Ai Weiwei: «Οι μετανάστες είναι οικογένειά μου»

«Ως καλλιτέχνης ανέκαθεν πίστευα στην ανθρωπιά» λέει ο Ai Weiwei. «Αντιμετωπίζω την κρίση σαν μια δική μου κρίση. Βλέπω αυτούς τους ανθρώπους να ανεβοκατεβαίνουν στα σκάφη και τους νιώθω δική μου οικογένεια. Θα μπορούσαν να είναι τα δικά μου παιδιά, οι γονείς μου, τα αδέλφια μου. Δεν αντιμετωπίζω τον εαυτό μου σαν κάτι διαφορετικό από αυτούς. Μπορεί τα συστήματά μας, η γλώσσα μας να διαφέρουν, όμως τους καταλαβαίνω. Σαν και εμένα φοβούνται το κρύο και δεν τους αρέσει να στέκονται στη βροχή. Δεν τους αρέσει να πεινάνε. Οπως εγώ, έχουν την ανάγκη να νιώσουν ασφαλείς».

Τα απλά, μα τόσο ουσιαστικά αυτά λόγια συνοδεύουν τις σημειώσεις παραγωγής της ταινίας τεκμηρίωσης «Ανθρώπινη ροή» («Human flow») που από την περασμένη Πέμπτη προβάλλεται αποκλειστικά στην «Ααβόρα». Ηταν μια από τις ταινίες που συζητήθηκαν αρκετά στο τελευταίο Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Βενετίας όπου πέρυσι τον Σεπτέμβριο έκανε την παγκόσμια πρεμιέρα της.

Δικαίως. Ο δημιουργός είναι ένας από τους πιο διάσημους ασιάτες καλλιτέχνες του κόσμου, παρότι το εικαστικό έργο του είναι περισσότερο γνωστό από το κινηματογραφικό. Γιατί πράγματι το εικαστικό έργο του σπουδαίου κινέζου καλλιτέχνη Ai Weiwei –που πέρυσι επισκέφτηκε τη χώρα μας για την πρώτη έκθεσή του στην Ελλάδα στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης –επισκιάζει το σκηνοθετικό βλέμμα του. Ωστόσο, η «Ανθρώπινη ροή» δεν παύει να είναι το 13ο του ντοκιμαντέρ σε μια περίοδο 13 περίπου ετών.

Μέσα από ανατριχιαστικά πραγματικές καταστάσεις ο Ai Weiwei (που εμφανίζεται στην ταινία του) σχολιάζει το μεταναστευτικό πρόβλημα, εστιάζοντας την ανθρώπινη έκφραση απέναντι στον πόνο, στην αδικία, στο κρίμα, στην επιβίωση. Η ταινία που διαρκεί περισσότερο από δυόμισι ώρες είναι το κινηματογραφικό αποτέλεσμα που προέκυψε από έναν άνθρωπο ο οποίος σε όλη του την ζωή μαχόταν κατά κάθε είδους συνόρων, που προσπαθούσε (και εξακολουθεί να προσπαθεί) να παντρέψει τον γνήσιο ακτιβισμό με την τέχνη. «Πιστεύω πραγματικά ότι αν όλοι μας επιτρέπαμε στον εαυτό μας να νιώσει ότι αυτές οι κακουχίες, αυτή η κρίση που βλέπει στους άλλους θα μπορούσε να συμβεί στον ίδιο, τα προβλήματα του κόσμου θα ήταν λιγότερα. Αν δεν μπορούμε να εμπιστευτούμε ο ένας τον άλλο, τότε το πρόβλημά μας είναι πολύ βαθύ».

Ο διευθυντής παραγωγής της ταινίας «Human flow» Αντριου Κόεν τοποθετείται πολύ ουσιαστικά πάνω στον δημιουργό της: «Το «Human flow» είναι η συνέχεια της δουλειάς που εδώ και μια ολόκληρη ζωή έχει προσφέρει ο Ai Weiwei. Αναζητούσε πάντα την αλήθεια για κάθε σύστημα και κάθε πολιτισμό. Η κατανόησή τους είναι προτεραιότητά του. Η χυδαιότητα, οι αντιθέσεις και η ομορφιά έχουν μεταφραστεί με μοναδικό τρόπο στην τέχνη του, η οποία μπορεί και μας προσφέρει νέες προοπτικές πάνω στη ζωή. Με το «Human flow» ο Ai Weiwei μας ζητεί να ταξιδέψουμε μαζί με τους πρόσφυγες σε μια οδύσσεια τρομακτική, στην οποία όμως βρίσκει τον τρόπο να προβάλλει την αξιοπρέπεια, την ελπίδα, ακόμα και το χιούμορ».