Δον Κιχώτης χωρίς τέλος

Ο μεγαλύτερος εφιάλτης στη ζωή και στην καριέρα του αμερικανού σκηνοθέτη Τέρι Γκίλιαμ άρχισε όταν το 2001 αναγκάστηκε να διακόψει τα γυρίσματα του «Ανθρώπου που σκότωσε τον Δον Κιχώτη» («The man who killed Don Quixote») στην έρημο της Ισπανίας. Τόσο η ασθένεια του γάλλου ηθοποιού Ζαν Ροσφό, που επρόκειτο να υποδυθεί τον Δον Κιχώτη δίπλα στον Τζόνι Ντεπ ως Σάντσο Πάντσα, όσο και οι κάκιστες καιρικές συνθήκες με καταρρακτώδεις βροχές, ανεμοθύελλες και πλημμύρες που κατέστρεψαν τα μηχανήματα του συνεργείου, ανάγκασαν τον σκηνοθέτη να δώσει τέλος στα γυρίσματα. Για την ακρίβεια, το μόνο που έμεινε από εκείνη την καταστροφή ήταν το εξαιρετικό ντοκιμαντέρ «Χαμένος στη Λα Μάντσα» («Lost in La Mancha») που περιγράφει όλο το παραπάνω δυσάρεστο σκηνικό με τα πιο έντονα και ανατριχιαστικά χρώματα.

Ομως ο πρώην Μόντι Πάιθον δεν το έβαλε κάτω. Δεν σταμάτησε ποτέ να παλεύει για να κάνει το όραμά του πραγματικότητα. Ο Ζαν Ροσφόρ πέθανε το 2017 και ο Τζόντι Ντεπ είχε προ πολλού εγκαταλείψει το σχέδιο λόγω άλλων υποχρεώσεων. Ο Γκίλιαμ τελικά τους αντικατέστησε με τον Βρετανό Τζόναθαν Πράις ως Δον Κιχώτη (ο Πράις ήταν ο πρωταγωνιστής στο «Μπραζίλ» του Γκίλιαμ) και τον Ανταμ Ντράιβερ για Σάντσο Πάντσα. Εν τέλει, μετά εκατομμυρίων κόπων και βασάνων, η ταινία γυρίστηκε!

Αλλά δεν μπορεί να προβληθεί στο Φεστιβάλ Καννών όπως είχε αρχικώς προγραμματιστεί! Αυτή τη φορά όλα ξεκινούν από τον παραγωγό της ταινίας, τον Πορτογάλο Πάουλο Μπράνκο. Στις 25 του περασμένου Απριλίου ο Μπράνκο και η εταιρεία παραγωγής του Alfama Films κινήθηκαν νομικώς για να αποτρέψουν την προγραμματισμένη προβολή του «The man who killed Don Quixote» το Σάββατο 19 Μαΐου ως ταινία λήξης του εφετινού φεστιβάλ. Για την ακρίβεια, μία ημέρα πριν από την έναρξη του φεστιβάλ, τη Δευτέρα 7 Μαΐου, θα ξέρουμε αν η ταινία θα μπορέσει να προβληθεί διότι τότε είναι –εσπευσμένα –η δικάσιμος.

Η αντιδικία ανάμεσα στον Πάουλο Μπράνκο και το Φεστιβάλ των Καννών έχει πιάσει κόκκινο σε σημείο που το φεστιβάλ προέβη σε επίσημη ανακοίνωση αναφέροντας μεταξύ άλλων τα εξής:

Τον περασμένο Ιανουάριο την ώρα που ο Τ. Γκίλιαμ παρουσίαζε την ταινία στους διοργανωτές του φεστιβάλ μέσω της εταιρείας Kinology Films που έχει αναλάβει τις πωλήσεις της ταινίας και της εταιρείας διανομής Ocean Films, ο Πάουλο Μπράνκο ενημέρωσε το φεστιβάλ για τις νομικές κινήσεις εναντίον του σκηνοθέτη οι οποίες είχαν προκύψει μετά τη διατάραξη της σχέσης τους και ενώ η ταινία είχε ολοκληρωθεί.

Τέτοιες νομικές διαφορές βέβαια δεν είναι φαινόμενο ασυνήθιστο. Το Φεστιβάλ των Καννών λαμβάνει συχνά γνώση για τέτοιου είδους υποθέσεις αν και δεν είναι αρμόδιος φορέας για να πάρει θέση πάνω σε αυτά τα θέματα. «Επομένως, μετά από πολύ προσεκτικό συλλογισμό και ακριβώς επειδή φαινόταν εφικτό η ταινία να διανεμηθεί στις αίθουσες την ίδια εποχή που θα παιζόταν στις Κάννες, οι διοργανωτές αποφάσισαν να τη συμπεριλάβουν στο επίσημο πρόγραμμα».

Και η ανακοίνωση του φεστιβάλ συνεχίζει: «Αποστολή του Φεστιβάλ Καννών είναι να επιλέγει έργα αποκλειστικά για καλλιτεχνικούς λόγους και η επιλογή πρέπει, πάνω από όλα, να είναι σε συμφωνία με τον σκηνοθέτη της ταινίας. Αυτό συνέβη σε αυτή την περίπτωση. Προηγούμενες εμπειρίες μας έχουν καταστήσει ενήμερους για πιθανή νομική δράση και για τους κινδύνους που διατρέξαμε, αλλά όταν ελήφθη η απόφασή μας δεν υπήρξε αντίθεση με την προβολή της ταινίας στο φεστιβάλ».

Και καταλήγει: «Το Φεστιβάλ των Καννών θα σεβαστεί τη νομική απόφαση, όποια και αν είναι αυτή. Στέκεται όμως στην πλευρά των κινηματογραφιστών και ιδιαίτερα στην πλευρά του Tέρι Γκίλιαμ. Γνωρίζουμε πόσο σημαντικό είναι για αυτόν το συγκεκριμένο έργο, το οποίο έχει περάσει από τόσο πολλές δοκιμασίες και δοκιμασίες. Το τελευταίο πρόβλημα προκλήθηκε από τις ενέργειες ενός παραγωγού που έδειξε τα αληθινά του «χρώματα» κατά τη διάρκεια αυτού του επεισοδίου και μας απειλούσε, μέσω του δικηγόρου του (αδελφού του Μπράνκο, Χουάν Μπράνκο), με μια «ταπεινωτική ήττα»».

Η προβολή στο κλείσιμο του φεστιβάλ υπόκειται στην απόφαση του δικαστή κατά την ακρόαση της 7ης Μαΐου. Η «απελευθέρωση» 300 αντιτύπων της ταινίας στη Γαλλία έχει προγραμματιστεί για το Σάββατο 19 Μαΐου.