Στον στρατό συχνά ένας αξιωματικός προτού αποστρατευθεί προάγεται στον αμέσως επόμενο βαθμό και οι συνάδελφοί του χαριστικά τον αποκαλούν μίνι. Ετσι πολύ συχνά συμβαίνει να έχουμε μίνι στρατηγούς οι οποίοι αναλαμβάνουν μια άνευ σημασίας δραστηριότητα ενώ όλοι γνωρίζουν ότι στην ουσία έχουν αποστρατευθεί. Την περίοδο αυτή παράγουν μίνι έργο και φέρουν μίνι τίτλο.


Το έργο των συγκεκριμένων αξιωματικών μου θύμισε και το προσχέδιο του κρατικού προϋπολογισμού του 2002 που πρόσφατα δημοσιεύτηκε με την υπογραφή του υπουργού Εθνικής Οικονομίας. Κατ’ αρχήν είναι μίνι στο μέγεθος και στην πληροφόρηση. Πού τα μεγαλεία των κλασικών κειμένων… Πενήντα επτά σελίδες και αυτές αραιογραμμένες. Είναι μίνι στην αισιοδοξία αφού οι συντάκτες του, ξεχνώντας τις αλλεπάλληλες αλλαγές στον στόχο της ανάπτυξης που μόνοι τους έθεσαν, έρχονται και από τη μία εκτιμούν ότι η ανάπτυξη θα είναι σύμφωνα με τους στόχους τους και από την άλλη εμφανίζονται επιφυλακτικοί. Είναι μίνι στα περιεχόμενα όταν αποφεύγει επιμελώς να συζητήσει τις εξελίξεις στη διαχείριση των δημοσίων επιχειρήσεων και οργανισμών, τις εξελίξεις στα ασφαλιστικά ταμεία και άλλα σημαντικά για τον μέσο ψηφοφόρο αλλά πιθανώς ασήμαντα για έναν μίνι συντάκτη. Είναι, τέλος, μίνι στον χρόνο ζωής, άρα και στην αξιοπιστία, αφού συντάχθηκε για να μην ισχύσει ώστε να αναρωτιέται κανείς ακόμη και γιατί να τον λάβει υπόψη του. Ανεπιφύλακτα όλα αυτά είναι λάθος και πρέπει να το προσέξουμε.


Πρώτον, όπως είπαν ορισμένοι, γιατί το εξώφυλλό του μοιάζει με ενημερωτικό φυλλάδιο του ΚΕΠ (Κόμμα Ελευθέρων Πολιτών)· δεύτερον, γιατί μπορεί να έχει ιστορική σημασία· και, τρίτον, γιατί αποπέμπει αλαζονεία. Τα στοιχεία που συνηγορούν σε αυτή την κριτική μας δεν είναι λίγα και ένα μικρό δείγμα αυτών ακολουθεί.


Το σκέλος των δαπανών εμφανίζει πολύ μικρές αποκλίσεις ανάμεσα στην πρόβλεψη των κονδυλίων του πέρυσι και στις εκτιμήσεις πραγματοποιήσεων εφέτος. Αν λάβουμε υπόψη τις ήδη γνωστές απώλειες εσόδων, σύμφωνα με τα στοιχεία του προσχεδίου, άλλες απώλειες δεν προβλέπεται να υπάρξουν. Δεν έχουμε παρά να κάνουμε λίγη υπομονή. Οχι βέβαια ως το τελικό σχέδιο του Νοεμβρίου αλλά ως την έκθεση του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος που, όπως πάντοτε, θα μας πληροφορήσει για τα πραγματικά στοιχεία.


Η αξιοπιστία των στοιχείων σε επίπεδο προοπτικών και σχεδιασμού της οικονομικής διαχείρισης των κρατικών λειτουργιών είναι πολύ χαλαρή. Είναι προφανές ότι, σύμφωνα με τις διαγραφόμενες εξελίξεις, στην κυριολεξία κανένας δεν γνωρίζει πώς αυτές θα διαχυθούν στις επί μέρους οικονομίες, άρα και στην Ελλάδα. Η άποψη που στήριζε ως τώρα κάποια αισιοδοξία είχε να κάνει με το ότι η παγκόσμια κάμψη αντισταθμιζόταν σ’ εμάς από την εσωτερική δυναμική της ελληνικής οικονομίας. Οι ως σήμερα γνωστές ενδείξεις για τους άλλους είναι σημαντικά πιο αρνητικές από εκείνες που αρχικά είχαν υπολογιστεί. Απλό παράδειγμα, η Αμερική που οδηγήθηκε ύστερα από ολόκληρες δεκαετίες σε αρνητικά πραγματικά επιτόκια. Υπό αυτές τις συνθήκες θεωρούμε ότι είναι αρκετά αλαζονικό στηριζόμενοι σε στοιχεία του Ιουλίου να παρουσιάζουμε ένα απαισιόδοξο σενάριο που, ακόμη και στην περίπτωση μη τόσο σοβαρής κρίσης, στην ουσία φέρνει έτσι τα νούμερα ώστε το πρωτογενές πλεόνασμα να παραμένει αμετάβλητο σε σχέση με το αισιόδοξο. Τελικά τι μας χαρακτηρίζει: ικανότητα μάγου ή υπερβολική αισιοδοξία;


Τέλος, η σημαντική μείωση των κοινοτικών πόρων που εμφανίζεται στα κονδύλια των γεωργικών ενισχύσεων είναι ανησυχητική και γιατί υπολογίζεται σε σχέση με το αισιόδοξο σενάριο και επειδή τα μεγέθη επανέρχονται στα χαμηλά επίπεδα του 2000, γεγονός που προδικάζει ή αναταραχές ή αύξηση των ελλειμμάτων.


Ο κ. Νίκος Γ. Χαριτάκης είναι επίκουρος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών.