Ο «Μπιλ Γκέιτς της Ιαπωνίας»


Τον έχουν αποκαλέσει «Μπιλ Γκέιτς της Ιαπωνίας», αν και πολλές ομοιότητες πέρα από το υπόλοιπο του τραπεζικού τους λογαριασμού και την αφοσίωσή τους στις νέες τεχνολογίες και στο Internet δεν έχουν. Ο Μασαγιόσι Σον είναι ένας από τους πλέον αναγνωρίσιμους επιχειρηματίες της Ιαπωνίας και τις τελευταίες ημέρες βρέθηκε ξανά στο προσκήνιο της επικαιρότητας με την εξαγορά του ιαπωνικού κλάδου της Vodafone από τη SoftBank, την εταιρεία που ο ίδιος ίδρυσε πριν από 20 και πλέον χρόνια και την οδήγησε στην πρωτοπορία της ιντερνετικής επανάστασης στη χώρα του. Μια μεγάλη πορεία στις νέες τεχνολογίες που είχε πολλά σκαμπανεβάσματα και που αυτή την εποχή δεν βρίσκεται στην καλύτερη στιγμή της. Με τη Vodafone ο κ. Σον υλοποιεί ένα παλιό όνειρό του, να μπει στον χώρο της κινητής τηλεφωνίας και να ανταγωνιστεί ευθέως κολοσσούς σαν την NTT DoCoMo. Υστερα από την κατάρρευση των μετοχών της νέας τεχνολογίας, το 2000, είναι πολύ πιο προσεκτικός στις κινήσεις του και προσπαθεί να επεκτείνει τις δραστηριότητές του σε άλλους τομείς, όπως η σταθερή και η κινητή τηλεφωνία.



Τις ημέρες που η Vodafone συνταρασσόταν από τις εσωτερικές έριδες ανακοινώθηκε η πώληση του ιαπωνικού κλάδου της στη SoftBank του ιάπωνος πολυεκατομμυριούχου επιχειρηματία Μασαγιόσι Σον. Αν και οι σχετικές φήμες κυκλοφορούσαν εδώ και καιρό, η χρονική σύμπτωση της αναγγελίας της συμφωνίας με την παραίτηση από τη Vodafone του επιτίμου προέδρου της Κρίστοφερ Τζεντ δημιουργεί βάσιμες υπόνοιες ότι πρόκειται για μια κίνηση αντιπερισπασμού του σημερινού αφεντικού της εταιρείας Αρούν Σαρίν, ο οποίος βρέθηκε τελευταία στο επίκεντρο πολλών επικρίσεων για την πολιτική που ακολουθεί, όπως γράφαμε την περασμένη Κυριακή σε αυτήν εδώ τη σελίδα.


Ο,τι και να έχει συμβεί, η ουσία παραμένει η ίδια. H Vodafone αποχωρεί από την ιαπωνική αγορά, όπου έφαγε τα μούτρα της, αφού δεν υπολόγισε σωστά τις ιδιαιτερότητες μιας πολύ δύσκολης αγοράς, που βρίσκεται στην αιχμή της τεχνολογικής πρωτοπορίας, αλλά διαθέτει ένα ιδιαίτερο καταναλωτικό κοινό που δεν αποχωρίζεται εύκολα τις συνήθειές του. Με τη συμφωνία ύψους 15,4 δισ. δολαρίων η SoftBank αποκτά τον έλεγχο της τρίτης σε μέγεθος εταιρείας κινητής τηλεφωνίας στην Ιαπωνία με 15 εκατομμύρια πελάτες. «H αγορά της ιαπωνικής Vodafone μάς επιτρέπει να επιταχύνουμε τις προσπάθειές μας» δήλωσε ο κ. Σον. «Μπορούμε να ξεκινήσουμε από μια πολύ μεγαλύτερη βάση απ’ όσο αν ξεκινούσαμε από το μηδέν». Από την πλευρά της, η Vodafone θα επιστρέψει στους μετόχους της 10,5 δισ. δολάρια, πράγμα που σαφώς θα βελτιώσει το κλίμα υπέρ του κ. Σαρίν.


Ο κ. Σον βουτάει κατευθείαν στα βαθιά νερά της κινητής τηλεφωνίας αφού ετοιμάζεται να ανταγωνιστεί τον γίγαντα που λέγεται ΝΤΤ DoCoMo, που ελέγχει περισσότερο από το 50% της ιαπωνικής αγοράς. Οπως παρατηρούν οι «New York Times», η Vodafone δεν τόλμησε να τα βάλει με την ΝΤΤ DoCoMo και οι αναλυτές εκφράζουν την ελπίδα ότι ο κ. Σον θα το τολμήσει. Το παρελθόν του δημιουργεί τη βεβαιότητα γι’ αυτό.


Γεννημένος πριν από 48 χρόνια στην Ιαπωνία, ο κ. Σον ήρθε στον κόσμο με ένα μειονέκτημα ασήμαντο για μας αλλά σημαντικό για τη γενέτειρά του. H οικογένειά του κατάγεται από την Κορέα, χώρα με την οποία η Ιαπωνία δεν είχε τις καλύτερες σχέσεις – ιδιαίτερα την εποχή που οι μνήμες από τον B´ Παγκόσμιο Πόλεμο ήταν ακόμη νωπές. H καταγωγή του ήταν ένας από τους λόγους που τον οδήγησαν στην απόφαση να φύγει μικρός από την Ιαπωνία για να αναζητήσει την τύχη του αλλού. Σε ηλικία 16 ετών πήγε σε συγγενείς του στην Καλιφόρνια για να τελειώσει εκεί το σχολείο. Στη συνέχεια σπούδασε Οικονομικά στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στο Μπέρκλεϊ. Ενώ ήταν ακόμη φοιτητής, κέρδισε τα πρώτα του (πολλά) λεφτά φέρνοντας από την Ιαπωνία ηλεκτρονικά παιχνίδια και εγκαθιστώντας τα στους χώρους του πανεπιστημίου του. Από εκείνη την εποχή – μέσα της δεκαετίας του ’70 – είχε πειστεί ότι το μέλλον βρισκόταν στους υπολογιστές. Ενα μικροτσίπ που είχε δει τότε σε ένα περιοδικό του έκανε τόση εντύπωση ώστε αποφάσισε να ασχοληθεί σοβαρότερα με το αντικείμενο. Λέγεται ότι είχε βάλει στόχο του να παράγει μία καινούργια επιχειρηματική ιδέα την ημέρα. Ουδείς είναι σε θέση να διαπιστώσει αν τήρησε την υπόσχεσή του, αλλά είναι βέβαιον ότι μια ιδέα του – ένας ηλεκτρονικός μεταφραστής τσέπης – είχε μεγάλη επιτυχία, σε σημείο που η Sharp ζήτησε τότε να αγοράσει την πατέντα που ο κ. Σον είχε προλάβει να κατοχυρώσει. Από την ευρεσιτεχνία αυτή προέκυψαν αργότερα τα πρώτα PDA της Sharp.


Αποφοιτώντας από το πανεπιστήμιο το 1980, ο κ. Σον δημιούργησε στην Καλιφόρνια την πρώτη του εταιρεία στον χώρο των υπολογιστών με την επωνυμία Unison. Σήμερα η εταιρεία αυτή ανήκει στην Kyocera. Με την επιστροφή του στην Ιαπωνία έθεσε τις βάσεις για τη δημιουργία της SoftBank, μιας εταιρείας που δεν ήταν… τράπεζα, όπως υπονοεί το όνομά της, αλλά μια δεξαμενή λογισμικού και ιδεών γύρω από τις νέες τεχνολογίες. Μέσω συνεργασιών, όπως με τη Microsoft, ή εξαγορών ποσοστών από εταιρείες, όπως η Novell, η Yahoo!, η Ε Trade, η Kingston Technology (μικροτσίπ), η Comdex, Ziff-Davis (εκδόσεις), ο κ. Σον βρέθηκε κάποια στιγμή, προτού σκάσει η φούσκα των νέων τεχνολογιών, να προΐσταται μιας εταιρείας με κεφαλαιουχική αξία 140 δισ. δολαρίων. Από τότε πέρασε βέβαια πολύς καιρός και ο κ. Σον αναγκάστηκε να αλλάξει τη στρατηγική του. Επεκτάθηκε στον τραπεζικό τομέα μέσω της Nippon Credit Bank και στράφηκε στις ευρυζωνικές υπηρεσίες, έναν τομέα στον οποίο η κρατική ΝΤΤ είχε μείνει πίσω. Σε συνεργασία με την ιαπωνική Yahoo!, στην οποία, όπως είπαμε, έχει ένα μερίδιο, δημιούργησε τη Yahoo! ΒΒ, που παρέχει ευρυζωνικές υπηρεσίες σε περίπου 4,5 εκατ. συνδρομητές. Οι υπηρεσίες αυτές θεωρούνται από τις πιο γρήγορες και τις πιο φθηνές στον κόσμο σε σύγκριση με τις ανάλογες ταχύτητες σε άλλες χώρες. Σήμερα η εταιρεία αυτή είναι η μεγαλύτερη στον κλάδο της στην Ιαπωνία. Πριν από δύο χρόνια η SoftBank δαπάνησε 3 δισ. δολάρια για να αγοράσει δύο εταιρείες σταθερής τηλεφωνίας, το ιαπωνικό παρακλάδι της βρετανικής Cable & Wireless και την Japan Telecom.


Με την εξαγορά της ιαπωνικής Vodafone ο κ. Σον ικανοποιεί την επιθυμία του να μπει γερά στον χώρο της κινητής τηλεφωνίας, η αξία του οποίου στην Ιαπωνία υπολογίζεται σε 8,5 τρισ. γεν. Φιλοδοξία του είναι να καταφέρει αυτό που δεν μπόρεσε να πετύχει η Vodafone: να σπάσει το σχεδόν μονοπωλιακό κατεστημένο της ΝΤΤ. Εργο δύσκολο αλλά όχι ακατόρθωτο για κάποιον που κατέφερε να βγει αλώβητος από το σκάσιμο της ιντερνετικής φούσκας.