ΕΒΔΟΜΗΝΤΑ χρόνια μετά το 1936 και την εξέγερση των καπνεργατών, το καπνικό ζήτημα εξελίσσεται και πάλι, τηρουμένων των αναλογιών, σε μια κοινωνική «ωρολογιακή βόμβα», με δεκάδες χιλιάδες εργαζομένους στην ύπαιθρο και στις πόλεις να αναζητούν νέα απασχόληση. Για τους αγρότες, την πολυπληθέστερη κατηγορία, ένα κάποιο εισόδημα μοιάζει για μερικά χρόνια ακόμη εξασφαλισμένο, για χιλιάδες εργαζομένους όμως όχι. Ιστορικές βιομηχανίες φαίνεται να καταρρέουν σαν χάρτινοι πύργοι και οι τράπεζες «σηκώνουν τα χέρια».
Ορισμένοι πλούσιοι αγρότες με μεγάλη στρεμματική περιουσία που για χρόνια ήταν μεγαλοκαλλιεργητές καπνού, αυτοί που ώθησαν όπως λέγεται την ΠΑΣΕΓΕΣ να επιδιώξει την ολική αποσύνδεση των κοινοτικών επιδοτήσεων από την παραγωγή, πείθοντας τόσο τη Νέα Δημοκρατία όσο και το ΠαΣοΚ, είναι αλήθεια ότι θα εισπράξουν εφέτος από κοινοτικούς πόρους, χωρίς να έχουν σπείρει ούτε ένα κιλό καπνό, ακόμη και 120.000 ευρώ. Συνολικά περί τα 380 εκατ. ευρώ υπολογίζεται ότι θα «μοιραστούν» σε 50.000-55.000 καπνοπαραγωγούς-κατόχους ποσοστώσεων, ανάλογα με τα στρέμματα που καθένας τους είχε καλλιεργήσει τα προηγούμενα χρόνια. Για τους περισσότερους από αυτούς όμως αυτό που μένει και προσφέρεται ως το 2010 είναι ένα πενιχρό και πάντως ανεπαρκές εισόδημα. Η «βόμβα» του σύγχρονου καπνικού ζητήματος της χώρας αρχίζει σιγά σιγά να εκρήγνυται, καθώς περισσότεροι από δύο στους τρεις καπνοπαραγωγούς άφησαν ακαλλιέργητα τα χωράφια τους και προφανώς αναζητούν νέα απασχόληση.
Αυτή είναι μία μόνο από τις παρενέργειες που προκαλεί η οδυνηρή, όπως αποδεικνύεται, απόφαση της Ελλάδας να επιλέξει την ολική αποσύνδεση των κοινοτικών επιδοτήσεων από την παραγωγή, σε αντίθεση με ό,τι έκαναν όλες οι άλλες ευρωπαϊκές χώρες παραγωγής καπνού, όπως η Ιταλία, η Γαλλία και η Ισπανία, που επέλεξαν τη μερική αποσύνδεση και τελικά περιόρισαν μόνο κατά 5%-10% την παραγωγή τους.
* Καταποντίστηκαν οι ξένες ποικιλίες
Στη φτωχότερη αυτών Ελλάδα η παραγωγή καπνού το τρέχον έτος μειώθηκε, σύμφωνα με προσωρινά στοιχεία, κατά 77% σε ποσοστό και κατά 86.000 τόνους σε όγκο, υποχωρώντας από τις 112.000 τόνους σε περίπου 26.000 τόνους. Ξενικές ποικιλίες καπνών όπως τα Βιρτζίνια και τα Μπέρλεϊ, στις οποίες είχαν επενδυθεί εκατομμύρια ευρώ στο πλαίσιο προγραμμάτων αναδιάρθρωσης των καλλιεργειών, καταποντίστηκαν.
Η παραγωγή καπνών Βιρτζίνια δεν ξεπέρασε τους 1.300 τόνους, όταν το 2005 ήταν 45.800 τόνοι, ενώ των Μπέρλεϊ μηδενίστηκε. Εξι εργοστάσια εξειδικευμένα στην επεξεργασία των ξενικών αυτών ποικιλιών ετοιμάζονται, κατά πληροφορίες, να αναγγείλουν την παύση της λειτουργίας τους.
* Φρούδες οι προσδοκίες
Οι προσδοκίες ότι η μείωση θα ήταν ελεγχόμενη και θα απέτρεπε ευρύτερους κλυδωνισμούς στο παραγωγικό και άκρως εξαγωγικό εμπορικό κύκλωμα του καπνού αποδεικνύονται φρούδες. «Τα περισσότερα από τα καπνεργοστάσια της χώρας ετοιμάζονται να βάλουν λουκέτο, χιλιάδες θέσεις εργασίας θα χαθούν για πάντα» δηλώνει η κυρία Ευαγγελία Καζαντζίδου, πρόεδρος της Ομοσπονδίας Καπνεργατών, προαναγγέλλοντας κινητοποιήσεις.
«Η κρίση σαρώνει το παραγωγικό δυναμικό» προσθέτει, εξηγώντας ότι η άλλοτε γεμάτη καπνομάγαζα Θεσσαλονίκη ύστερα από μερικούς μήνες δεν θα διαθέτει πια ούτε ένα καπνεργοστάσιο, καθώς ακόμη και η συνεταιριστική ΣΕΚΕ, η θεωρούμενη πλέον φερέγγυα βιομηχανία επεξεργασίας καπνών, προγραμματίζει να βάλει λουκέτο στη μονάδα που διατηρεί στη Θεσσαλονίκη και να αρκεστεί στην έτερη που διατηρεί στην Ξάνθη, βασιζόμενη κυρίως σε συμβόλαια που έχει ακόμη με την αμερικανική Philip Morris. Οι ζημιές προδιαγράφονται ανυπολόγιστες. Οι απώλειες σε εξαγωγές υπερβαίνουν ίσως τα 200 εκατ. ευρώ.
Ανήσυχη η κυβέρνηση μελετά ήδη μέτρα που ξεκινούν από τη θέσπιση πρόωρης συνταξιοδότησης και επιδότησης από τον ΟΑΕΔ των καπνεργατών και φθάνουν ως την παροχή αντισταθμιστικών αποζημιώσεων για τις μονάδες που κλείνουν, αλλά και την επιδότηση κατά 25% του εργατικού κόστους και την παροχή κάθε είδους κινήτρων – με ελάχιστα αυτά που ισχύουν για τη Θράκη – υπέρ όσων μονάδων δεν βάλουν λουκέτο, μήπως και αποτραπεί η ολική κατάρρευση. Οι πολυεθνικές βιομηχανίες τσιγάρων, οι οποίες προμηθεύονται τα ελληνικά καπνά, έπαψαν ήδη να τα θεωρούν στρατηγικής σημασίας για τα χαρμάνια τους.
