Υπάρχουν 30 εταιρείες εισηγμένες στο XA υπό επίσημη αναδιάρθρωση και σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της KANTOR 450 επιχειρήσεις με έσοδα άνω των 10 εκατ. ευρώ ετησίως που δεν μπορούν να ικανοποιήσουν τις υποχρεώσεις τους προς τις τράπεζες. Το σύνολο των υποχρεώσεων σε κίνδυνο ανέρχεται σε περίπου 20 δισ. ευρώ. Με την εισαγωγή των Διεθνών Ελεγκτικών Προτύπων το πρόβλημα έχει έρθει στην επιφάνεια και θα αποτυπωθεί σε μεγάλο βαθμό.
Εχει εμφανιστεί μια νέα γενιά υπερχρεωμένων επιχειρήσεων εξαιτίας κυρίως πέντε παραγόντων:
1. Κακές συμμετοχές που κατέστρεψαν αξία.
2. Ατυχείς επενδύσεις (π.χ. κτίρια) που δεν σχετίζονται με τη λειτουργία.
3. Υψηλή κοστολογική βάση.
4. Λάθος προϊόντα και ανεπαρκές μάρκετινγκ.
5. Αδύναμο και μη επαγγελματικό management.
Οι τράπεζες δεν μπορούν να χειριστούν με αποτελεσματικότητα την κατάσταση, τόσο ατομικά όσο και σε συνδυασμό, γιατί μεμονωμένα υποφέρουν από: αργή αντίληψη του φαινομένου, συνέχιση του χειρισμού από τον ίδιο τον credit officer, έμφαση στην αύξηση των εξασφαλίσεων και στη μείωση των γραμμών πίστωσης, αδυναμία παροχής ουσιαστικής βοήθειας προς τις εταιρείες για αναδιάρθρωση, και απουσία εσωτερικά οργανωμένου πλαισίου δράσης.
Το αποτέλεσμα της συμπεριφοράς των τραπεζών είναι έλλειψη καθαρότητας στην αναγνώριση και εκτίμηση του προβλήματος και καθυστέρηση στη λήψη αποφάσεων. Το πέρασμα του χρόνου χωρίς δράση μπορεί να μειώνει τον ρυθμό καταγραφής ζημιών από εταιρείες σε κίνδυνο, τις οδηγεί όμως ακόμη βαθύτερα στο χρέος και μειώνει εκθετικά την ανταγωνιστικότητά τους. Στο τέλος η οικονομική ζημιά των τραπεζών αυξάνεται.
Για τον αποτελεσματικότερο χειρισμό των προβληματικών επιχειρήσεων πρέπει να:
* υπάρξουν αλλαγές στην οργάνωση και στις διαδικασίες,
* ορθολογικοποιηθούν οι σχέσεις των τραπεζών,
* ενισχυθεί ο σχεδιασμός της αναδιάρθρωσης.
Οι τράπεζες πρέπει να αναγνωρίζουν εγκαίρως και ευκρινώς τις προς αναδιάρθρωση επιχειρήσεις, να τις απομακρύνουν από την εταιρική πίστη και να αναλαμβάνει τον χειρισμό της κατάστασης ένα τμήμα που δεν έχει εμπλακεί στην χρηματοδότησή τους. Αν η αναδιάρθρωση αποτύχει, τότε η τράπεζα θα οδηγήσει την επιχείρηση σε εκκαθάριση.
Ο σαφής οργανωτικός διαχωρισμός της εταιρικής πίστης (credit), της αναδιάρθρωσης (restructuring) και της εκκαθάρισης (recovery), είναι αναγκαία και ικανή συνθήκη για τη βελτίωση όχι μόνο της ταχύτητας ανταπόκρισης αλλά και της ίδιας της ανταπόκρισης.
Οι τράπεζες θα πρέπει να συμφωνήσουν ένα κοινό πλαίσιο χειρισμού τέτοιων καταστάσεων που να διευκολύνει την ταχεία σύγκλιση σε αποφάσεις. Ενα τέτοιο πλαίσιο θα μπορούσε να περιλαμβάνει: αναβάθμιση του επιπέδου των συμβουλίων που χειρίζονται από κοινού μια υπόθεση, ανταλλαγή απαιτήσεων ώστε να μειωθεί ο αριθμός των εμπλεκόμενων τραπεζών σε κάθε περίπτωση και δημιουργία μηχανισμού pooling δανείων και εγγυήσεων και δευτερογενής αγορά δανείων.
H ενίσχυση του σχεδιασμού και η αναγνώριση της ανάγκης για δεξιότητες και εμπειρία που τυπικά δεν υπάρχουν στις τράπεζες, αποτελούν και προϋποθέσεις για την αύξηση της ταχύτητας και της αποτελεσματικότητας.
H εμπλοκή των συμβούλων από την αρχή στη διαδικασία αναδιάρθρωσης βελτιώνει την καθαρότητα στην αντίληψη των καταστάσεων και επιταχύνει όλη την προσπάθεια ως την ολοκλήρωση της υλοποίησης. Ιδιαίτερος είναι ο ρόλος του συμβούλου ως project manager, συντονίζοντας τις αναγκαίες νομικές, τραπεζικές και εταιρικές ενέργειες. Ξεχωριστοί σύμβουλοι μπορούν να υποστηρίξουν τις τράπεζες και την επιχείρηση, παρέχοντας ισχυρότερο έλεγχο του σχεδίου αναδιάρθρωσης, αποδεσμεύοντας πόρους τραπεζών και δίνοντας παραπέρα ώθηση στη διαδικασία.
Συνοψίζοντας, ο διαρκώς διευρυνόμενος αριθμός προβληματικών εταιρειών έχει αυξήσει σημαντικά τις πιέσεις επί των τραπεζών. Οι τράπεζες έχουν μεγάλες δυσκολίες, μεμονωμένα και συλλογικά, να χειριστούν αυτό το φαινόμενο. Αυτό οδηγεί σε καθυστερήσεις και διόγκωσή του. Για να βελτιωθεί η αποτελεσματικότητα χειρισμών και να μειωθεί η οικονομική ζημιά των τραπεζών θα πρέπει οι τράπεζες να ξεχωρίσουν την εταιρική πίστη από την αναδιάρθρωση και τελικά την εκκαθάριση, να δημιουργήσουν ένα πλαίσιο για συντονισμένες δράσεις μεταξύ τους και φυσικά να χρησιμοποιούν συμβούλους από την αρχή της όλης διαδικασίας.
Ο δρ Κώστας Σ. Μητρόπουλος είναι πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου της KANTOR Σύμβουλοι Επιχειρήσεων AE.
