Εχουν περάσει λιγότερα από τρία χρόνια από την ημέρα που το τρένο «Thalys 9364» που ταξίδευε με προορισμό το Παρίσι έγινε στόχος τρομοκρατικής επίθεσης. Ηταν 21 Αυγούστου 2015. Στο τρένο επέβαιναν περίπου 500 άνθρωποι Τρεις από αυτούς, όμως, αποδείχθηκαν ξεχωριστές περιπτώσεις. Τα ονόματά τους Αντονι Σάντλερ, Σπένσερ Στόουν και Αλεκ Σκαρλάτος. Αυτό που κάνει την περίπτωσή τους ξεχωριστή είναι ότι χάρη σε αυτούς όλοι οι επιβάτες δεν έχασαν τη ζωή τους. Ο Σάντλερ ήταν φοιτητής κολεγίου. Ο ελληνικής καταγωγής Σκαρλάτος μέλος της Εθνοφρουράς του Ορεγκον. Ο Στόουν αεροπόρος στην Πολεμική Αεροπορία. Η ιστορία αυτής της τρομερής περιπέτειας, που ωστόσο δεν είναι ευρέως γνωστή, αποτελεί τον καμβά της ταινίας «Αναχώρηση για Παρίσι 15.17», τελευταίας δημιουργίας του Κλιντ Ιστγουντ. Ακούραστος στα 88 του (τα κλείνει στις 31 Μαΐου) και πολυσυζητημένος με τις πολιτικές επιλογές του (υποστηρικτής του Ντόναλντ Τραμπ εκτός άλλων), ο σκηνοθέτης και ηθοποιός επανέρχεται στο προσκήνιο με μια ταινία ηρωισμού· αν και όχι ακριβώς.
Αναζητώντας τον ήρωα
Η έννοια του ηρωισμού ήταν ανέκαθεν αμφισβητήσιμη για τον Κλιντ Ιστγουντ, κάτι που φάνηκε για πρώτη φορά έντονα στο δίπτυχο των πολεμικών ταινιών που παρουσίασε το 2006, τις «Σημαίες των προγόνων μας» και τα «Γράμματα από το Ιβο Ζίμα». Στην πρώτη ταινία, μιλώντας για το κυνικό μάρκετινγκ του πολέμου, ο Ιστγουντ παρουσίασε την ευκολία «κατασκευής» ηρώων προκειμένου να εξυπηρετηθούν πολιτικά συμφέροντα. Στη δεύτερη, κοίταξε μέσα από τα μάτια του εχθρού, των Ιαπώνων, και απέτισε φόρο τιμής στους ανώνυμους στρατιώτες που θυσιάζονται για την πατρίδα τους χωρίς ποτέ κανείς να μάθει το όνομά τους. Αυτούς γιατί άραγε δεν τους αποκαλούμε ήρωες; Αρκετά χρόνια αργότερα, στον «Ελεύθερο σκοπευτή» (2014) ο Ιστγουντ αφηγήθηκε την ιστορία του Κρίστοφερ Σκοτ Κάιλ (1974-2013), ελεύθερου σκοπευτή του αμερικανικού Στρατού στους πολέμους του Ιράκ και του Αφγανιστάν, ο οποίος κατά τη διάρκεια της υπηρεσίας του ως Navy SEAL του αμερικανικού Πολεμικού Ναυτικού είχε περισσότερες από 150 επιτυχημένες αποστολές. Τον μετατρέπουν άραγε σε ήρωα όλοι αυτοί οι σκοτωμοί; Και στο «Sully», την αμέσως προηγούμενη ταινία του, ο Τομ Χανκς υποδύεται τον Τσέσλι «Σάλι» Σαλενμπέργκερ, τον πιλότο της US Airways που τον Ιανουάριο του 2009 κατάφερε να προσγειώσει στον ποταμό Χάντσον της Νέας Υόρκης ένα γεμάτο με επιβάτες αεροσκάφος χωρίς ν’ ανοίξει ρουθούνι. Ηταν ήρωας ο Σάλι; Ο ίδιος έλεγε και ξανάλεγε ότι το μόνο που έκανε ήταν απλώς αυτό που ανέκαθεν ήθελε να κάνει: σωστά τη δουλειά του.
Εξάλλου ο Κλιντ Ιστγουντ αισθάνεται τόσο αμήχανα με τον όρο «ήρωας», που μιλά ελάχιστα γύρω από θέματα για τα οποία άλλοι στη θέση του θα υπερηφανεύονταν. Οπως τη δική του εμπειρία πτώσης με αεροπλάνο στον Ειρηνικό Ωκεανό την εποχή που υπηρετούσε στον πόλεμο της Κορέας (αναγκάστηκε να κολυμπήσει ως τη στεριά για να σωθεί).
Ακόμα και η απόφαση του Ιστγουντ να γυρίσει την ταινία «Αναχώρηση για Παρίσι 15.17» δεν ήταν μια συνειδητή επιλογή. «Δεν αναζητώ ηρωικές ιστορίες και δεν με ενδιαφέρει να κάνω ταινίες για τους αφανείς ήρωες» λέει ο ίδιος. «Οι ιστορίες προκύπτουν μπροστά μου, τυχαία πολλές φορές, και αν με ενδιαφέρουν προχωρώ στη δημιουργία της ταινίας». Πιστεύει ωστόσο ότι κάποιες ιστορίες είναι εξαιρετικές και μπορούν να ωφελήσουν την κοινωνία, οπότε αυτές τις ιστορίες το σινεμά είναι καλό να τις διηγείται.
Ο Ιστγουντ έμαθε για την περίπτωση των Αντονι Σάντλερ, Σπένσερ Στόουν και Αλεκ Σκαρλάτος όταν η πράξη τους στο τρένο «Thalys 9364» τούς έκανε διάσημους, ωθώντας το κράτος της Γαλλίας να τους τιμήσει με το μετάλλιο της Γαλλικής Λεγεώνας της Τιμής. Μάλιστα, οι τρεις νέοι συνυπογράφουν το βιβλίο «The 15.17 to Paris: The true story of a terrorist, a train and three American heroes» πάνω στο οποίο στηρίχθηκε το σενάριο της ταινίας γραμμένο από την Ντόροθι Μπλίσκαλ. Αν κάτι ξεχωρίζει πάντα στις ταινίες του Ιστγουντ, αυτό είναι οι ανθρώπινοι χαρακτήρες τους. Εδώ, η διασκευάστρια έριξε ιδιαίτερο βάρος στο παρελθόν των τριών ανδρών, στις συνθήκες κάτω από τις οποίες μεγάλωσαν, στο πώς γνωρίστηκαν, στις επιθυμίες που είχαν και στα όνειρα που έκαναν. Η σχέση τους με τις μητέρες τους παίζει επίσης μεγάλο ρόλο στην ταινία, καθώς και το γεγονός ότι κανείς τους δεν μεγάλωσε με στόχο να γίνει ήρωας, επηρεάζοντας με τις πράξεις τους τις ζωές πολλών ανθρώπων.

Ηθοποιοί του εαυτού τους

Οταν το περιστατικό της αμαξοστοιχίας έλαβε χώρα, οι Σάντλερ, Στόουν και Σκαρλάτος ήταν λίγο μεγαλύτεροι από 20 χρόνων. Οταν η ταινία δρομολογήθηκε, ηλικιακά μιλώντας, δεν είχαν ιδιαίτερες αλλαγές. Αυτός ήταν ένας από τους λόγους για τους οποίους ο Ιστγουντ αποφάσισε να τους προτείνει τους ρόλους των εαυτών τους στην ταινία. Ως σκηνοθέτης αλλά και ως άνθρωπος, ο Ιστγουντ διακρίνεται από το στοιχείο του απρόβλεπτου· συχνά προκαλεί ξάφνιασμα, άλλοτε με ευχάριστα αποτελέσματα, άλλοτε με όχι και τόσο ευχάριστα. Το ξάφνιασμα που είχε προκαλέσει ως πολιτικό πρόσωπο όταν εμφανίστηκε στην τηλεόραση να μιλά σε μια άδεια καρέκλα, σαν να καθόταν εκεί ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα, είχε προκαλέσει αμηχανία, δυσφορία και χλευασμό. Αντιθέτως, το ξάφνιασμα που ο Ιστγουντ είχε προκαλέσει σε όλον τον πλανήτη όταν το 1992 παρουσίασε τους αριστουργηματικούς «Ασυγχώρητους» ήταν θετικό· ο περισσότερος κόσμος ανακάλυψε για πρώτη φορά στο πρόσωπό του έναν πραγματικά σπουδαίο σκηνοθέτη (παρότι τα σκηνοθετικά δείγματά του είχαν φανεί από τις αρχές της δεκαετίας του 1970, όταν κανείς δεν μπορούσε να τον δεχθεί στα σοβαρά).
«Οταν αναζητούσαμε ηθοποιούς, είδαμε πολλούς καλούς επαγγελματίες» είπε ο Ιστγουντ μιλώντας για το κάστινγκ της «Αναχώρησης». «Ομως, όσο κοιτούσα τα τρία αυτά παιδιά τόσο δεν μπορούσε να μου φύγει από το μυαλό η ιδέα του αναπάντεχου. Γιατί να μην υποδυθούν οι ίδιοι τους εαυτούς τους;». Για τον Ιστγουντ, ο οποίος στο παρελθόν έχει ξαναχρησιμοποιήσει μη επαγγελματίες ηθοποιούς, σε μικρούς όμως ρόλους, το πιο δύσκολο πράγμα για έναν επαγγελματία ηθοποιό είναι να παίζει τον εαυτό του, γιατί «είναι πιο εύκολο να κρύβεται κανείς πίσω από τον χαρακτήρα που υποδύεται από το να βγάζει στη φόρα το είναι του».

Ενας ακόμα ρόλος

Σύμφωνα πάντως με τις τελευταίες πληροφορίες, ο Κλιντ Ιστγουντ, που δεν έχει παίξει ως ηθοποιός στο σινεμά από το 2012 και την ταινία «Trouble with the curve» (δυστυχώς δεν προβλήθηκε ποτέ στις ελληνικές αίθουσες), ενδέχεται να επιστρέψει στην υποκριτική υποδυόμενος κάποιον πολύ μακριά από τον εαυτό του: ο Λίο Σαρπ, όπως είναι το όνομα του χαρακτήρα που πρόκειται να υποδυθεί (σκηνοθετώντας και πάλι ο ίδιος την ταινία), είναι πρόσωπο αληθινό και πολύ πιθανόν ο μεγαλύτερος σε ηλικία έμπορος ναρκωτικών στην ιστορία αυτού του εμπορίου: σε ηλικία 87 χρονών συνελήφθη, πριν από μερικά χρόνια, στο Μίσιγκαν των ΗΠΑ για κατοχή 200 κιλών κοκαΐνης και αφού του επιβλήθηκε ποινή τριών χρόνων φυλάκισης, πέθανε πρόπερσι εκτός φυλακής, σε ηλικία 92 ετών!

Πού και πότε:

Η ταινία «Αναχώρηση για Παρίσι 15.17» θα προβάλλεται στις αίθουσες από την Πέμπτη 22 Φεβρουαρίου, σε διανομή Tanweer.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ