Κάνες, αποστολή

Ακούγοντας μεσημέρι Τετάρτης τον Ασγκάρ Φαραντί να μιλά με αφορμή την τελευταία ταινία του, «Ολοι γνωρίζουν» (Todos lo saben), ένιωθες να σε κυριεύει μια γαλήνη μέσα στην γενικότερη σύγχιση του φεστιβάλ των Καννών το οποίο πλέον έχει βρει τους ρυθμούς του. Ο ορθολογισμός του πολυβραβευμένου Ιρανού σκηνοθέτη εκπέμπει ηρεμία, οι λέξεις του (στα ιρανικά, με μετάφραση) είναι πολύ προσεχτικά επιλεγεμένες και πάντα στο θέμα, ουσιαστικές. Γιατί ο Αγκάρ Φαραντί, σκηνοθέτης μεγάλων επιτυχιών του σύγχρονου κινηματογράφου – από το «Τι απέγινε η Ελι;» μέχρι το «Ενας χωρισμός» και το «Παρελθόν» – είναι ένας δημιουργός που πιστεύει στην συλλογικότητα, στον κινηματογράφο δίχως σύνορα και στην φωνή της καρδιάς.

«Σε αντίθεση με αυτό που τα media θέλουν να περάσουν, οι άνθρωποι δεν είναι διαφορετικοί ανάλογα με την εθνικότητά τους» είπε χαρακτηριστικά. «Ενοιες της καθημερινότητάς μας, όπως η αγάπη, το μίσος, η ζήλεια, ο έρωτας, το συμφέρον δεν μοιάζουν να διαφέρουν από τον ένα τόπο στον άλλο. Οι ρίζες είναι κοινές, είτε βρισκόμαστε στην Γαλλία, είτε στην Αγγλία, είτε στο Ιράν.»

Και πράγματι, αν παρατηρήσουμε με προσοχή την τελευταία ταινία του, «Todos lo saben» (Ολοι γνώριζαν) η οποία θα παιχτεί αργότερα στην Ελλάδα σε διανομή Seven Films, θα δούμε ότι η ιστορία της, δεν είναι απαραιτήτως «ισπανικό ζήτημα» αλλά παγκόσμιο. Το «Ολοι γνωρίζουν» μιλά για τις καταστάσεις που προκαλεί ένα πολύ άσχημο γεγονός, η απαγωγή μιας έφηβης που μαζί με την μητέρα της (Πενέλοπε Κρουθ) έχει επισκεφθεί το χωριό της τελευταίας στην Ισπανία (έρχονται από την Αργεντινή). Το δυσάρεστο γεγονός φέρνει στην επιφάνεια μια σειρά ζητημάτων – όχι μόνον συναισθηματικά αλλά και πρακτικά – οικονομικά – και έτσι βλέπουμε ότι η ίδια ιστορία θα μπορούσε να διαδραματίζεται στο Ιράν. Διότι τα θέματα που θίγονται με πρόσχημα το «αστυνομικό στοιχείο» τα βρίσκουμε παντού: ιδιοκτησία, οικογένεια, εμπιστοσύνη. «Το θρίλερ είναι περισσότερο η αφορμή» είπε ο Φαραντί. «Οι επιλογές που πρέπει να κάνουμε όταν έρχεται η δύσκολη ώρα, αυτό είναι για μένα το πραγματικό θέμα της ταινίας.»

Η ταινία είναι ισπανική παραγωγή (ο Φαραντί έγραψε το σενάριο με τους Χαβιέρ Μπαρδέμ και Πενέλοπε Κρουθ στο μυαλό του) η ματιά της όμως είναι ενός Ιρανού. Η’ όπως το έθεσε ο Φαραντί «είναι μια ισπανική ταινία φταγμένη με την ψυχή ενός Ιρανού.» Μνημόνευσε μάλιστα κάτι που έλεγε πάντα ο Αμπάς Κιαροστάμι, ότι «στην κλασική τέχνη του Ιράν ο καλλιτέχνης εξαφανίζεται όταν το έργο έρχεται στο κοινό γιατί το έργο είναι εκείνο που έχει σημασία. Δεν θαυμάζεις τον δημιουργό αλλά το έργο.»