«Η διαδικασία εισαγωγής των χαρτονομισμάτων και των κερμάτων ευρώ απαιτεί τώρα την ενεργό συνεργασία καθενός από εμάς και όλων μας» τονίζει ο υποδιοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος κ. Ν. Γκαργκάνας λίγες ημέρες πριν από την κυκλοφορία του νέου νομίσματος. Ο ίδιος θεωρεί ότι το γεγονός πως σε λίγους μήνες οι πληρωμές σε μετρητά θα διενεργούνται με το ίδιο νόμισμα από τα 304 εκατομμύρια πολίτες της ζώνης του ευρώ «υπερβαίνει τα στενά οικονομικά όρια» και αποτελεί «ένα ιστορικό γεγονός μεγάλης σημασίας, στο οποίο εμείς οι Ελληνες ως πραγματικοί Ευρωπαίοι θα είμαστε παρόντες».
Κύριε Γκαργκάνα, πόσο έτοιμοι είμαστε να υποδεχθούμε το νέο νόμισμα;
«Πιστεύω ότι έχει γίνει η αναγκαία προετοιμασία και έχουν διαμορφωθεί οι προϋποθέσεις ώστε όλα να κυλήσουν ομαλά και χωρίς εκπλήξεις».
Ωστόσο στην Ελλάδα παρατηρείται σε σχέση με τις άλλες χώρες έλλειμμα πληροφόρησης σχετικά με την εισαγωγή των χαρτονομισμάτων και των κερμάτων ευρώ στην κυκλοφορία. Τι σας κάνει να πιστεύετε ότι όλα τελικά θα κυλήσουν ομαλά;
«Κοιτάξτε, η ενημερωτική εκστρατεία που βρίσκεται σε εξέλιξη επιταχύνεται σταδιακά και θα κορυφωθεί τις τελευταίες ημέρες του έτους και τις πρώτες εβδομάδες του 2002. Πιστεύω ότι αυτές οι προσπάθειες ενημέρωσης του κοινού θα επιτύχουν να καλύψουν ως τις αρχές του επόμενου έτους το έλλειμμα πληροφόρησης που εξακολουθεί να υπάρχει σχετικά με την εισαγωγή των τραπεζογραμματίων και των κερμάτων ευρώ στην κυκλοφορία».
Τα χαρτονομίσματα ευρώ ως την 1.1.2002 θα αποτελούν «εικονική πραγματικότητα», αφού το ευρύ κοινό δεν θα μπορεί να τα περιεργαστεί και να εξοικειωθεί μαζί τους. Τι είναι αυτό που προστατεύει τους καταναλωτές από το να πέσουν θύματα απάτης;
«Τα τραπεζογραμμάτια ευρώ ενσωματώνουν χαρακτηριστικά ασφαλείας της πιο σύγχρονης τεχνολογίας. Μπορείτε εύκολα να αναγνωρίσετε ένα γνήσιο τραπεζογραμμάτιο ευρώ αρκεί να το πιάσετε, να το κοιτάξετε και να το κρατήσετε πλάγια στο φως. Τα τραπεζογραμμάτια ευρώ εκτυπώνονται σε χαρτί από βαμβακερές ίνες, το οποίο τους προσδίδει μοναδική υφή. Ορισμένα μέρη στην όψη του εκτυπώνονται ανάγλυφα, ώστε να μπορείτε να αναγνωρίσετε το γνήσιο τραπεζογραμμάτιο με την αφή. Οταν κρατάτε το τραπεζογραμμάτιο πλάγια στο φως, βλέπετε μια ιριδίζουσα λωρίδα που αλλάζει ελαφρά ο χρωματισμός της. Υπάρχουν αρκετά άλλα χαρακτηριστικά ασφαλείας, όπως το υδατογράφημα, η ταινία ασφαλείας, η λωρίδα ελάσματος κτλ. Συνολικά τα τραπεζογραμμάτια ευρώ ενσωματώνουν περίπου 35 χαρακτηριστικά ασφαλείας που μειώνουν σημαντικά τον κίνδυνο παραχάραξης».
Καθοριστικό ρόλο στην ομαλή και γρήγορη μετάβαση στο ευρώ θα παίξουν οι τράπεζες από τις οποίες θα προμηθευτούν ευρώ οι πολίτες. Πόσο έτοιμα είναι τα ελληνικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα;
«Οι ελληνικές τράπεζες δεν υστερούν σε σύγκριση με τις τράπεζες των άλλων χωρών της ζώνης του ευρώ και έχουν ολοκληρώσει, σε μεγάλο βαθμό, την προετοιμασία τους. Οι αναγκαίες προσαρμογές των μηχανογραφικών τους συστημάτων βρίσκονται ήδη στο τελικό στάδιο. Οι τράπεζες έχουν δεσμευθεί να προσαρμόσουν το μηχανικό και λογισμικό μέρος των ΑΤΜ, έτσι ώστε σημαντικό ποσοστό, 80%-85% του συνολικού δικτύου των μηχανών αυτών να διαθέτει τραπεζογραμμάτια ευρώ από τις πρώτες ώρες της Τρίτης 1 Ιανουαρίου 2002. Στις υπόλοιπες μηχανές η σχετική προσαρμογή θα γίνει αργότερα στη διάρκεια της εβδομάδας και θα ολοκληρωθεί ως το τέλος της δεύτερης εβδομάδας του Ιανουαρίου 2002. Επιπλέον, για την καλύτερη εξυπηρέτηση των πελατών τους κατά τις ημέρες αιχμής και για την όσο το δυνατόν ταχύτερη απόσυρση των δραχμών, οι τράπεζες θα λειτουργούν και πέραν του κανονικού ωραρίου τις πρώτες ημέρες του έτους. Θα οργανώσουν επίσης ειδικά τμήματα στα καταστήματά τους, υπεύθυνα για τον εφοδιασμό των πελατών με ευρώ και την απόσυρση των δραχμών. Ετσι θα διασφαλιστεί ο ομαλός εφοδιασμός των πολιτών με τραπεζογραμμάτια και κέρματα ευρώ».
Οι ΑΤΜ των τραπεζών, από τις οποίες θα εφοδιαστεί το κοινό με χαρτονομίσματα ευρώ, θα δίνουν κυρίως χαρτονομίσματα των 20 (6.815 δρχ.) και 50 ευρώ (17.037 δρχ.). Το στοιχείο αυτό δεν θα δημιουργήσει προβλήματα στη λειτουργία της αγοράς από την έλλειψη μικρότερης αξίας χαρτονομισμάτων και κερμάτων;
«Οι μεγάλες επιχειρήσεις, όπως αλυσίδες σουπερμάρκετ, εμπορικά καταστήματα κτλ., έχουν εφοδιαστεί με χαρτονομίσματα 5 και 10 ευρώ και κέρματα με τα οποία θα δίνουν ρέστα. Επιπλέον από αύριο Δευτέρα 17 Δεκεμβρίου το ευρύ κοινό θα έχει τη δυνατότητα να αγοράζει κέρματα από τις τράπεζες σε ειδικές συσκευασίες γνωριμίας, η καθεμία από τις οποίες θα περιέχει 45 κέρματα ευρώ όλων των αξιών, συνολικής αξίας 14,67 ευρώ, έναντι 5.000 δρχ. Αυτές οι ειδικές συσκευασίες θα βοηθήσουν τους πολίτες να εξοικειωθούν με τα νέα κέρματα. Θα επιτρέψουν επίσης στους καταναλωτές να κάνουν αγορές χρησιμοποιώντας το ακριβές ποσό σε κέρματα ευρώ από την 1η Ιανουαρίου 2002. Επιπλέον από αύριο Δευτέρα 17 Δεκεμβρίου 2001 οι μικρότερες εμπορικές επιχειρήσεις θα μπορούν να προμηθεύονται συσκευασίες με κέρματα ευρώ από τις τράπεζες».
Οι επιχειρήσεις είναι εκείνες που στην ουσία θα εκπαιδεύσουν τους καταναλωτές στη χρήση του νέου νομίσματος. Πιστεύετε ότι είναι επαρκώς προετοιμασμένες για να αντεπεξέλθουν σε αυτόν τον ρόλο;
«Ασφαλώς η συνεργασία των εμπορικών επιχειρήσεων για την ομαλή εισαγωγή στην κυκλοφορία των τραπεζογραμματίων και των κερμάτων ευρώ έχει ιδιαίτερη σημασία. Οι εμπορικές επιχειρήσεις είναι πολύ πιο εξοικειωμένες με τη διενέργεια συναλλαγών και τη διαχείριση τραπεζογραμματίων και κερμάτων από ό,τι οι πελάτες τους. Η ορθή εφαρμογή των κανόνων στρογγυλοποίησης κατά τη μετατροπή των ποσών που είναι εκφρασμένα σε δραχμές σε ποσά που είναι εκφρασμένα σε ευρώ, η τήρηση της διπλής αναγραφής των τιμών στις δύο νομισματικές μονάδες, η μη εκμετάλλευση της εισαγωγής του ευρώ σε φυσική μορφή για τη στρογγυλοποίηση των ποσών προς τα άνω, η παροχή βοήθειας στους πελάτες ώστε να κατανοήσουν τις λεπτομέρειες των συναλλαγών σε ευρώ και, γενικά, η υιοθέτηση μιας φιλικής στάσης συνεργασίας είναι βασικά στοιχεία για την εξασφάλιση της επιτυχίας της εισαγωγής των τραπεζογραμματίων και των κερμάτων ευρώ».
Οι καταναλωτές ανησυχούν ότι η μετάβαση μπορεί να αποτελέσει ευκαιρία για αδικαιολόγητες ή συγκεκαλυμμένες αυξήσεις τιμών. Τι έχετε να τους πείτε;
«Η εκτίμηση της Τράπεζας της Ελλάδος, όπως και των άλλων κεντρικών τραπεζών των χωρών της ζώνης του ευρώ, είναι ότι ο κίνδυνος αύξησης των τιμών κατά τη διαδικασία της μετατροπής είναι περιορισμένος. Αφενός έχει ληφθεί σειρά μέτρων, όπως η διπλή αναγραφή των τιμών, κλαδικές συμφωνίες κτλ., ώστε να ελαχιστοποιηθούν φαινόμενα κερδοσκοπικής αναπροσαρμογής των τιμών σε ευρώ. Αφετέρου η μετατροπή των δραχμικών τιμών σε τιμές σε ευρώ δεν είναι γενικά πιθανό να πραγματοποιηθεί με προσαρμογές προς μία μόνο κατεύθυνση, ακόμη και αν, παρ’ ελπίδα, κάποιες επιχειρήσεις το επιδιώξουν. Συνεπώς αναμένεται να υπάρξει, σε κάποιο βαθμό, αντιστάθμιση των προς τα άνω προσαρμογών των τιμών με αντίστοιχες προσαρμογές προς τα κάτω.
Συνολικά αναμένεται η επίδραση της εισαγωγής του ευρώ σε φυσική μορφή στις τιμές να είναι πολύ μικρή και σε κάθε περίπτωση παροδική. Μεσοπρόθεσμα η μετάβαση στο ευρώ θα οδηγήσει σε μεγαλύτερη διαφάνεια ως προς τις τιμές, σε ένταση του ανταγωνισμού συγκριτικά με την περίοδο κυκλοφορίας των εθνικών νομισματικών μονάδων και συνακόλουθα σε πίεση για μείωση των τιμών».
