Η ΠΡΩΤΗ ­ οργανωτική κυρίως ­ αναδιάρθρωση του ασφαλιστικού συστήματος επιχειρείται με το νομοσχέδιο του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων το οποίο εγκρίθηκε την Παρασκευή από το Υπουργικό Συμβούλιο.


Ο υπουργός κ. Μ. Παπαϊωάννου παρουσίασε τα βασικά σημεία του νομοσχεδίου, ενώ απέφυγε να δεσμευτεί ως προς τον χρόνο κατάθεσής του στη Βουλή, σημειώνοντας ότι αυτό «θα γίνει το συντομότερο δυνατόν».


Μετά την ψήφιση του συγκεκριμένου νομοσχεδίου, θα ανοίξει νέος κύκλος διαλόγου για την ουσιαστική αναμόρφωση του ασφαλιστικού συστήματος. Τα μέτρα αυτά ­ το λεγόμενο «μεγάλο πακέτο» ­ θα αγγίξουν τα όρια ηλικίας και το ύψος των συντάξεων. Ωστόσο, η ολοκλήρωσή τους τοποθετείται μετά το 2000, παρ’ ότι ο κ. Παπαϊωάννου διαβεβαίωνε ότι «οι συζητήσεις για το μεγάλο πακέτο θα προχωρήσουν με ταχείς ρυθμούς».


Τα μέτρα που περιλαμβάνονται στο υπό κατάθεση νομοσχέδιο αφορούν τις συγχωνεύσεις και ενοποιήσεις Ταμείων, την περιστολή δαπανών στους κλάδους υγείας, τη θέσπιση αντικινήτρων για την απασχόληση των συνταξιούχων, τον περιορισμό της εισφοροδιαφυγής, την καλύτερη αξιοποίηση της περιουσίας των Ταμείων, τη χορήγηση σύνταξης θανάτου και στους συζύγους, ενώ, τέλος, θα προβλέπεται για πρώτη φορά στη χώρα μας η ασφάλιση των ιερόδουλων.


ΑΛΛΑΖΕΙ ο ασφαλιστικός χάρτης της χώρας με τις ενοποιήσεις Ταμείων και τη δημιουργία του νέου μεγάλου ασφαλιστικού φορέα των αυταπασχολουμένων που προωθεί το νομοσχέδιο του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων.


«Οι ενοποιήσεις δεν θα θίξουν τα ώριμα ασφαλιστικά δικαιώματα των ασφαλισμένων» διαβεβαιώνει ο υπουργός κ. Μ. Παπαϊωάννου προσπαθώντας να καθησυχάσει όσους ανησυχούν για τις αλλαγές που θα επιφέρει το νομοσχέδιο στο ασφαλιστικό καθεστώς τους και κατά προέκταση στα δικαιώματά τους.


«Το Βήμα» παρουσιάζει τα ασφαλιστικά ταμεία τα οποία συγχωνεύονται ή ενοποιούνται καθώς και το καθεστώς ασφάλισης και συνταξιοδότησης που θα ισχύσει για τους ήδη ασφαλισμένους: Κατ’ αρχήν θα πρέπει να σημειώσουμε ότι βρίσκεται σε εξέλιξη ο διάλογος μεταξύ τραπεζών, ΟΤΟΕ και κυβέρνησης για την ενοποίηση των ταμείων κύριας ασφάλισης των τραπεζοϋπαλλήλων. Η κυβέρνηση έχει εκφράσει τη θετική βούλησή της για την ενοποίηση των Ταμείων υπό την προϋπόθεση ότι δεν θα υποστεί οικονομικές συνέπειες το ΙΚΑ, στο οποίο ασφαλίζονται περίπου 35.000 τραπεζοϋπάλληλοι. Το επικείμενο νομοσχέδιο θα προβλέπει την έκδοση υπουργικής απόφασης για την επικύρωση της μελλοντικής συμφωνίας ΟΤΟΕ – τραπεζών – κυβέρνησης για τη δημιουργία του νέου Ταμείου.


Ενοποιούνται τα τρία Ταμεία ΤΕΒΕ, ΤΑΕ (Εμπόρων), ΤΣΑ (Αυτοκινητιστών) και δημιουργούν ενιαίο φορέα με την επωνυμία «Οργανισμός Ασφάλισης Ελευθέρων Επαγγελματιών» (ΟΑΕΕ). Ο νέος φορέας θα ασφαλίζει 850.000 επαγγελματίες και 220.000 συνταξιούχους, δηλαδή η σχέση ασφαλισμένων προς συνταξιούχους είναι 4:1, που θεωρείται διεθνώς ως οικονομικώς υγιής για το μέλλον του Ταμείου, υπό την προϋπόθεση βεβαίως ότι δεν θα διαταραχθεί. Το νέο Ταμείο είναι το τρίτο κατά σειράν σε μέγεθος μετά το ΙΚΑ και τον ΟΓΑ. Διευκρινίζεται ότι οι ξενοδόχοι που η δραστηριότητά τους έχει αρχίσει πριν από την έναρξη ισχύος του νέου νόμου και σήμερα ασφαλίζονται στο Ταμείο Πρόνοιας Ξενοδόχων θα μπορούν ­ προαιρετικά ­ να ασφαλίζονται στον νέο οργανισμό. Επίσης, με την έκδοση προεδρικών διαταγμάτων θα είναι δυνατή η ένταξη στο νέο Ταμείο των ελευθέρων επαγγελματιών οι οποίοι δεν ασφαλίζονται σε άλλον φορέα κύριας ασφάλισης ή στερούνται μόνιμης και σταθερής επαγγελματικής στέγης.


Στους φορείς επικουρικής ασφάλισης, με το νομοσχέδιο υλοποιούνται οι εξής συγχωνεύσεις: Στο ΙΚΑ-ΤΕΑΜ (επικουρικό ταμείο του ΙΚΑ) συγχωνεύονται τα Ταμεία ΕΤΕΜ (μετάλλου), ΤΕΑΠΕΠ (προσωπικού πετρελαιοειδών), ΤΕΑΗΕ (Ηλεκτροτεχνιτών), ΤΕΑΕΥΕΕΟ (εκπροσώπων και προσωπικού εργατοϋπαλληλικών οργανώσεων), ΤΕΑΠΑΛΠ (Λιμενεργατών) και τα δύο ταμεία πρόνοιας του προσωπικού των Οργανισμών Λιμένος Πειραιώς και Θεσσαλονίκης.


Ενοποιούνται σε ένα τα 12 ταμεία αρωγής των δημοσίων υπαλλήλων (ΤΑΔΥ), δηλαδή των υπουργείων Γεωργίας, Εμπορίου, ΠΕΧΩΔΕ, Παιδείας, Συγκοινωνιών, Δικαιοσύνης, Βιομηχανίας, Κοινωνικών Υπηρεσιών, Προεδρίας, Εξωτερικών, Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας, Τελωνειακών Υπαλλήλων. Στην ασφάλιση των ανωτέρω Ταμείων υπάγονται και οι υπάλληλοι ορισμένων ΝΠΔΔ που εποπτεύονται από τα αντίστοιχα υπουργεία.


Το προσωπικό του υπουργείου Αιγαίου υπάγεται στην ασφάλιση του Ταμείου Αρωγής Υπουργείου Κοινωνικών Υπηρεσιών. Οι υπάλληλοι των υπουργείων Εμπορικής Ναυτιλίας, Μακεδονίας-Θράκης, Τουρισμού (Γ.Γ. Τουρισμού), Εθνικής Αμυνας δεν έχουν αντίστοιχο ταμείο αρωγής.


Ενοποιούνται τα 47 ταμεία πρόνοιας των δικηγόρων και τα τρία ταμεία ασφάλισης που υπάρχουν στον χώρο των Σωμάτων Ασφαλείας.


Στο νομοσχέδιο ξεκαθαρίζεται το ασφαλιστικό καθεστώς το οποίο θα ακολουθήσουν οι ασφαλισμένοι αυτών των Ταμείων κατά την κρίσιμη μεταβατική περίοδο. Το υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων επισημαίνει ότι με τη δημιουργία του νέου οργανισμού ασφάλισης ελευθέρων επαγγελματιών δεν θίγονται ασφαλιστικά δικαιώματα των ασφαλισμένων των Ταμείων που ενοποιούνται. Ειδικότερα, το νέο ασφαλιστικό καθεστώς τους έχει ως εξής:


Οι σημερινοί συνταξιούχοι ΤΕΒΕ και ΤΑΕ διατηρούν τη σύνταξή τους, η οποία θα αναπροσαρμόζεται σύμφωνα με τις εκάστοτε χορηγούμενες αυξήσεις. Οι συνταξιούχοι του ΤΣΑ που λαμβάνουν τα κατώτατα όρια συντάξεως του Ταμείου τους, επειδή αυτές είναι πολύ χαμηλές σε σχέση με τις συντάξεις άλλων Ταμείων, θα πάρουν σταδιακή αύξηση από 1.1.1999 έτσι ώστε ως το 2002 να φθάσουν στα κατώτατα όρια του ΤΕΒΕ. Ως εκ τούτου οι συνταξιούχοι που λαμβάνουν υψηλότερες συντάξεις και έχουν υψηλότερα κατώτατα όρια θα εξακολουθούν να παίρνουν τις συντάξεις αυτές.


Στο μεταβατικό διάστημα δίδεται το δικαίωμα σε όσους συνταξιοδοτούνται να επιλέξουν το ευνοϊκότερο για αυτούς καθεστώς. Συγκεκριμένα, οι ως τις 31.12.1992 ασφαλισμένοι και στα τρία Ταμεία που συνταξιοδοτούνται τα επόμενα πέντε χρόνια θα έχουν το δικαίωμα να επιλέξουν το συνταξιοδοτικό καθεστώς είτε του Ταμείου τους είτε του νέου ενιαίου φορέα. Ειδικά οι ασφαλισμένοι στο ΤΑΕ έχουν το δικαίωμα για δέκα χρόνια από την εφαρμογή του καταστατικού του ενιαίου φορέα να επιλέξουν τα κατώτατα όρια των Ταμείων τους. Για τους ασφαλισμένους από 1.1.1993 εντεύθεν ισχύουν οι ίδιες προϋποθέσεις όπως ορίζονται στον ασφαλιστικό νόμο 2084/92. Η έκταση και το ύψος των παροχών ασθενείας του νέου Ταμείου θα καθοριστούν με τον κανονισμό παροχών που θα εκδοθεί με υπουργική απόφαση εντός έξι μηνών μετά την ψήφιση του νομοσχεδίου. Ωστόσο ως την έκδοση της συγκεκριμένης απόφασης θα εξακολουθούν να ισχύουν οι διατάξεις του κλάδου ασθενείας των ΤΕΒΕ και ΤΑΕ. Με την ενοποίηση του κλάδου ασθενείας όχι μόνο θα βελτιωθεί η θέση των ασφαλισμένων, αλλά και οι ασφαλισμένοι του ΤΑΕ θα έχουν ανοιχτή πρωτοβάθμια ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, που σήμερα δεν προβλέπεται από την ισχύουσα νομοθεσία του Ταμείου.


Αλλά και με τη συγχώνευση των επικουρικών ταμείων στο ΙΚΑ, ΤΕΑΜ και ΕΤΕΑΜ, δεν μεταβάλλονται τα συνταξιοδοτικά δικαιώματα των ασφαλισμένων. Αντιθέτως, βελτιώνονται τα ποσά των συντάξεων στις περιπτώσεις των επικουρικών ταμείων που χορηγούν μικρότερα ποσά από τα αντίστοιχα του ΙΚΑ-ΤΕΑΜ. Στην περίπτωση αυτή προβλέπεται η προσαρμογή τους στα κατώτατα όρια του ΙΚΑ-ΤΕΑΜ. Αν όμως οι χορηγούμενες συντάξεις υπερβαίνουν τα κατώτατα όρια του επικουρικού ταμείου του ΙΚΑ, θα διατηρούνται ως έχουν.


Τέλος, θετικές για τους ασφαλισμένους είναι οι διατάξεις του νομοσχεδίου για τα ενοποιούμενα ταμεία αρωγής (επικουρικά) των δημοσίων υπαλλήλων. Συγκεκριμένα διατηρούνται οι συντάξεις που είναι υψηλότερες του 20% των συντάξιμων αποδοχών και ταυτοχρόνως βελτιώνεται σημαντικά η σύνταξη όσων ασφαλισμένων ελάμβαναν μικρότερη σύνταξη, έτσι ώστε σταδιακά να φθάσει τουλάχιστον στο 20%.


Τριβές για τα αμοιβαία


Η ΡΥΘΜΙΣΗ για τον φορέα, που θα διαχειρίζεται τα διαθέσιμα των ασφαλιστικών ταμείων, έχει προκαλέσει τριβές στο εσωτερικό της κυβέρνησης και στις σχέσεις κυβέρνησης και συνδικαλιστικών οργανώσεων.


Η διοίκηση της Τράπεζας της Ελλάδος αντιδρά στην προοπτική να συσταθούν ειδικά αμοιβαία κεφάλαια, καθώς θα απολέσει το αποκλειστικό προνόμιο διαχείρισης της περιουσίας που έχει σήμερα. Η κεντρική τράπεζα εκτιμά ότι το σημερινό σύστημα είναι το πλέον ενδεδειγμένο. Σε έκθεση, που υποβλήθηκε από τη διοίκηση της τράπεζας κατά τη διάρκεια του κοινωνικού διαλόγου, σημειώνεται ότι με το ισχύον σύστημα οι φορείς μπορούν να κάνουν τις επενδυτικές επιλογές τους ελεύθερα, ενώ η διαχείριση των διαθεσίμων κεφαλαίων από την ίδια είναι προς το συμφέρον όλων.


Από την άλλη πλευρά, κριτική στην Τράπεζα της Ελλάδος και στην κυβερνητική πρόταση ασκείται από τη ΓΣΕΕ. Η Συνομοσπονδία, αφενός, παραδέχεται την τεχνογνωσία της Τράπεζας της Ελλάδος, αλλά αμφισβητεί τον ισχυρισμό της τράπεζας, ότι το σημερινό σύστημα παρέχει τη δυνατότητα στους ασφαλιστικούς φορείς, ανά πάσα στιγμή, να επιλέξουν άλλον φορέα διαχείρισης των επενδύσεών τους.


Η ΓΣΕΕ διαφωνεί και με την υποχρεωτική επένδυση του 90% του ενεργητικού των φορέων αποκλειστικά σε έντοκα γραμμάτια και ομόλογα του Δημοσίου, και αντιπροτείνει χαρτοφυλάκιο, με όρια επενδυτικού κινδύνου, ανάλογα με τις επικρατούσες συνθήκες στη χώρα μας.


Πώς θα γίνει η αξιοποίηση των αποθεματικών



ΕΝΑ ΜΕΙΚΤΟ σύστημα διαχείρισης των αποθεματικών, τόσο των ασφαλιστικών ταμείων όσο και των δημοσίων οργανισμών (ΝΠΔΔ, Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης) ­ που αγγίζουν περίπου τα τρία τρισ. δραχμές , αναμένεται να συμπεριλάβει η κυβέρνηση στο ασφαλιστικό νομοσχέδιο ακολουθώντας τις προτάσεις της επιτροπής του κοινωνικού διαλόγου για την αναμόρφωση του ασφαλιστικού συστήματος.


Τα ασφαλιστικά ταμεία και οι οργανισμοί με το νέο σύστημα θα έχουν δύο επιλογές για τον τρόπο αξιοποίησης των αποθεματικών τους: είτε μέσω της Τράπεζας της Ελλάδος, όπως ορίζει η ισχύουσα νομοθεσία, είτε με τοποθετήσεις σε «ειδικά αμοιβαία κεφάλαια» μέσω «χρηματοοικονομικών συμβούλων», τους οποίους υποχρεούνται να προσλάβουν.


Οι σχεδιαζόμενες αλλαγές στο σύστημα αξιοποίησης των αποθεματικών είναι οι εξής:


* Θεσπίζεται ενιαίο νομοθετικό πλαίσιο για την «ενεργό διαχείριση» των αποθεματικών από τα ταμεία και τους οργανισμούς, μέσω Ανωνύμων Εταιρειών Διαχείρισης Αμοιβαίων Κεφαλαίων (ΑΕΔΑΚ) της επιλογής του, αρκεί να καλύπτουν ορισμένες προϋποθέσεις. Αυτό θα αποτελεί εναλλακτική επιλογή των ταμείων. Σε αντίθετη περίπτωση, η διαχείριση των αποθεματικών θα γίνεται από την Τράπεζα της Ελλάδος. Σημειώνεται ότι στις ΑΕΔΑΚ αποκλειστικοί μεριδιούχοι θα είναι οι δημόσιοι οργανισμοί και οι ασφαλιστικοί φορείς.


* Ταυτοχρόνως, δημιουργείται «ειδικό όργανο εποπτείας» του νέου θεσμού, το οποίο θα ελέγχει τόσο τις εταιρείες αμοιβαίων κεφαλαίων που θα αναλαμβάνουν τη διαχείριση των αποθεματικών όσο και τους χρηματοοικονομικούς συμβούλους, αλλά και τα διοικητικά συμβούλια των ταμείων και των οργανισμών.


* Τα ταμεία και οι οργανισμοί που θα επιλέξουν το σύστημα της «ενεργού διαχείρισης» υποχρεούνται να επενδύσουν το 80% των ενεργητικών τους (εξαιρουμένων των απαιτούμενων κεφαλαίων ταμειακής διαχείρισης) σε «ειδικά αμοιβαία κεφάλαια», μεριδιούχοι των οποίων θα είναι μόνο οι δημόσιοι οργανισμοί και ασφαλιστικοί φορείς.


* Για τη σύσταση αυτών των «ειδικών αμοιβαίων κεφαλαίων», οι ΑΕΔΑΚ θα λαμβάνουν ειδική άδεια από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς.


* Το 70%-90% του ενεργητικού των φορέων ­ που επενδύεται είτε μέσω των ΑΕΔΑΚ είτε μέσω της Τράπεζας της Ελλάδος ­ παραμένει υποχρεωτικώς επενδεδυμένο σε έντοκα γραμμάτια και ομόλογα του Δημοσίου.


* Οι επιχορηγήσεις του κρατικού προϋπολογισμού προς τα ταμεία ή τους οργανισμούς μπορεί να γίνεται υπό μορφήν μακροχρόνιων ομολόγων, ελεύθερα διαπραγματεύσιμων, εφόσον βεβαίως δεν υφίσταται άμεσο ταμειακό πρόβλημα στους φορείς αυτούς.


Μεταβολές στο σύστημα περίθαλψης Επανέρχεται ο Ενιαίος Φορέας Υγείας – Θα συνεργάζονται τα Ταμεία για τον καθορισμό του κόστους των υπηρεσιών


ΔΥΟ ΡΙΖΙΚΕΣ αλλαγές, που ανατρέπουν τη σημερινή εικόνα της παρεχόμενης ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης από τα ασφαλιστικά ταμεία και έχουν ως στόχο την εξοικονόμηση πόρων, θα περιλαμβάνονται στο επικείμενο νομοσχέδιο της κυβέρνησης για το ασφαλιστικό σύστημα.


Οι αλλαγές αυτές αφορούν τους κλάδους υγείας των ταμείων και είναι οι εξής:


* Καθιερώνουν ενιαίο ύψος παροχών υγείας για όλους τους ασφαλισμένους, με γνώμονα κυρίως τις παροχές του ΙΚΑ.


* Εισάγουν τη «σύμπραξη» όλων των Ταμείων, με στόχο τη μείωση του κόστους λειτουργίας, αλλά και του κόστους των συναλλαγών με προμηθευτές, γιατρούς, νοσοκομεία, κ.ο.κ.


Η υιοθέτηση των μέτρων αυτών θα αλλάξει άρδην το τοπίο στον χώρο της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, αφού θα μεταβληθούν κατά τρόπο σημαντικό το κόστος και το επίπεδο των παροχών. Σήμερα, δαπανώνται τεράστια ποσά, ενώ το επίπεδο παροχών υγείας είναι χαμηλό και παράλληλα το κύκλωμα «βιομηχανία υγείας» ανθοφορεί εκμεταλλευόμενο τον κατακερματισμό και των παροχών και των Ταμείων, ή κλάδων υγείας.


Ενδεικτικά των οικονομικών μεγεθών, που αφορούν την περίθαλψη και των τεραστίων συμφερόντων που κινούνται γύρω από αυτήν, είναι τα στοιχεία του κοινωνικού προϋπολογισμού του 1997. Συγκεκριμένα, τα ασφαλιστικά ταμεία δαπάνησαν για παροχές υγείας ποσό 1,087 τρισ. δραχμών. Από αυτά, το 89,74% αφορά παροχές σε είδος (ιατρική, οδοντιατρική, νοσοκομειακή, φαρμακευτική περίθαλψη) και το 10,25% παροχές σε χρήμα (επιδόματα μητρότητας, τοκετού, ατυχημάτων, βοηθήματα θανάτου, έξοδα κηδείας, κ.ο.κ.).


Το πρώτο μέτρο περιλαμβάνει την εφαρμογή ενός ενιαίου φορέα υγείας, ή ενός άλλου συστήματος, που θα εξασφαλίζει ενιαίο επίπεδο παροχών σε όλους τους ασφαλισμένους. Πρόκειται για επαναφορά παλαιότερης πρότασης που προέβλεπε τη θέσπιση «Ενιαίου Φορέα Υγείας». Ο ενιαίος φορέας θα διαχειρίζεται τα ποσά που δαπανούν τα ασφαλιστικά ταμεία για παροχές υγείας και θα επιτυγχάνει καλύτερες τιμές υπηρεσιών από νοσοκομεία (ιδιωτικά, ή δημόσια), γιατρούς κ.ο.κ. Ταυτοχρόνως, θα παρέχει ενιαίο επίπεδο περίθαλψης σε όλους τους ασφαλισμένους.


Στην εκδοχή αυτή, αντιδρούν οι συνδικαλιστικές οργανώσεις, οι οποίες διαφωνούν με οποιαδήποτε «εξομοίωση προς τα κάτω».


Το δεύτερο κυβερνητικό μέτρο σχετίζεται με την ενιαία λειτουργία και συνεργασία των Ταμείων στη διαμόρφωση της τιμής των υπηρεσιών και στη μείωση του κόστους των προμηθειών υλικών, σχετικών με την περίθαλψη.


Στο σημείο αυτό, προτείνεται η «συνεργασία» μεταξύ των Ταμείων χωρίς να αποσαφηνίζεται κατά πόσον αυτή θα λάβει τη μορφή κάποιας κοινοπραξίας.


Κατ’ αρχήν, η συνεργασία μπορεί να αφορά τη σύναψη ­ μεταξύ των ορισμένων Ταμείων ­ συμβάσεων παροχής υπηρεσιών υγείας. Παραδείγματος χάριν, τα ιατρεία του ΙΚΑ μπορούν ­ έναντι κάποιου τιμήματος ­ να καλύπτουν ιατροφαρμακευτικά και τους ασφαλισμένους ενός άλλου Ταμείου.


Πέραν αυτού, θα παρέχεται η δυνατότητα στα Ταμεία, με τη σύναψη κάποιας μορφής κοινοπραξίας, να διαπραγματεύονται, από κοινού, με τα δημόσια, ή ιδιωτικά, νοσοκομεία το κόστος νοσηλείας (δευτεροβάθμια περίθαλψη) των ασφαλισμένων τους. Υπολογίζεται ότι με τον τρόπο αυτό μπορεί να μειωθούν οι δαπάνες υγείας των Ταμείων, ακόμη και 30%, με τον περιορισμό, κυρίως, των φαινομένων υπερτιμολόγησης των φαρμάκων, αλλά και των νοσηλίων. Ανάλογα αποτελέσματα ­ περιορισμού του κόστους ­ αναμένονται και στις προμήθειες των Ταμείων με ιατροφαρμακευτικό υλικό, ή μηχανημάτων, σχετικών με την υγεία.


Η από κοινού διαπραγμάτευση των Ταμείων με τους προμηθευτές υλικών και μηχανημάτων δίνει ιδιαίτερη διαπραγματευτική ισχύ στους ασφαλιστικούς φορείς και καθιστά δυνατή τη μείωση του κόστους των προμηθειών τους.


Οι συνδικαλιστικές οργανώσεις, τέλος, δεν απορρίπτουν την πρόταση αυτή, αλλά εκτιμούν ότι η «συνεργασία» των Ταμείων μεταξύ τους θα πρέπει να έχει πιο ισχυρή βάση και προτείνουν τη συγκρότηση «Συνοσπονδίας», με τη συμμετοχή όλων των Ταμείων και των κλάδων υγείας.


Εταιρεία θα αναλάβει τα ακίνητα


ΤΗ ΣΥΣΤΑΣΗ εταιρείας η οποία θα αναλαμβάνει τη διαχείριση της ακίνητης περιουσίας των ασφαλιστικών ταμείων προτείνει η Επιστημονική Επιτροπή Κοινωνικού Διαλόγου. Συνολικά το 1997 η αξία της ακίνητης περιουσίας των Ταμείων άγγιζε τα 230 δισ. δρχ. ενώ η απόδοσή της μόλις και μετά βίας ξεπερνούσε το 1%!


Στην περιουσία των Ταμείων συμπεριλαμβάνονται οικόπεδα, ξενοδοχεία, διαμερίσματα, καταστήματα κλπ., τα οποία όμως αποδίδουν ελάχιστα.


Μελέτη του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων απεικονίζει με τον καλύτερο τρόπο την κατάσταση γύρω από την ακίνητη περιουσία των Ταμείων. Συγκεκριμένα καταγράφει τα εξής:


­ Η ακίνητη περιουσία του ΙΚΑ ανέρχεται σήμερα περίπου στο 37,4% της συνολικής ακίνητης περιουσίας όλων των ασφαλιστικών ταμείων. Ωστόσο ελάχιστα εκμισθώνονται καθώς χρησιμοποιούνται σχεδόν αποκλειστικά για τη στέγαση των διοικητικών και υγειονομικών υπηρεσιών του ιδρύματος. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι όσα εκμισθώνονται δεν μπορούν να χρηματοδοτήσουν τη συντήρηση και τις επισκευές των υπολοίπων.


­ Υπάρχουν περιπτώσεις όπου λόγω της θέσης και του είδους του ακινήτου είναι αντικειμενικά αδύνατη η αποδοτική εκμετάλλευσή του. Ετσι παρατηρούνται περιπτώσεις κενών για πολλά χρόνια ακινήτων, μερικά από τα οποία εκμισθώνονται τελικά με πολύ χαμηλά μισθώματα.


­ Το 50% των συνολικών εσόδων από ακίνητα προέρχεται από τις μισθώσεις ακινήτων έξι Ταμείων ενώ το 90% των ιδίων εσόδων προέρχεται από τα μισθωμένα ακίνητα 24 Ταμείων.


­ Τα ακίνητα των οποίων η εμπορική αξία έχει εκτιμηθεί πάνω από 1 δισ. δρχ. είναι 35, εκ των οποίων 24 εκμισθώνονται, επτά είναι αναξιοποίητα και έξι εν μέρει χρησιμοποιούνται από τα Ταμεία και εν μέρει εκμισθώνονται.


Οικονομίες εκατοντάδων δισ. Τι επισημαίνει και τι προσδοκά από τις αλλαγές ο γενικός γραμματέας Κοινωνικών Ασφαλίσεων κ. Δ. Δασκαλάκης


«Το μέγεθος των οικονομιών είναι δύσκολο να υπολογιστεί, ωστόσο εκτιμούμε ότι θα εξοικονομηθούν πολλά δισεκατομμύρια από το νοικοκύρεμα του συστήματος», τονίζει στο «Βήμα» ο γενικός γραμματέας Κοινωνικών Ασφαλίσεων κ. Δ. Δασκαλάκης. Επίσης εκτιμά ότι με τον νέο τρόπο αξιοποίησης της περιουσίας των Ταμείων θα αυξηθούν οι αποδόσεις και θα περιοριστούν οι επενδυτικοί κίνδυνοι.


Αναλυτικά η συνέντευξη του γενικού γραμματέα έχει ως εξής:


­ Τι οικονομίες προσδοκάτε από την εφαρμογή των μέτρων και με ποιον τρόπο θα τις πετύχετε;


«Ο περιορισμός των δαπανών, οι οικονομίες και το νοικοκύρεμα του ασφαλιστικού μας συστήματος που θα προκύψουν με το νομοσχέδιο, θα εξαρτηθούν από το μέγεθος της παρέμβασης, καθώς και από το εύρος των προβλημάτων που θα αντιμετωπιστούν. Στην Ελλάδα υπάρχει ένα κατακερματισμένο οργανωτικά ασφαλιστικό σύστημα, στο οποίο ο αριθμός των Ταμείων βρίσκεται σε πλήρη αναντιστοιχία με τον πληθυσμό. Συνολικά λειτουργούν 236 φορείς κοινωνικής ασφάλισης. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχει ένα πλήθος διοικητικών δομών, λειτουργιών και υπηρεσιών διαφορετικών ταχυτήτων ­ με γραφειοκρατικά πολλές φορές χαρακτηριστικά ­ που συνεπάγονται σημαντικό κόστος σε χρόνο, χρήμα και κακής ποιότητας υπηρεσίες. Η πολιτική την οποία προωθεί η κυβέρνηση με το νομοσχέδιο περιορίζει σημαντικά τον αριθμό των Ταμείων, ενώ με τις ενοποιήσεις και τις συγχωνεύσεις είναι βέβαιο ότι θα εκσυγχρονιστεί οργανωτικά και λειτουργικά το σύστημα. Αυτό θα έχει συνέπεια τη βελτίωση της διαχείρισης, την ποιοτική αναβάθμιση των υπηρεσιών και βεβαίως την εξυπηρέτηση του πολίτη. Είμαστε σίγουροι ότι ταυτοχρόνως θα επιφέρει εξοικονόμηση σημαντικών πόρων, ύψους πολλών δισεκκατομμυρίων δραχμών, από τον περιορισμό των λειτουργικών δαπανών και της σπατάλης στον χώρο της υγείας. Το μέγεθος των οικονομιών δεν είναι ακόμη δυνατόν να υπολογιστεί, ωστόσο η αναγκαιότητα του νοικοκυρέματος γίνεται φανερή αν ληφθεί υπόψη ότι οι δαπάνες του ασφαλιστικού συστήματος έχουν εκτιναχθεί στα ύψη, δηλαδή γύρω στο 1,15 τρισ. δραχμές».


­ Ο νέος τρόπος αξιοποίησης της κινητής και της ακίνητης περιουσίας των Ταμείων θα βελτιώσει και πόσο τις αποδόσεις των αποθεματικών και των διαθεσίμων; «Η δυνατότητα που δόθηκε στα ασφαλιστικά ταμεία με τον νόμο 2335/95 να προσλαμβάνουν ως συμβούλους τράπεζες ή θυγατρικές εταιρείες για την αξιοποίηση των διαθεσίμων, του χαρτοφυλακίου και γενικότερα της κινητής και της ακίνητης περιουσίας τους ήταν σίγουρα ένα θετικό βήμα. Αξίζει να σημειωθεί ότι το μέτρο αυτό οδήγησε σε αύξηση των αποδόσεων της περιουσίας των Ταμείων. Την τετραετία 1994- 1997 σημειώθηκε αύξηση 67,5%. Ωστόσο, όπως διαπιστώθηκε και στα σχετικά πορίσματα του κοινωνικού διαλόγου, υπάρχουν ακόμη περιθώρια βελτίωσης του θεσμικού πλαισίου διαχείρισης των πόρων των Ταμείων.


Η αξιοποίηση των συμβούλων από τους ασφαλιστικούς οργανισμούς και η προωθούμενη πολιτική που θα εισαγάγει το νομοσχέδιο για την κινητή και ακίνητη περιουσία είναι βέβαιο ότι θα συμβάλουν στην επίτευξη υψηλότερων αποδόσεων, με χαμηλούς επενδυτικούς κινδύνους».


­ Μελλοντικά ­ κατά την άποψή σας ­ πόσα θα πρέπει να είναι τα ασφαλιστικά ταμεία στη χώρα μας;


«Δεν γίνεται απλώς το πρώτο βήμα. Είναι μια ιστορική απόφαση. Κι αυτό γιατί κανένας, καμία κυβέρνηση ως σήμερα, δεν αποτόλμησε ανάλογες παρεμβάσεις, παρ’ ότι όλοι συμφωνούν ότι ένα από τα βασικότερα προβλήματα του συστήματος της κοινωνικής ασφάλισης είναι η πολυπλοκότητα και το «μωσαϊκό» των Ταμείων. Οι διαρθρωτικές παρεμβάσεις που θα χρειαστούν στο μέλλον για την αναδιάρθρωση της κοινωνικής ασφάλισης αφορούν όλο το φάσμα των προβλημάτων, άρα και το οριστικό οργανωτικό σχήμα της. Οσο μικρότερος θα είναι ο αριθμός των φορέων τόσο μεγαλύτερα θα είναι τα οφέλη για το σύστημα και τους ασφαλισμένους. Στην περίπτωση αυτή δεν υπάρχει ιδανικός αριθμός, τον οποίο θα πρέπει κάποιος να προσεγγίσει. Είναι ένα θέμα που θα συζητηθεί με τους κοινωνικούς εταίρους στον επόμενο γύρο του διαλόγου για το «μεγάλο πακέτο» μέτρων της κοινωνικής ασφάλισης».


­ Με το νομοσχέδιο θα υπάρξουν βελτιώσεις στις σχέσεις ασφαλισμένου – ασφαλιστικού φορέα;


«Η βελτίωση των μηχανογραφικών υποδομών, η απλούστευση των διαδικασιών αλλά και η συγχώνευση ­ όχι μόνο οικονομικά, αλλά και διοικητικά ­ προβληματικών φορέων σε άλλους ασφαλώς θα συμβάλουν στη σύντμηση των χρόνων χορήγησης των παροχών και συντάξεων. Πράγματι σήμερα υπάρχουν ανάλογα απαράδεκτα φαινόμενα που ταλαιπωρούν τον πολίτη. Με το νομοσχέδιο προωθούνται μέτρα που κατοχυρώνουν τα δικαιώματα του πολίτη και εξασφαλίζουν αξιόπιστη και αποτελεσματική ανταπόκριση των υπηρεσιών στην επικοινωνία μαζί του».