Sonae Sierra, μία από τις μεγαλύτερες ευρωπαϊκές εταιρείες στην ανάπτυξη εμπορικών κέντρων, που συνεργάζεται στην Ελλάδα με τον όμιλο Χαραγκιώνη, έχει δείξει ανάλογο ενδιαφέρον για τη χώρα μας και συγκεκριμένα για τις παρυφές του λεκανοπεδίου Αττικής.


Το πρώτο εκπτωτικό χωριό στη Νοτιοανατολική Ευρώπη

Στις αρχές του 2009 αναμένεται να ξεκινήσει το πρώτο εκπτωτικό χωριό στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, που θα βρίσκεται στη Γυαλού Σπάτων (Κτήμα «Καμπά»), από τον πολυεθνικό όμιλο των εκπτωτικών κέντρων μόδας McArthur Glen.

Σε έκταση 25.000 τ.μ. θα επενδυθούν περίπου 80 εκατ. ευρώ και θα λειτουργήσουν περισσότερα από 125 καταστήματα. Η Reds του ομίλου της Ελληνικής Τεχνοδομικής υπέγραψε προσύμφωνο με τη McArthur Glen Hellas (θυγατρική της πολυεθνικής), στην οποία συμμετέχει και η εταιρεία παροχής επενδυτικών συμβουλευτικών υπηρεσιών ακίνητης περιουσίας Bluehouse Development, για την πώληση τμήματος του ακινήτου (συνολικής επιφανείας 42 στρεμμάτων) αντί 13,4 εκατ. ευρώ. Η τελική συμφωνία αναμένεται να ολοκληρωθεί το πρώτο εξάμηνο του 2008, ενώ η McArthur Glen Hellas περιμένει την έκδοση της οικοδομικής άδειας για να ξεκινήσει τις εργασίες του εκπτωτικού κέντρου. Η McArthurGlen εξετάζει τη δημιουργία εκπτωτικού κέντρου και στη Θεσσαλονίκη.

Ο κ. Γιάννης Δεληκανάκης, πρόεδρος της Bluehouse Development, μας είπε ότι «η συμφωνία όχι μόνο θα αλλάξει τα δεδομένα για τα outlets στην Ελλάδα αλλά θα φέρει και σημαντικά οικονομικά οφέλη στην περιοχή, όπως νέες θέσεις εργασίας και έσοδα». Η McArthurGlen ειδικεύεται στην ανάπτυξη και διαχείριση εμπορικών εκπτωτικών κέντρων στην Ευρώπη, με 16 εκπτωτικά χωριά στη Μ. Βρετανία, στη Γαλλία, στην Αυστρία, στη Γερμανία, στην Ολλανδία και στην Ιταλία. Περιλαμβάνει 650 επώνυμες εταιρείες σε 1.300 καταστήματα και προσελκύει 50 εκατ. επισκέπτες ετησίως σε 300.000 τ.μ. Η McArthurGlen σήμερα στην Ευρώπη χτίζει πάνω από 120.000 τ.μ. εμπορικών χώρων.