Οι βαμβακοπαραγωγοί της χώρας δημιουργούν παράδοση. Εδώ και αρκετά χρόνια, κάθε χρόνο τέτοια εποχή, εμφανίζονται στις πλατείες των επαρχιακών πόλεων, στις εθνικές οδούς και στις οθόνες των τηλεοράσεων, μαζί με τα τρακτέρ τους, και απειλούν με κλείσιμο εθνικών οδών, με προτίμηση στην περιοχή των Τεμπών, πραγματοποιούν τις απειλές και, μερικές φορές, για περισσότερο εφέ, βάζουν φωτιά και σε μερικά ελαστικά αυτοκινήτων. Το αίτημα πάντα το ίδιο: Μεγαλύτερες επιδοτήσεις για μεγαλύτερες ποσότητες βάμβακος.
H αλήθεια είναι ότι οι αγρότες, και όχι μόνο οι βαμβακοπαραγωγοί, είναι μια παραγωγική τάξη που δουλεύει σκληρά και δικαιούται μια ικανοποιητική και δίκαιη αμοιβή και ένα αξιοπρεπές επίπεδο διαβίωσης. Αυτό άλλωστε είναι κάτι που μπορεί να υποστηριχθεί για κάθε παραγωγική τάξη. Δυστυχώς οι κανόνες της αγοράς και το θεσμικό πλαίσιο περιορίζουν τις επιθυμίες σε εκείνο το οποίο είναι εφικτό.
Δεδομένου ότι οι κανόνες της Ευρωπαϊκής Ενωσης για την επιδότηση του βάμβακος δεν μπορούν να αλλάξουν, οι έλληνες βαμβακοπαραγωγοί ζητούν την επιδότηση της επιπλέον παραγωγής από εθνικούς πόρους. Υπάρχουν τρεις σοβαροί λόγοι για τους οποίους το αίτημα αυτό δεν πρέπει να ικανοποιηθεί:
Πρώτον, με δεδομένα τα προβλήματα του κρατικού προϋπολογισμού και το αναμενόμενο μεγάλο έλλειμμα, η επιδότηση των βαμβακοπαραγωγών με εθνικούς πόρους θα ήταν αντίθετη προς το πνεύμα και την προσπάθεια δημοσιονομικής εξυγίανσης της κυβέρνησης.
Δεύτερον, αν ικανοποιηθεί το αίτημα των βαμβακοπαραγωγών, η κυβέρνηση δεν μπορεί να αρνηθεί την ικανοποίηση ανάλογων ή και διαφορετικών αιτημάτων άλλων ομάδων του πληθυσμού που ίσως έχουν πολύ μεγαλύτερη ανάγκη απ’ ό,τι οι βαμβακοπαραγωγοί.
Τρίτον, η επιδότηση από εθνικούς πόρους απαιτεί κατάθεση σχετικού αιτήματος και έγκριση από την EE. Με δεδομένη τη δημοσιονομική κατάσταση της χώρας (που βρίσκεται ουσιαστικά υπό επιτήρηση) ένα τέτοιο αίτημα προς την EE θα προκαλούσε γελοιοποίηση της κυβέρνησης.
Ενα ενδιαφέρον στοιχείο είναι ότι ορισμένοι βουλευτές της ΝΔ (των σχετικών νομών) υποστηρίζουν το αίτημα των βαμβακοπαραγωγών. Ισως αισθάνονται ότι, αν κάνουν το αντίθετο, θα έχουν προβλήματα επανεκλογής. Ισως όμως να οφείλεται αυτό και στην έλλειψη προγράμματος της ΝΔ για την αγροτική πολιτική και ανάπτυξη. Στο κυβερνητικό Πρόγραμμα για την Οικονομία της ΝΔ αναφέρεται (σελ. 88): «Ειδικότερα στο Αγροτικό μας Πρόγραμμα προβλέπουμε την εφαρμογή Ειδικού Ολοκληρωμένου Προγράμματος για την Ανάπτυξη της Υπαίθρου. Στόχος του είναι η ανάπτυξη των αγροτικών περιοχών, ιδίως των πιο προβληματικών…». Τέτοια προγράμματα ακόμη δεν έχουμε δει, ούτε φαίνεται να γίνεται κάποια προσπάθεια προς την κατεύθυνση της ανάπτυξης της ελληνικής γεωργίας.
Το χρώμα της ηγεσίας των βαμβακοπαραγωγών είναι εφέτος, όπως και τα προηγούμενα χρόνια, γαλάζιο και κόκκινο. Τα προηγούμενα χρόνια, επί κυβερνήσεων ΠαΣοΚ, οι ερυθροκύανοι βαμβακοπαραγωγοί είχαν κέρδος ανεξαρτήτως της έκβασης των κινητοποιήσεων. Αν έπαιρναν τις επιδοτήσεις, αυτό ήταν κέρδος χρηματικό. Αν δεν έπαιρναν τις επιδοτήσεις, θα προκαλούσαν φθορά της κυβέρνησης, αυτό ήταν κέρδος πολιτικό για τις παρατάξεις τους. Τώρα όμως που δεν θα πάρουν επιδοτήσεις, θα υποστούν το πολιτικό κόστος και οι παρατάξεις τους και οι ίδιοι. Φυσικά, και οι υπόλοιποι Ελληνες που υφίστανται τις συνέπειες των κινητοποιήσεων και τον αποκλεισμό των εθνικών οδών.
Το συμπέρασμα είναι ότι τόσο σοβαρά ζητήματα όπως η αγροτική ανάπτυξη και η εισοδηματική πολιτική δεν πρέπει να είναι αντικείμενο αντιπολιτευτικών και συνδικαλιστικών παιχνιδιών. Απαιτείται εθνικός σχεδιασμός.
Ο κ. Θεόδωρος Π. Λιανός είναι καθηγητής Πολιτικής Οικονομίας στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών.
