Την εβδομάδα που πέρασε σημειώθηκε νέο ρεκόρ κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας όλων των εποχών με 9.665 MW -δηλαδή στο όριο αντοχής του συστήματος. Σχεδόν ολόκληρη την εβδομάδα το σύστημα ηλεκτροδότησης της χώρας καταπονήθηκε από τις συνεχείς υψηλές καταναλώσεις, απόρροια της παρατεταμένης ζέστης, αλλά και από τις αλλαγές στις συνήθειες των καταναλωτών. Το σύστημα ηλεκτροδότησης της χώρας άντεξε αλλά η αγωνία σε πολλά επίπεδα ήταν μεγάλη για «να μη συμβεί οποιαδήποτε ζημιά, έστω και από σύμπτωση», όπως έλεγε κορυφαίο στέλεχος του υπουργείου Ανάπτυξης. Τελικά δεν χρειάστηκε κάποια σημαντική περικοπή παροχής ρεύματος σε καταναλωτές, γεγονός μάλλον πρωτοφανές αν συνυπολογισθεί η υψηλή ζήτηση όχι μόνο τις ώρες αιχμής αλλά και τις υπόλοιπες ώρες της ημέρας. Να σημειωθεί ότι είναι η πρώτη φορά στην ιστορία της ΔΕΗ που το σύστημα λειτουργεί περισσότερο από 48 ώρες με κατανάλωση πάνω από 9.000 MW.


H προετοιμασία για τη «μάχη του θέρους» του 2005 είχε ξεκινήσει από πέρυσι τον Σεπτέμβριο, αμέσως μετά τη λήξη των Παραολυμπιακών Αγώνων, έπειτα από ρητή εντολή του υπουργού Ανάπτυξης κ. Δ. Σιούφα. H πολιτική ηγεσία του υπουργείου είχε λάβει σοβαρά υπόψη της όλα τα χαρακτηριστικά του μπλακάουτ της 12ης Ιουλίου 2004 αλλά και το οργανωτικό πνεύμα ηλεκτροδότησης των Ολυμπιακών Αγώνων, οι οποίοι διεξήχθησαν χωρίς απολύτως κανένα πρόβλημα στην τροφοδοσία και διανομή ρεύματος.


Στο υπουργείο Ανάπτυξης είχε συσταθεί τον περασμένο Σεπτέμβριο Ειδική Ομάδα Εργασίας υπό την εποπτεία της πολιτικής ηγεσίας και με τη συμμετοχή των διοικήσεων των PAE, ΔΕΣΜΗΕ και ΔΕΗ. H ομάδα είχε καταλήξει σε συμπεράσματα για την καλύτερη αντιμετώπιση της ηλεκτρικής επάρκειας του 2005. Σημαντικό στοιχείο του σχετικού πορίσματος ήταν η ανάγκη για εξοικονόμηση ενέργειας και για διαχείριση της ζήτησης ενέργειας με στόχο την περικοπή της μεγάλης θερινής αιχμής. Το πόρισμα προέβλεπε σαφώς ότι έπρεπε να τεθούν σε εφαρμογή όλα τα αναγκαία μέτρα που μπορούν να ληφθούν για την όσο το δυνατόν μεγαλύτερη διασφάλιση της ηλεκτρενεργειακής τροφοδοσίας, λαμβάνοντας υπόψη τα εξαιρετικά στενά περιθώρια αλλά και τον μεγάλο χρόνο που απαιτούν οι αναγκαίες επενδύσεις. Το πόρισμα αυτό χρησιμοποιήθηκε εκτενώς και ξεκίνησαν σχετικά σύντομα οι κατάλληλες κινήσεις για την αντιμετώπιση της θερινής επάρκειας του συστήματος.


* Οικονομία στην κατανάλωση


H τοποθέτηση πυκνωτών σε κτίρια του Δημοσίου ήταν το πρώτο μέτρο, το οποίο μάλιστα είχε ως αποτέλεσμα να γίνει οικονομία στην κατανάλωση. Τα λεγόμενα συστήματα αντιστάθμισης της αέργου ισχύος στα δημόσια κτίρια για την αύξηση του συντελεστή ισχύος τουλάχιστον στο 0,95 τελικώς απέδωσαν στη μάχη της ηλεκτροδότησης.


Σύμφωνα με τον γενικό γραμματέα του υπουργείου Ανάπτυξης κ. N. Στεφάνου, «ενισχυτικά του συστήματος λειτούργησε η αντιστάθμιση των γραμμών μεταφοράς, η οποία βελτίωσε την τάση σημαντικά σε σχέση με πέρυσι».


* Στρατηγείο συντονισμού


Στην ίδια προσπάθεια εντάχθηκαν και οι μεγάλοι βιομηχανικοί και εμπορικοί καταναλωτές μέσης και υψηλής τάσης με βάση την απόφαση για περικοπή της ισχύος αιχμής κατά τον μήνα Ιούλιο. Ολα αυτά τα μέτρα αφενός μεν βελτίωσαν την ευστάθεια των τάσεων του συστήματος, αφετέρου δε οδήγησαν σε μέση μείωση 200-220 MW της αιχμής κατά τις μεσημεριανές ώρες των έξι-επτά θερμών ημερών του Ιουλίου και ενός διημέρου της προηγούμενης εβδομάδας, όταν ζητήθηκε η περικοπή της αιχμής.


Το υπουργείο Ανάπτυξης σε συνεργασία με τη ΔΕΗ, το ΔΕΣΜΗΕ και τη PAE υλοποίησε επίσης ένα ευρύ διαφημιστικό πρόγραμμα με έντυπα και ηλεκτρονικά μηνύματα για την ανάγκη εξοικονόμησης ενέργειας παρέχοντας απλές πρακτικές συμβουλές με στόχο τη διαμόρφωση μιας νέας κουλτούρας ενεργειακής συμπεριφοράς από τον έλληνα πολίτη, χωρίς να χάσει σχεδόν τίποτε από τις ανέσεις του. Οπως φάνηκε πάντως από την ποιοτική ανάλυση της κατανάλωσης, ο μέσος Ελλην τις θερμές ώρες δεν συμμορφώθηκε και συνέχισε να καταναλώνει. Βεβαίως στις σύγχρονες κοινωνίες το κράτος είναι υποχρεωμένο να παρέχει αδιαλείπτως τέτοιου είδους υπηρεσίες στους πολίτες.


Κατά την κρίσιμη περίοδο από το τέλος Ιουνίου ως και σήμερα, στην οδό Μεσογείων, στο υπουργείο Ανάπτυξης έχει στηθεί ένα άτυπο «στρατηγείο συντονισμού ηλεκτροδότησης» που λειτουργεί ουσιαστικά σε 24ωρη βάση, με επικεφαλής τον υπουργό Ανάπτυξης και συντονιστή τον γενικό γραμματέα του υπουργείου κ. Στεφάνου. Σε στενή συνεργασία με τις διοικήσεις της ΔΕΗ και του ΔΕΣΜΗΕ, από το «στρατηγείο» παρηκολουθείτο η επάρκεια και η ζήτηση ηλεκτρικού ρεύματος σε 24ωρη βάση και λαμβάνονταν γρήγορα αποφάσεις παρέμβασης, όπως π.χ. εισαγωγές ρεύματος όποτε χρειαστεί. Οπως δήλωσε στο «Βήμα» ο κ. Σιούφας, «τα μέτρα ενίσχυσης του συστήματος που έχουν προγραμματισθεί εδώ και καιρό και υλοποιήθηκαν από τις αρχές Ιουλίου αποδίδουν και το σύστημα αντέχει αλλά ποτέ δεν εφησυχάζουμε». Το στρατηγείο αυτό θα μείνει ενεργό ως το τέλος του μήνα για προληπτικούς λόγους.


Οι καταναλωτές δεν κάνουν οικονομία


Σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου Ανάπτυξης, το πρώτο εξάμηνο του 2005 σε σχέση με το αντίστοιχο πρώτο εξάμηνο του 2004 η αύξηση της κατανάλωσης ήταν 3,6% αλλά τον Ιούλιο εφέτος σε σχέση με τον περυσινό η αύξηση ήταν μόνο 1,9%. Παρά το θετικό γεγονός της σχετικά μικρής αύξησης τον Ιούλιο, αποδεικνύεται από την ανάλυση των καταναλώσεων ότι τις ώρες αιχμής, από τις 11 το πρωί ως τις 4 το μεσημέρι, οι καταναλωτές δεν κάνουν οικονομία και «καίνε ρεύμα στο φουλ», όπως τονιζόταν από κύκλους του υπουργείου. Τις υπόλοιπες ώρες πάντως οι καταναλώσεις είναι μάλλον πιο βατές. Αλλα χαρακτηριστικά της κατανάλωσης είναι ότι πλέον παρατηρείται υψηλός ρυθμός αύξησης από τις 9 το βράδυ ως τα μεσάνυχτα λόγω της εκτεταμένης χρήσης κλιματιστικών στην επαρχία αλλά και λόγω της ολοένα μεγαλύτερης παραμονής των καταναλωτών στα αστικά κέντρα και των θερινών διακοπών με μικρότερη διάρκεια χρόνο με τον χρόνο.


Πάντως, όπως αποδείχθηκε την προηγούμενη εβδομάδα, τα προβλήματα της υψηλής αιχμής, της ανισορροπίας Βορρά – Νότου και της παλαιότητας των μονάδων παραγωγής του Νότου παραμένουν τα μόνιμα χαρακτηριστικά του ηλεκτρικού μας συστήματος και για αυτό στο υπουργείο Ανάπτυξης η εντολή του κ. Σιούφα ήταν «μην εφησυχάζετε».


Χαρακτηριστικό ότι όλη την προηγούμενη εβδομάδα το βράδυ, γύρω στις 11, η κατανάλωση ξεπερνούσε τα 8.600 μεγαβάτ ενώ πέρυσι το ρεκόρ Αυγούστου και μάλιστα στη διάρκεια της ημέρας εν μέσω Ολυμπιακών Αγώνων ήταν 8.550 μεγαβάτ! Μόνο στην Πελοπόννησο η κατανάλωση έφθανε και υπερέβαινε τα 1.000 μεγαβάτ και γίνονταν πολύ μεγάλες προσπάθειες να μη διακοπεί η ηλεκτροδότηση σε ένα τόσο μεγάλο κομμάτι της χώρας. H Πελοπόννησος εξελίσσεται πλέον στον πιο αδύναμο κρίκο της ενεργειακής αλυσίδας της χώρας αφού οι καλοκαιρινές καταναλώσεις της είναι εξαιρετικά αυξημένες το καλοκαίρι, χωρίς να υπάρχουν οι αντίστοιχες υποδομές αντιμετώπισης της αυξημένης ζήτησης. «H κατασκευή του Κέντρου Υπερυψηλής Τάσης Πατρών είναι πλέον αδήριτη ανάγκη για να προστατευθεί η παροχή στην Πελοπόννησο» τόνιζε στο «Βήμα» ο κ. Στεφάνου. Βεβαίως απόλυτη ανάγκη είναι πλέον και η κατασκευή ενός ακόμη σταθμού ηλεκτροπαραγωγής στην Πελοπόννησο και συγκεκριμένα σε Μεγαλόπολη ή Πάτρα, όπως άλλωστε έχει προγραμματίσει η ΔΕΗ, που πάντως προτιμά τη Μεγαλόπολη.


Το πρόβλημα της Πελοποννήσου πρέπει να επιλυθεί το συντομότερο αφού η περιοχή είναι διασυνδεδεμένη με την υπόλοιπη χώρα και φυσικά δεν αντιμετωπίζει το ίδιο ζήτημα με τα νησιά (Κρήτη, Ρόδος) που πρέπει να αντιμετωπίσουν τη ζήτηση με ίδια μέσα.


Στην κρίσιμη στιγμή της υπερκατανάλωσης όμως μεγάλο ρόλο έπαιξαν οι εισαγωγές από τις γειτονικές χώρες: για την ενίσχυση του συστήματος έγιναν εκτεταμένες εισαγωγές ηλεκτρικού ρεύματος 600 μεγαβάτ από τη Βουλγαρία, 500 από την Ιταλία και 100 μεγαβάτ από την Αλβανία, γεγονός που τονίζει για μία ακόμη φορά τη σημασία των διεθνών ενεργειακών διασυνδέσεων μιας χώρας.