Σταματία Δημητρακοπούλου: Η Art Athina αλλιώς

Η Art Athina μετακομίζει. Αυτή είναι η πρώτη είδηση όσον αφορά τη φουάρ η οποία τα τελευταία χρόνια στεγαζόταν στο κλειστό Παλαιού Φαλήρου στο γήπεδο Tae Kwon Do. Συγκεκριμένα, πηγαίνει στην καρδιά της Αθήνας, στο Ωδείο Αθηνών, στους χώρους όπου στεγάζονταν το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης και οι δράσεις του Πολιτιστικού Οργανισμού ΝΕΟΝ. Η Art Athina αλλάζει ημερομηνία διεξαγωγής και από ανοιξιάτικη γίνεται καλοκαιρινή. Αυτή είναι η δεύτερη είδηση για τη μεγάλη ετήσια εικαστική διοργάνωση η οποία εφέτος θα ανοίξει για το κοινό από τις 21 έως τις 24 Ιουνίου. Τι συμβαίνει; Αναζητήστε την υπεύθυνη για τις αλλαγές στο φρέσκο πρόσωπο της Σταματίας Δημητρακοπούλου, η οποία από όταν ανέλαβε πέρυσι την καλλιτεχνική διεύθυνση της Art Athina έχει βαλθεί να φέρει άλλον αέρα στη διοργάνωση.

«Εάν θέλεις να προσελκύσεις όσο πιο πολύ κόσμο μπορείς μέσα σε τέσσερις ημέρες πρέπει να είσαι στο κέντρο της πόλης. Ακόμη και αν δεν είναι καθόλου, μα καθόλου εύκολο να βρεις στην Αθήνα κτίρια κατάλληλα για αυτόν τον σκοπό. Η αποκέντρωση κάνει καλό όταν είναι να πας κάπου να ηρεμήσεις ή να πάρεις σύνταξη κατά τη γνώμη μου» θα πει δίχως (εμφανές) ίχνος υπεροψίας. Αλλά και για τη μετακύλιση της ημερομηνίας διεξαγωγής της φουάρ θα σχολιάσει ότι: «Αν το καλοκαίρι ήταν αντικείμενο, θα ήταν το τοπικό μας προϊόν. Ολοι οι συλλέκτες περνούν από την Αθήνα εκείνη την περίoδο καθώς βρίσκονται καθ’ οδόν για τα νησιά. Είναι η κορύφωση της σεζόν για όλη την Ελλάδα, οπότε προφανώς μια φουάρ σαν την Art Athina πρέπει να διεξάγεται τότε. Οταν τρέχει παράλληλα το Φεστιβάλ Αθηνών ή οι εκθέσεις του Δάκη Ιωάννου, γιατί να είμαστε μόνοι μας εμείς σε μια γωνία τον Μάιο και να μη βρισκόμαστε μέσα σε ό,τι γίνεται;».

Είναι δύσκολο να φέρεις αντίρρηση στη Σταματία Δημητρακοπούλου. Αλλωστε ο νηφάλιος ενθουσιασμός της δεν περιορίζεται μόνο στα λόγια. Το έργο της ως επικεφαλής της ομάδας του προγράμματος της Art Athina από όταν της πρωτοανατέθηκε η καλλιτεχνική διεύθυνση τη χρονιά που μας πέρασε είναι στην κρίση του καθενός. Παράδειγμα: Εφέτος, πέρα από τη συμμετοχή 53 γκαλερί από την Ελλάδα και το εξωτερικό, και τα υπόλοιπα προγράμματα και παρουσιάσεις καλλιτεχνών εντός της φουάρ, η Art Athina θεσμοθετεί βραβείο αξίας 10.000 ευρώ για έλληνα καλλιτέχνη (της Art Athina) σε συνεργασία με το Copelouzos Family Art Museum. Οπως επίσης Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα για φοιτητές της ΑΣΚΤ προκειμένου να τους προετοιμάσει για την εισαγωγή στον χώρο της τέχνης (σε συνέργεια με το Ιδρυμα Ιωάννου Φ. Κωστοπούλου και σε συνεργασία με την ΑΣΚΤ), αλλά και art residency διάρκειας δύο μηνών ονόματι Art Athina Workspace (με τη στήριξη του Δήμου Αθηναίων και του Athens Culture Net). Επίσης, ήδη από τον Οκτώβριο του 2017 λειτουργεί το Art Athina Open Studios στο πλαίσιο του οποίου καλλιτέχνες των γκαλερί της φουάρ ανοίγουν τα εργαστήριά τους για να τα επισκεφθούν νεαροί συλλέκτες (σε συνεργασία με το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης).

Γιατί μία άλλη μεγάλη (τρίτη) αλλαγή είναι ότι η Art Athina διεξάγεται πλέον όλον τον χρόνο. «Δεν θέλω να είναι εντυπωμένη στο μυαλό του επισκέπτη της ως η διοργάνωση που λαμβάνει χώρα μόνο τέσσερις μέρες. Θέλω να έχει μια στιβαρή παρουσία στην ελληνική εικαστική σκηνή που θα κορυφώνεται αυτές τις τέσσερις ημέρες στη διάρκεια των οποίων θα μπορεί να δει ο κόσμος τι έχει γίνει όλον τον υπόλοιπο χρόνο». Βέβαια, όπως λέει η Δημητρακοπούλου, υπάρχει και η κυνική, αθέατη όψη του μεγάλου ανοίγματος της Art-Athina. «Επρεπε να τη μετατρέψω σε κάτι που θα μου δίνει δουλειά όλον τον χρόνο. Tι να έκανα, να ετοίμαζα τη φουάρ και μετά να καθόμουν με σταυρωμένα τα χέρια; Αφού υπάρχει όλο το πρόσφορο έδαφος για να γίνουν τόσα πράγματα».

Και να σκεφτεί κανείς ότι είναι μόλις 27 ετών. Τη βοηθάει βέβαια και το γεγονός είχε δείξει από νωρίς ποια ήταν η κλίση της. «Δεν είναι πολύ εύκολο για ένα παιδί να πει «θέλω να γίνω επιμελήτρια». Αυτό είναι κάτι που προκύπτει όταν καταλάβεις ότι θες να είσαι μέσα στην τέχνη αλλά χωρίς να είσαι εκείνη που τη δημιουργεί. Οταν ήμουν μικρή, ζητούσα από τη μητέρα μου να με γράφει σε μαθήματα ζωγραφικής γιατί απολάμβανα εκείνη τη στιγμή όπου όλοι είχαν τελειώσει και ο δάσκαλος κρεμούσε τις ζωγραφιές στον τοίχο. Εγώ δεν είχα τραβήξει ούτε μία μολυβιά, αυτό που ήθελα ήταν να μιλάω για τα έργα των υπολοίπων» θα πει. Στην ηλικία των σπουδών επέλεξε την Πολιτιστική Διαχείριση στο Τμήμα Επικοινωνίας, Μέσων και Πολιτισμού του Παντείου και ήδη από το δεύτερο έτος της σχολής άρχισε να γράφει σε free press και έντυπα του εξωτερικού. «Ξεκίνησα να το κάνω γιατί έτσι μαθαίνεις. Επρεπε να γνωρίζω τα πάντα γύρω από τη δουλειά του ανθρώπου για τον οποίο θα έγραφα. Ηταν σαν να έκανα ταχύρρυθμα μαθήματα Ιστορίας της Τέχνης».

H Δημητρακοπούλου ταξίδευε πολύ και όπου πήγαινε έφερνε, όπως λέει, θέματα στο «σπίτι», κοινώς έγραφε για τις εκθέσεις και τις φουάρ που έβλεπε στο εξωτερικό. Εκανε όμως και το αντίστροφο. Εγραφε, και γράφει, για έλληνες καλλιτέχνες στον ξένο Τύπο. «Με ενδιαφέρει πολύ να κουβαλάω την ταυτότητά μου όπου πάω και να δείχνω τι γίνεται στην Ελλάδα». Παράλληλα, προσέγγισε την τέχνη από όλες σχεδόν τις δυνατές γωνίες, εκτός από εκείνη του εικαστικού. Μεταξύ άλλων, συμμετείχε στη διοργάνωση εκθέσεων στο ReMap, ως βοηθός επιμελητή στο Palais de Tokyo, ως συνεργάτιδα στην παραγωγή της Μαρίας Παπαδημητρίου «Αγριμικά» στην Μπιενάλε της Βενετίας ή ως επιμελήτρια του προγράμματος residencies της γκαλερί The Breeder.

Και ύστερα ήρθε η πρόταση από τον Πανελλήνιο Σύνδεσμο Αιθουσών Τέχνης και τη Γιάννα Γραμματοπούλου να αναλάβει την καλλιτεχνική διεύθυνση της Art Athina. «Μου άρεσε που ήθελε να αλλάξει ριζικά τη φουάρ. Ηταν πολύ μεγάλη πρόκληση αλλά κατάλαβα αμέσως ότι οι άνθρωποι που είχα μπροστά μου θα με στήριζαν μέχρι το τέλος». Μένει να αποδειχθεί αν θα καταφέρει όλα όσα επιδιώκει. «Αυτό που με ενδιαφέρει είναι να γίνει ένα διεθνές άνοιγμα στην Art Athina μέσα από το πρίσμα των τοπικών γκαλερί. Nα γίνει θεσμός που θα φέρει γκαλερί και ανθρώπους για πρώτη φορά στην Ελλάδα. Θέλω να νιώθουν οι συλλέκτες ότι έχουν μια φουάρ στην οποία χαίρονται να πηγαίνουν ακόμη και αν ταξιδεύουν παντού. Γιατί υπάρχει μια μεγάλη δυναμική στον εικαστικό χώρο και παράγεται πολύ σοβαρό έργο στην Ελλάδα. Οσο παρωχημένο και αν ακουστεί, είναι σαν να διψάει ο τόπος. Οι καλλιτέχνες για να δείξουν το έργο τους και ο κόσμος για να το δει».