Οι διαδικασίες που ακολουθήθηκαν στον διαγωνισμό για το έργο ύδρευσης της Πάτρας από τους ποταμούς Πείρο και Παραπείρο, προϋπολογισμού 130 εκατ. ευρώ, σήμαναν την επιστροφή του «γαλάζιου» εργολάβου – όπως αποκαλείται στους εργολαβικούς και πολιτικούς κύκλους ο πρόεδρος της Μηχανικής κ. Πρόδρομος Εμφιετζόγλου. H εταιρεία του είναι άμεσα αναμεμειγμένη στην εμπλοκή αυτού του έργου, όπως άλλωστε έπραξε και στο παρελθόν για σωρεία έργων επί εποχής του «αμαρτωλού» μαθηματικού τύπου. Τότε, με προσφυγές στην Ευρωπαϊκή Ενωση και στο ΣτΕ, είχε μπλοκάρει το μετρό Θεσσαλονίκης, την παράκαμψη Αγρινίου, τη διευθέτηση του χειμάρρου Ξηριά, τμήμα του ΠΑΘΕ στο πέταλο του Μαλιακού, καθώς και έργα της Εγνατίας οδού – «σχεδόν όλα τα έργα στα οποία η Μηχανική ερχόταν δεύτερη ή τρίτη στους διαγωνισμούς», όπως λένε μηχανικοί που παρακολουθούν από κοντά τον τομέα.


Ο κ. Εμφιετζόγλου, ο οποίος γεννήθηκε το 1937 στο Νέο Φάληρο του Πειραιά, είναι ένας επιχειρηματίας που δεν χαρίζεται σε κανέναν. Διεκδικεί δουλειές και παίρνει τις περισσότερες από αυτές – αν δεν μειοδοτήσει προσφεύγει στη Δικαιοσύνη ή μετέχει σε κοινοπραξίες με άλλες κατασκευαστικές εταιρείες.


Πολιτικός μηχανικός ο ίδιος, ίδρυσε το 1974 την εταιρεία Μηχανική στη Θεσσαλονίκη. Παραμένει κύριος μέτοχος και πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου της έκτοτε. Στα χρόνια που ακολούθησαν η εταιρεία μετετράπη σε όμιλο με πολλές δραστηριότητες και ο κ. Εμφιετζόγλου έγινε γνωστός για τις επιχειρηματικές του δράσεις, αλλά και όπως κάθε σοβαρός επιχειρηματίας για το κοινωνικό του έργο. H εταιρεία του έχει υπό την προστασία της 23 παραμεθόρια χωριά του Νομού Φλώρινας, ενώ παρόμοια δραστηριότητα αναπτύσσει και στην ακριτική περιοχή της Θράκης. Εχει καταβάλει προσπάθειες για την οικονομική ανάπτυξη αλλά και για την αντιμετώπιση των ειδικών προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι έλληνες Πομάκοι και Αθίγγανοι της περιοχής. Για τη διατήρηση του Ελληνισμού της Βορείου Ηπείρου ίδρυσε, από κοινού με το υπουργείο Αμυνας, ένα Πολιτιστικό Κέντρο στην Κορυτσά, όπου στεγάζονται τα Φροντιστήρια Ελληνικής Γλώσσας. Επίσης, επιδεικνύει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τα θέματα της Ορθοδοξίας, ενώ σημαντική θεωρείται η συμβολή του στην αντιμετώπιση των προβλημάτων των μονών του Αγίου Ορους.


Αν και ο ίδιος είναι καθηλωμένος σε αναπηρική καρέκλα, λόγω ενός τροχαίου ατυχήματος που του συνέβη σε νεαρή ηλικία, εν τούτοις το γεγονός αυτό δεν ανέστειλε καμία δραστηριότητά του. Είναι νυμφευμένος με την κυρία Λένα Καψάλη από την Κωνσταντινούπολη και έχουν μια κόρη, τη Μελίνα, η οποία είναι διευθύνουσα σύμβουλος και υπεύθυνη Δημοσίων Σχέσεων και Εταιρικών Ανακοινώσεων της εταιρείας Μηχανική – απόφοιτος της σχολής Lemania της Λωζάννης.


Για την προσήλωσή του στα ιδανικά της Ορθοδοξίας τιμήθηκε το 1994 από τον Οικουμενικό Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίο, ενώ το 1997 η Ακαδημία Αθηνών τού απένειμε το Χρυσό Μετάλλιο για την εθνική, κοινωφελή και πολιτιστική του προσφορά.


Συλλέκτης έργων τέχνης, ανοίγει τη Συλλογή Εμφιετζόγλου στο ευρύ κοινό κάθε Τετάρτη απόγευμα. H συλλογή περιλαμβάνει έργα των Γύζη, Λύτρα, Βολανάκη, Θεόφιλου, Γαΐτη, Μόραλη, Τσόκλη, Μυταρά, Ζούνη και ουσιαστικά την εξέλιξη της ελληνικής ιστορίας της τέχνης από τον 19ο αιώνα ως σήμερα, με ορισμένα σπάνια δείγματα ελλήνων καλλιτεχνών, όπως το «Κρυφό Σχολειό», περίφημο έργο του Νικολάου Γύζη του 1870, καθώς και το συμβολιστικό τοπίο του Κωνσταντίνου Μαλέα. Συνολικά πάνω από 500 πίνακες ελλήνων ζωγράφων, παλιών και σύγχρονων.


H Λένα, ο Πρόδρομος και η κόρη τους Μελίνα Εμφιετζόγλου ζουν με την τέχνη και έχουν δημιουργήσει το πρώτο Μουσείο Ελληνικής Τέχνης. Οπως λέει ο κ. Εμφιετζόγλου, από τα παιδικά του χρόνια είχε μια ιδιαίτερη σχέση με αυτή.


Παρά ταύτα όμως παραμένει ένα σκληρός επιχειρηματίας, «δύσκολος χαρακτήρας στις συναλλαγές του» λένε άνθρωποι που τον γνωρίζουν καλά. «Αδίστακτο και δικομανή» τον χαρακτηρίζουν, από την άλλη πλευρά, οι ανταγωνιστές του, όχι χωρίς μια δόση υπερβολής. Οσο για τους εκάστοτε υπουργούς ΠΕΧΩΔΕ, όλοι ανεξαιρέτως δεν έχουν και την καλύτερη γνώμη για αυτόν.


H εταιρεία Μηχανική, που είναι εισηγμένη στο Χρηματιστήριο, συγκροτεί πλέον όμιλο εταιρειών με 1.253 εργαζομένους στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. H εταιρεία κατασκευάζει μεγάλα τεχνικά-οικοδομικά έργα, έργα οδοποιίας, γέφυρες, σήραγγες, αεροδρόμια και λιμένες – σε όλη την Ελλάδα αλλά και στο εξωτερικό. Παράλληλα δημιούργησε θυγατρικές εταιρείες για τον κλάδο της ενέργειας, των ακινήτων, της μεταλλουργίας, της σωληνουργίας, της ξυλείας και του μαρμάρου. Οι δραστηριότητες του ομίλου έχουν επεκταθεί στα Βαλκάνια και στην Ουκρανία, όπου κατασκευάζει δημόσια έργα και προβαίνει σε σημαντικές επενδύσεις.


Πέρυσι η εταιρεία συμπλήρωσε 30 χρόνια ζωής. Οσο και αν ο ίδιος παραπονείται ότι η προηγούμενη κυβέρνηση τον είχε «κομμένο», στα χρόνια αυτά, όπως αναφέρει στον απολογισμό του, η Μηχανική έχει συμμετάσχει σε περισσότερα από 120 μεγάλα κατασκευαστικά έργα. Το 2004 ο κύκλος εργασιών του ομίλου ανήλθε σε 152,66 εκατ. ευρώ και ο κύκλος εργασιών της Μηχανικής σε 107,61 εκατ. ευρώ. Στα τέλη του 2004 ο όμιλος της Μηχανικής διέθετε πάγιο ενεργητικό ύψους 176 εκατ. ευρώ και τρέχουσας αξίας 298 εκατ. ευρώ.


H επιχειρηματική δραστηριότητά του ωστόσο είχε και τις άτυχες στιγμές της. Πέραν των έργων που επέτυχε να μπλοκάρει, υπήρξε και το τραγικό αεροπορικό δυστύχημα του Γιάκοβλεφ, όπου έχασαν τη ζωή τους έλληνες εργάτες της Μηχανικής.


* Μεγάλα και μικρά έργα


Οπως αναγράφεται στον απολογισμό χρήσης του έτους 2004, ο όμιλος εταιρειών της Μηχανικής συνέβαλε στην κατασκευή του Ολυμπιακού Χωριού, του Ολυμπιακού Κέντρου Γραπτού Τύπου, της λεωφόρου Βάρης – Κορωπίου, του θαλασσίου μετώπου του φαληρικού όρμου, των έργων οδοποιίας γύρω από το ΟΑΚΑ, των σταδίων μπάσκετ – χειροσφαίρισης και ξιφασκίας, της σιδηροδρομικής γέφυρας Ισθμού, έργων του ΠΑΘΕ και της Εγνατίας οδού – έργα, δηλαδή, τα οποία ανέλαβε με τον «αμαρτωλό» μαθηματικό τύπο, επί της προηγούμενης κυβέρνησης. Και αυτά είναι μόνον όσα ολοκληρώθηκαν το 2004.


Στον ίδιο απολογισμό χρήσης του έτους 2004 αναφέρει ότι κατά το 2005 ο όμιλος ανέλαβε την κατασκευή του τμήματος του ΠΑΘΕ Σκάρφεια – Λαμία – Ράχες, της παράκαμψης Αγρινίου ως τμήματος της Ιονίας οδού και την αποπεράτωση του φράγματος Συκιάς, έστω και αν το έργο αυτό έχει διακοπεί με εντολή του Συμβουλίου της Επικρατείας, ως την οριστική απόφαση. Για την τελευταία αυτή ανάθεση μάλιστα ελέγχεται από την αντιπολίτευση το ΥΠΕΧΩΔΕ. H εταιρεία, τέλος, αναμένει την υπογραφή συμβάσεων για τα έργα διευθέτησης χειμάρρου Διακονιάρη, παράκαμψης Αρτας – Φιλιππιάδας II και επέκτασης λιμένος Τήνου.


Το ΥΠΕΧΩΔΕ, το ΠαΣοΚ και η Μηχανική * Πολιτική διαμάχη για το έργο Πείρου – Παραπείρου, προϋπολογισμού 130 εκατ. ευρώ


H ανατροπή του αποτελέσματος του διαγωνισμού για το έργο Πείρου – Παραπείρου, προϋπολογισμού 130 εκατ. ευρώ, πυροδότησε πολιτική διαμάχη μεταξύ κυβέρνησης και αξιωματικής αντιπολίτευσης. H τελευταία μάλιστα συνέδεσε αυτή την ανατροπή με την κατασκευή του φράγματος Συκιάς, που ανετέθη στην εταιρεία Μηχανική, αν και εκκρεμούσε απόφαση του ΣτΕ για το συνολικό έργο της εκτροπής του Αχελώου. Από την πλευρά του το ΥΠΕΧΩΔΕ υπεραμύνθηκε των επιλογών των επιτροπών του και τόνισε ότι λίγα είναι τα έργα που πήρε η εταιρεία του κ. Εμφιετζόγλου με το νέο μειοδοτικό σύστημα. Τα περισσότερα έργα τα πήρε με τον παλαιό «αμαρτωλό» μαθηματικό τύπο.


Στην προκειμένη περίπτωση ο κ. Εμφιετζόγλου υπέβαλε ένσταση για το αποτέλεσμα του διαγωνισμού και βρέθηκε πρώτος μειοδότης από δεύτερος που ήταν κατά την αρχική εκτίμηση της Επιτροπής Εισήγησης, υποσκελίζοντας την ιταλική κατασκευαστική εταιρεία IRA Construzioni Generali SRL, που αρχικώς είχε αναδειχθεί προσωρινός μειοδότης. H θιγόμενη εταιρεία υπέβαλε προσφυγές και αναμένεται η απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, ενώ το Ελεγκτικό Συνέδριο έκρινε ήδη ότι η εταιρεία IRA απεκλείσθη «χωρίς νόμιμη και επαρκή αιτιολογία» και ως εκ τούτου δεν μπορεί να εγκριθεί η υπογραφή της σύμβασης με την εταιρεία Μηχανική.


Από πλευράς ΥΠΕΧΩΔΕ, οι εξηγήσεις που επιχειρήθηκε να δοθούν έκαναν λόγο για «άγνωστη ιταλική εταιρεία που μειοδότησε στον διαγωνισμό» και ότι η επιτροπή ανάθεσης του έργου έκρινε ότι «με τα τυπικά προσόντα που παρουσίασε, δεν θα μπορούσε να διεκδικήσει ανάλογο έργο στην Ιταλία», γι’ αυτό ανέδειξε προσωρινό μειοδότη τη Μηχανική.


Τα δεδομένα αυτά που ανακοίνωσε το ΥΠΕΧΩΔΕ φαίνεται ότι απέχουν από την πραγματικότητα, αφού – σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες – η IRA Construzioni Generali SRL θεωρείται μία από τις πέντε μεγαλύτερες κατασκευαστικές εταιρείες της Ιταλίας. H συμμετοχή της σε διαγωνισμούς που πραγματοποιούνται στην Ελλάδα γίνεται με βάση την ιταλική νομοθεσία, εκτός και αν ορίζει διαφορετικά η διακήρυξη του διαγωνισμού. Στον συγκεκριμένο διαγωνισμό η αιτιολογία της απόρριψής της ήταν – κατά τις ίδιες πληροφορίες – ότι δεν υπέβαλε μαζί με την προσφορά της και το αποδεικτικό του τζίρου της τελευταίας πενταετίας, κάτι που δεν ζητούσε όμως η διακήρυξη του έργου. H IRA Construzioni Generali SRL, με έργα σε εξέλιξη 560 εκατ. ευρώ, είναι μέλος του ομίλου Φεράρι, ο οποίος έχει έργα σε εξέλιξη ύψους 1,5 δισ. ευρώ.


H ιστορία του έργου αυτού ανέδειξε όμως και τις αδυναμίες του πολυπροβεβλημένου νέου μειοδοτικού συστήματος ανάθεσης δημοσίων έργων, το οποίο δεν μπόρεσε να αποτρέψει το μπλοκάρισμα των έργων διά της υποβολής ενστάσεων, ενώ το εύλογο ερώτημα που τίθεται είναι πώς θα μπορέσει να ολοκληρωθεί το όποιο έργο με τις υψηλές εκπτώσεις που προσφέρουν οι εργοληπτικές επιχειρήσεις και οι οποίες ξεπερνούν το 42%, όταν ο νόμος ορίζει ως εύλογη έκπτωση το 12%.