Η Coca-Cola 3E διαρρηγνύει τα ιμάτιά της, η PepsiCo ΗΒΗ τρίβει τα χέρια της και η Επιτροπή Ανταγωνισμού τρίζει τα δόντια της. Το δεύτερο μέσα σε τέσσερα χρόνια πρόστιμο, ύψους 8,66 εκατ. ευρώ αυτή τη φορά, που επέβαλε την περασμένη Τετάρτη η Επιτροπή στον ελληνοαμερικανικό επιχειρηματικό γίγαντα, ο οποίος έφθασε να ελέγχει περί το 80% της ελληνικής αγοράς αναψυκτικών και είναι μακράν η μεγαλύτερη ελληνική πολυεθνική εταιρεία, κάνει τον γύρο του κόσμου και επιστρατεύει πολυπληθή νομικά επιτελεία ένθεν και ένθεν του Ατλαντικού, αφού οποιαδήποτε απόφαση των αρχών ανταγωνισμού σε κάποιο σημείο της γης επηρεάζει εμμέσως έναν ατελείωτο πόλεμο που διαρκεί ήδη έναν αιώνα.
«Ενα ακόμη επεισόδιο στον αδυσώπητο πόλεμο ανάμεσα στην Coca-Cola και στην PepsiCo» γνωματεύουν κάποιοι αναλυτές στο εξωτερικό, καθώς ο απόηχος της «καμπάνας» δεν αφήνει αδιάφορη τη Γουολ Στριτ. Δεν έχουν άδικο ούτε αμφιβολίες.
Ορισμένοι μάλιστα προχωρούν πιο μακριά, διερευνώντας το ενδεχόμενο να επηρεαστούν οι άλλοτε αρμονικές και άλλοτε τεταμένες σχέσεις της εταιρείας της Ατλάντας με τον ελληνοκυπριακό όμιλο Λεβέντη, ο οποίος ως μεγαλύτερος μέτοχος εξακολουθεί να έχει το «πάνω χέρι» στην Coca-Cola 3E και είδε κι έπαθε να πείσει την αμερικανική εταιρεία το 2000, όταν αυτή εισήλθε στην ελληνική με 25%, να διατηρήσουν την έδρα της κοινής πλέον επιχείρησης στην Ελλάδα.
* Κλειστά χαρτιά
«H εταιρεία δραστηριοποιείται με αφετηρία την Αθήνα σε 27 χώρες, αλλά αν πρόκειται να διώκεται μόνο στην πατρίδα της με αυτόν τον τρόπο θα προτιμήσει αργά ή γρήγορα το Λονδίνο για έδρα της, αναζητώντας μια φιλικότερη χώρα» δεν διστάζει να αναφέρει έλληνας χρηματιστής που είναι τακτικός συνομιλητής των βασικών μετόχων της Coca-Cola 3E.
Στο μέγαρο της Φραγκοκκλησιάς στο Μαρούσι, όπου έλληνες και ξένοι μάνατζερ από όλες τις φυλές του κόσμου χαράσσουν καθημερινά την πολιτική της, κρατούν το στόμα κλειστό. «Μελετούμε το περιεχόμενο της απόφασης, κατά της οποίας προτιθέμεθα να προσφύγουμε στα αρμόδια δικαστήρια», δηλαδή ενώπιον του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών, ανέφερε λακωνική ανακοίνωση, με την προσθήκη ότι πάγια πολιτική της επιχείρησης αποτελεί η «συμμόρφωση με την κείμενη νομοθεσία». Εκπληξη και βαθιά δυσφορία ή μάλλον αγανάκτηση είναι τα αισθήματα που «μεταφέρουν» ανεπισήμως τα στελέχη.
Το πρόστιμο όμως των 8,66 εκατ. ευρώ δεν είναι ό,τι χειρότερο μπορούσε να αναμένει η Coca-Cola 3E ή, χάριν συντομίας, απλώς 3E. H εταιρεία θεωρείται υπότροπη για εξακολουθητική παραβίαση των κανόνων και μη συμμόρφωση με τις επιταγές που η Επιτροπή – με κάποια ασάφεια, είναι αλήθεια – είχε θέσει το 2002, υποχρεώνοντάς την, μεταξύ άλλων, να επιτρέψει να τοποθετούνται σε ψυγεία της στα περίπτερα και στα άλλα σημεία πώλησης αναψυκτικά όχι μόνο δικά της, αλλά και των εταιρειών PepsiCo ΗΒΗ, ΕΨΑ, Λουξ και λοιπών ανταγωνιστικών επιχειρήσεων, εφόσον «είναι αδύνατη η τοποθέτηση άλλου ψυγείου για πραγματικούς ή νομικούς λόγους». Ακόμη όμως και αν η 3E συνεχίσει να μην ικανοποιεί την Επιτροπή, το πρόστιμο δεν θα υπερβαίνει αυτό που ορίστηκε το 2002 και προσμετρούμενο για 1.476 ημέρες οδήγησε στο άθροισμα των 8,66 εκατ. ευρώ: 5.869 ευρώ ημερησίως ή περίπου 0,45% του μέσου ημερήσιου τζίρου που πραγματοποιεί στη χρυσοφόρο ελληνική αγορά αναψυκτικών.
* H άλλη άποψη
Οι πληροφορίες φέρουν την PepsiCo ΗΒΗ έτοιμη, με υπερατλαντική νομική συνδρομή, όχι μόνο να εφεσιβάλει και αυτή την απόφαση της Επιτροπής στο αρμόδιο Εφετείο, ζητώντας γενικώς αυστηρότερη ποινή, αλλά να ζητεί από την Επιτροπή να τετραπλασιάσει στο επίπεδο των 34,64 εκατ. ευρώ το πρόστιμο. Με το αιτιολογικό ότι η 3E «έγραψε στα παλιά της τα παπούτσια» και τις τέσσερις επιταγές που είχε θέσει η Επιτροπή πριν από τέσσερα χρόνια, όσον αφορά τις σχέσεις της με χονδρεμπόρους και λιανοπωλητές και τις εμπορικές πρακτικές της πέρα από το κρίσιμο θέμα των ψυγείων, ο άσπονδος φίλος της θεωρεί ότι η Επιτροπή όφειλε να πολλαπλασιάσει το πρόστιμο.
«Οποιος θέλει να μάθει την αλήθεια δεν έχει παρά να κάνει μια βόλτα σε περίπτερα και ψιλικατζίδικα, για να δει ότι σε πάμπολλα ψυγεία μας υπάρχουν όχι μόνο αναψυκτικά τρίτων, αλλά και μπίρες, γάλατα, ακόμη και χυμοί και νερά άλλων, ανταγωνιστικών επιχειρήσεων» αντέτεινε εντελώς πρόσφατα ενώπιον της Επιτροπής ο οικονομικός διευθυντής της 3E κ. K. Σφακάκης, συνεπικουρούμενος από τον καθηγητή της ΑΣΟΕΕ κ. Γ. Πανηγυράκη.
«Αυτή είναι η μισή αλήθεια» μοιάζει να λέει με την απόφασή της η Επιτροπή, επικαλούμενη, εκτός από – υπαγορευμένες ενδεχομένως από τον ανταγωνισμό, θα μπορούσε να πει κανείς – μαρτυρίες, στοιχεία από αυτεπάγγελτους ελέγχους που πραγματοποίησαν υπάλληλοί της σε διάφορα σημεία της χώρας.
«Χρησιμοποιήθηκαν θεμιτά και αθέμιτα μέσα»
Ο εμπορικός μηχανισμός της 3E σε αρκετές περιπτώσεις, συμπεραίνει η Επιτροπή επικαλούμενη πληθώρα στοιχείων, χρησιμοποίησε θεμιτά και αθέμιτα μέσα για να αποκλείονται ανταγωνιστικά προϊόντα γενικώς από τα περίπου 140.000 ανά τη χώρα ψυγεία της. «Δεν αφήνουν ίχνη, αλλά παρανομούν με απίστευτους τρόπους και δωροδοκίες…» κατέθεσε χωρίς περιστροφές ο κ. I. Μαρλαφέκας εκπροσωπώντας τη λιλιπούτεια σε σχέση με την 3E πατραϊκή βιομηχανία αναψυκτικών Λουξ, ενώ ανάλογων τόνων ήταν και οι καταθέσεις τόσο του αντιπροέδρου του Πανελλήνιου Συνδέσμου Παρασκευαστών Αναψυκτικών κ. N. Οικονόμου όσο και του ιδίου του διευθύνοντος συμβούλου της PepsiCo ΗΒΗ κ. A. Πεταλά.
Ο κυριότερος ίσως και πραγματικά καταιγιστικός μάρτυρας κατηγορίας ήταν ο πρώην πωλητής της 3E σε περιοχές της Ηλείας κ. K. Θεοδωρόπουλος. «Πήραμε άνωθεν εντολή να συνεχίσουμε και μετά το 2002 όπως πριν…» κατέθεσε. Μόνο που εδώ και κάποιο διάστημα είναι πωλητής της… PepsiCola. Αλλοι προσφεύγοντες εξάλλου κατά της 3E εμφανίστηκαν στην Επιτροπή με νομικούς αυτούς της PepsiCo. Είναι κοινό μυστικό επίσης ότι στο «στρατόπεδο» της τελευταίας έχουν προσχωρήσει και ορισμένοι χονδρέμποροι και λιανοπωλητές που κατέθεσαν άκρως επιβαρυντικά και ατράνταχτα, κατά την Επιτροπή, στοιχεία εις βάρος της εταιρείας που δεσπόζει καταλυτικά στην αγορά.
Δύο τόμοι με 76 και άλλες 38 ένορκες βεβαιώσεις πελατών της 3E όπου καθένας βεβαίωνε ότι «ουδέποτε δέχθηκε υποδείξεις ή απειλές» από αυτήν για τον αποκλεισμό ανταγωνιστικών προϊόντων δεν τη βοήθησαν. Απερρίφθησαν πλήρως από την Επιτροπή ως «πανομοιότυπα συνταχθείσες, προφανώς καθ’ υπαγόρευση της έχουσας δεσπόζουσα θέση στην αγορά εταιρείας, λόγω ασθενέστερης διαπραγματευτικής θέσης και φόβου των πελατών».
Είναι επίσης γεγονός ότι όλα ξεκίνησαν απροσχημάτιστα και με κάθε επισημότητα από την ίδια την PepsiCo ΗΒΗ. Αυτή είχε προσφύγει στην Επιτροπή το 2004, αφού είχε με επιμέλεια και διαρκή νομική υποστήριξη συγκεντρώσει καταθέσεις δεκάδων περιπτερούχων και πρατηριούχων, αποδίδοντας στον μεγάλο ανταγωνιστή της αλαζονεία. Η Επιτροπή απέρριψε αρκετές από τις αιτιάσεις της.
«Είναι αλήθεια ότι κάποιοι πωλητές της Coca-Cola αισθάνονται σαν μικροί αυτοκράτορες πίσω από τη δύναμη που τους δίνει το προϊόν και αυθαιρετούν, αποβλέποντας σε μπόνους, αλλά είναι βέβαιον ότι το πράττουν εν αγνοία της εταιρείας και όχι ενεργώντας σύμφωνα με την πολιτική της» αναφέρει ανεξάρτητος έμπορος-διακινητής, κρατώντας αποστάσεις από όλα τα εμπλεκόμενα μέρη.
Οπως και αν έχουν τα πράγματα, διαφαίνεται σύγκρουση απροσδιόριστης συνέχειας, δεδομένου ότι η εταιρεία δεν σκοπεύει να διαφοροποιήσει την εμπορική της πολιτική. «Δεν βλέπουμε ότι πρέπει να αλλάξουμε κάτι, αλλάξαμε αρκούντως την εμπορική μας πολιτική εδώ και πάρα πολλούς μήνες» αναφέρει αρμόδιο στέλεχός της. Σύμφωνα όμως με την απόφαση της Επιτροπής, τα «κουπόνια» και άλλες μέθοδοι που χρησιμοποιεί στις σχέσεις της με τους χρονδρεμπόρους και τους λιανοπωλητές, με τον τρόπο τουλάχιστον που εφαρμόζονται, συνιστούν κατά το ευρωπαϊκό δίκαιο απαγορευμένες εμπορικές πρακτικές.
