Σύμφωνα με το πολύκροτο πασχαλινό έθιμο, κάθε «Χριστός Ανέστη» πρέπει να συνοδεύεται και από λίγο… φιτίλι
«Δεύτε λάβετε φως» το σύνθημα. «Χριστός Ανέστη» το παρασύνθημα… για το φιτίλι. Πέντε ημέρες απομένουν προτού γίνει «Ανάστα ο Κύριος» στις εκκλησίες ολόκληρης της χώρας. Το «πολύκροτο» έθιμο που αναβιώνει κάθε χρόνο και προκαλεί ταχυπαλμία σε όλους όσοι βρίσκονται στα προαύλια των εκκλησιών το βράδυ της Ανάστασης.
Η νύχτα της Ανάστασης είναι ίσως η πιο φωτεινή του χρόνου. Βεγγαλικά κάθε είδους στολίζουν τον ουρανό με φανταχτερά χρώματα. Και η «εκκλησιαστική κατάνυξη» δεν έχει τέλος. Βεγγαλικά, βαρελότα, κροτίδες, φωτοβολίδες, δυναμιτάκια δίνουν το παρών τους σε γη και ουρανό.
Η βραδιά της Ανάστασης χάνει το νόημά της και μετατρέπεται τελικά σε πόλεμο με θύματα αθώους πιστούς. Η ημέρα του Πάσχα είναι αυτή του απολογισμού των τραυματιών και σε αρκετές περιπτώσεις των θυμάτων της Ανάστασης.
Συμμορίες εν δράσει
Στην επαρχία, όπου και το φαινόμενο της αναστάσιμης φιέστας είναι πιο έντονο, μήνες νωρίτερα οι κάτοικοι ολόκληρων χωριών ετοιμάζουν τα «πυρά» τους. Το αποτέλεσμα να ξεσπούν ακόμη και ρουκετοπόλεμοι. Οχι, δεν πρόκειται για τυπογραφικό λάθος. Τα νησιά γίνονται παραδοσιακά πεδίο μάχης. Στη Χίο, στη Σάμο, στην Κάλυμνο τα χωριά βάζουν τα δυνατά τους για το ποιος θα κάνει το μεγαλύτερο βεγγαλικό. Είναι χαρακτηριστικό ότι στη Σάμο και συγκεκριμένα στον Μαραθόκαμπο το βράδυ της Ανάστασης γίνεται «ημέρα» από τα περίπου 5.000 βεγγαλικά που εκτοξεύονται στον ουρανό.
Οι «γνωστοί άγνωστοι» της Ανάστασης όμως δεν χτυπούν μόνο στην επαρχία. Κάνουν την εμφάνισή τους και στην πρωτεύουσα. Λόγω στενότητας χώρου όμως γίνονται αισθητοί μεν αλλά σε πιο ήπιους τόνους. Ως γνωστόν λοιπόν, κάθε ενορία διαθέτει τη μικρή της συμμορία.
Συναντήσαμε μία από αυτές επί το έργον και μάθαμε τι μας περιμένει τη νύχτα της Ανάστασης. Ο Αντρέας, ο Γιώργος και ο Νίκος δεν φάνηκαν να αρκούνται στα βεγγαλικά του εμπορίου. Αν και έχουν πατήσει τα σαράντα, ετοίμαζαν χειροποίητα βεγγαλικά με όλο τον κίνδυνο που τα συνοδεύει. Τα υλικά τους μπαρούτι, θειάφι, φιτίλι, χαρτί, σπάγκος και σύρμα. Η συνταγή τους, αν και μεταφέρεται από γενιά σε γενιά, δεν είναι αποκλειστική σπεσιαλιτέ. Η συνταγή «τριγωνάκι» που ακολουθεί είναι μόνο για ριψοκίνδυνους σεφ. Παίρνετε ένα τραπουλόχαρτο. Φέρνετε τη μια άκρη του ώσπου να ακουμπήσει στην απέναντι πλευρά. Το χωνί που έχει δημιουργηθεί το γεμίζετε με μπαρούτι και θειάφι. Κλείνετε το τραπουλόχαρτο όπως θα κλείνατε και ένα τυροπιτάκι, έτσι ώστε να μη φύγουν τα «συστατικά». Ανοίγετε μια τρύπα και βάζετε το φιτίλι. Τυλίγετε το «τυροπιτάκι» με χαρτί και το δένετε με σπάγκο ή μονωτική ταινία. Το τριγωνάκι είναι έτοιμο να σκορπίσει τον φόβο στους γύρω σας αρκεί να βάλετε φωτιά.
Πού πωλούνται βεγγαλικά;
Αν και η πώλησή τους είναι παράνομη, όπως αποδεικνύεται κάθε χρόνο τα βεγγαλικά είναι περισσότερα από ποτέ. Είναι άξιο απορίας πώς οι πωλήσεις ανεβαίνουν χωρίς την παραμικρή διαφήμιση. Δεν θα τα βρείτε να στολίζουν βιτρίνες των μαγαζιών. Η αγορά τους προϋποθέτει γνώση του αντικειμένου αλλά και των σημείων όπου διατίθενται στα κρυφά. Τα υπόγεια της περιοχής του Μοναστηρακίου είναι από τα πιο γνωστά σημεία πώλησης. Αν θέλετε να αγοράσετε λοιπόν θα πρέπει να ρωτήσετε κάποιον που ξέρετε ότι τηρεί το έθιμο κάθε χρόνο για να σας υποδείξει τα σημεία πώλησης. Και πάλι όμως δεν είναι σίγουρο ότι θα μπορέσετε να αγοράσετε. Ολα εξαρτώνται από το αν θα κερδίσετε την εμπιστοσύνη του εμπόρου.
Οι φοβίες… αδειάζουν τις εκκλησίες
Κάθε χρόνο τα βεγγαλικά γίνονται όλο και περισσότερα, με αποτέλεσμα να αδειάζουν οι εκκλησίες. Ο φόβος είναι η τυπική δικαιολογία όλων όσοι προτιμούν να παρακολουθούν την Ανάσταση από την τηλεόραση. Ο λόγος όχι μόνο για τους ηλικιωμένους αλλά και για τους νέους, άντρες και γυναίκες, που απλά δεν θέλουν να βάλουν σε κίνδυνο τη ζωή τους. Εκείνο το βράδυ όλοι είναι αγκαλιασμένοι όχι από αγάπη αλλά από φόβο. Τρέμουν στην ιδέα μήπως σκάσει πάνω τους κάποιο βεγγαλικό. Τον σταυρό τους τον κάνουν συχνά όχι μόνο λόγω της λειτουργίας αλλά και λόγω φοβίας, κροτοφοβίας και μη, προκειμένου να φύγουν ζωντανοί. Τα αναμμένα κεριά είναι επίσης ένα μεγάλο άγχος, κυρίως των γυναικών με μακριά μαλλιά, εκείνη τη βραδιά. Αν όμως οι φίλοι σάς πείσουν ότι πρέπει να τους ακολουθήσετε στην εκκλησία, το κράνος δεν είναι η μόνη λύση.
Οδηγίες για αναστάσιμες ώρες
Επιλέξτε μια εκκλησία που δεν εκτοξεύεται ούτε ένα βεγγαλικό: Μητρόπολη Αθηνών, Αγία Τριάδα Πειραιά.
Αν η Μητρόπολη Αθηνών ή η Αγία Τριάδα σάς πέφτουν μακριά, αποφύγετε να πάτε στην εκκλησία λίγο πριν από την Ανάσταση. Είναι προτιμότερο να ακούσετε τη λειτουργία από νωρίς έτσι ώστε να εξασφαλίσετε μια θέση μέσα στο ιερό.
Οι ωτασπίδες είναι η πλέον ενδεδειγμένη λύση για όσους έχουν κροτοφοβία.
Αν έχετε μακριά μαλλιά, αποφύγετε εκείνο το βράδυ τη χρήση λακ. Κάνει τα μαλλιά καλύτερο προσάναμμα. Ο κότσος είναι η προτεινόμενη λύση.
Τα ρούχα σας φροντίστε να μην είναι συνθετικά (λαμπαδιάζουν ευκολότερα).
Οι γυναίκες που φορούν φούστα και δεν σκοπεύουν να γυρίσουν σπίτι μετά την Ανάσταση, αν σέβονται την εμφάνισή τους, οφείλουν να έχουν στην τσάντα ένα δεύτερο καλσόν (οι στρακαστρούκες παραμονεύουν).
