H γενική εντύπωση που επικρατεί μεταξύ των ελλήνων πολιτών είναι ότι τα κύρια προβλήματα της οικονομίας μας είναι τα κρατικά ελλείμματα και το Δημόσιο. Παράλληλα αυξάνεται ο αριθμός των πολιτών που αναγνωρίζουν ως κύριο πρόβλημα την ανεργία, τη σημαντική ανισότητα εισοδημάτων, τις χαμηλές συντάξεις κτλ. Καθένας από εμάς μπορεί να προσθέσει ένα πρόβλημα ανάλογα με τις προσωπικές του εμπειρίες.


Είναι βέβαια αληθές ότι αυτά τα προβλήματα είναι πραγματικά και είναι αναγκαίο να βρεθούν ικανοποιητικές λύσεις. Εκείνο γύρω από το οποίο υπάρχει κάποια σύγχυση και ασάφεια είναι η αιτία αυτών των προβλημάτων. H γενική εντύπωση είναι ότι φταίει η κυβέρνηση, η παρούσα ή η προηγούμενη. Για την κυβέρνηση και για τους ψηφοφόρους της ΝΔ όλα τα κακά της οικονομίας μας προέρχονται από την κακή διαχείριση του ΠαΣοΚ. Για το ΠαΣοΚ και για τους ψηφοφόρους του το κακό προέρχεται από την ανικανότητα της κυβέρνησης να κατανοήσει τα προβλήματα και να βρει λύσεις. Για το KKE το πρόβλημα δεν είναι οι κυβερνήσεις αλλά το καπιταλιστικό σύστημα που έχει τις εγγενείς αδυναμίες του και συνεπώς οι κυβερνήσεις είναι καταδικασμένες να υπηρετούν την οικονομική ολιγαρχία και όχι τον λαό. Σε όλα αυτά μπορεί να υπάρχουν σοβαρά στοιχεία αλήθειας αλλά τα προβλήματα της χώρας δεν είναι μόνο ή δεν είναι κυρίως οι χειρισμοί της εκάστοτε κυβέρνησης.


Τα οικονομικά προβλήματα της χώρας (και βέβαια όχι μόνο τα οικονομικά) πηγάζουν σε μεγάλο βαθμό από τη δική μας συμπεριφορά, δηλαδή ημών των πολιτών. Ως πολίτες παρουσιάζουμε μεγάλη αδιαφορία ως προς την τήρηση των υποχρεώσεών μας προς το κράτος γενικά και προς ορισμένους κρατικούς οργανισμούς ειδικά (όπως π.χ. τα ασφαλιστικά ταμεία). Μια πολύ σοβαρή παράλειψη των ελλήνων πολιτών που έχει σχέση με τη δημοσιονομική κατάσταση της χώρας είναι η πληρωμή των φόρων. Είναι νομίζω ολοφάνερο από τη γενική γνώση που έχουμε ότι όποιος Ελληνας πληρώνει κανονικά τους φόρους που του αναλογούν το κάνει επειδή δεν μπορεί να κάνει αλλιώς. Οποιος μπορεί να αποφύγει την πληρωμή φόρων το κάνει ευχαρίστως χωρίς καμία ενοχή. Ορισμένοι μάλιστα έχουν αναπτύξει και σχετικό επιχείρημα, σύμφωνα με το οποίο είναι οικονομικά συμφέρουσα για το γενικό καλό η συμπεριφορά αυτή διότι ο κάθε πολίτης είναι πιο αποτελεσματικός στη χρησιμοποίηση αυτών των χρημάτων (δηλαδή, των φόρων) από το κράτος που είναι σπάταλο, αντιπαραγωγικό κτλ.


H αλήθεια είναι ότι κανένας δεν θέλει να πληρώσει φόρους και αν μπορεί να αποφύγει την πληρωμή τους το κάνει ευχαρίστως. Αναφέρεται αυτές τις ημέρες ότι τα δημόσια έσοδα έχουν καταρρεύσει. Οι φορολογικές αρχές αδυνατούν να συλλέξουν τους οφειλόμενους φόρους και το παράνομο εμπόριο οργιάζει. H κυβέρνηση (κάθε κυβέρνηση) είναι υπεύθυνη για αυτά που η ίδια κάνει ή παραλείπει να κάνει. Για παράδειγμα, η κυβέρνηση της ΝΔ έχει ευθύνη για την προεκλογική αναγγελία ότι θα καταργήσει το ΣΔΟΕ διότι έτσι έδωσε ουσιαστικά το σύνθημα «μην πληρώνετε φόρους». Ούτε όμως η τωρινή κυβέρνηση ούτε οι προηγούμενες έχουν άμεση ευθύνη για την άρνηση των πολιτών να τηρήσουν τους νόμους και να εκπληρώσουν τις φορολογικές υποχρεώσεις τους.


Συμπέρασμα: Είναι σκόπιμο παράλληλα με την κριτική μας για την εκάστοτε κυβέρνηση να ασκούμε κριτική και στους εαυτούς μας, αν δηλαδή εμείς κάνουμε αυτό που είναι υποχρέωσή μας. Το συμπέρασμα φαίνεται κάπως ηθικοθρησκευτικό αλλά η πρόθεσή μου είναι να δείξω ότι το κράτος χωρίς τη δική μας υπακοή στους νόμους δεν μπορεί να κάνει πολλά.


Περί αυτού θα επανέλθουμε.