«Λίμνη, πατέρας, Καναδάς». Οι τρεις λέξεις-κλειδιά που συνεπήραν τον σκηνοθέτη Φιλίπ Λιορέ όταν πριν από 12 χρόνια διάβασε το μυθιστόρημα του Ζαν-Πολ Ντιμπουά «Si ce livre pouvait me rapprocher de toi» («Αν αυτό το βιβλίο θα μπορούσε να με φέρει πιο κοντά σε εσάς»). Ο Λιορέ αγάπησε το βιβλίο αλλά δεν βρήκε σε αυτό αρκετό δράμα, τόσο που θα μπορούσε να στηρίξει μια ολόκληρη ταινία. Βρήκε μόνον την έμπνευση για μια ταινία, τη βασική ιδέα. Και τη βρήκε μέσα από τις τρεις αυτές λέξεις.
Για να δούμε. Κεντρικός ήρωας της ταινίας «Οικογενειακός φίλος» («Le fils de Jean»), όπως τιτλοφορείται η ταινία που ο Λιορέ τελικά γύρισε (θα προβάλλεται από την Πέμπτη), είναι ο Ματιέ (Πιερ Ντελαντοσάμ), ένας 33χρονος σύζυγος και πατέρας ο οποίος δεν γνώρισε τον πατέρα του. Σύμφωνα με τη νεκρή πια μητέρα του, η γέννηση του Ματιέ ήταν το «αποτέλεσμα μιας τυχαίας συνάντησης». Ομως μια μέρα όλα θα αλλάξουν, όταν ο Ματιέ δέχεται ένα τηλεφώνημα που τον ενημερώνει ότι ο πατέρας του ήταν Καναδός και μόλις είχε πεθάνει. Και ότι έχει δύο εξ αγχιστείας αδελφούς. Αποφασίζει να πάει στην κηδεία για να τους γνωρίσει. Οταν όμως φτάνει στον Καναδά συνειδητοποιεί ότι κανείς δεν γνωρίζει την ύπαρξή του. Είναι μόνος, σε αφιλόξενο περιβάλλον…
Από τη σύνοψη λείπει η σχέση της λίμνης, η οποία όμως παίζει όντως μεγάλο ρόλο στην ταινία και δεν θα την αποκαλύψουμε εδώ. «Ηθελα να υπάρχει η απόσταση ανάμεσα στην πατρίδα του και στο ξένο μέρος», είπε ο σκηνοθέτης, «ήθελα ο Ματιέ να πάρει το αεροπλάνο και να ταξιδέψει κάπου μακριά, έξι ώρες με το αεροπλάνο, στον Καναδά. Εχει σημασία αυτό. Η ιστορία θα μπορούσε να συμβεί οπουδήποτε, μέσα στη Γαλλία ας πούμε, όμως δεν θα ήταν το ίδιο».

Γεννημένος τον Οκτώβριο του 1955 στο Παρίσι, ο Φιλίπ Λιορέ, που υπήρξε ηχολήπτης προτού στραφεί στη σκηνοθεσία μεγάλου μήκους το 1993 με την ταινία «Tombés du ciel» (είχε γυρίσει κάποιες μικρού), αποκαλεί εαυτόν τεμπέλη, λόγος για τον οποίο θα πρέπει να είναι ερωτευμένος με το θέμα μιας ταινίας για να μπορεί να λειτουργήσει ικανοποιητικά. «Προτιμώ να χουχουλιάζω στο κρεβάτι μου από το να σηκώνομαι νωρίς το πρωί για γύρισμα» είπε. «Επομένως μόνον αν ερωτευτώ το θέμα μιας ταινίας είμαι έτοιμος να θυσιάσω τα πάντα».

Το θέμα της ταινίας άγγιξε φλέβα στον σκηνοθέτη για έναν ακόμα λόγο: ο ίδιος ο Φιλίπ Λιορέ δεν γνώρισε ποτέ τον πατέρα του. «Ηταν το μεγάλο ερώτημα της παιδικής μου ηλικίας, ποιος είναι ο πατέρας μου. Ωστόσο, δεν θέλω σε καμία περίπτωση ο κόσμος να νομίσει ότι η ιστορία που αφηγούμαι στην ταινία είναι η δική μου ιστορία».
Δική του ιστορία μπορεί να μην είναι, όμως η πατρική φιγούρα ανέκαθεν απασχολούσε τον Φιλίπ Λιορέ στις ταινίες του. Ενα παράδειγμα είναι η ταινία του «Welcome» (2009). Βασισμένη στην αληθινή ιστορία ενός αφγανού λαθρομετανάστη, ο οποίος αποφάσισε να κολυμπήσει τα 22 μίλια νερού που χωρίζουν το Καλαί από το Ντόβερ προκειμένου να βρει την αγαπημένη του, η ταινία είναι ένα σημαντικό σχόλιο για τη λαθρομετανάστευση, της οποίας όμως κεντρικός άξονας είναι η σχέση πατέρα – γιου που αναπτύσσεται ανάμεσα στον Αφγανό και σε έναν ντόπιο προπονητή κολύμβησης.
Από κάπου θα πρέπει να προκύπτει αυτή η ανάγκη του σκηνοθέτη. «Από την Ελλάδα» είναι η απάντησή του. «Στη χώρα σας βρίσκονται οι ρίζες αυτής της ανάγκης. Στις αρχαίες τραγωδίες, στις οικογενειακές ιστορίες που υπήρξαν οι βάσεις όλων των οικογενειακών ιστοριών. Γιατί η οικογένεια είναι ο χώρος του δράματος, ο χώρος της τραγωδίας, ο χώρος της προδοσίας, ο χώρος του ψέματος, ο χώρος που μπορείς να φτιάξεις τον εαυτό σου ή να τον καταστρέψεις. Ενα πεδίο μάχης».


Η ταινία «Οικογενειακός φίλος» θα προβάλλεται στην Ελλάδα από την Πέμπτη 19 Απριλίου σε διανομή Filmtrade.

HeliosPlus