Ημέρες εορτών, ημέρες κοινωνικών εκδηλώσεων, ημέρες που καταλήγουν σε προβληματισμούς γύρω από τα φλέγοντα ζητήματα της ελληνικής κοινωνίας. Εχω αρχίσει να πιστεύω ότι οι σύγχρονοι κανόνες καλής συμπεριφοράς επιβάλλουν οι άνδρες να κάθονται χωριστά από τις γυναίκες, έτσι ώστε ανεμπόδιστα εκείνοι να συζητούν θέματα όπως η οικονομική πολιτική της κυβέρνησης, τα λάθη της ΝΔ, το Χρηματιστήριο και γενικά το πόσο δύσκολο είναι να λειτουργείς την επιχείρησή σου σε μια χώρα που δεν καταλαβαίνει, το πόσο σημαντική είναι για την πρόοδο και την ανάπτυξη η ελεύθερη επιχειρηματικότητα. Με έναν περιορισμό. Οι περισσότεροι, αν όχι όλοι, ορίζουν εμπόδια στην ελεύθερη επιχειρηματικότητα, έχοντας ως γνώμονα την προστασία των ειδικών συνθηκών που τους επιτρέπουν να λειτουργούν αποτελεσματικά χωρίς, αν είναι δυνατόν, ανταγωνισμό.


Φταίει ο κ. Παπαντωνίου που δεν αποκρατικοποιεί. Φταίει ο κ. Χριστοδουλάκης που δεν ενεργεί άμεσα ώστε να αξιοποιηθούν τα χρήματα του ΚΠΣ για επιχειρηματικές δράσεις, σε ό,τι συμφέρει τον καθένα. Φταίει ο κ. Λαλιώτης που αργούν να γίνουν τα έργα. Φταίει ο κ. Βερελής που δεν κλείνει την ΟΑ και δεν λειτουργούν οι υπόλοιπες συγκοινωνίες. Φταίει η ΝΔ που δεν κάνει αντιπολίτευση. Φταίει η κυρία Μπακογιάννη που κάνει εσωτερική αντιπολίτευση. Η οπτική γωνία που υποκρύπτει η συγκεκριμένη τακτική οδηγεί σε ένα συμπέρασμα. Ο καθένας από την πλευρά του κάνει ό,τι καλύτερο μπορεί, αλλά οι περιορισμοί που του επιβάλλονται από το πλαίσιο λειτουργίας τον υποχρεώνουν να αριστοποιεί σε μη ικανοποιητικά πλαίσια. Συνδέει λοιπόν τη βελτίωση της αποτελεσματικότητάς του αποκλειστικά και μόνο με τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας του συστήματος.


Δύο παρατηρήσεις στη συγκεκριμένη τακτική: Πρώτον, αν είμαστε τόσο σίγουροι ότι στην πράξη πάντοτε επιλέγουμε το καλύτερο δυνατόν, πώς απαντάμε στο επιχείρημα που θέλει ως έναν λόγο που δικαιολογεί, για παράδειγμα, την πτώση του Χρηματιστηρίου την τελευταία περίοδο και τη μη πλήρη αξιοποίηση των πόρων που χορηγήθηκαν από τους επενδυτές στις επιχειρήσεις μέσω των αυξήσεων κεφαλαίων; Γιατί δηλαδή η πτώση των μετοχών να ερμηνεύεται μόνο επειδή η κυβερνητική πολιτική δεν είναι η ενδεδειγμένη και να μην οφείλεται και στο ότι περίπου το 26% των αυξήσεων των κεφαλαίων παραμένει με διάφορες δικαιολογίες ανενεργό, κατά παρέκκλιση των εγκριθέντων εισηγητικών εκθέσεων;


Δεύτερον, είμαι έτοιμος να δεχθώ ότι ένα μεγάλο τμήμα των διοικητικών παρεμβάσεων προκαλεί αναμφισβήτητα κόστος και άρα συρρικνώνει την ανταγωνιστικότητα των ελληνικών επιχειρήσεων σε εθνικό και διεθνές επίπεδο. Δεν υπάρχουν όμως και αντίστοιχες παρεμβάσεις που λειτουργούν ως εμπόδια στην ανάπτυξη του ανταγωνισμού στην εγχώρια αγορά για τους διεθνείς ανταγωνιστές μας; Οταν δηλαδή είμαστε η χώρα-μέλος της ΕΕ που προβάλλει τα μεγαλύτερα εμπόδια στη δημιουργία μιας επιχειρηματικής δράσης στο περιβάλλον της, θεωρούμε ότι αυτό δεν ισχυροποιεί τη θέση των ήδη δραστηριοποιημένων ελληνικών επιχειρήσεων έναντι των αντιπάλων;


Ως κατάληξη, λειτουργούμε επιχειρηματικά με γνώμονα τον ανταγωνισμό, την αντιπαλότητα και τη σφοδρότητα στη σύγκρουση ή προτιμάμε τη συνεργασία, τη φιλική διάθεση και την αέναο κριτική για τις ευθύνες των τρίτων; Είμαστε ειλικρινά κοινωνία του ανταγωνισμού ή του status quo; Διότι αν είμαστε το δεύτερο, τότε στις προσκλήσεις σε γεύμα είναι προτιμότερο, για την ψυχική μου υγεία, να κάθομαι με τις κυρίες.


Ο κ. Νίκος Γ. Χαριτάκης είναι επίκουρος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών.