Αφορμή για το σημερινό σχόλιό μου είναι η Σίφνος. Τα στοιχεία είναι αποκαλυπτικά και ικανά να στηρίξουν τις σκέψεις που διατυπώνονται στη συνέχεια του σχολίου. Για αρκετά χρόνια ο πολιτικός κ. Σημίτης παραθερίζει στο συγκεκριμένο νησί του Αιγαίου. Η τουριστική κίνηση του νησιού ακολουθεί, σε σχέση με τον εσωτερικό τουρισμό, μια σταθερή πορεία.
Τα τελευταία χρόνια ο ίδιος πολιτικός, ως Πρωθυπουργός πλέον της χώρας, συνεχίζει να περνάει τις διακοπές του στο νησί. Τα στοιχεία του εσωτερικού τουρισμού στη Σίφνο αυξάνονται εντυπωσιακά. Καθώς τα φώτα της δημοσιότητας έστω και για λίγες ημέρες πληροφορούν τον μέσο πολίτη πόσο ωραίες παραλίες, πόσο ωραίες εκδρομές και πόσο καλούς ψαράδες έχει το νησί όπως συμβαίνει με όλα τα προϊόντα που διαφημίζονται για να τα γνωρίσει ο καταναλωτής ενισχύεται η τουριστική οικονομία του. Τώρα όσο στο μέλλον το προϊόν που λέγεται τουριστικές υπηρεσίες στη Σίφνο θα παραμένει υψηλής ποιότητας, ανεξάρτητα αν θα το επισκέπτεται ή όχι ο Πρωθυπουργός της χώρας, τα στοιχεία θα δείχνουν την ευημερία των κατοίκων του νησιού να αυξάνεται. Η δωρεάν διαφήμιση που προσέφεραν οι επισκέψεις του Πρωθυπουργού δημιούργησε την αναγκαία «διείσδυση στην αγορά» που απαιτείται για κάθε καινούργιο προϊόν σε ένα ανταγωνιστικό περιβάλλον. Σημειώνεται ότι το φαινόμενο δεν είναι μοναδικό, αφού και στο παρελθόν έχουμε αντίστοιχα παραδείγματα όπως της Μυκόνου, της Σαντορίνης και της Κέρκυρας.
Τα συγκεκριμένα παραδείγματα επηρεάζουν τη γενικότερη συμπεριφορά μας ως προς την τουριστική βιομηχανία μας ή αντίθετα, υπό την αρχέγονη επίδραση του γνωστού υποτιμητικού αποφθέγματος «θα γίνουμε οι ξενοδόχοι της Ευρώπης», προσπαθούμε να τα υποτιμήσουμε;
Πώς αντιμετωπίζουμε για παράδειγμα την πρόθεση του Πάπα να επισκεφθεί το Αγιον Ορος; Κατά τη γνώμη μου, με ακραίες τοποθετήσεις που ξεπερνούν ακόμη και τους μοναχούς του Θιβέτ, όταν ζήτησε να το επισκεφθεί ο σύντροφος Μάο. Εναλλακτικά όμως, αν θέλαμε να αξιοποιήσουμε το συγκεκριμένο γεγονός, θα μπορούσαμε να δεχθούμε με μεγάλη χαρά την επίσκεψη και ταυτόχρονα να χρησιμοποιήσουμε την παγκόσμια δημοσιότητα της επίσκεψης για να προβάλουμε τη μοναδικότητα του Ορους, σε συνάρτηση με τη σημασία του για την Ορθοδοξία.
Στο τέλος Νοεμβρίου προβλέπεται να επισκεφθεί τη χώρα ο πρόεδρος Κλίντον. Στο πρόγραμμα των επισκέψεών του ανακοινώθηκε ότι θα περιλάβει τους Δελφούς, τα Μετέωρα και τις Μυκήνες: τρεις μοναδικούς και με παγκόσμια ακτινοβολία εθνικούς θησαυρούς. Αμφιβάλλω αν έχουμε προβληματισθεί πώς θα αξιοποιήσουμε τουριστικά τη δημοσιότητα που θα δοθεί στους συγκεκριμένους χώρους.
Ο τουρισμός είναι η βιομηχανία της Ελλάδας. Δυστυχώς όμως για πολλές δεκαετίες κάναμε ό,τι μπορούσαμε για να τον καταστρέψουμε. Βιάσαμε τον φυσικό πλούτο. Δημιουργήσαμε φυσικό κεφάλαιο χωρίς παράλληλα να επενδύσουμε σε ανθρώπινο. Επικεντρώσαμε το ενδιαφέρον μας στην ανάπτυξη μέσω της δημόσιας διαχείρισης και δεν εμπιστευθήκαμε τη δυναμική της ιδιωτικής πρωτοβουλίας. Αποκλείσαμε τον ανταγωνισμό στις μεταφορές μέσω της Ολυμπιακής και του καμποτάζ. Φθάσαμε στο σημείο να έχουμε δημόσια διαχείριση στα μουσεία με αποτέλεσμα να κλείνουν όταν υπάρχουν επισκέπτες. Ακόμη και σήμερα που για πρώτη φορά τον Δεκαπενταύγουστο η μετακίνηση των επισκεπτών στην Τήνο έγινε χωρίς κανένα πρόβλημα, το θέμα ήταν τι θα γίνει με τους τουριστικούς πράκτορες των νησιών που στο μέλλον δεν θα εκδίδουν εισιτήρια γιατί πλέον βγάζουμε εισιτήρια με επιστροφή. Οι δυνατότητες είναι απεριόριστες και οι λύσεις δεδομένες. Αρκεί το Δημόσιο και στον τομέα αυτό να αντιγράψει τη συμπεριφορά των πρωτοπόρων της ιδιωτικής πρωτοβουλίας, όπως ο Ωνάσης κάποτε και ο Λάτσης σήμερα.
Ο κ. Νίκος Γ. Χαριτάκης είναι επίκουρος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών.
