Για τους απανταχού του κόσμου χρήστες του Διαδικτύου κανένα όνομα δεν ήταν τόσο συνυφασμένο με την ταχύτατη είσοδο του Internet στη ζωή μας όσο αυτό της αμερικανικής εταιρείας Yahoo! Η αμερικανική portal κατάφερε μέσα σε λιγότερο από έξι χρόνια να εξελιχθεί από μια μικρή εταιρεία στην Καλιφόρνια στην πρώτη παγκόσμια πύλη στο Διαδίκτυο με 185 εκατ. χρήστες. Η Yahoo! καταξιώθηκε ως ένας ευκίνητος ανταγωνιστής που κατατρόπωνε τους αντιπάλους του κερδίζοντας δικαίως τον τίτλο του κορυφαίου brand στο Internet. Το μοντέλο της Yahoo! αναπαράχθηκε σε εκατοντάδες αγορές παγκοσμίως, μη εξαιρουμένης και της χώρας μας. Οι κεφαλαιαγορές αντάμειψαν την πορεία αυτή με μια κεφαλαιοποίηση που τον Μάρτιο του περασμένου χρόνου ξεπέρασε τα 100 δισ. δολάρια (περίπου 36 τρισ. δρχ.!).


Λίγοι μήνες όμως ήταν αρκετοί για να γκρεμίσουν τη Yahoo! από το πάνθεον των γιγάντων της νέας οικονομίας. Η μετοχή της εταιρείας έπεσε από τα 205 δολάρια στα 17, με αποτέλεσμα η Yahoo! να απολέσει μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα το 92% της μέγιστης κεφαλαιοποίησής της. Η εταιρεία αναμένει μείωση της τάξεως του 30% στον κύκλο εργασιών της για το 2001 ως αποτέλεσμα της κατάρρευσης των εσόδων από on line διαφήμιση. Κορυφαία διευθυντικά στελέχη παραιτήθηκαν ενώ πριν από μερικές ημέρες και ο διευθύνων σύμβουλος της Yahoo! κ. Tim Koogle ανακοίνωσε την πρόθεσή του να αποχωρήσει από την εταιρεία. Το μέλλον της διαγράφεται πια τόσο δυσοίωνο που είναι πιθανόν να πέσει θύμα επιθετικής εξαγοράς από κάποιον ανταγωνιστή της.


Η περίπτωση της Yahoo! κατέστησε προφανές ότι η κρίση της νέας οικονομίας δεν αφορά μόνο τις μικρές εταιρείες, τα λεγόμενα dot. coms, αλλά και τους μεγάλους παίκτες του κλάδου. Οι αναταράξεις της Yahoo! αλλά και της Amazon, του εταίρου-κολοσσού του Internet, διαψεύδουν όσους ισχυρίζονταν ότι το μέλλον των πιο δυνατών εταιρειών του Διαδικτύου είναι εξασφαλισμένο καθώς είχαν αποδείξει στην πράξη τη βιωσιμότητα του επιχειρηματικού τους μοντέλου.


Πέραν τούτου τα προβλήματα της Yahoo! οδηγούν σε δύο σημαντικές διαπιστώσεις σχετικά με το επιχειρηματικό μοντέλο των portals, διαπιστώσεις που δεν θα πρέπει να αφήσουν αδιάφορες και τις ελληνικές πύλες στο Διαδίκτυο:


Πρώτον, ο μεγάλος αριθμός επισκεπτών από μόνος του δεν διασφαλίζει την εμπορική επιτυχία μιας portal. Το σημαντικότερο ίσως πρόβλημα της Yahoo! ήταν ότι, πέραν των εσόδων από on line διαφήμιση, η εταιρεία δεν βρήκε κάποιον άλλον τρόπο να αξιοποιήσει οικονομικά τα εκατοντάδες εκατομμύρια χρήστες που επισκέπτονται τις σελίδες της καθημερινά. Με απλά λόγια, η Yahoo! έχει πάρα πολλούς επισκέπτες αλλά λίγους πραγματικούς πελάτες με τους οποίους να έχει εμπορικές συναλλαγές, με συνέπεια η εταιρεία να είναι υπερβολικά εξαρτημένη από μία πηγή εσόδων.


Δεύτερον, η παροχή ποιοτικού περιεχομένου (quality content) είναι αναγκαία αλλά όχι ικανή προϋπόθεση επιτυχίας κάθε portal. Η εποχή που το δωρεάν ποιοτικό περιεχόμενο εξασφάλιζε αυτόματα σημαντικές πηγές εσόδων από διαφήμιση έχει περάσει, πιθανώς και ανεπιστρεπτί. Κατά συνέπεια, αν μια portal έχει πραγματικά ποιοτικό περιεχόμενο το οποίο να τη διαφοροποιεί από τους ανταγωνιστές της, πρέπει να αρχίσει να βρίσκει τρόπους να χρεώνει τους χρήστες της για τις πληροφορίες και τις υπηρεσίες που παρέχει.


Οι ελληνικές portals θα ήταν χρήσιμο να διδαχθούν από το πάθημα της Yahoo! και να προσαρμόσουν αναλόγως τη στρατηγική τους.


Ο κ. Κυριάκος Μητσοτάκης είναι διευθύνων σύμβουλος της Εθνικής Επιχειρηματικών Συμμετοχών, της εταιρείας venture capital του ομίλου της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος.